ប្រជាមតិកាតាឡូញ៉ា បញ្ចប់ដោយការហែកហួរប្រទេសអេស្ប៉ាញ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:០១
ខុសច្បាប់ ហាមឃាត់ដោយតុលាការ ប្រឆាំងដាច់ខាតដោយរដ្ឋាភិបាលអេស្ប៉ាញ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរតំបន់កាតាឡូញ៉ា នៅតែជំនះប្តេជ្ញារៀបចំប្រជាមតិ ស្តីពីការទាមទារឯករាជ្យដដែល។ ការិយាល័យបោះឆ្នោតបានបើកទ្វារដូចការគ្រោងទុកនៅម៉ោង ... ប្រជាពលរដ្ឋរាប់ពាន់នាក់ បានប្រមូលគ្នាមកឈរនៅមុខការិយាល័យ រង់ចាំបោះឆ្នោត តាំងពីព្រលឹមស្រាងៗមិនទាន់ភ្លឺច្បាស់។ ប្រមុខអាជ្ញាធរតំបន់បានទៅបោះឆ្នោតរួចហើយដែរ។ ឯខាងរដ្ឋាភិបាលក៏បានបង្ហាញជំហរដាច់ខាតបង្អាក់ប្រជាមតិខុសច្បាប់នេះឱ្យបាន ដោយប្រើកម្លាំងប៉ូលិសតំបន់ និងប៉ូលិសជាតិ ទៅបិទខ្ទប់ការិយាល័យបោះឆ្នោតតែម្តង។
ការិយាល័យបោះឆ្នោត ចាប់ពីម៉ោង៩ ដល់ម៉ោង៨ល្ងាច។ តាំងពីព្រលឹម គេឃើញពលរដ្ឋកាតាឡូញ៉ាជាច្រើនបាននាំគ្នាទៅឈររង់ចាំនៅមុខការិយាល័យបោះឆ្នោតជាស្រេច ឱ្យបានមុនប៉ូលិសទៅហាមឃាត់។
ទន្ទឹមគ្នានេះ រដ្ឋាភិបាលអេស្ប៉ាញបានបញ្ជូនប៉ូលិសតំបន់ និងប៉ូលិសជាតិ ប្រមាណជាង ១២០០០នាក់ ទៅធ្វើប្រតិបត្តិការប្រឆាំងនឹងការបោះឆ្នោត។ កាលពីពេលព្រឹកព្រលឹម ប៉ូលិសកាតាឡូញ៉ា បានចេញចាប់ហិបឆ្នោត តែក្រោមគំនាបនិងសម្រែករបស់ពលរដ្ឋ ប៉ូលិសទាំងនោះក៏ដកខ្លួនចេញវិញ។ ប៉ូលិសតំបន់ហាក់មានអារម្មណ៍បែងចែករវាងខ្លួនជា កាតាឡូញ៉ាផង និងតំណាងសណ្តាប់ធ្នាប់រដ្ឋ បានជ្រើសរើសការធ្មេញភ្នែក។
ប៉ុន្តែពេលថ្ងៃបន្តិច ក្រោយពីមេប៉ូលិសជាតិបានស្រែកបរិហារអត្តចរិតរបស់ប៉ូលិសតំបន់មក ប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបមានសកម្មភាពខ្លាំង។ ប៉ូលិសបានសម្រុកចូលដោយកម្លាំង ទៅរឹបអូស ចាប់ហិបឆ្នោត តែត្រូវឆ្លងកាត់រនាំងបាតុករគាំទ្រការធ្វើប្រជាមតិ ... ការប៉ះទង្គិចបែបហិង្សាក៏បានកើតមានឡើងដោយគេចមិនផុត។ ឮថាមានរបួសយ៉ាងហោចណាស់ ៤០នាក់ ហើយ គិតមកត្រឹមពេលថ្ងៃត្រង់។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលតំបន់កាតាឡូញ៉ា បានថ្កោលទោសសកម្មភាពហិង្សា មិនសមហេតុផល លើបាតុករនៅបាសឺឡោន។
ហេតុអ្វីបានជាអេស្ប៉ាញធ្លាក់ដល់ដំណាក់កាលនេះ ?
កាតាឡូញ៉ា ជាតំបន់ស្វយ័តមួយ របស់អេស្ប៉ាញដែលចែកជាតំបន់ស្វយ័ត១៧។ ជាតំបន់ដ៏ធំមួយនៃប្រទេស មានប្រជាជនរស់នៅ៧,៥លាននាក់នេះ មានរចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំរបស់ខ្លួនច្បាស់លាស់ ដូចជាមានប៉ូលិសផ្ទាល់របស់តំបន់ មានរដ្ឋាភិបាល មានសភា និងមានទង់ជាតិ មានភាសា ជារបស់កាតាឡូញ៉ាផ្ទាល់។ រដ្ឋាភិបាលកាតាឡូញ៉ា ទទួលបន្ទុកសព្វគ្រប់បែបយ៉ាងដោយខ្លួនឯង ក្នុងវិស័យអប់រំ សុខាភិបាល សង្គមកិច្ច លើកលែងតែក្នុងវិស័យទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងពន្ធដារ។
គឺវិស័យចុងក្រោយនេះឯង ដែលជាចំណោទស្នូលរុញច្រានឱ្យរដ្ឋាភិបាលកាតាឡូញ៉ា ចង់ទាមទារឯករាជ្យកាន់តែខ្លាំង។ កាតាឡូញ៉ា ជាតំបន់មានបានជាងគេបំផុតរបស់អេស្ប៉ាញផង ជាតំបន់មហាឧស្សាហកម្មដ៏ធំជាងគេរបស់ប្រទេសទៀត។ មានប្រជាជាតិតំណាងឱ្យ១៦%នៃប្រជាជនសរុបអេស្ប៉ាញមែន តែកាតាឡូញ៉ា អាចផលិតនិងផ្តល់ភាពមានបានដល់ប្រទេសដល់ទៅ២០%នៃផលិតផលសរុបក្នុងស្រុក។ កាតាឡូញ៉ា លែងចង់ចែករំលែកភាពមានបានរបស់ខ្លួន ទៅឱ្យតំបន់ផ្សេងទៀតរបស់អេស្ប៉ាញហើយ ទើបត្រូវការទាមទារឯករាជ្យដូច្នេះ។ នេះជាហេតុផលចំបងទីមួយ !
នៅមានហេតុផលមួយទៀតគឺនយោបាយ ! ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ក្រុមអ្នកឯករាជ្យនិយម កាន់កើនសំឡេងច្រើនឡើងៗ។ នៅឆ្នាំ២០១៥ ក្រុមនេះមានសំឡេងភាគច្រើននៅក្នុងសភាកាតាឡូញ៉ា។ កាលពីមុនកាតាឡូញ៉ាត្រូវការការគាំទ្រពីបក្សសង្គមនិយម ដើម្បីបានស្វយ័តភាព និងបានទទួលលក្ខន្តិកៈជា “ជាតិ” មួយនៅក្នុងរដ្ឋអេស្ប៉ាញ។ ប៉ុន្តែលក្ខន្តិកៈនេះ ត្រូវបានលុបចោលទៅវិញ នៅឆ្នាំ២០១០ ដោយតុលាការធម្មនុញ្ញ តាមសំណើរបស់បក្សប្រជាជនអេស្ប៉ាញ។ ការសម្រេចបែបនេះជាទង្វើក្បត់ពលរដ្ឋកាតាឡូញ៉ា ! ហេតុដូច្នេះហើយបានជាកាតាឡូញ៉ាផុសគំនិតកាន់តែចង់ទាមទារឯករាជ្យខ្លាំងឡើងៗ និងបានរៀបចំប្រជាមតិ ជានិម្មិត្តរូប ម្តងកាលពីឆ្នាំ២០១៤ ដែល៨០%នៃពលរដ្ឋកាតាឡូញ៉ា ឆ្លើយព្រមទាមទារឯករាជ្យ តែចំនួនអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោតមានត្រឹមតែ៣៣%ប៉ុណ្ណោះ។ លទ្ធផលនោះមិនត្រូវបានយកជាការទេ ! អញ្ចឹងហើយបានជារដ្ឋាភិបាលតំបន់កាតាឡូញ៉ា តាំងចិត្តត្រូវរៀបចំប្រជាមតិម្តងទៀតនៅថ្ងៃនេះ។
កាតាឡូញ៉ាក្រោយប្រជាមតិ
ចង់ឬមិនចង់ រវាងអេស្ប៉ាញនិងកាតាឡូញ៉ា ប្រៀបដូចជាចានដែលប្រេះស្រាំហើយ គឺមិនអាចរលុបស្នាមបានទេ។ នាពេលនេះក្នុងខួរក្បាលរបស់អាជ្ញាធរកាតាឡូញ៉ា គេស្រមៃឃើញច្រកតែមួយគត់គឺដើរចេញពីក្រញ៉ាំអេស្ប៉ាញ។ ប្រជាមតិនេះ បានប្រព្រឹត្តទៅដូចការគ្រោងទុក ! ចម្លើយថា “ព្រម” នឹងឈ្នះ ហើយ៤៨ម៉ោងក្រោយលទ្ធផល កាតាឡូញ៉ា នឹងប្រកាសឯករាជ្យ ! នេះជាការអះអាងរបស់ប្រមុខការទុតតំបន់។
ប៉ុន្តែរាល់ការប្រកាសរបស់រដ្ឋាភិបាលកាតាឡូញ៉ា ទំនងជាគ្មាននរណាទទួលស្គាល់ទេ។ ឯករាជ្យកាតាឡូញ៉ាមិនអាចកើតមានបានទេ ! គេទំនងជាត្រូវរង់ចាំពេលយូរទៀត ១០ឬ២០ឆ្នាំអីទៀត ក្រែងអាចទៅរួចខ្លះ ! ទាល់តែមានការព្រមព្រៀងពីរដ្ឋាភិបាលក្រុងម៉ាឌ្រីដ ព្រមឱ្យកាតាឡូញ៉ារៀបចំប្រជាមតិស្របច្បាប់។ ហើយពេលនោះអេស្ប៉ាញនឹងអាចក្លាយជាប្រទេសសហព័ន្ធពហុជាតិ តាមគំរូតំបន់កេប៉ិច របស់កាណាដា ឬអេកូសអង់គ្លេស។
លទ្ធផលថ្ងៃនេះបានត្រឹមតែបញ្ជាក់ថា វិបត្តិសង្គម និងនយោបាយ កំពុងពុះហែកអេស្ប៉ាញ។ ដំបៅនយោបាយនេះជ្រៅ ព្រមទាំងចុកចាប់ខ្លាំង ណាស់សម្រាប់អេស្ប៉ាញ និងជាវិបត្តិដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតក្នុងប្រវត្តិអេស្ប៉ាញប្រជាធិបតេយ្យ (គិតចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៥មក) និងធ្ងន់ធ្ងរជាប្រវត្តិសាស្ត្រតែម្តង ប្រសិនបើ លទ្ធផលឈ្នះមានខ្លាំង និងមានការចូលរួមច្រើន !
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ