ប៉ាគីស្ថាន៖ តើប្អូន​​អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ​ឬ​អតីត​កីឡាករ​គ្រីកេត ​នឹងក្លាយ​ជា​នាយករដ្ឋ​មន្ត្រី​ថ្មី?

ប្រជាជនប៉ាគីស្ថានប្រមាណ១០៦លាននាក់ ដែលគ្រប់អាយុបោះឆ្នោត ក្នុងចំណោមប្រជាជនទាំងអស់២០៧លាននាក់ នឹងត្រូវទៅចូលរួមទៅបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសសមាជិកសភាជាតិ ដែលមានអាសនៈ២៧២អាសនៈ និងជ្រើសរើសសមាជិកសភាខេត្ត ដែលមានអាសនៈសរុប៥៧៧អាសនៈ។ ដូច្នេះសុរបទាំងអស់ គឺមានកៅអីសមាជិកសភា ទាំងរដ្ឋទាំងខេត្តសរុប ៨៤៩ ដែលត្រូវបែងចែក ក្រោយដឹងលទ្ធផលឆ្នោតថ្ងៃនេះ។

អតីតកីឡាករគ្រីកេត ទល់នឹងប្អូនប្រុសអតីនាយករដ្ឋមន្ត្រី

ក្នុងចំណោមគណបក្ស ដែលចូលរួមប្រកួតគ្នានាពេលនេះ គឺមាន៣ធំៗ។ ទីមួយគឺគណបក្ស សម្ព័ន្ធមូស្លីម (PML-N) ដែលជាគណបក្សដ៏ធំ របស់លោក Nawaz Sharif អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ អាណត្តិមុន គឺគណបក្សនេះហើយ ដែលបានឈ្នះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០១៣។ តែលោក Nawaz Sharif រួមទាំងកូនស្រី ដែលគេធ្លាប់គិតថា​ជាអ្នកមកស្នងតំណែងនយោបាយនោះ ត្រូវបានតុលាការកំពូលប៉ាគីស្ថាន កាត់ទោសឲ្យជាប់គុក ពីបទប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយ។ ដូច្នេះសម្រាប់ការបោះឆ្នោតលើកនេះ គឺប្អូនប្រុសលោក Nawaz Sharif ដែលមានឈ្មោះថា Shahbaz Sharif ដែលមកឈរឈ្មោះជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រី។

លោក Shahbaz Sharif គឺជាអតីតអ្នកជំនួញដ៏មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះម្នាក់ នៅខេត្ត ប៉េនចាប ដែលជាខេត្តដែលមានប្រជាជនច្រើនបំផុត និងមានកំរិតសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់បំផុត របស់ប៉ាគីស្ថាន។ លោកម្នាក់នេះ​ក៏ធ្លាប់ធ្វើជាអភិបាលខេត្ត ប៉េនចាប់នេះ ដល់ទៅ៣ដងឯណោះ។

ចំណែកគណបក្សគូប្រជែងរបស់លោក Shahbaz Sharif នេះ គឺគណបក្សចលនាដើម្បីយុត្តិធ​ម៌ប៉ាគីស្ថាន (PTI) ដែលមានលោក Imran Khan ជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រី។ លោក Imran Khan គឺជាអតីតកីឡាករកីឡាគ្រីកេត ដែលបានដឹកនាំក្រុមកីឡាគ្រីកេត​ជម្រើសជាតិ​ប៉ាគីស្ថាន ឲ្យបានពានរង្វាន់ពិភពលោកនៅឆ្នាំ១៩៩២។ កីឡាគ្រីកេតនេះ គឺជានិម្មិតរូប និងជាមោទនភាពខ្លាំងសម្បើមណាស់ របស់ប៉ាគីស្ថាន។ ហេតុដូច្នេះហើយ បានជាលោក Imran Khan មានឈ្មោះល្បី មានអ្នកគាំទ្រច្រើន។

បន្ទាប់ពីលាឈប់ពីវិស័យកីឡា លោក Imran Khan នេះបានឈានចូលឆាកនយោបាយ ដោយបានបង្កើត​គណបក្ស​ចលនាយុត្តិធម៌នេះ នៅឆ្នាំ១៩៩៦។ ពីដំបូងមក គណបក្សនេះជាគណបក្សតូចតាចប៉ុណ្ណោះ ហើយមានតែលោកImran Khan តែម្នាក់ទេ ដែលធ្លាប់បានឈ្នះកៅអីជាសមាជិកសភា។ តែការការបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១៣ គណបក្សនេះ បានឡើងកូដខ្លាំង ក្លាយជាគូប្រជែងដ៏គ្រោះថ្នាក់បំផុត សម្រាប់បក្សរបស់គ្រួសារ ​Sharif។ ចំណែកគណបក្សទី៣ គឺគណបក្សប្រជាជនប៉ាគីស្ថាន ដឹកនាំដោយលោកBilawal Bhutto Zardari កូនប្រុសរបស់អតីតនាយរដ្ឋមន្ត្រី គឺលោកស្រី Benazir Bhutto ដែលត្រូវបានគេធ្វើឃាតកាលពីឆ្នាំ២០០៧។

ឥទ្ធិពលក្រុមយោធា លើការបោះឆ្នោត

ការឃោសនាបោះឆ្នោត កន្លងមកនេះ គឺពោរពេញដោយអំពើហិង្សា ឃាតកម្មនយោបាយ ការផ្ទុះអាវុធតទល់គ្នា ព្រមទាំងអំពើភេរវកម្មជាច្រើនករណី ជាក់ស្តែងគឺនៅថ្ងៃបោះឆ្នោត​តែម្តង ដែលភេរវកម្មបានសម្លាប់​មនុស្ស យ៉ាងហោចណាស់ ៣០នាក់។​ កងទ័ព​ប៉ាគីស្ថាន ដែលគេចោទថាបានគាំទ្រ លោក Imran Khan នោះ ក៏ត្រូវបានក្រុមលោក​Sharif ចោទថាបានធ្វើសកម្មភាពហិង្សា ដើម្បីរំខានដល់ការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ​ទៀតផង។

បើរាប់ចាប់ពីចាប់ផ្តើមឃោសនាបោះឆ្នោតមក អំពើភេរវកម្ម ដែលសំដៅវាយប្រហារការជួបជុំឃោសនានយោបាយ របស់គណបក្សនានា បានផ្តាច់ជីវិតមនុស្សប្រមាណ​១៨០​នាក់​ទៅហើយ ដែលក្នុងនោះ មានបេក្ខជនឈរឈ្មោះសមាជិកសភា ៣នាក់ផងដែរ។

តែបើយើងក្រលេកទៅមើលអតីតកាល ប៉ាគីស្ថាន តែងតែមានអំពើហិង្សាជានិច្ច នៅក្នុងឆាកនយោបាយ។ អំពើឃាតកម្មនយោបាយ សម្លាប់សមាជិកសភា សម្លាប់នាយករដ្ឋមន្ត្រី តែងតែកើតមាន។ នៅថ្ងៃបោះឆ្នោតនេះ ក្រៅពីភេរវកម្មសម្លាប់មនុស្សនៅតំបន់​Quetta នៅ​ឯខេត្ត​Baloutchistan ឯណោះ គ្រាប់បែក​មួយ​បានត្រូវគេបង្កៃ បំផ្ទុះនៅការិយាល័យ​បោះឆ្នោតមួយកន្លែង បណ្តាលឲ្យស្លាប់មន្ត្រីនគរបាល​ម្នាក់ និងមានការបាញ់បោះ រវាងអ្នកគាំទ្របក្សផ្សេងៗគ្នា ដែលបានបណ្តាលឲ្យស្លាប់ម្នាក់ និងរបួស​៣នាក់​ផ្សេង​ទៀត​​ផងដែរ។

នៅប៉ាគីស្ថាន ពួកកងទ័ព មានឥទ្ធិពលខ្លាំងណាស់។ បើទោះបីប្រមាណ២ទសវត្សចុងក្រោយនេះ ក្រុមកងទ័ព បានរក្សាជំហរគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងដំណើរការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យមែន តែគេនៅតែមានការសង្ស័យជានិច្ច ថាក្រុមកងទ័ពប៉ាគីស្ថាន នៅតែបើឥទ្ធិពល ធ្វើសកម្មភាព ដើម្បីរុញបេក្ខជន​ឬបក្សណាមួយ ដែលនៅខាងខ្លួន ឲ្យបានឈ្នះឆ្នោត។

ដូចដែលយើងធ្លាប់ដឹងមក គណបក្សរបស់គ្រួសារលោក Sharif មិនត្រូវគ្នាជាមួយនឹងពួកកងទ័ពទេ។ គ្រួសារលោកSharif ជាគ្រួសារអ្នកជំនួញ ហើយដែលធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ ដោយលើកអំណះអំណាង អំពីផលល្អ នៃរដ្ឋបាលគ្រប់គ្រងប្រទេស បែបស៊ីវីល​ មិនមែនតាមបែបយោធាទេ។ យ៉ាងណាមិញ គណបក្សនេះ ធ្លាប់បានចោទថា គឺក្រុម​យោធានេះឯង ដែលទំលាយរឿងអាស្រូវពុករលួយ របស់លោក Nawaz Sharif ហើលដែលឈានទៅដល់ការកាត់ទោសដាក់គុក កាលពីឆ្នាំ២០១៧។

ក្រុមកងទ័ព ត្រូវបានគេចោទថា ជាអ្នកនៅពីក្រោយ គាំទ្រលោក Imran Khan។ ក៏ប៉ុន្តែកងទ័ពប៉ាគីស្ថាន បានបដិសេធ ទាត់ចោលទាំងអស់ ថាខ្លួនមិនលូកដៃក្នុងការបោះឆ្នោតទេ។ តែយ៉ាងណា មិនមែនមានតែលោក Shahbaz Sharif តែម្នាក់ទេដែលចោទកងទ័ព​ថា​លំអៀង នឹងធ្វើសកម្មភាពហិង្សា​គំរាមអ្នកបោះឆ្នោត សូម្បីតែអ្នកនយោបាយផ្សេងៗទៀត បណ្តាញព័ត៌មានឯករាជ្យរបស់ប៉ាគីស្ថាន និងសកម្មជនអង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើន​ក៏បានលើកឡើង បរិហារអំពីសកម្មភាពលូកដៃរបស់កងទ័ពប៉ាគីស្ថានដែរ។ ថ្ងៃបោះឆ្នោត​​​ ទាហានប្រមាណ៨សែននាក់ ត្រូវគេបញ្ជូនឲ្យការពារនៅតាមមណ្ឌលបោះឆ្នោត ហើយគណកម្មការជាតិបោះឆ្នោត បានទាំងប្រគល់សិទ្ធិអន្តរាគមន៍ពិសេសទៅឲ្យ​កងទ័ព នៅតាមការិយាល័យបោះឆ្នោតទៀតផង ក្នុងករណីមានបទល្មើសផ្សេងៗ។ បញ្ហានេះ បានធ្វើឲ្យអ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតឯករាជ្យ មានការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំង។

ជីវិតនយោបាយរបស់គ្រួសារSharif នឹងត្រូវចប់

បើយើងក្រឡេកមើកជារួម​ យើងឃើញថា ប្រជាជនប៉ាគីស្ថាន នឿយណាយ នឹងអំពើពុករលួយបក្សពួកនិយម របស់គ្រួសារ ក៏ដូចជាគណបក្សលោក Shahbaz Sharif។ តែយ៉ាងណា ខេត្ត ប៉េនចាប់ ដែលជាខេត្តមានជាងគេ មានប្រជាជនច្រើន និងមានអាសនៈសភាជច្រើននោះ គឺជាមណ្ឌលដែលលោក Shahbaz Sharif នេះ មានប្រជាប្រិយភាព​ខ្ពស់បំផុត។ ចំណែកលោក Imran Khan ថ្វីបើបានឡើងកូដ មានប្រជាប្រិយភាពមែន តែប្រជាជនប៉ាគីស្ថានខ្លះ ដែលមិនពេញចិត្តក្រុមយោធា និងនិន្នការបែបអ៊ីស្លាមអភិរក្សនិយម ក៏គេនៅតែមិនពេញចិត្តបេក្ខជនគាត់ដែរ។

លោក Bilal Gilani នាយកវិទ្យាស្ថានអង្កេតស្ថិតិបាគីស្ថាន បានមានប្រសាសន៍ថា អ្វីៗមិនអាចស្មានបានទេ។ បក្សធំៗទាំងពីរនេះ អាចបានសម្លេងឆ្នោតប្រកៀកប្រកិតគ្នាខ្លាំង។ ម្ខាងក្រុមយោធា ម្ខាងក្រុមអ្នកនយោបាយ ដែលធ្លាប់កាន់អំណាច ហើយប្រឡាក់ប្រឡូសដោយរឿងអាស្រូវពុករលួយ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ មានអ្នកវិភាគខ្លះជឿថា ជីវិតនយោបាយ​របស់​បក្ស​គ្រួសារ​លោក Sharif អាចត្រូវ​ចប់ត្រឹមនេះហើយ។ បក្សរបស់លោក Imran Khan ដែលបានឃោសនា ថានឹងបើកទំព័រសករាជ្យថ្មី ឲ្យប៉ាគីស្ថាននោះ  អាចនឹងឈ្នះ បើទោះបីមិនឈ្នះដាច់ខ្លាំង។ ក្នុងករណីមិនឈ្នះបានសម្លេងភាគច្រើន គឺគាត់អាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចំរុះ ជាមួយនឹងគណបក្សតូចលំដាប់ទី៣បាន៕