វេទិកាកំពូលអង្គការប្រទេសនិយាយភាសាបារាំងចាប់បើកនៅប្រទេសសេណេហ្គាល់
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:១៣
កិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់អង្គការប្រទេសនិយាយភាសាបារាំង ឡា ហ្វ្រង់កូហ្វូនី លើកទី១៥ កំពុងតែចាប់ផ្តើមធ្វើឡើង នៅទីក្រុងដាកកា ប្រទេស សេណេហ្គាល់។ វេទិកាកំពូលដែលបានចាប់ផ្តើមឡើងនៅថ្ងៃទី២៩វិច្ឆិកា នេះ នឹងធ្វើការពិភាក្សាគ្នាលើប្រធានបទជាច្រើន ទាក់ទិនទៅនឹងការលើកកំពស់សិទ្ធិស្រី្ត និងការផ្តល់ឱកាសឲ្យយុវជន ក្នុងការទទួលបានការអប់រំដោយគុណភាពខ្ពស់ ដើម្បីកាត់បន្ថយអំពើហិង្សា និងអត្រាអត់ការងារធ្វើ។ ប៉ុន្តែចំណុចមួយទៀតដែលសំខាន់ដែរនោះ គឺការជ្រើសរើសប្រធានថ្មី របស់អង្គការកំពូលមួយនេះ។
អង្គការប្រទេសនិយាយភាសាបារាំង ដែលគ្រប់គ្នាហៅថា La Francophonie គឺជាអង្គការដែលបង្រួបបង្រួមប្រទេសជាច្រើន នៅលើពិភពលោកយើងនេះ ដែលមានអ្នកនិយាយភាសាបារាំង។ អង្គការនេះមានសមាជិកពេញសិទ្ធិ ចំនួន៥៧ ដែលក្នុងនោះក៏មានប្រទេសកម្ពុជាយើងផងដែរ។ ក្រៅពីសមាជិកទាំង៥៧នេះ មានប្រទេស២០ទៀត ដែលជាសមាជិកសង្កេតការណ៍ ដូចជាប្រទេសថៃជាដើម។ ចំណុចរួមរបស់ប្រទេសសមាជិកទាំងអស់ គឺតាមបណ្តាប្រទេសទាំងនោះ មានអ្នកប្រើប្រាស់ភាសាបារាំងច្រើន។ យោងតាមតួលេខផ្លូវការ សរុបទាំងអស់ មានអ្នកនិយាយភាសាបារាំងមិនតិចជាង ២៧៤លាននាក់ទេ ហើយដែលភាគច្រើន គឺនៅតាមបណ្តាប្រទេសក្នុងទ្វីបអាហ្រ្វិក។
បេសកកម្មរបស់ La Francophonie មានច្រើនចំណុច តែផ្តោតសំខាន់ទៅលើវិស័យអប់រំ និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។ បេសកកម្មទាំងនោះរួមមាន ការលើកកំពស់ និងផ្សព្វផ្សាយភាសាបារាំង ព្រមទាំងជំរុញឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌គ្នាទៅវិញទៅមក តាមប្រទេសសមាជិក ការលើកកំពស់សន្តិភាព និងការការពារសិទ្ធិមនុស្ស ពង្រឹងវិស័យអប់រំ ជាពិសេស នៅថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា និងការស្រាវជ្រាវផ្សេងៗ និងជាចុងក្រោយ គឺជំរុញការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាព ដោយយោងទៅលើការការពារបរិស្ថាន ធនធានធម្មជាតិ និងបិតិកភណ្ឌវប្បធម៌ ជាដើម។
វិស័យអប់រំ ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាវិស័យចំបង ក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ព្រមទាំងអំពើហិង្សាក្នុងសង្គម។ ចំណុចទាំងនេះ វានឹងអនុញ្ញាតឲ្យមាន ការកសាងនិតិរដ្ឋប្រកបដោយសន្តិភាព និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ ការងារដែល La Francophonie បានធ្វើកន្លងមកក្នុងវិស័យអប់រំនេះ មានច្រើនណាស់ ដោយបានលើកគម្រោងសហប្រតិបត្តិការ ជាមួយប្រទេសសមាជិក ជួយបណ្តុះបណ្តាលយុវជន ជាពិសេស ក្នុងថា្នក់ឧត្តមសិក្សា។ មាននិសិ្សតខ្មែរយើងច្រើនរយនាក់ ដែលបានទទួលអាហាររូបករណ៍ពីអង្គការនេះ ដើម្បីទៅបន្តការសិក្សានៅបរទេស។
ជំនួបកំពូលលើកទី១៥ ក្រោមសំពាធបញ្ហាធំៗ៤៖
ការគោរពសិទ្ធិស្រី្ត
ជំនួបកំពូលលើកទី១៥នេះ មានប្រធានបទសំខាន់ ចំនួន៣ ទីមួយគឺការលើកកំពស់ការគោរពសិទ្ធិស្រ្តី ជាពិសេសនៅតាមបណ្តាប្រទេសនៅអាហ្វ្រិក ដែលស្ត្រីតែងតែទទួលរងនូវការធ្វើបាបពីសង្គម ក៏ដូចជាគ្រួសារ។ ជាទូទៅនៅតាមបណ្តាប្រទេសក្រីក្រទាំងនោះ ស្រី្តតែងតែត្រូវគេរំលោភបំពាន មិនអនុញ្ញាតឲ្យបានរៀនវែងឆ្ងាយ ហើយចាប់បង្ខំឲ្យមានគ្រួសារ តាំងពីនៅក្មេង។
យុវជន វបតិ្តអត់ការងារធ្វើ ហិង្សា និងវិបត្តិនយោបាយនៅអាហ្វ្រិក
ចំណុចទីពីរ គឺទាក់ទងទៅនឹងវិបត្តិអត់ការងារធ្វើរបស់យុវជន។ បញ្ហានេះ វាវិលត្រឡប់ទៅដល់ការងារចម្បងរបស់ La Francophonie គឺវិស័យអប់រំ។ ការអប់រំដែលមានគុណភាព នឹងអនុញ្ញាតឲ្យយុវជន មានការយល់ដឹង អាចឈោងចាប់ជំនាញវិជ្ជាជីវៈមួយច្បាស់លាល់ ហើយត្រូវទៅតាមទីផ្សារការងារ។ ប្រទេសសមាជិកទាំងអស់ នឹងចែករំលែកបទពិសោធន៍គ្នានៅក្នុងវេទិកានេះ។
អ្វីដែលជាការព្រួយបារម្ភនោះ ដូចយើងបានដឹងស្រាប់អំពីស្ថានភាព នៅ ទ្វីប អាហ្វ្រិក បច្ចុប្បន្ន ដែលមានអំពើហិង្សាស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែង ជាពិសេស បង្កឡើងដោយពួកឧទ្ទាមអ៊ីស្លាមជីហាតជ្រុលនិយម។ ពួកនេះវា បានអូសទាញយុវជន ដែលតែលតោល គ្មានការងារធ្វើ យកទៅបំពាក់បំប៉ន ពង្វក់ឲ្យប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា។ ចង់ លប់បំបាត់ អំពើហិង្សាទាំងនេះ ទាល់តែយើងតំរង់ផ្លូវយុវជនថ្មីជំនាន់ក្រោយ ពីឥឡូវទៅ។ ប្រទេសសមាជិកទាំងអស់ នឹងពិភាក្សាគ្នាលើសេចក្តីសម្រេចចិត្ត ទាំង៩ចំណុច ទាក់ទិនទៅហ្នឹងវិបត្តិ នៅប្រទេសម៉ាលី ប្រទេសអាហ្វ្រិកកណ្តាល និងប្រទេសបួគីណាហ្វាសូ។
មេរោគអេបូឡា
បញ្ហាទីបីដែលសំខាន់ដែរគឺ ការប្រឈមមុខនឹងមេរោគអេបូឡា(EBOLA)។ មេរោគដ៏កាច សាហាវនេះ កំពុងតែយាយីអាយុជីវិត របស់ប្រជាជននៅទ្វីបអាហ្វ្រិក ភាគខាងកើត។ ប្រទេសបារាំង និងដែលជាដើមគំនិតដំបូងរបស់អង្គការនេះ មានតួនាទីសំខាន់ណាស់ក្នុងការកម្ចាត់មេរោគអេបូឡា ព្រោះថាបារាំងមានសមត្ថភាពវិជ្ជសាស្រ្ត និងការស្រាវជ្រាវឱសថសាស្រ្ត ស្ទើរតែលើសគេទាំងអស់។
នរណា នឹងក្លាយជាប្រធានថ្មី?
ប៉ុន្តែ ទន្ទឹមគ្នានេះ ប្រធានបទ ដែលគេកំពុងតែតាមដានមែនទែននោះ គឺលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសប្រធានថ្មីរបស់អង្គការប្រទេសនិយាយភាសាបារាំង La Francophonie។ គ្រប់គ្នាចង់ដឹងណាស់ថា អ្នកណា នឹងមកជំនួសកន្លែងលោក អាប់ឌូ ឌីយូស (Abdou Diouf) ដែលជាប្រធានអង្គការនេះ តាំងពីឆ្នាំ២០០៣មក។
បេក្ខជនមានបីរូប។ កាណាដា ក៏ដូចជាតំបន់កេបិក (Québec) បានស្នើរបេក្ខភាពលោកស្រី មីកាអែល ហ្សង់(Michaëlle Jean) ជាជនជាតិកាណាដា ដើមកំណើតហៃទី។ លោកស្រី មីកាអែលហ្សង់ បានទាំងធ្វើដំណើរ មកដល់កម្ពុជាយើង ឡាវ និងវៀតណាមផងដែរ ដើម្បីស្វែងរកការគាំទ្រពីសមាជិកទាំងបីនេះ។ បេក្ខជនទីពីរគឺលោក ហ្សង់ ក្លូដ ដឺឡេស្ត្រាក់ (Jean-Claude de l’Estrac) ដែលជាអតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកោះម៉ូរីស។ រដ្ឋាភិបាលបារាំងបានគាំទ្របេក្ខភាពទាំងពីររូបនេះ។ បេក្ខជនទីបី គឺលោក ព្យ៉ែរ ប៊ុយោយ៉ា (Pierre Buyuya) ដែលជាអតីតប្រធានាធិបតី របស់ប្រទេសប៊ុយរុនឌី។ មានការមិនពេញចិត្តខ្លះពីបណ្តាប្រទេសសមាជិកផ្សេងទៀត លើរូបលោក ប៊ុយោយ៉ា ព្រោះថាគាត់បានកាន់កាប់តំណែងជាប្រធានាធិបតីពីរលើក ហើយលើកណាក៏ដោយសាតែបានប្រើកម្លាំងយោធាដែរ។
សូមបញ្ជាក់ថាក្រៅពីបារំាង ដែលបានផ្គត់ផ្គង់ប្រាក់ដល់អង្គការ La Francophonieនេះ កាណាដា និងកេបិក ជាប្រទេសទីពីរដែលផ្តល់ប្រាក់ច្រើនជាងគេ។ ដូច្នេះ កាណាដាសង្ឃឹមយ៉ាងខ្លាំង ថា លើកនេះ តំណែងប្រធាន គួរណាស់តែផ្តល់ទៅឲ្យកាណាដា។ ទោះបីជាយ៉ាងណា មុននឹងឈានទៅដល់ការបោះឆ្នោត ប្រទេសទាំងអស់ត្រូវពិភាក្សាគ្នាសិន ដើម្បីស្វែងរក ការព្រមព្រៀងរួមគ្នា ចៀសវៀងកុំអោយសម្លេងឆ្នោត បែកខ្ចាត់ខ្ចាយ ធ្វើឲ្យមានការឈ្លោះប្រកែកគ្នា។
សេណេហ្គាល់ចំណាយលុយដ៏សម្បើម ដើម្បីលើកមុខមាត់៖
ការរៀបចំទទួលគណៈប្រតិភូ សមាជិកអង្គការប្រទេសនិយាយភាសាបារាំង គឺសេណេហ្គាល់ បានធ្វើវាធំដំសម្បើមណាស់ ។ព្រលានយន្តហោះជួសជុលថ្មី អាគារប្រជុំក៏ធ្វើថ្មីស្រឡាងតែម្តង។ មានពាក្យរិះគន់ច្រើនណាស់ ថាសេណេហ្គាល់ ចាយលុយអស់ច្រើនជ្រុល ដើម្បីរៀបចំកិច្ចប្រជុំនេះ ទន្ទឹមពេលដែលប្រជាជនប្រទេសនេះរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ។ យោងតាមពត៌មាន គ្រាន់តែថ្លៃសម្ភារៈផ្សេងៗ សម្រាប់ដំនើរការប្រជុំ មានទឹកប្រាក់ប្រហែល ១៥លានអឺរ៉ូ ហើយចំណែកអាគារសន្និសីទថ្មីទំនើបនោះវិញ ចំណាយប្រាក់សាងសង់ដល់ទៅ ៧៦លានអឺរ៉ូឯណោះ ។ ពាក្យរិះគន់គេថា គ្រាន់តែមកប្រជុំគ្នាថតរូបជុំគ្នាសោះ ចំណាយប្រាក់ច្រើនជ្រុល។ គេរិះគន់ La Francophonie ទៀតថាគួរណាតែ គិតគូពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច ឲ្យបានច្រើន ដើម្បីជួយប្រទេសសមាជិកក្រីក្រ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ