លោក ម៉ាក្រុង ទៅបាដាដ ដើម្បីរកវិធីជួយអ៊ីរ៉ាក់ ស្តារស្ថិរភាពនិងអធិបតេយ្យភាពឡើងវិញ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:១៧
លោកប្រធានាធិបតីបារាំង អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង បានទៅដល់ ទីក្រុងបាដាដ ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ នៅថ្ងៃទី២កញ្ញា។ នេះជាទស្សនកិច្ចលើកទីមួយ របស់លោកម៉ាក្រុង ហើយសម្រាប់អ៊ីរ៉ាក់វិញ វាក៏ជាលើកទីមួយដែរ នៅក្រោយពេលមានរដ្ឋាភិបាលថ្មីកាលពីខែឧសភា ដែលមានប្រមុខរដ្ឋមហាអំណាច ធ្វើដំណើរទៅបែបនេះ។ ទស្សនកិច្ចរបស់លោកម៉ាក្រុង នៅអ៊ីរ៉ាក់ពេលនេះ គឺជាឱកាសមួយ ដែលភាគីបារាំងបានអះអាងថា គឺដើម្បីរកផ្លូវជួយអ៊ីរ៉ាក់ ក្នុងការពង្រឹងអំណាច ស្តារស្ថិរភាព និងអធិបតេយ្យភាព ឡើងវិញ ព្រោះថាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ អ៊ីរ៉ាក់បានផុងជ្រៅក្នុងវិបត្តិ ប្រទាញប្រទង់គ្នា រវាងអាមេរិក និងអ៊ីរ៉ង់។
បារាំងចេញមុខច្រើននៅដើមបូព៌ា
ប្រទេសបារាំង កំពុងតែស្ទុះស្ទារ មានវត្តមាននៅតំបន់ដើមបូព៌ា ដើម្បីដោះស្រាយសំណុំរឿងជាច្រើន មានដូចជាសំណុំរឿងលីប៊ី សំណុំរឿងលីបង់ ហើយពេលនេះ គឺអ៊ីរ៉ាក់។ បើនិយាយពីលីបង់ គឺថាប្រទេសនេះ មានទំនាកទំនងស្និទជាមួយបារាំង យូរមកហើយ ដូច្នេះវាជារឿងធម្មតាទេ ដែលបារាំង ត្រូវមានវត្តមាន នៅពេលដែលលីបង់ ជួបវិបត្តិធំ។
តាមពិត តំបន់ដើមបូព៌ា កន្លងមក គឺជាតំបន់ដែលសហរដ្ឋអាមេរិក មានវត្តមានចាត់ចែង ប្រើឥទ្ធិពលខ្លាំងក្លា។ ក៏ប៉ុន្តែប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ អាមេរិកបានដកថយ ជាពិសេសគឺក្រោមអាណត្តិលោកដូណាល់ ត្រាំ តែម្តង។ ហើយទន្ទឹមនឹងនេះ អ៊ីរ៉ង់ រុស្ស៊ី និងតួកគី បានលូកដៃចូលកាន់តែខ្លាំង មកក្នុងតំបន់ដើមបូព៌ានេះ តាមរយៈការបញ្ជូនទ័ព អន្តរាគមន៍យោធា ឬឧបត្ថម្ភគាំទ្រក្រុមប្រដាប់អាវុធជាដើម។
បារាំងប្រហែលជាយល់ឃើញថា ឥឡូវនេះ ដូចជាគ្មានវត្តមានប្រទេសមហាអំណាចសេរី ណាមួយ ដែលមានវត្តមាន ពិតប្រាកដនៅដើមបូព៌ាសោះ។ ដូច្នេះវត្តមានបារាំង នៅដើមបូព៌ា អាចជាចំណែកមួយ ក្នុងរកផ្លូវដោះស្រាយដែរ។ ជាទូទៅ បារាំងមិនចូលចិត្តដោះស្រាយ ដោយប្រើកម្លាំងទ័ពទេ តែបារាំងចូលចិត្តអូសទាញឲ្យមនុស្សចរចាគ្នា។
រវាងអាមេរិក រុស្ស៊ី និង តួកគី ដែលចូលចិត្តលើកទ័ពចូលឆៅៗ អាចថាបារាំង គឺជាគម្រូមហាអំណាចមួយ ដែលមានការអត់ធ្មត់ គោរពគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ និងជាពិសេសគឺគោរពប្រទេសម្ចាស់ស្រុក។ ដូច្នេះវត្តមាននឹងឥទ្ធិពលរបស់បារាំង នៅដើមបូព៌ា អាចចាត់ទុកថា វាតំណាងឲ្យច្រកផ្លូវដោះស្រាយផ្សេងមួយបែបទៀត ដើម្បីកសាងស្ថិរភាពឲ្យតំបន់មួយនេះ ព្រោះថាសង្រ្គាមរ៉ាំរ៉ៃ នោះវាយូរយាពេកហើយ។
អ៊ីរ៉ាក់ ត្រូវពង្រឹងអធិបតេយ្យភាពខ្លួនឡើងវិញ
ដូចយើងដឹងហើយ អ៊ីរ៉ាក់ រងគ្រោះ ទទួលថ្មបាក់ ដោយការដណ្តើមឥទ្ធិពលគ្នា រវាងអាមេរិក និង អ៊ីរ៉ង់។ ជិត២០ឆ្នាំមកហើយ ដែលប្រទេសនេះមានសង្រ្គាមរ៉ាំរ៉ៃ កាប់សម្លាប់គ្នា បែកចែកបក្សពួកសាសនា។ អ៊ីរ៉ង់ បានចូលកាន់តែជ្រៅ ទៅក្នុងចរន្តនយោបាយរបស់អ៊ីរ៉ាក់ ដោយសារអី គឺដោយសារតែប្រជាជន រួមទាំងអ្នកនយោបាយអ៊ីរ៉ាក់ ស្អប់អាមេរិកកាន់តែខ្លាំង។ ដូច្នេះ រាល់ពាក្យឃោសនាពុះកញ្ជ្រោលឲ្យស្អប់អាមេរិក ដែលអ៊ីរ៉ង់ស្រែកកន្លងមក គឺអាចអូសទាញប្រជាជនអ៊ីរ៉ាក់ បានយ៉ាងងាយ។
នៅអ៊ីរ៉ាក់ អ៊ីរ៉ង់បានបង្កើតក្រុមប្រដាប់អាវុធពិសេសមួយ ឈ្មោះថា ក្រុម Hachd-al-Chaabi។ ក្រុមនេះគឺមិនខុសពីក្រុម ហេបូឡាលីបង់ទេ ពោលគឺជាកូនចៅរបស់កងទ័ពអ៊ីរ៉ង់។ មិនថានៅលីបង់ ឬនៅអ៊ីរ៉ាក់ទេ ក្រុមទាំង២នេះ ធ្វើផ្គរធ្វើភ្លៀង មានកម្លាំងមានអាវុធ អាចធ្វើអ្វីបានតាមចិត្ត មិនខ្លាចអំណាចរដ្ឋាភិបាល សូម្បីតែបន្តិច។
ដំណើរទៅដល់របស់លោកម៉ាក្រុង នៅអ៊ីរ៉ាក់ពេលនេះ គឺលោកម៉ាក្រុង ធ្លាប់បានបង្ហើបឲ្យដឹងថា បារាំងចង់ជួយអ៊ីរ៉ាក់ ក្នុងការរកផ្លូវកសាងស្ថិរភាព និងអធិបតេយ្យភាព ឡើងវិញ។ បារាំង ក៏មិនធ្វើតែម្នាក់ឯងដែរ គឺបារាំងនឹងសហការជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីរកវិធីជួយអ៊ីរ៉ាក់។ លោកម៉ាក្រុងលើកឡើងថា អ៊ីរ៉ាក់ ត្រូវតែរើបំរាស់ខ្លួន ផ្តាច់ខ្លួនឲ្យបាន ពីចំណងឥទ្ធិពលរបស់ប្រទេសផ្សេងទៀត។ ក្នុងន័យនេះ គឺលោកម៉ាក្រុង ចង់សំដៅលើអ៊ីរ៉ង់ និងអាមេរិកនេះតែម្តង។ ជោគវាសនារបស់ប្រជាជាតិអ៊ីរ៉ាក់ គឺត្រូវតែអ៊ីរ៉ាក់ជាអ្នកសម្រេច មិនត្រូវរំពឹងតាមខ្សែញាក់ របស់អ៊ីរ៉ង់ ឬអាមេរិកឡើយ។
យ៉ាងណាមិញ កាលពីខែកក្កដា លោកប្រមុខការទូតបារាំង Jean-Yves Le Drian ដែលបានទៅបាដាដដែរនោះ បាននិយាយថា អ៊ីរ៉ាក់ត្រូវតែរកវិធីផ្តាច់ខ្លួនឲ្យបាន ពីភាពតានតឹងក្នុងតំបន់ ដែលបង្កឡើង ដោយអាមេរិក និងអ៊ីរ៉ង់ ពោលគឺ គឺត្រូវតែឈប់យកខ្លួនទៅបៀត ជាមួយនឹងជម្លោះរវាងអាមេរិក និងអ៊ីរ៉ង់ តទៅទៀត។
ផ្តាច់ខ្លួនចេញពីអ៊ីរ៉ង់
បើយើងមើលសន្ទុះទៅ គឺថាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីអ៊ីរ៉ាក់ ឈ្មោះ Moustafa al-Kazimi ដែលចូលកាន់តំណែង ចាប់ពីខែឧសភាមកនេះ គឺហាក់ដូចជាមានភាពស្វាហាប់ ចង់រកផ្លូវ ឲ្យអ៊ីរ៉ាក់ដើរដោយខ្លួនឯង និងផ្តាច់ចេញពីឥទ្ធិពលរបស់អ៊ីរ៉ង់។
ជាក់ស្តែង នៅរវាងចុងខែមិថុនា គេសង្កេតឃើញថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី Moustafa al-Kazimi បានចេញបញ្ជា បេសកម្មមួយចំនួន ដើម្បីចាប់ខ្លួន មេក្លោងក្រុមប្រដាប់អាវុធ ឈ្មោះកងឆ្មាំហេសបូឡាអ៊ីរ៉ាក់ ដែលក្រុមនេះ ក៏គឺជាដៃជើងរបស់អ៊ីរ៉ង់ដែរ។ បើទោះជាបេសកម្មទាំងនោះ មិនបានជោគជ័យក្តី តែវាបង្ហាញពីឆន្ទៈរបស់លោក Moustafa al-Kazimi ក្នុងការពង្រឹងអំណាចរដ្ឋអ៊ីរ៉ាក់ ឡើងវិញ ប្រឈមជាមួយនឹងក្រុមប្រដាប់អាវុធ ដែលមិនគោរពរដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ាក់ តែដើរតាមតែការបញ្ជារបស់អ៊ីរ៉ង់។
មួយវិញទៀត ទោះចង់មិនចង់ អាេមរិកនឹងដកទ័ពចេញ។ បច្ចុប្បន្ន នៅសល់ទាំងទាហាន ទាំងមន្ត្រីទូតអាមេរិក គឺមានត្រឹម៥០០០នាក់ទេ ហើយលោកដូណាល់ ត្រាំ បានគម្រាមថា នឹងដកចេញបន្ថែមទៀតផង។ ដូច្នេះ ហើយបានជាអ៊ីរ៉ាក់ ចង់រកផ្លូវការពារខ្លួនផ្សេងទៀត ព្រោះខ្លាចថានៅពេលអាមេរិកដកទ័ពចេញអស់ អ៊ីរ៉ង់ព្រមទាំងក្រុម Hachd-al-Chaabi នឹងបានដៃកាន់តែខ្លាំង។
ផ្លូវការពារខ្លួននោះ គឺបារាំង និងអង្គការសហប្រជាជាតិនេះឯង។ សម្រាប់ពេលនេះ យើងមិនទាន់ដឹងទេថា តើគេចង់ត្រួសត្រាយបត់ទៅខាងណា។ លោកម៉ាក្រុង ត្រូវជួបនិយាយគ្នាជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីរ៉ាក់ Moustafa al-Kazimi និងលោកប្រធានធិបតីអ៊ីរ៉ាក់ Barham Saleh។
រកផ្លូវដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ បន្ថយឥទ្ធិពលរបស់ក្រុមប្រដាប់អាវុធដៃជើងអ៊ីរ៉ង់នេះ វាគឺជាបញ្ហាស្មុគស្មាញមួយហើយ។ តែបញ្ហាបន្ទាន់មួយទៀតសម្រាប់អ៊ីរ៉ាក់នោះ គឺបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច ជីវភាពប្រជាជន ជាពិសេសនោះ ជាមួយនឹងវិបត្តិកូវីដ១៩ទៀត គឺថាទុក្ខជាន់ផ្ទួនៗតែម្តង សម្រាប់ប្រជាជនអ៊ីរ៉ាក់ ក្នុងអំឡុងពេលនេះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ