នីហ្សេ៖ ប្រធានាធិបតីបារាំងសម្រេចដកទូត និងបិទបញ្ចប់បេសកកម្មកងទ័ពបារាំង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:០៥
ជាច្រើនសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីវិបត្តិបានផ្ទុះឡើង រវាងបារាំងនិងក្រុមកងទ័ពធ្វើរដ្ឋប្រហារនៅនីហ្សេ ទីបំផុតលោកប្រធានាធិបតីបារាំង អាម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង បានប្រកាសកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៤កញ្ញា ថាបារាំងនឹងហៅអគ្គរដ្ឋទូតខ្លួនឲ្យចូលស្រុកវិញ ហើយបេសកម្មកម្មកងទ័ពបារាំង ដើម្បីប្រយុទ្ធនឹងចលនាជីហាតភេរវកម្ម នឹងត្រូវបិទបញ្ចប់ជាស្ថាពរដែរ។
គួររំលឹកថា កាលពីចុងខែកក្កដា ក្រុមយោធានីហ្សេដឹកនាំដោយ មេបញ្ជាការ Abdourahamane Tiani បានធ្វើរដ្ឋប្រហារផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល របស់លោកម៉ូហាម៉េដ បាហ្ស៊ូម និងបានចាប់លោកប្រធានាធិបតីរូបនេះ បង្ឃាំងទុកក្នុងផ្ទះជាមួយនឹងក្រុមគ្រួសារ រហូតដល់សព្វថ្ងៃ។ ក្រុមយោធាធ្វើរដ្ឋប្រហារ អមដោយបាតុកម្មគាំទ្រតាមផ្លូវផង បានប្រកាសបណ្តេញកងទ័ពបារាំងប្រមាណ១៥០០នាក់ ដែលឈរជើងនៅនីហ្សេ ឲ្យចាកចេញ និងបានប្រកាសបណ្តេញលោកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងថែមទៀតផង។
តែយ៉ាងណាពីប៉ារីស រដ្ឋាភិបាលបារាំង បានអះអាងថាអាជ្ញាធររបបសិកនីហ្សេ មិនមែនជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់នោះទេ។ បារាំងប្រកាសថា ទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលនីហ្សេស្របច្បាប់តែមួយគត់ ដែលដឹកនាំដោយលោកប្រធានាធិបតីម៉ូហាម៉េដ បាហ្ស៊ូម។
តើហេតុអ្វីបានជាពេលនេះ ប្រធានាធិបតីបារាំងសម្រេចហៅអគ្គរដ្ឋទូតឲ្យចូលស្រុក និងដកទ័ពបារាំងចេញពីនីហ្សេ?
នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ផ្តល់ឲ្យទូរទស្សន៍បារាំង TF1 និងFrance 2 កាលពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យ លោកម៉ាក្រុងបានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា បារាំងបានសម្រេចចិត្តហើយ គឺនឹងហៅលោកអគ្គរដ្ឋទូត Sylvain Itté ព្រមទាំងមន្ត្រីទូតបារាំងជាច្រើននាក់ទៀត ដែលកំពុងស្ថិតនៅទីក្រុងនីអាម៉េ ឲ្យត្រលប់ចូលស្រុកបារាំងវិញ ក្នុងពេលប៉ុន្មានម៉ោងខាងមុខ។ បន្ថែមពីនេះ លោកម៉ាក្រុង បានបញ្ជាក់ថា បេសកកម្មកងទ័ពបារាំងនៅនីហ្សេត្រូវបិទបញ្ចប់ទាំងស្រុង។ កងទ័ពបារាំងដែលកំពុងស្ថិតនៅលើទឹកដីនីហ្សេ នឹងត្រូវដកចេញទាំងស្រុង ពីនេះដល់ដំណាច់ឆ្នាំ២០២៣។
លោកម៉ាក្រុងបានបញ្ជាក់ហេតុផលថា បារាំងបានសម្រេចបិទបញ្ចប់បេសកកម្មកងទ័ពនៅនីហ្សេ ព្រោះថា អាជ្ញាធរនីហ្សេបច្ចុប្បន្ននេះ លែងចង់ប្រយុទ្ធប្រឆាំងក្រុមជីហាតភេរវកម្មទៀតឡើយ។ លោកបន្តថា ជាងនេះទៀត បារាំងមិនអាចបន្តនៅជាចំណាប់ខ្មាំង នៃរបបសិកនីហ្សេបានទេ។ តែយ៉ាងណា លោកបានបញ្ជាក់ថា បារាំងនឹងធ្វើការជជែកជាមួយអាជ្ញាធររបបសិកនីហ្សេ ដើម្បីរៀបចំដំណើរការដកទ័ពនេះ ឲ្យរលូន និងដោយស្ងាត់ស្ងៀមបំផុត។
គួរបញ្ជាក់ថា ការពិតទៅស្ថានការណ៍វិបត្តិកាន់តែតានតឹង ដុនដាបខ្លាំង រវាងនីហ្សេនិងបារាំង ប៉ុន្មានសប្តាហ៍មកហើយ។ បាតុកម្មរបស់ប្រជាជននីហ្សេ ដែលប្រឆាំងនឹងវត្តមានកងទ័ពបារាំង ត្រូវបានរៀបចំធ្វើសឹងជារៀងរាល់ថ្ងៃ នៅមុខស្ថានទូតបារាំងក្នុងទីក្រុងនីអាមេ និងនៅខាងមុខបន្ទាយទាហានបារាំង។ អ្នកវិភាគជាច្រើនធ្លាប់បានសន្និដ្ឋានហើយ ថាបារាំងគ្មានជំរើសអ្វីផ្សេងទេ ក្រៅពីការធ្វើតាមការទាមទារ របស់ក្រុមយោធានីហ្សេ។
ចាប់តាំងពីពាក់កណ្តាលខែសីហា ដែលលោកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំង Sylvain Itté និងមន្ត្រីទូតបារាំងផ្សេងទៀត ត្រូវបានក្រុមយោធានីហ្សេ រាំរាំងមិនឲ្យចេញពីស្ថានទូត។ លោកម៉ាក្រុងបានហៅស្ថានការណ៍នេះ ថាជាការចាប់ចំណាប់ខ្មាំង។ ស្ថានការណ៍កាន់តែអាសន្ន ដោយសារតែមន្ត្រីទូតបារាំងដែលជាប់ក្នុងស្ថានទូត គ្មានស្បៀងអាហារគ្រប់គ្រាន់។ មិនត្រឹមប៉ុណ្ណោះទេ ក្រុមយោធាធ្វើរដ្ឋប្រហារនីហ្សេ បានហាមឃាត់មិនឲ្យយន្តហោះបារាំង ហោះចូលដែនអាកាសនីហ្សេថែមទៀតផង។
អវសាននៃប្រតិបត្តិការកងទ័ពបារាំង ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងក្រុមជីហាតអ៊ីស្លាមនៅតំបន់សាហ៊ែល?
ក្រោយការប្រកាសរបស់លោកម៉ាក្រុង ថាបារាំងនឹងដកទ័ពចេញនីហ្សេ អាជ្ញាធររបបសិកនីហ្សេ បានចេញលិខិតប្រកាស អបអរសារទរ ថានេះគឺជាការបោះជំហាន ឈានទៅពង្រឹកអធិបតេយ្យភាពរបស់នីហ្សេ។ ផ្សាយតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ជាតិនីហ្សេ ក្រុមយោធារបបសិក បានអះអាងថា រាល់អង្គភាព រដ្ឋាភិបាល ឬកងទ័ពបរទេសណាក៏ដោយ ដែលមានផែនការគំរាមមកលើផលប្រយោជន៍ជាតិនីហ្សេ គឺនឹងត្រូវតែដកចេញឲ្យអស់ពីទឹកដីនីហ្សេ ដោយគោរពទៅតាមឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋនីហ្សេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ការចោទប្រកាន់កន្លងមកពីសំណាក់ក្រុមយោធារបបសិកនីហ្សេ ថាបារាំងមានគំរោងផែនការប្រឆាំងនឹងសន្តិសុខជាតិនីហ្សេនោះ គឺតែងតែត្រូវបានភាគីបារាំងច្រានចោលជានិច្ច។ ផ្ទុយទៅវិញ លោកប្រធានាធិបតីបារាំង បានអះអាងថា បេសកកម្មកងទ័ពបារាំងនៅតំបន់សាហ៊ែល ដែលបានដំណើរការទៅប្រមាណ១០ឆ្នាំមកនេះ បានហុចលទ្ធផលវិជ្ជមានច្រើនណាស់ សម្រាប់ប្រជាជននៅតំបន់នេះ។ បើគ្មានវត្តមានកងទ័ពបារាំង ជួយទេ ម្លេះក្រុមជីហាតភេរវកម្មនឹងកើនកម្លាំងរីករាលដាល កាប់សម្លាប់ជីវិតប្រជាជនស៊ីវីលកាន់តែច្រើន ជាក់ជាមិនខានទេ មិនថានៅម៉ាលី នៅបួគីណាហ្វាសូ ឬនៅនីហ្សេ។
លោកម៉ាក្រុង បានថ្លែងការសោកស្តាយណាស់ ដែលប្រទេសនៅតំបន់សាហ៊ែល បានពើបប្រទះនឹងការធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធាជាបន្តបន្ទាប់គ្នា ដែលលោកហៅថាជា “ជំងឺឆ្លងរដ្ឋប្រហារ”។ លោកម៉ាក្រុង បានលើកឡើងថា លោកក៏ដូចជាអ្នកជំនាញផ្សេងៗទៀត មានការព្រួយបារម្ភណាស់ អំពីស្ថានភាពសន្តិសុខនៅតំបន់នេះអំណេះតទៅ។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ បារាំងមិនមែនជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ ទៅលើបញ្ហាវិបត្តិនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសទាំងនេះទេ។
ទាក់ទិននឹងអនាគតនៃបេសកកម្មបាកកាន តំបន់សាហ៊ែល គិតមកទល់ពេលនេះ គឺមិនទាន់មានការបញ្ជាក់ពីរដ្ឋាភិបាលបារាំងទេ ថាកងទ័ពបារាំងចំនួន១៥០០នាក់ ដែលនឹងត្រូវដកចេញពីនីហ្សេ នឹងត្រូវយកចូលស្រុកបារាំងវិញ ឬមួយក៏ត្រូវបញ្ជូនទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងនៅអាហ្វ្រិក។ នៅជុំវិញតំបន់សាហ៊ែល ក្រៅពីនីហ្សេ បច្ចុប្បន្នបារាំងមានកងទ័ពប្រមាណ១០០០នាក់ ប្រចាំនៅប្រទេសឆាតដែលមានព្រំដែនជាប់នីហ្សេ មាន៤០០នាក់នៅសេនេហ្កាល់ ៩០០នាក់នៅកូឌីវ័រ និងនៅហ្កាបុង ប្រមាណ៣៥០នាក់។
លោក Thierry Vircoulon អ្នកសម្របសម្រួលនៅក្រុមឃ្លាំមើលអាហ្វ្រិកកណ្តាលនិងខាងត្បូង នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិបារាំង(IFRI) បានលើកឡើងថា បន្ទាប់ពី ម៉ាលី និងបួគីណាហ្វាសូ បានធ្លាក់ចូលក្នុងរបបសិក ហើយបានបណ្តេញកងទ័ពបារាំងឲ្យចេញ នីហ្សេបានក្លាយជាទីតាំងបង្គោលធំចុងក្រោយសម្រាប់បារាំង នៅក្នុងប្រតិបត្តិការបោសសំអាតក្រុមជីហាតតំបន់សាហ៊ែល។ តែអំណេះតទៅ គឺប្រតិបត្តិការនេះត្រូវដល់ទីអវសានហើយ។ ចាប់ពីពេលនេះទៅ បារាំងគ្មានអនាគតអ្វីទៀតទេ នៅតំបន់សាហ៊ែល។
ផ្ទុយទៅវិញ វត្តមានរបស់រុស្ស៊ី ត្រូវបានគេសង្កេតឃើញក្នុងតំបន់សាហ៊ែល តាមរយៈអន្តរាគមន៍របស់ក្រុមទាហានស៊ីឈ្នួល Wagner ។ ទង់ជាតិរុស្ស៊ី និងពាក្យស្លោកអរគុណលោកពូទីន ត្រូវបានក្រុមបាតុករនីហ្សេ លើកគ្រវីជាញឹកញាប់ ក្នុងក្បួនបាតុកម្មប្រឆាំងជេរបារាំង ប្រមាណជិត២ខែមកនេះ។
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ