បដិវត្តន៍អ៊ីស្លាម រុញច្រានសេដ្ឋកិច្ចឱ្យកាន់តែដុនដាប
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:២៥
ការទម្លាក់លោក ម៉រស៊ី ពីតំណែងប្រធានាធិបតីអេហ្ស៊ីប របស់ ក្រុមយោធា ដែលមានកម្លាំងប្រជាជននៅពីក្រោយ បាននិងកំពុងក្លាយជាការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមអេហ្ស៊ីប ឱ្យកាន់តែធ្លាក់ចុះដុនដាប។ បណ្តាជនអេហ្ស៊ីបជាង៨០លាននាក់ ដែលជិតពាក់កណ្តាលរស់ជាមួយនឹងប្រាក់២ដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយថ្ងៃ កំពុងត្រដររស់ជាមួយតែនឹងជំនួយបរទេស? តើជីវិតបែបនេះអាចយឺនយូរបានដល់ណា ?!
ប្រជាជនអេហ្ស៊ីបរាប់លាននាក់ដែលបាននាំគ្នាចុះថ្នល់ធ្វើបាតុកម្ម ប្រឆាំងនឹងលោកម័រស៊ី រហូតដល់យោធាចេញមុខជួយទម្លាក់អតីតប្រធានាធិបតី ចេញ ពីតំណែង នៅថ្ងៃទី៣កក្កដា ក៏ព្រោះតែដោយបុព្វហេតុសេដ្ឋកិច្ច។ ពួកគេខកចិត្ត និងបានចោទរដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមប្រសូតចេញពីសន្លឹកឆ្នោតនេះ ថាគ្មានបទពិសោធន៍ដឹកនាំ បណ្តែតបណ្តោយឱ្យសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះ មានឱនភាពថវិកា និងភាពអត់ការងារធ្វើកំរិតខ្ពស់ ព្រមទាំងកង្វះថាមពលប្រេងឥន្ធនៈយ៉ាងរ៉ាំរៃបំផុត។ ហើយគ្មានសមត្ថភាពបង្ហាញយុទ្ធសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ចច្បាស់លាស់។
ប៉ុន្តែក្នុងស្ថានភាព អសន្តិសុខ និងអស្ថិរភាពនយោបាយដូចពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ទស្សនវិស័យផ្នែកទេសចរណ៍ដែលជាប្រភពនាំចំណូលដល់សេដ្ឋកិច្ចដ៏សំខាន់របស់អេហ្ស៊ីប និងការវិនិយោគបរទេស កាន់តែរសាត់ឃ្លាតឆ្ងាយ និងតិចស្តួចស្តើងទៅៗ ពោលគឺធ្លាក់ចុះអន់ថយជាងក្រោយការដួលរំលំរបបលោក ហូស្នី មូបារ៉ាក់ កាលពីឆ្នាំ២០១១ទៅទៀត។
ម្យ៉ាងវិញ មិនថានៅប្រទេសណា ជាប្រទេសណាទេ ឱ្យតែមានវិបត្តិនយោបាយហើយនោះអ្វីៗក៏មិនអាចសម្រេចឬប្រព្រឹត្តទៅបានដូចការគ្រោងទុកបាដែរ។ យ៉ាងណាមិញក្នុងករណីប្រទេសអេហ្ស៊ីបពេលនេះ គ្មានរដ្ឋាភិបាលត្រឹមត្រូវ វិបត្តិនយោបាយបានត្រឹមតែជួយពន្យឺតដំណើរការចរចាខ្ចីប្រាក់ពីមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ ដែលអូសបន្លាយអស់ពីរឆ្នាំមកហើយ ឱ្យកាន់តែយឺតយ៉ាវថែមទៀតប៉ុណ្ណោះ។ កម្ចី៤៨០០ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក អាចនឹងត្រូវកកស្ទះ ព្រោះអេហ្ស៊ីបមិនអាចផ្តល់ផែនការធ្វើកំណែទម្រង់អ្វីមកធ្វើជាសំអាងបាន។ ហើយបើថាមូលនិធិរូបិយវត្ថុចិត្តល្អ ព្រមឱ្យខ្ចីទៅចុះ ក៏កម្ចីទាំងនោះមិនទាក់ទាញឱ្យមានការវិនិយោគឈូរឆទៅកើតដែរ ព្រោះប្រទេសនេះទើបក្រឡាប់ចាក់ចេញពីភាពវឹកវរ ហើយមានរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់បានមួយឆ្នាំស្រួលបួលផង មានរដ្ឋប្រហារកើតឡើង។ ការបាញ់ប្រហារមនុស្សធ្វើឡើងត្រង់ៗកណ្តាលផ្លូវ តើធ្វើដូចម្តេចនឹងអាចនិយាយអំពីភាពទាក់ទាញបាននោះ?!
មួយវិញទៀត បើឧបមាថាបានទទួលប្រាក់កម្ចីFMIនេះទៅចុះ តែបើគ្មាន យុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ឱ្យស៊ីគ្នា អបជាមួយទេ នោះគឺពិតជាមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ផ្តល់សន្ទុះសេដ្ឋកិច្ច និងបំពេញកង្វះហិរញ្ញវត្ថុដែលក្រហតអស់ពីរឆ្នាំមកហើយនេះឡើយ។ ប្រាក់បំរុងរដ្ឋ ដែលកាលពីចុងខែមិថុនា មាននៅសល់ក្នុងធនាគារតែប្រមាណ ១៤៩០០លានដុល្លារ (៣៦០០០លានកាលពីឆ្នាំ២០១១)។
តាមការពិត ក្រោយការឃាត់ខ្លួនលោកម៉រស៊ី បានភ្លាម បណ្តារាជាណាចក្រប្រេងកាត ក្នុងតំបន់ឈូងសមុទ្ទពែក្ស បានប្រកាសសន្យាផ្តល់ជំនួយសរុប ១២ពាន់លានដុល្លារ ដល់អេហ្ស៊ីប ៖ ៥ពាន់លានពីប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត ៤ពាន់លានពីប្រទេសកូវ៉ែត និង៣ពាន់លានពីប្រទេសអេមីរ៉ាត់អារ៉ាប់រួម។ ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុនេះ ជាដំណោះស្រាយខ្លី ចំពោះមុខ ប្រៀបដូចជាការបណ្តោកខ្យល់អុកស៊ីអែនឱ្យអេហ្ស៊ីប ដែលមកដល់មាត់ជ្រោះនៃការក្ស័យធនអាចត្រដររស់មួយរយៈ។ កញ្ចប់ថវិកាជំនួយរបស់ប្រទេសទាំងបីនេះ បានត្រឹមជួយប្រទេសអេហ្ស៊ីបអាចបន្តនាំចូលស្រូវសាលី អាហារចាំបាច់បំផុតរបស់ប្រជាជន និងប្រេងម៉ាហ្សូត បានពីរបីខែបន្ថែមទៀត។ សូមបញ្ជាក់ថា អេហ្ស៊ីបប្រជាជនសរុបជាង៨០លាននាក់ តែមួយភាគបួនរស់ក្រោមបន្ទាត់នៃភាពក្រីក្រ និងរំពឹងលើជំនួយឧបត្ថម្ភស្រូវពីរដ្ឋ។ ការបន្តក់ប្រាក់ជំនួយពីបរទេស មិនមែនជាដំណោះស្រាយយូរអង្វែងសម្រាប់អេហ្ស៊ីបឡើយ។
ចំណាត់ការសេដ្ឋកិច្ចមិនល្អ បានដុំស្នឹម ចាក់ឬសក្នុងប្រទេសនេះរាប់ទសវត្សរ៍មកហើយ ហើយលោកម័រស៊ី ជាអ្នកទទួលរងថ្មបាក់មុនគេ។ អេហ្ស៊ីប ចាំបាច់ត្រូវធ្វើកំណែទម្រង់ លើប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច ប្រព័ន្ធសុខាភិបាល - អប់រំ ដែលមិនទិសដៅបំពាក់បំប៉នតែធនធានមនុស្សកំរិតជាន់ខ្ពស់ និងរបបឧបត្ថម្ភធនចាស់គំរិលដែលស្រូបយកថវិការដ្ឋអស់ប្រមាណពី២០ទៅ៣០%។
ភាពលំបាករបស់អេហ្ស៊ីបមិនមែនមានត្រឹមវិបត្តិនយោបាយ ក្នុងថ្ងៃនេះទេ អនាគតរដ្ឋាភិបាលថ្មីនឹងមានបន្ទុកធ្ងន់ ព្រោះសម្ពាធប្រជាជន និងសេដ្ឋកិច្ច នឹងបន្តចោទជាបញ្ហាកាន់តែខ្លាំងឡើយ រហូត ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ នេះបើតាមកំណត់ហេតុថ្មីចុងក្រោយរបស់វិទ្យាស្ថានអាមេរិក Stratfor៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ