អ្វីទៅជាស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចអ៊ីរ៉ង់ ក្រោយពីបានរួចទ័ណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិចំនួន ១ឆ្នាំ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:៥៦
១៦ មករា ២០១៦-១៦ មករា ២០១៧ មួយឆ្នាំគត់ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិបានលើកទ័ណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចមួយភាគចេញពីអ៊ីរ៉ង់។ កាដូនេះជាលទ្ធផលបានមកពីកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លែអ៊ែរដែលអ៊ីរ៉ង់បានចុះហត្ថលេខាជាមួយបស្ចិមលោកកាលពីរដូវក្តៅឆ្នាំ ២០១៥ និងបានចូលជាធរមានក្នុងថ្ងៃទី១៦ មករា ឆ្នាំ ២០១៦។ លោកប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់ហាសាន រ៉ូហានីដែលជាអ្នកកណ្តាលនិយមបានឆក់ឱកាសដ៏ល្អនេះដើម្បីស្រោចស្រង់សុខភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសឡើងវិញ។ តែគេសង្កេតឃើញថា ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចអ៊ីរ៉ង់ហាក់មិនសូវស្ទុះឡើងដូចការរំពឹងទុកទេ។ តើនេះមកពីមូលហេតុអ្វីទៅ?
ពេញ១ឆ្នាំគត់ដែលអ៊ីរ៉ង់បានរួចផុតពីទ័ណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ និងពេញ១ឆ្នាំគត់ដែលអ៊ីរ៉ង់បានព្យាយាមស្រោចស្រង់សា្ថនភាពសេដ្ឋកិច្ចដុនដាបរបស់ខ្លួន។ ជាទូទៅគេសង្កេតឃើញថា ការអនុវត្តន៍នយោបាយសេដ្ឋកិច្ចរបស់លោកប្រធានាធិបតីហាសាន រ៉ូហានីក្នុងរយៈពេល ១ឆ្នាំកន្លងទៅទទួលបានលទ្ធផលវិជ្ជមានតិចតួចជាងការរំពឹងទុក។ តួលេខបណ្តោះអាសន្នផ្តល់ដោយរដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ង់ឲ្យដឹងថា អត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅឆមាសទី១ ដើមឆ្នាំ ២០១៦ មានកម្រិត ៧,៤%។ តែស្ថាប័នអន្តរជាតិមួយចំនួនមានការប្រយ័ត្នប្រយែងខ្លាំងចំពោះតួលេខនេះ។ ធនាគារពិភពលោកបានប្រមើលមើលថា អ៊ីរ៉ង់អាចមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចត្រឹមកម្រិត ៤,៦% ក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ និងអាចឡើងដល់កម្រិត ៥,២% នៅឆ្នាំ ២០១៧ នេះ។
ក្នុងនាមជាប្រទេសជង្រុកប្រេងឆៅលំដាប់ទី៤ និងជង្រុកឧស្ម័នទី២ ក្នុងលោក កំណើនសេដ្ឋកិច្ចអ៊ីរ៉ង់មួយចំណែកធំទទួលបានពីការបូមប្រេងឆៅ និងបូមឧស្ម័នលក់។ អ៊ីរ៉ង់បានឆក់ឱកាសពីការរួចផុតទ័ណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិដើម្បីបង្កើនទ្វេដងនូវអាជីវកម្មប្រេងឆៅរបស់ខ្លួនក្នុងឆ្នាំ ២០១៦។ នាដំណាច់ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៦ កន្លងទៅ ពោលចំពេលដែលអង្គការនៃក្រុមប្រទេសនាំប្រេងចេញហៅកាត់ថា OPEP បានយល់ព្រមកាត់បន្ថយបរិមាណបូមដើម្បីលើកតម្លៃប្រេងក្នុងលោក អ៊ីរ៉ង់ត្រូវបាន OPEP អនុញ្ញាតឲ្យបូមបន្ថែមដល់កម្រិតមួយដែលអ៊ីរ៉ង់ធ្លាប់មាននៅមុនពេលទទួលទ័ណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ។
គេអាចនិយាយបានថា អ៊ីរ៉ង់ និងប្រទេសជង្រុកប្រេងឆៅផ្សេងទៀតទទួលបានអំណោយទានពីធម្មជាតិដែលប្រទេសមួយចំនួនក្នុងលោកគ្មានទេ។ តែដើម្បីអាចស្រូបយកអំណោយធម្មជាតិមួយនេះក្នុងកម្រិតអតិបរមាបាន អ៊ីរ៉ង់ត្រូវការចាំបាច់នូវវិនិយោគបរទេស។ តាំងពីអ៊ីរ៉ង់បានរួចទ័ណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិមក អ៊ីរ៉ង់ដែលមានពលរដ្ឋចំនួន ៨០លាននាក់បានក្លាយជាទីផ្សារដ៏មានសក្តានុពលដែលក្រុមអ្នកវិនិយោគបររទេសដណ្តើមគ្នាដាក់ទុនរកស៊ី។ បេក្ខជនមានច្រើន តែកន្លែងមានកំណត់ដែលតម្រូវឲ្យមានការប្រជែងគ្នា និងការសម្រេចចិត្តចុងក្រោយរបស់រដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ង់។
ថ្មីៗនេះ រដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ង់បានប្រកាសឲ្យដឹងពីការជ្រើសយកក្រុមហ៊ុនបរទេសគ្រាក់ៗនៅអឺរ៉ុប និងនៅអាស៊ីចំនួន ២៩ក្រុមហ៊ុនឲ្យចូលរួមដេញថ្លៃយកទីផ្សារអាជីវកម្មប្រេងឆៅ និងឧស្ម័នអ៊ីរ៉ង់។ ពិតណាស់ អ៊ីរ៉ង់មិនខ្វះធនធានធម្មជាតិទេ ពលរដ្ឋអ៊ីរ៉ង់ត្រូវបានគេចាត់ទុកជាអ្នកមានសមត្ថភាព និងទទួលបានការអប់រំល្អ ហើយរដ្ឋាភិបាលសព្វថ្ងៃក៏មានឆន្ទៈដើម្បីស្តារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសឡើងវិញដែរ។ តែឧបសគ្គនៅចំពោះមុខ គឺកង្វះលុយកាក់ និងបច្ចេកវិទ្យាទំនើបដែលអ៊ីរ៉ង់មានការយឺតយ៉ាវខ្លាំងណាស់បើធៀបនឹងប្រទេសមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់។ នៅត្រង់ចំណុចនេះ លោកហាសាន រ៉ូហានីពិតជាយល់មិនច្រឡំទេថា តម្រូវការអ្នកវិនិយោគបរទេសជារឿងបន្ទាន់មិនអាចខ្វះបានឡើយ។
លោករ៉ូហានីធ្លាប់បានប្រាប់ឲ្យដឹងថា អ៊ីរ៉ង់ត្រូវការទុនវិនិយោគបរទេសពី ៣០ ០០០លានទៅ ៥០ ០០០លានដុល្លារសម្រាប់ ៥ឆ្នាំខាងមុខ ហើយជាមួយនឹងកម្រិតទុនវិនិយោគបរទេសនេះ អ៊ីរ៉ង់អាចនឹងទទួលបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងរង្វង់ ៨%។ គួរបញ្ជាក់ជូនថា ក្រៅពីវិស័យប្រេងឆៅ និងឧស្ម័ន អ៊ីរ៉ង់ក៏ត្រូវការអ្នកវិនិយោគបរទេសសម្រាប់ធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទូទៅដែរ ពិសេសមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូន។ តែសំណួរដែលចោទពេលនេះគឺថា បើអ៊ីរ៉ង់មានសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ចធំធេងរបៀបនេះ ចុះហេតុអ្វីបានជាក្រោយរួចពីទ័ណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចបាន ១ឆ្នាំទៅហើយ បែរជាសេដ្ឋកិច្ចអ៊ីរ៉ង់មានដំណើរយឺតៗយ៉ាងដូចនេះ?។
មែនទែនទៅ អ្វីៗវាមិនមែនអាស្រ័យតែលើអំណោយផល និងឆន្ទៈរបស់ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់តែមួយគត់ឯណា តែវាអាស្រ័យផងដែរលើកត្តាពីខាងក្រៅ ពិសេសក្រុមអ្នកវិនិយោគបរទេសដែលចង់ទៅបោះទុនរកស៊ីនៅអ៊ីរ៉ង់នោះឯង។ រហូតដល់ពេលនេះ ធនាគារបរទេសធំៗហាក់បន្តរារែកអាល់អែកមិនចង់បញ្ចេញលុយឲ្យក្រុមហ៊ុនបរទេសទៅរកស៊ីនៅអ៊ីរ៉ង់ដោយបារម្ភខ្លាចប្រឈមនឹងហានិភ័យផ្លូវច្បាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិកដូចករណីធនាគារបារាំង BNP Parisbas និងធនាគារអាល្លឺម៉ង់ Deutsche Bank ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ និង ២០១៥។ ចូរកុំភ្លេចថា អាមេរិកបានលើកទ័ណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចចេញអ៊ីរ៉ង់ក្នុងរឿងនុយក្លេអ៊ែរមែន តែអាមេរិកបន្តដាក់ទ័ណ្ឌកម្មលើអ៊ីរ៉ង់ក្នុងបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងទង្វើគាំទ្រភេរវនិយមនៅតំបន់ដើមបូព៌ា។
ក្តីបារម្ភរបស់ក្រុមអ្នកវិនិយោគបរទេសនឹងរឹតតែមានខ្លាំងថែមទៀតក្នុងពេលដែលអាមេរិកត្រៀមទទួលប្រធានាធិបតីថ្មីលោកដូណាល់ ត្រាំនៅថ្ងៃទី២០ មករាខាងមុខ។ លោកត្រាំដែលធ្លាប់បានសន្យានៅក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតដោយថា នឹងហែកកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរជាមួយអ៊ីរ៉ង់ចោល បើលោកជាប់ឆ្នោត។ គឺពាក្យសម្តីនេះហើយដែលបានធ្វើឲ្យក្រុមអ្នកវិនិយោគបរទេសកាន់តែប្រយ័ត្នប្រយែងខ្លាំង ដោយមិនទាន់ហ៊ានប្រថុយប្រថាន ឬមួយក៏ថា រកស៊ីលឹបលៗ។ពេញមួយឆ្នាំគ្មានទ័ណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច រដ្ឋាភិបាលសម្រេចបានគោលដៅត្រឹមតែ ១០% នៃវិនិយោគបរទេសក្នុងស្រុក។
ដូច្នេះឃើញថា នៅមានផ្លូវវែងឆ្ងាយ និងកិច្ចការជាច្រើនទៀតដែលលោកប្រធានាធិបតីហាសាន រ៉ូហានីត្រូវដើរ និងត្រូវប្រឹងប្រែងបំពេញដើម្បីអាចសម្រេចបានគោលដៅរបស់ខ្លួន។ បើពុំនោះសោតទេ អនាគតនយោបាយរបស់លោកនឹងអាចជួបហានិភ័យនាការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីដែលគ្រោងរៀបចំនៅថ្ងៃទី១៧ ឧសភាខាងមុខ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ