ស៊ូដង់ខាងត្បូង៖ ចំពេលដែលអតីតដៃគូនយោបាយព្យាយាមចរចាគ្នា ស្ថានការណ៍លើសមរភូមិកំពុងបន្តយ៉ាងក្តៅគគុក
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:២០
ស្ថានភាពនៅក្នុងប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូងបាន និងកំពុងធ្លាក់ដុនដាបកាន់តែខ្លំាងឡើងៗ។ ជាង ២សប្តាហ៍កន្លងទៅហើយដែលសង្រ្គាមពាក្យសម្តី និងសង្រ្គាមផ្លូវអាវុធបាន និងកំពុងកើតមានយ៉ាងអនាធិបតេយ្យរវាងក្រុមសកម្មជនគំាទ្រលោកប្រធានាធិបតីសាលវ៉ា គៀ និងក្រុមសកម្មជនគំាទ្រលោកអតីតអនុប្រធានាធិបតី រៀក ម៉ាស្ហារ។ លោករៀក ម៉ាស្ហាដែលត្រូវបានលោកសាលវ៉ា គីអៀដកចេញពីតំណែងកាលពីខែកក្កដាឆ្នំា ២០១៣។ តែក្រោមសម្ពាធរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ អតីតដៃគូនយោបាយទំាងពីររូបបានឯកភាពគ្នាចូលតុចរចានៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២ មករាម្សិលមិញ។ សម្រាប់ក្រុមអ្នកវិភាគ មានចំណុចខ្វែងគំនិតគ្នាជាច្រើនដែលអតីតដៃគូនយោបាយទំាងពីរនាក់ពិបាកនឹងនិយាយចុះសម្រុងគ្នា។
ឆ្នំាចាស់ ២០១៣ បានបិទបញ្ចប់ហើយ តែប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូងបានចាប់ផ្តើមឆ្នំាថ្មី ២០១៤ ដូចដែលខ្លួនបានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងឆ្នំាចាស់អ៊ីចឹងដែរ។ ឆ្នំាចាស់ដែលចាប់តំាងពីពាក់កណ្តាលខែធ្នូមក ស៊ូដង់ខាងត្បូងបានធ្លាក់ចូលក្នុងវិបត្តិហែកហួរគ្នារវាងក្រុមអ្នកគំាទ្រលោកប្រធានាធិបតីសាលវ៉ា គីអៀ និងក្រុមអ្នកគំាទ្រលោកអតីតអនុប្រធានាធិបតីរៀក ម៉ាស្ហា។ ជាអតីតដៃគូនយោបាយនៅប៉ុន្មានថ្ងៃមុនសោះ ស្រាប់តែនៅពេលនេះ បែរជាបានក្លាយជាគូសត្រូវសឹងតែស៊ីសាច់ ហុតឈាមគ្នាទៅហើយ។ គួររម្លឹកជូនបន្តិចថា គឺឥស្សរជននយោបាយទំាងពីររូបនេះឯង ដែលបានប្រយុទ្ធតស៊ូរួមគ្នាដៃកាន់ដៃរហូតដណ្តើមបានឯករាជ្យទំាងស្រុងជូនស៊ូដង់ខាងត្បូងក្នុងឆ្នំា ២០១១។ ចុះហេតុអ្វីបានជារដ្ឋអាហ្រ្វិកដ៏ក្មេងខ្ចីមួយនេះបែរជាបានធ្លាក់ទៅក្នុងវិបត្តិហែកហួរគ្នាយ៉ាងឆាប់រហ័សរបៀបនេះ និងថា ហេតុអ្វីបានជាឥស្សរជននយោបាយទំាងពីររូបរហ័សភ្លេចកំណើតរបស់ខ្លួនខ្លំាងម្ល៉េះ។
ល្អូតល្អឺនដាក់គ្នាក៏រហ័ស ព្រាត់ប្រាសគ្នាក៏លឿនដែរ។ មិនដល់៣សប្តាហ៍ផង ការប្រយុទ្ធ និងការកាប់សម្លាប់គ្នារវាងក្រុមអ្នកគំាទ្រលោកប្រធានាធិបតីសាលវ៉ា គីអៀ និងលោកអតីតអនុប្រធានាធិបតីរៀក ម៉ាស្ហាបានបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់រាប់សិបពាន់នាក់ និងមានអ្នករត់ភៀសខ្លួនជាង ២០០ ០០០នាក់ផ្សេងទៀត។ អ្វីៗបានចាប់ផ្ទុះឡើងដំបូង នៅក្រោយការដកតំណែងលោករៀក ម៉ាស្ហាពីសំណាក់លោកសាលវ៉ា គីអៀ។ លោកសាលវ៉ា គីអៀដែលបានលើកយកហេតុផលមកពន្យល់ថា មកពីលោករៀក ម៉ាស្ហាបានរៀបចំគម្រោងធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធាទម្លាក់លោកចេញពីអំណាច ព្រមទំាងមានមហិច្ចតាចង់ឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីប្រជែងនឹងលោកសម្រាប់ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៅឆ្នំា ២០១៥។
តែរហូតមកដល់ម៉ោងនេះ លោករៀក ម៉ាស្ហាបានបដិសេធជានិច្ច និងបានចោទត្រឡប់វិញថា អ្វីដែលលោកសាលវ៉ា គីអៀបាននិយាយនោះ គ្រាន់តែជាលេសមួយដើម្បីកំចាត់លោក ព្រមទំាងបក្សពួករបស់លោកចេញពីអំណាចតែប៉ុណ្ណោះ។ មកដល់ត្រង់ចំណុចនេះ ជម្លោះរវាងលោកសាលវ៉ា គីអៀ និងលោករៀក ម៉ាស្ហាត្រូវបានគេមើលឃើញថា គឺជាជម្លោះដំណ្តើមអំណាចគ្នាធម្មតាប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយ។ ក៏ប៉ុន្តែ និងអ្វីដែលឥស្សរជនទំាងពីរនឹកស្មានមិនដល់នោះគឺថា បន្តិចម្តងៗ ជម្លោះដំណ្តើមអំណាចគ្នារវាងអ្នកទំាងពីរបាន និងកំពុងបង្កចេញនូវជម្លោះសងសឹកគ្នាយ៉ាងអនាធិបតេយ្យនៅទូទំាងដែនដីស៊ូដង់ខាងត្បូងរវាងក្រុមជនជាតិពិន្ធុឌីនការបស់លោកសាលវ៉ា គីអៀ និងក្រុមជនជាតិពិន្ធុនូអេរបស់លោករៀក ម៉ាស្ហា។
គួរបញ្ជាក់ជូនថា ជម្លោះបង្ហូរឈាមរវាងក្រុមជនជាតិពិន្ធុទំាងពីរធ្លាប់បានកើតមានម្តងហើយនៅក្នុងសម័យដណ្តើមឯករាជ្យស៊ូដង់ខាងត្បូង និងដែលជាទូទៅ ជម្លោះនេះត្រូវបានក្រុមអ្នកនយោបាយប្រើជាហេតុផលដើម្បីទាញចំណេញនយោបាយរៀងៗខ្លួន។ គឺជម្លោះកាប់សម្លាប់គ្នាយ៉ាងសាហាវរវាងជនជាតិពិន្ធុនាពេលនេះឯង ដែលបាន និងកំពុងធ្វើឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិសម្តែងក្តីព្រួយបារម្ភជាពន់ពេក ពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិកដែលធ្លាប់បានលូកដៃជួយស្វែងរកឯករាជ្យភាពឲ្យស៊ូដង់ខាងត្បូង។ តំាងពីថ្ងៃផ្ទុះអំពើហិង្សាដំបូង ប្រមុខការទូតអាមេរិក លោកចន ឃែររី បេសកជនអាមេរិកប្រចំាស៊ូដង់ខាងជើង លោកដូណាល់ បូស និងសហភាពអាហ្រ្វិកបានអំពាវនាវឲ្យភាគីជម្លោះទំាងពីរបិទបញ្ចប់ជម្លោះតាមរយៈកិច្ចចរចា។
គំនាបរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិដែលបានជម្រុញឲ្យភាគីទំាងពីរយល់ព្រមចូលតុចរចានៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២ មករា។ កិច្ចចរចាដែលបានរៀបចំនៅក្នុងទីក្រុងអាឌីសអាបេបា ប្រទេសអេត្យូពី និងដែលអង្គការតំបន់មួយឈ្មោះ រដ្ឋអំណាចអន្តររដ្ឋាភិបាលដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍អាហ្រ្វិកខាងកើតជាអ្នកដឹកនំាកិច្ចចរចា។ កម្មវត្ថុនៃកិច្ចចរចាដែលត្រូវស្វែងរកដំបូង មធ្យោបាយដើម្បីផ្អាកការបាញ់គ្នា និងបន្ទាប់មក រិះរកវិធានការដើម្បីបិទបញ្ចប់ភាពខ្វែងគំនិតគ្នាក្នុងរឿងនយោបាយ។ ជាលទ្ធផលដែលប្រកាសដោយអន្តរការីរបស់រដ្ឋអំណាចអន្តររដ្ឋាភិបាលដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍អាហ្រ្វិកខាងកើតឲ្យដឹងថា ភាគីជម្លោះទំាងពីរបានព្រមព្រៀងលើបទផ្អាកឈប់បាញ់គ្នា ព្រមទំាងយល់ព្រមឲ្យបង្កើតក្រុមអ្នកចរចាមួយក្រុមដើម្បីរៀបចំឲ្យមានការអនុវត្តន៍បទឈប់បាញ់គ្នាជាស្ថាពរ ដោយមានការតាមឃ្លំាមើលទៀតផង។
ដូច្នេះឃើញថា នេះពិតជាចំណុចវិជ្ជមានគួរឲ្យកត់សម្គាល់មួយនៅក្នុងជម្លោះរវាងអតីតដៃគូនយោបាយទំាងពីរនាក់ លោកសាលវ៉ា គីអៀ និងលោករៀក ម៉ាស្ហា។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅមានផ្លូវវែងឆ្ងាយ និងដ៏សែនលំបាកទៅមុខទៀតដែលអ្នកទំាងពីរត្រូវដើរ ពិសេស បិទបញ្ចប់ការខ្វែងគំនិតគ្នាក្នុងរឿងនយោបាយ។ ពិតណាស់ថា ទោះបីជាជម្លោះរវាងឥស្សរជននយោបាយទំាងពីរកំពុងបែកធ្លាយទៅជាជម្លោះរវាងក្រុមជនជាតិពិន្ធុក៏ដោយ ក៏ដើមចមនៃជម្លោះត្រូវបានបង្កប់ដោយការដណ្តើមអំណាចគ្នាដែលគ្មាននរណាសុខចិត្តធ្វើសម្បទានឲ្យនរណាទេ។
ការប្រជែងកម្លំាងគ្នាដែលម្នាក់ៗកំពុងបន្តសម្តែងឡើងតាមរយៈការបង្ហាញសាច់ដុំដាក់គ្នានៅលើសមរភូមិ និងដែលប្រជាជនស៊ីវិលស្លូតត្រង់ឯណោះទេ ជាអ្នកទទួលរងគ្រោះដោយផ្ទាល់។ តើស៊ូដង់ខាងត្បូងកំពុងធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅរកសង្រ្គាមស៊ីវិលឬយ៉ាងណា?។ នេះពិតជាសំណួរមួយពិបាកឆ្លើយ តែនៅចំពោះមុខ សហគមន៍អន្តរជាតិ ពិសេសសហភាពអាហ្រ្វិកបាន និងកំពុងព្យាយាមទប់កុំឲ្យរដ្ឋអាហ្រ្វិកក្មេងខ្ចីមួយនេះធ្លាក់ក្នុងសង្រ្គាមស៊ីវិល បើពុំនោះសោតទេ ផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរនឹងចូលទៅគំរាមកំហែងសន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់ទំាងមូលជាមិនខាន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ