សំណុំរឿងព្រះវិហារនៅតុលាការអន្តរជាតិ ៖ សវនាការថ្ងៃទី២
នៅថ្ងៃទី៣១ ឧសភា ២០១១នេះ ជាថ្ងៃទី២ និងជាថ្ងៃចុងក្រោយ នៃសវនាការតុលាការក្រុងឡាអេ ដើម្បីជំនុំជម្រះបណ្តឹងរបស់កម្ពុជា ដែលសុំបកស្រាយសាលក្រម ឆ្នាំ១៩៦២ និងសុំឲ្យតុលាការចាត់វិធានការបន្ទាន់។ នៅថ្ងៃទីពីរនេះ តុលាការទុកពេលឲ្យភាគីនីមួយៗ ឆ្លើយតបទៅនឹងអ្វី ដែលភាគីមួយទៀត បានលើកឡើង នៅក្នុងសវនាការ កាលពីថ្ងៃចន្ទទី៣០ឧសភា។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៨:៣០
នៅក្នុងសវនាការព្រឹកថ្ងៃអង្គារនេះ កម្ពុជាមានពេលមួយម៉ោង ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងអ្វី ដែលថៃបានលើកឡើង កាលពីរសៀលម្សិលមិញ។ នៅក្នុងសវនាការ នៅថ្ងៃរសៀល (ត្រូវនឹងម៉ោង ១០យប់ នៅកម្ពុជា) ថៃនឹងមានពេលមួយម៉ោងដែរ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងអ្វី ដែលកម្ពុជាលើកឡើង កាលពីព្រឹកម្សិលមិញ។
ប៉ុន្តែ តាមពិតទៅ ម្សិលមិញនេះ ដោយសារតែថៃឡើងនិយាយ នៅពេលរសៀល (៤ម៉ោងក្រោយកម្ពុជា) ថៃមានពេលរៀបចំចម្លើយតបទៅកម្ពុជា តាំងពីម្សិលមិញខ្លះៗរួចហើយ។ នៅក្នុងសវនាការរសៀលថ្ងៃអង្គារនេះ (៥ម៉ោងកន្លះ ក្រោយកម្ពុជា) ថៃនឹងមានពេលឆ្លើយតបនឹងកម្ពុជាបន្ថែមទៀត។ ផ្ទុយទៅវិញ អ្វីដែលថៃលើកឡើងនៅរសៀលនេះ កម្ពុជានឹងគ្មានឱកាសឆ្លើយតបទៅវិញទេ។
ខាងក្រោមនេះ គឺជាចម្លើយខ្លះៗរបស់កម្ពុជា ក្នុងសវនាការព្រឹកថ្ងៃទី៣១ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងទឡ្ហីករណ៍របស់ថៃ ក្នុងសវនាការ ថ្ងៃទី៣០ ម្សិលមិញ៖
កម្ពុជាជាអ្នកវាយប្រហារលើថៃមុន
ថៃបានលើកឡើងថា ថៃ គឺជាប្រទេសស្រឡាញ់សន្តិភាព។ ថៃមិនចង់ឈ្លោះជាមួយប្រទេសជិតខាងទេ។ នៅក្នុងការប៉ះទង្គិចប្រដាប់អាវុធកន្លងមក គឺកម្ពុជាជាអ្នកវាយប្រហារទៅលើថៃមុន។ ថៃគ្រាន់តែឆ្លើយតប ដើម្បីការពារខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។
កម្ពុជាបានឆ្លើយតបទៅវិញថា បើថៃជាប្រទេសស្រឡាញ់សន្តិភាព ជាប្រទេសរងគ្រោះ ដោយការឈ្លានពានរបស់កម្ពុជា ហេតុអ្វីបានជាថៃតែងតែបដិសេធមិនទទួលយកយន្តការដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធី? ទៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ក៏ថៃមិនព្រម។ ឲ្យភាគីទីបីណាមួយចូលមកជួយសម្របសម្រួល ក៏ថៃបដិសេធ។ អ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ីក៏ថៃចេះតែយកលេសពន្យារពេលមិនឲ្យមកព្រំដែនរហូតមកទល់ពេលនេះ។ នៅពេលនេះទៀត ពេលកម្ពុជាប្តឹងមកដល់តុលាការអន្តរជាតិ នៅឡាអេនេះហើយ ក៏ថៃព្យាយាមច្រានចោលសមត្ថកិច្ចរបស់តុលាការ មិនឲ្យយកបណ្តឹងមកជំនុំជម្រះដែរ។ កម្ពុជា ដែលថៃអះអាងថាជាអ្នកឈ្លានពាន គឺជាអ្នករត់រកយន្តការសន្តិវិធីទាំងអស់នេះ។
កម្ពុជាបានចោទជាសំណួរទៅអង្គចៅក្រមថា បើសិនជាកម្ពុជាជាអ្នកឈ្លានពានថៃដូចថៃថាមែន តើវាជារឿងដែលសមហេតុផលទេ ដែលអ្នកឈ្លានពានគេ រត់ទៅប្តឹងទៅតុលាការ ចំណែកឯអ្នកដែលត្រូវគេឈ្លានពានបែរជាបដិសេធមិនឲ្យតុលាការជំនុំជម្រះបែបនេះ?
អនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាឆ្នាំ២០០ (MoU)
ថៃបានលើកយកអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា ឆ្នាំ២០០០ មកធ្វើជាភស្តុតាងបញ្ជាក់ថា កន្លងមក កម្ពុជាក៏បានទទួលស្គាល់ដូចថៃដែរ គឺថា សាលក្រម ឆ្នាំ១៩៦២ និយាយតែពីតួប្រាសាទព្រះវិហារប៉ុណ្ណោះ មិនបានកំណត់អំពីព្រំដែនទេ។ ដោយសារតែតុលាការមិនទាន់កំណត់ព្រំដែននេះហើយ ទើបកម្ពុជា និងថៃបានចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា ២០០០ ដើម្បីកំណត់ព្រំដែន។ ដូច្នេះ កម្ពុជា និងថៃមិនមានវិវាទលើការបកស្រាយ មានន័យថា តុលាការអន្តរជាតិ គ្មានសមត្ថកិច្ចជំនុំជម្រះបណ្តឹងសុំបកស្រាយរបស់កម្ពុជាបានទេ។
កម្ពុជាឆ្លើយបកទៅវិញថា អនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា ឆ្នាំ២០០០ មិនមែនចុះ ដើម្បីកំណត់ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនដូចការអះអាងរបស់ថៃទេ គឺចុះដើម្បីបោះបង្គោលព្រំដែន មានន័យថា ព្រំដែនមានរួចហើយ នៅលើផែនទី គ្រាន់តែមិនទាន់បោះបង្គោល។ ដូច្នេះហើយ ទើបកម្ពុជាចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយថៃ ដើម្បីបោះបង្គោល។ កម្ពុជាក៏បានផ្តល់សេចក្តីចម្លងអនុស្សរណៈ ឆ្នាំ២០០០នេះមួយច្បាប់ឲ្យទៅអង្គចៅក្រម ដើម្បីពិនិត្យមើលខ្លឹមសារកិច្ចព្រមព្រៀងនេះដោយខ្លួនឯង។ ដូច្នេះ កម្ពុជាមិនបានយល់ស្របជាមួយនឹងការបកស្រាយរបស់ថៃទេ។
កម្ពុជាប្រឌិតវិវាទឡើង ដើម្បីឲ្យតុលាការបកស្រាយសាលក្រម
ថៃបានព្យាយាមលើកឡើងទៀតថា វិវាទទៅលើអត្ថន័យ និងវិសាលភាពនៃសាលក្រម ឆ្នាំ១៩៦២ ត្រូវបានកម្ពុជាប្រឌិតឡើងទេ។ តាមការពិត វាមិនមានវិវាទអ្វី ដែលត្រូវឲ្យតុលាការបកស្រាយនោះទេ។ ថៃបានលើកយកចំណុចទី២ នៃសាលក្រម ឆ្នាំ១៩៦២ ដែលកម្ពុជាស្នើសុំឲ្យតុលាការបកស្រាយ។ ត្រង់ចំណុចនេះ តុលាការអន្តរជាតិតម្រូវឲ្យថៃដកកងទ័ព និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធទាំងអស់ចេញពីប្រាសាទព្រះវិហារ និងពីតំបន់ជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារ។ កម្ពុជាចង់ឲ្យតុលាការបញ្ជាក់ថា កាតព្វកិច្ចរបស់ថៃ នៅក្នុងចំណុចនេះ គឺជាកាតព្វកិច្ច ដែលថៃត្រូវអនុវត្តដោយជាប់លាប់។ ថៃលើកឡើងថា ការលើកឡើងរបស់កម្ពុជានេះ គ្រាន់តែជាការប្រឌិតបង្កើតឲ្យមានវិវាទ ដើម្បីប្តឹងមកតុលាការឲ្យបកស្រាយសាលក្រមតែប៉ុណ្ណោះ។ តាមការពិត កាតព្វកិច្ចរបស់ថៃត្រង់ចំណុចនេះ គឺជាកាតព្វកិច្ច ដែលដាក់ទៅលើថៃ តែនៅក្នុងពេលតុលាការចេញសាលក្រមនោះប៉ុណ្ណោះ (ឆ្នាំ១៩៦២) ហើយមិនមានសុពលភាពជាបន្តបន្ទាប់រហូតមកទល់ពេលនេះទេ។
កម្ពុជាបានឆ្លើយតបទៅថៃវិញថា គ្រាន់តែស្តាប់ហេតុផលរបស់តំណាងភាគីថៃ និងតំណាងភាគីខ្មែរ កាលពីម្សិលមិញនេះ អង្គចៅក្រមក៏អាចមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ដែរថា ភាគីទាំងពីរមានការយល់ឃើញខុសគ្នា ទៅលើអត្ថន័យនៃសាលក្រម ឆ្នាំ១៩៦២។ ថៃយល់ថា ជាកាតព្វកិច្ចតែមួយពេល។ ឯកម្ពុជាយល់ថាជាកាតព្វកិច្ចដែលត្រូវអនុវត្តជាបន្តបន្ទាប់ ជាប់រហូត។ ដូច្នេះ ដោយសារតែគូភាគីមានការបកស្រាយខុសគ្នា តុលាការក្រុងឡាអេមានសមត្ថកិច្ចពេញលេញ ដើម្បីបកស្រាយសាលក្រម។ (ថៃដាក់អន្ទាក់ជាប់ ក ខ្លួនឯង?)
គ្មានការប៉ះទង្គិចនៅព្រះវិហារ គ្មានលក្ខណៈបន្ទាន់ដែលត្រូវចាត់វិធានការ
ថៃបានលើកឡើងថា បណ្តឹងសុំចាត់វិធានការបន្ទាន់របស់កម្ពុជាមិនមានមូលដ្ឋានទេ។ កម្ពុជាបានលើកយកការប៉ះទង្គិចដោយអាវុធ នៅប្រាសាទតាមាន់ និងតាក្របី ដែលស្ថិតនៅ ១៥០គ.ម. ពីប្រាសាទព្រះវិហារ ហើយជាតំបន់ដែលមិនស្ថិតក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់តុលាការ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌសាលក្រម ឆ្នាំ១៩៦២។ នៅឯតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារវិញ តាំងពីខែកុម្ភៈមក មិនដែលមានការប៉ះទង្គិចគ្នាដោយអាវុធទៀតទេ។ ដូច្នេះ មិនមានអ្វីជាលក្ខណៈបន្ទាន់ ដែលត្រូវឲ្យតុលាការចាត់វិធានការទេ។
កម្ពុជាឆ្លើយតបទៅវិញថា កាលពីខែមេសា និងខែឧសភា កន្លងទៅនេះ នៅពេលដែលកម្ពុជាដាក់ពាក្យបណ្តឹងមកតុលាការក្រុងឡាអេ ការប៉ះទង្គិចដោយអាវុធក៏កើតមានដែរ នៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ។ ថៃបានហោះហើររំលោភចូលដែនអាកាសរបស់កម្ពុជា និងបានបាញ់កាំភ្លើងធំចូលក្នុងតំបន់ព្រះវិហារ។ ការដែលកម្ពុជាលើកឡើងពីការប៉ះទង្គិចនៅតាមាន់ និងតាក្របី គឺគ្រាន់តែចង់ទាញស្មារតីចៅក្រម ឲ្យមើលឃើញអំពីស្ថានភាពជារួម នៅតាមបណ្តោយព្រំដែនខ្មែរ ថៃ ដែលមានការប្រឈមមុខដាក់គ្នាដោយប្រដាប់អាវុធតែប៉ុណ្ណោះ។ វិធានការបន្ទាន់ដែលកម្ពុជាស្នើសុំ គឺសម្រាប់ក្នុងតំបន់ព្រះវិហារ ដែលជាដែនសមត្ថកិច្ចយ៉ាងពេញលេញរបស់តុលាការអន្តរជាតិ។
យុទ្ធសាស្រ្តប្រថុយប្រថានរបស់ថៃ
គេសង្កេតឃើញថា នៅក្នុងសវនាការថ្ងៃទី១ ថៃបានផ្តោតសំខាន់ទៅលើបណ្តឹងសុំបកស្រាយសាលក្រម។ ក្នុងរយៈពេល ២ម៉ោង ដែលថៃមាន ថៃបានចំណាយពេលរហូតដល់ទៅ ១ម៉ោងកន្លះ ដើម្បីទាញហេតុផលបញ្ជាក់ថា តុលាការមិនមានសមត្ថកិច្ចជំនុំជម្រះបណ្តឹងសុំបកស្រាយសាលក្រម ដែលស្នើឡើងដោយកម្ពុជា។ ថៃចំណាយពេលតែប្រមាណកន្លះម៉ោងប៉ុណ្ណោះ និយាយអំពីវិធានការបន្ទាន់។
តាមរយៈយុទ្ធសាស្រ្តនេះ ធ្វើឲ្យគេមើលឃើញថា ថៃហាក់មានប្រៀបជាងកម្ពុជា ព្រោះថៃមានទឡ្ហីករណ៍ និងមានមូលដ្ឋានច្បាប់ច្រើនជាង។ ថៃទំនងជាគិតថា បើសិនជាអាចទាមទារឲ្យតុលាការបដិសេធបណ្តឹងសុំបកស្រាយសាលក្រម ១៩៦២បាន បណ្តឹងសុំចាត់វិធានការបន្ទាន់ក៏នឹងត្រូវរលត់ដោយស្វ័យប្រវត្តិដែរ ព្រោះថា បណ្តឹងសុំចាត់វិធានការបន្ទាន់ ស្ថិតក្រោមបណ្តឹងសុំបកស្រាយ ដែលជាសំណុំរឿងគោល។
ក៏ប៉ុន្តែ យុទ្ធសាស្រ្តនេះមានលក្ខណៈប្រថុយប្រថានច្រើន ព្រោះថា នៅក្នុងសំណុំរឿងកន្លងមក ក្នុងពេលជំនុំជម្រះលើបណ្តឹងសុំចាត់វិធានការបន្ទាន់ ចៅក្រមមិនពិនិត្យមើលថា តើបណ្តឹងសុំបកស្រាយមានមូលដ្ឋានច្បាប់ ដើម្បីឲ្យតុលាការលើកយកចាត់ការដែរឬក៏អត់នោះទេ។ ចៅក្រមពិនិត្យមើលតែចំណុចថា តើមានស្ថានភាពបន្ទាន់ ដែលចាំបាច់ត្រូវតែចាត់វិធានការដែរឬអត់តែប៉ុណ្ណោះ។
វិធានផ្ទៃក្នុងរបស់តុលាការអន្តរជាតិក៏មានចែងដែរថា ក្នុងសវនាការរឿងវិធានការបន្ទាន់ គូភាគីមិនត្រូវលើកយកសំណុំរឿងគោល (បណ្តឹងសុំបកស្រាយ) មកនិយាយនោះទេ លើកលែងតែវាមានភាពចាំបាច់ ដើម្បីជាសំអាងដល់បណ្តឹងសុំចាត់វិធានការបន្ទាន់តែប៉ុណ្ណោះ។
ក្នុងសវនាការព្រឹកថ្ងៃទី៣១ ឧសភា កម្ពុជាក៏បានតបទៅនឹងទឡ្ហីករណ៍របស់ថៃវិញដែរ ដោយលើកឡើងថា ទាក់ទងនឹងបណ្តឹងសុំបកស្រាយ កម្ពុជានឹងផ្តល់ទឡ្ហីករណ៍ និងភស្តុតាងពេញលេញដែលបញ្ជាក់អំពីការខ្វែងគំនិតគ្នារវាងកម្ពុជា និងថៃ នៅពេលក្រោយ។ សវនាការនៅពេលនេះមានគោលដៅជំនុំជម្រះតែបណ្តឹងសុំចាត់វិធានការបន្ទាន់តែប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះ កម្ពុជានឹងមិនដើរតាមគន្លងរបស់ថៃ ទៅនិយាយបូរបាច់រឿងបណ្តឹងសុំបកស្រាយ ដែលនាំឲ្យខុសពីវិធានផ្ទៃក្នុងរបស់តុលាការនោះទេ។
ដូច្នេះ ភាពប្រថុយប្រថានរបស់ថៃ គឺនៅត្រង់ថា ថៃបានចំណាយពេលស្ទើរតែទាំងអស់ លើកឡើងតែអំពីទឡ្ហីករណ៍ ដែលចៅក្រមអាចនឹងបដិសេធមិនលើកយកមកពិចារណា នៅពេលនេះ។ ទោះជាយ៉ាងណា ថៃនៅមានពេលមួយម៉ោងទៀត នៅរសៀលថ្ងៃទី៣១ ដើម្បីឆ្លើយបំភ្លឺ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ