តើអ៊ីស្រាអែល និងលីបង់អាចរកឃើញកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីជម្លោះព្រំដែនទឹក និង ព្រំដែនគោកបានដែរ ឬទេ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:៣៩
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១ តុលា ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល និងប្រទេសលីបង់បានប្រកាសពីការយល់ព្រមបើកកិច្ចចរចាស្តីពីជម្លោះព្រំដែនសមុទ្រ និងព្រំដែនគោក។ សហរដ្ឋអាមេរិកដែលជាអ្នកប្រឹងប្រែងបញ្ចុះបញ្ចូលភាគីជម្លោះទាំងពីរឲ្យយល់ព្រមចូលតុចរចាបានចាត់ទុកជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្ត និងសង្ឃឹមថា អ៊ីស្រាអែល និងលីបង់អាចរកឃើញកិច្ចព្រមព្រៀងមួយដើម្បីបិទបញ្ចប់ជម្លោះព្រំដែនរវាងគ្នាដែលកំពុងអូសបន្លាយ។ តាមគម្រោង កិច្ចចរចាដោយផ្ទាល់រវាងអ៊ីស្រាអែល និងលីបង់នឹងចាប់ផ្តើមនាពាក់កណ្តាលខែតុលានៅទីស្នាក់ការរបស់កម្លាំងរក្សាសន្តិភាពអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំលីបង់ដោយមានអនុរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិកលោក ដាវីដ ឆេនឃ័រធ្វើជាអន្តរការី។ តើជម្លោះព្រំដែនរវាងអ៊ីស្រាអែល និងលីបង់បានកើតឡើងយ៉ាងដូចម្តេច និងថា តើប្រទេសទាំងពីរអាចនិយាយចុះសម្រុងគ្នាឈានទៅសម្រេចបាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងមួយ ឬអត់?។
បើអ្វីៗមានដំណើរការទៅមុខដូចដែលបានគ្រោងទុកដោយគ្មានឧបសគ្គអ្វីទេ ការអង្គុយចរចាទល់មុខគ្នារវាងអ៊ីស្រាអែល និងលីបង់ដោយមានអាមេរិកធ្វើជាអាជ្ញាកណ្តាលនឹងត្រូវចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី១២ តុលា។ កម្មវត្ថុសំខាន់នៃគម្រោងកិច្ចចរចាដោយផ្ទាល់រវាងអ៊ីស្រាអែល និងលីបង់ គឺផ្តោតលើជម្លោះព្រំដែន ទាំងព្រំដែនទឹក និងព្រំដែនគោក។ ព្រំដែនទឹកមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសដែលស្ថិតនៅប៉ែកខាងជើងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ែកខាងត្បូងលីបង់ស្ថិតក្នុងសមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេខាងកើត។ មានផ្ទៃទឹកទំហំ ៨៦០គីឡូម៉ែត្រក្រឡាដែលភាគីចរចាអ៊ីស្រាអែល និងលីបង់ត្រូវលើកយកទៅជជែក។ គឺជាតំបន់មួយដែលអាចសម្បូរដោយឧស្ម័ន និងដែលភាគីនីមួយៗបន្តទាមទារជាកម្មសិទ្ធិផ្តាច់មុខរបស់ខ្លួន។ ទាក់ទងនឹងព្រំដែនគោកវិញ អ៊ីស្រាអែល និងលីបង់ត្រូវជជែកគ្នាលើខ្សែព្រំដែនដែលគេហៅ « ខ្សែខៀវ » គូសវាសដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្រោយពីអ៊ីស្រាអែលបានដកទ័ពចេញពីលីបង់ក្នុងឆ្នាំ ២០០០។
តែការចង់លើកយកព្រំដែនគោកទៅចរចាគ្នាទន្ទឹមនឹងព្រំដែនទឹកហាក់នៅមានការប្រទាញប្រទង់គ្នានៅឡើយ។ សម្រាប់ប្រធានរដ្ឋសភាលីបង់លោកណាប៊ី ប៊ែរី លោកចង់ឲ្យការចរចាផ្តោតទៅលើជម្លោះព្រំដែនទាំងពីរ ទាំងព្រំដែនសមុទ្រ និងព្រំដែនគោក។ ចំណែកអ្នកសម្របសម្រួលពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់លីបង់លោកយ៉ាន គូប៊ីសក៏បានយល់ស្របតាមប្រធានរដ្ឋសភាលីបង់ដែរ។ តែអនុរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិកទទួលបន្ទុកតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាលោកដេវីដ ឆេនឃ័របានថ្លែងក្នុងថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១ តុលាថា ជម្លោះព្រំដែនគោកនឹងត្រូវលើកទៅជជែកដាច់ដោយឡែកពីជម្លោះព្រំដែនសមុទ្រ។ តែលោកឆេនឃ័របានសាទរចំពោះការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់អ៊ីស្រាអែល និងលីបង់ដែលចង់ផ្តើមឡើងវិញនូវកិច្ចចរចាកម្រិតអ្នកជំនាញ និងថា ការចរចាក្នុងជម្លោះខ្សែព្រំដែនទាក់ទងនឹង « ខ្សែខៀវ » នេះត្រូវតែធ្វើឡើងរវាងអ៊ីស្រាអែល លីបង់ និងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំលីបង់។
ត្រឡប់មកនិយាយពីជម្លោះព្រំដែនរវាងប្រទេសពីរ មិនថាព្រំដែនទឹក ឬព្រំដែនគោកទេ គឺជារឿងស្លាប់រស់របស់ជាតិ។ តែនៅចំពោះមុខ ព្រំដែនសមុទ្រនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសជារឿងសំខាន់ដែលអ៊ីស្រាអែល និងលីបង់ត្រូវជម្រះបញ្ជីគ្នាឲ្យដាច់ស្រឡះដើម្បីអាចទទួលបានប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចដូចគ្នា។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ លីបង់បានចុះកិច្ចសន្យាទី១ ជាមួយក្រុមហ៊ុនបារាំង Total ដើម្បីឲ្យ Total ធ្វើអាជីវកម្មរុករកឧស្ម័នលើប្លុកទី៤ និងទី៩ ក្នុងសមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេខាងកើត។ តែបញ្ហានៅត្រង់ថា មួយភាគនៃប្លុកទី៩ បានស្ថិតក្នុងតំបន់ដែលលីបង់កំពុងមានជម្លោះជាមួយអ៊ីស្រាអែល។ មែនទែនទៅ ជម្លោះព្រំដែនសមុទ្ររវាងអ៊ីស្រាអែល និងលីបង់នៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសមិនមែនទើបកើតមានថ្ងៃនេះ ឬថ្ងៃម្សិលមិញទេ ហើយដើម្បីបញ្ជៀសការប្រទូស្រ្តាយគ្នាផ្លូវយោធា កិច្ចចរចាដោយប្រយោលរវាងមន្រ្តីយោធានៃភាគីជម្លោះទាំងពីរបានធ្វើឡើងជារៀងរាល់ខៃក្រោមការរៀបចំរបស់កម្លាំងរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសប្រជាជាតិប្រចាំលីបង់។
លីបង់ដែលកំពុងមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរបានរង់ចាំជាង ១ឆ្នាំពីការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុន Total ដោយសង្ឃឹមថា ប្រភពឧស្ម័ននៅបាតសមុទ្រនឹងអាចអនុញ្ញាតឲ្យប្រទេសអាចងើបបន្តិចពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។ មួយវិញទៀត និងបើមានការចរចាដោយផ្ទាល់រវាងអ៊ីស្រាអែល និងលីបង់នៅពេលខាងមុខមែន នោះវាជាលើកទី១ គិតតាំងពីជិត ៤០ឆ្នាំកន្លងទៅ។ ការចរចាដោយផ្ទាល់ចុងក្រោយរវាងអ៊ីស្រាអែល និងលីបង់បានធ្វើឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៣ ពោលក្នុងពេលដែលលីបង់កំពុងធ្លាក់ក្នុងសង្រ្គាមស៊ីវិលពេញទំហឹង។ កាលណោះ ប្រធានាធិបតីលីបង់លោកអាមីន ហ្សេម៉ាយែលបានយល់ព្រមជាមួយអ៊ីស្រាអែលលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយបើកផ្លូវឆ្ពោះទៅមានសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពរវាងគ្នា។ តែនៅ ១ឆ្នាំក្រោយមក ពោលក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៤ ការព្រមព្រៀងជាមួយអ៊ីស្រាអែលរបស់លោកហ្សេម៉ាយែលត្រូវបានគណបក្សជាច្រើននៅក្នុងសភាលីបង់ទាត់ចោល។
សូមបញ្ជាក់ថា ការដែលអ៊ីស្រាអែល និងលីបង់បានយល់ព្រមចូលអង្គុយតុចរចាមួយទល់មួយដើម្បីនិយាយពីជម្លោះព្រំដែនសមុទ្រពេលនេះជាលទ្ធផលនៃការប្រឹងប្រែងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកតាំងពី ៣ឆ្នាំកន្លងមក ហើយគឺសហរដ្ឋអាមេរិកដែលនឹងត្រូវធ្វើជាអាជ្ញាកណ្តាលនៅក្នុងកិច្ចចរចាខាងមុខ។ តែលទ្ធផលយ៉ាងណានោះមិនមែនអាស្រ័យលើប្រធានរដ្ឋសភាលីបង់ ប្រធានាធិបតីលីបង់ ឬលើនាយករដ្ឋមន្រ្តីលីបង់ទេ តែវាអាស្រ័យលើគ្រប់ភាគីនយោបាយផ្សេងទៀត ពិសេសភាគីហេស្បូឡាដែលគេស្គាល់ជាសត្រូវស៊ូពូជរបស់អ៊ីស្រាអែល។ ក្នុងរដូវក្តៅឆ្នាំ ២០០៦ អ៊ីស្រាអែល និងពួកហេស្បូឡាបានផ្ទុះសង្រ្គាមជាថ្មីនឹងគ្នារយៈពេល ៣៣ថ្ងៃដោយបណ្តាលឲ្យរចនាសម្ព័ន្ធលីបង់ខូចខាតយ៉ាងដំណំ។ គឺភាគីហេស្បូឡានេះហើយដែលបានធ្វើរាំងស្ទះដល់ដំណើរការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីតាមគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ប្រធានាធិបតីបារាំងលោកម៉ាក្រុង បន្ទាប់ពីមានព្រឹត្តិការណ៍ផ្ទុះនៅកំពង់ផែក្នុងទីក្រុងបេរ៉ូត។ គំនិតផ្តួចផ្តើមមានហើយ ឆន្ទៈក៏មានដែរ តែផ្លូវដែលត្រូវដើរនៅវែងឆ្ងាយដោយគេនៅមិនទាន់ដឹងថា តើការចរចាដោយផ្ទាល់រវាងអ៊ីស្រាអែល និងលីបង់លើកនេះអាចមានដំណើរដោយរលូន និងឈានទៅសម្រេចបានលទ្ធផលពិតប្រាកដ ឬអត់ទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ