ខួប១៥ឆ្នាំនៃអង្គការសហប្រតិបត្តិការក្រុងសៀងហៃ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:១០
ថ្ងៃ១៥ មិថុនាកន្លងទៅ គម្រប់បាន១៥ឆ្នាំគត់ តាំងពីមានប្រសូតមក ពេញរូបពេញរាងជា អង្គការតំបន់មួយថ្មី ក្រោមឈ្មោះថា អង្គការសហប្រតិបត្តិការក្រុងសៀងហៃ OCS ដោយ មាន៦ប្រទេសជាសមាជិក គឺចិន រុស្ស៊ី កាហ្សាក់ស្ថាន កៀហ្ស៊ិស៊ីស្ថាន តាហ្ស៊ីគីស្ថាន និងអ៊ូសបេគីស្ថាន ដែលតាំងគោលដៅធានាឲ្យមានស្ថិរភាព និង សន្តិសុខនៅតំបន់ ប្រយុទ្ធទល់នឹងភេរវនិយម ហើយបានទទួលលក្ខន្តិកៈជា អង្គការសង្កេតការណ៍ ប្រចាំនៅអ.ស.ប.។ តាំងពីឆ្នាំមុនមក ទន្ទឹមនឹងប្រទេសខ្លះទៀត រាជាណាចក្រកម្ពុជាត្រូវបាន OCS ចាត់ទុកជាដៃគូសន្ទនារបស់ខ្លួន។ តើអង្គការសហប្រតិបត្តិការក្រុងសៀងហៃ មានប្រវត្តិ និងដំណើរ អភិវឌ្ឍន៍យ៉ាងណាដែរ?
តាមពិត គឺតាំងពី២០ឆ្នាំមុនម៉្លេះ ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៦ ដែលក្នុងក្រុងសៀងហៃតែម្តង មានប្រព្រឹត្តទៅជំនួបកំពូលលើកដំបូង នៃក្រុម៥ប្រទេស គឺ ម្ខាង ចិនដីគោក និង ម្ខាងទៀត ៤ប្រទេស នៃអតីតសហភាពសូវៀត គឺ រុស្ស៊ី កាហ្សាក់ស្ថាន កៀហ្ស៊ិស៊ីស្ថាន តាហ្ស៊ីគីស្ថាន។ កាលណោះ ប្រមុខនៃក្រុម៥ប្រទេសនោះ បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងដើម្បីពង្រឹង ការជឿទុកចិត្តគ្នាក្នុងវិស័យយោធា។ រួចដោយឈរលើកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ ដែលមានលេចចេញមកជា សម្ព័ន្ធ នយោបាយក្រោមឈ្មោះថា “ ក្រុម៥ប្រទេសសៀងហៃ”។ គោលដៅចម្បងចោទដោយសម្ព័ន្ធ គឺធានាឲ្យមានស្ថិរភាពនៅតាមបណ្តោយខ្សែព្រំដែន ដែលខ័ណ្ឌបណ្តារដ្ឋអតីតសហភាពសូវៀត និងមហាប្រទេសចិន ពីព្រោះខ្សែព្រំដែននោះ ធ្លាប់បានបង្កប់ទៅដោយបញ្ហាវិវាទដែនដី។
នៅឆ្នាំបន្ទាប់មក ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧ ក៏មានចុះបានកិច្ចព្រមព្រៀងមួយទៀត ឆ្ពោះទៅកាត់បន្ថយដូចគ្នា ចំនួនកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ នៅតំបន់ព្រំដែននោះហើយវាក្លាយជា ជំហានជាក់លាក់ទី១ នៅលើផ្លូវបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងយោធា នៅតំបន់អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក។ ជំនួបលើកទី៣ នៃក្រុម៥ប្រទេសសៀងហៃ ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ បានចប់ទៅ ដោយការចុះហត្ថលេខា ក្នុងជាន់ថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស លើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម គាំទ្រដល់សំណើ កាហ្សាក់ស្ថាន ឲ្យកោះប្រជុំឡើងជាសន្និសីទស្តីអំពីវិធានការជឿទុកចិត្តគ្នា នៅទូទាំងទ្វីបអាស៊ីតែម្តង។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៩ ក្រុម៥ប្រទេសសៀងហៃ បានចេញសេចក្តីប្រកាស ស្តីអំពីការតាំងភាពជាដៃគូ យុទ្ធសាស្ត្រនឹងគ្នា នៅតាមមុខព្រួញ បែបយ៉ាង ប្រយុទ្ធទល់នឹងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន និង ចរាចរណ៍គ្រឿងញៀន។
ក្នុងឆ្នាំ២០០០ ក្រុម៥ប្រទេសសៀងហៃ បានប្រែទៅជា “ វេទិកាសៀងហៃ “ ក្រោយពីបានទទួលរដ្ឋមួយទៀតនៃតំបន់អាស៊ីកណ្តាល ពោលគឺ អ៊ូសបេគីស្ថាន ជា សមាជិកសង្កេតការណ៍។ លុះក្នុងឆ្នាំ២០០១ ពោលគឺ១៥ឆ្នាំមុន នាថ្ងៃ១៥មិថុនា ក្រោយពីអ៊ូសបេគីស្ថាន ភ្ជាប់ខ្លួនជា សមាជិកពេញសិទ្ធិ មកនឹងក្រុម៥ប្រទេស សៀងហៃ ប្រមុខនៃ ៦ប្រទេសសៀងហៃទៅហើយ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍បង្កើតឡើង ជា អង្គការសហប្រតិបត្តិការក្រុងសៀងហៃ ហៅ កាត់ថា OCS ដែល តាំងគោលដៅថែរក្សាស្ថានការណ៍នៅតំបន់អាស៊ីកណ្តាល ឲ្យមានស្ថិរភាព ពង្រឹងមិត្តភាព និងស្មារតីរួមរស់ភូម៏ផងរបងល្អ រវាងរដ្ឋជាសមាជិក ពង្រីក សហប្រតិបត្តិការ ក្នុងវិស័យ នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និង វិទ្យាសាស្ត្រ។
ជាតុល្យាការ ជំនួបកំពូលនោះ ៦ ប្រទេសOCS បានចុះ អនុសញ្ញាសៀងហៃ ប្រយុទ្ធទល់នឹង ពួកភេរវជន ពួកជ្រុលនិយម ពួកផ្តាច់ទឹកដីនិយម ហើយបានឯកភាពគ្នាបង្កើតជា “មជ្ឈមណ្ឌលប្រឆាំងភេរវនិយមប្រចាំតំបន់អាស៊ីកណ្តាល” ដោយមានទីស្នាក់ការនៅក្រុង Bishkek រដ្ឋធានីកៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន។ ស្របនឹងធម្មនុញ្ញ OCS ទិសដៅជាអាទិភាពរបស់អង្គការនេះ គឺអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដឹកជញ្ជូន អភិវឌ្ឍន៍វិស័យថាមពល ទូរគមនាគមន៍ ប្រេងនិងឧស្ម័ន កសិកម្ម ព្រមទាំងវិស័យ ប្រើប្រាស់សម្បត្តិទឹក។
ជំហានសំខាន់សម្រាប់ OCS គឺជំនួបនៃ “ ក្រុមប្រឹក្សា៦ប្រមុខរដ្ឋ “ អង្គការនេះក្នុងឆ្នាំ២០០៥ ដែលបានអនុម័តសេចក្តីសម្រេច ផ្តល់លក្ខន្តិកៈជាសមាជិកសង្កេតការណ៍ របស់OCS ដល់ ៣ប្រទេសធំៗ នៅអាស៊ី គឺ ឥណ្ឌា ប៉ាគីស្ថាន អ៊ីរ៉ង់។ ១ឆ្នាំមុន ក្នុងឆ្នាំ២០០៤ លក្ខន្តិកៈបែបនេះ ត្រូវបានប្រគល់ទៅឲ្យ ប្រទេស ម៉ុងហ្គោលី ទៅហើយ។ ដូច្នេះ ការពង្រីកភូមិសាស្ត្រ របស់ OCS បានបើកផ្លូវឲ្យអង្គការតំបន់នេះ បង្កើនជាគោលការណ៍ គឺ ទម្ងន់អន្តរជាតិរបស់ខ្លួន។ បីឆ្នាំក្រោយមក ក្នុងឆ្នាំ២០០៨ ជំនួបកំពូលOCS បានសម្រេចផ្តល់លក្ខន្តិកៈ ជា”ដៃគូសន្ទនា” ដល់ប្រទេស សេរីលង្កា និងបេឡារុស។
ក្នុងឆ្នាំ២០១០ ជំនួបកំពូល OCSបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ កសាងតំបន់នេះ ជាតំបន់ សន្តិភាព និងវិបុលភាពរួមគ្នាយូរអង្វែងទៅមុខ។ រួចក្នុងឆ្នាំនោះឯង បានទទួលលក្ខន្តិកៈជា សមាជិកសង្កេតការណ៍ គឺអាហ្វហ្កានីស្ថាន ហើយជាដៃគូសន្ទនារបស់ OCS គឺតួកគី។ លុះក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ឥណ្ឌា និងប៉ាគីស្ថាន បានដាក់ពាក្យសុំចូលជាសមាជិកពេញសិទ្ធិរបស់ អង្គការ OCS។ តបនឹងសំណូមពរនេះ ក្នុងឆ្នាំ២០១៥ “ក្រុមប្រឹក្សា៦ប្រមុខរដ្ឋ” OCS បាន សម្រេចថា ចាប់ផ្តើមរបៀបរបបខាងទទួលឥណ្ឌា និងប៉ាគីស្ថាន ទៅជាសមាជិកពេញសិទ្ធិ របស់អង្គការសហប្រតិបត្តិការក្រុងសៀងហៃតែម្តង។ ម៉្លោះហើយ បានជាគេនិយាយថា ឥឡូវជើងម្ខាងរបស់ ឥណ្ឌា និងប៉ាគីស្ថាន ឈានចូលទៅហើយទៅក្នុង” សង្វៀន” របស់ OCS។ បញ្ហានេះ នឹងត្រូវដោះស្រាយស្រេចបាច់ជាស្ថាពរ ក្នុងជំនួបកំពូល OCS នៅក្រុង Tachkent រដ្ឋធានីអ៊ូសបេគីស្ថាន ក្នុងខែតុលាខាងមុខ។
ពិតជាក្នុងឆ្នាំមុនដែរ ឆ្នាំ២០១៥ ដែល OCS បានដំឡើងលក្ខន្តិកៈ បេឡារុស ពី“ដៃគូសន្ទនា” ទៅជា “សមាជិក-សង្កេតការណ៍” ហើយបានផ្តល់លក្ខន្តិកៈជា” ដៃគូសន្ទនា” របស់អង្គការ សហប្រតិបត្តិការក្រុងសៀងហៃ ដល់ប្រទេសមួយចំនួនទៀត ក្នុងនោះ មានអាស៊ែរបែហ្ស៊ន់ អារមេនី រាជាណាចក្រកម្ពុជា និងនេប៉ាល់។ ជាការកត់សម្គាល់ ទាំងអាហ្វហ្កានីស្ថាន និង អ៊ីរ៉ង់ក៏បានដាក់ពាក្យទៅហើយសុំចូលជាសមាជិកពេញសិទ្ធិរបស់OCS ។
អង្គការនេះបើគិតទាំងប្រទេសសង្កេតការណ៍ផង គឺមានផ្ទៃក្រឡាដល់ជាង ៣៤លានគ.ម.២ ឬ ៦១% នៃដែនដីទ្វីបអឺរ៉ុប-អាស៊ី ប្រកបដោយបណ្តាជន៣.១៧០លាននាក់ឬ ៤៣% នៃបណ្តាជនលើផែនដី។ OCS បើគិតតែ៦ប្រទេសសមាជិកពេញសិទ្ធិ គឺមានផលិតផលសរុបក្នុងស្រុកហៅថា GDP ស្របនឹងតួលេខឆ្នាំ២០១៤ ក្នុងទំហំដល់ ១២លាន៥សែនដុល្លារលានដង ចាញ់តែស.រ.អា. ដែលមានទំហំ១៧លាន៤សែនដុល្លារលានដង និងសហភាពអឺរ៉ុប ដែលមានទំហំ ១៨លាន៤សែនដុល្លារលានដង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ