ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងមិនរំខានកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា នៅភ្នំពេញ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:០១
កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ាលើកទី៧នឹងបើកធ្វើនៅទីក្រុងភ្នំពេញ នាថ្ងៃ ទី ២០វិច្ឆិកាសប្តាហ៍ក្រោយ។កិច្ចប្រជុំដែលបានចាប់កំណើតឡើងកាលពីឆ្នាំ២០០៥នេះមានគោលដៅធ្វើឲ្យប្រទេសនៅអាស៊ីបូព៌ានិងប្រទេសជុំវិញតំបន់នោះជជែកគ្នាស្វែងរកកិច្ចសហការជាពិសេស គឺបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម។ ប៉ុន្តែប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះជំនួបកំពូលអាស៊ីបូព៌ាត្រូវបានគ្របដណ្តប់យ៉ាងខ្លាំងដោយជម្លោះនៅក្នុងដែនសមុទ្រចិនជាពិសេសចាប់តាំងពីសហរដ្ឋអាមេរិកបង្ហាញវត្តមានក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ។ ប៉ុន្តែកិច្ចប្រជុំអាស៊ីបូព៌ា នៅភ្នំពេញពេលនេះត្រូវគេរំពឹងថាអាចចៀសវាងផុតពីកម្តៅនៃបញ្ហាសមុទ្រចិន។
យោងតាមការរំពឹងទុករបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា លោក ហោ ណាំហុង បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងលែងជារឿងរំខានដល់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា នៅភ្នំពេញទៀតហើយ។ ហេតុផលគឺដោយដោយសារថា ភាគីជម្លោះគឺអាស៊ាន និងចិនបានព្រមព្រៀងគ្នាថា នឹងគោរពតាមសេចក្តីប្រកាស (DOC) កាលពីឆ្នាំ ២០០២ និងឈានទៅសម្រេចឲ្យបានក្រមប្រតិបត្តិ (COC) ដោយសន្តិវិធីនៅពេលខាងមុខ។ នេះជាទឡ្ហីករណ៍ដ៏រឹងមាំដែលប្រមុខការទូតកម្ពុជាក្នុងនាមប្រធានអាស៊ានបានប្រកាសដោយភាពជឿជាក់ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញ។
ប្រសិនបើពិតជាដូច្នោះមែន នេះគឺជាដំណឹងល្អមួយសម្រាប់គ្រប់ភាគី ជាពិសេសសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងនាមម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ។ ប្រសិនបើគ្មានការបំពុលបរិយាកាសដោយសារបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងទេនោះ កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ានឹងវិលទៅរកគោលដៅដើមរបស់ខ្លួនវិញ នោះគឺការស្វែងរកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្នា ក្នុងវិស័យគន្លឹះចំនួន៦ រវាងបណ្តាប្រទេសអាស៊ីខាងកើត។ វិស័យទាំង៦នោះ ជារួមមាន វិស័យបរិស្ថាន អប់រំ ហិរញ្ញវត្ថុ បញ្ហាជំងឺឆ្លង ការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ និងការតភ្ជាប់គ្នារវាងបណ្តាប្រទេសនៅក្នុងតំបន់។
គួរបញ្ជាក់ថា រហូតមកដល់ជំនួបលើកទី៥ នៅហាណូយ កាលពីឆ្នាំ ២០១០ មានប្រទេសចំនួន ១៦ ដែលជាដៃគូពិភាក្សាក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា នោះគឺសមាជិកអាស៊ានទាំង១០ បូកនឹងប្រទេសជាដៃគូ ៦ទៀត គឺ ចិន ជប៉ុន ឥណ្ឌា កូរ៉េខាងត្បូង អូស្ត្រាលី និងនូវែលហ្សេឡង់ ចំណែកសហរដ្ឋអាមេរិក និងរុស្ស៊ី ស្ថិតនៅជាសមាជិកសង្កេតការណ៍នៅឡើយ។ ប៉ុន្តែ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី៦ នៅបាលី កាលពីឆ្នាំ ២០១១ កន្លងទៅ សហរដ្ឋអាមេរិក និងរុស្ស៊ី ក៏បានក្លាយជាដៃគូពេញលេញនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា។
វត្តមានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងជំនួបនេះបានធ្វើឲ្យកិច្ចប្រជុំគ្របដណ្តប់ដោយជម្លោះក្នុងដែនសមុទ្រចិន នៅក្នុងបរិបទនៃការដណ្តើមឥទ្ធិពលគ្នារបស់មហាអំណាចទាំងពីរនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។ នៅកោះបាលី កាលពីឆ្នាំទៅ លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកបារ៉ាក់ អូបាម៉ាបានជួបពិភាក្សាគ្នា រយៈពេលជិតមួយម៉ោងជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន លោកវេន ជាប៉ាវ។ ជំនួបនេះមានគោលដៅកាត់បន្ថយភាពតានតឹងរវាងមហាអំណាចពិភពលោក គឺអាមេរិក និងមហាយក្សអាស៊ី គឺចិន។
កាលណោះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានចូលមកពាក់ព័ន្ធជាចំហទៅក្នុងជម្លោះដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង ក្រោមហេតុផលនៃការព្រួយបារម្ភអំពីផ្លូវនាវាចរណ៍អន្តរជាតិ។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់ការគាំទ្រខាងយោធាដល់ហ្វីលីពីនដែលជាគូទំនាស់ជាមួយចិន និងថែមទាំងបានបញ្ជូនទ័ពទៅឈរជើងនៅប្រទេសអូស្ត្រាលីទៀតផង។ នេះជាទឡ្ហីករណ៍គ្រប់គ្រាន់ដែលបង្ហាញពីការប្រជែងដោយចេញមុខរបស់អាមេរិកជាមួយចិនដែលជាមហាយក្សអាស៊ី។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ជំនួបនៅបាលីកាលពីឆ្នាំមុន បានសម្រេចសេចក្តីថ្លែងការណ៍សំខាន់២៖ ទី១ ទាក់ទងនឹងការថែរក្សាសន្តិភាព ស្ថេរភាព និងសុខមាលភាពក្នុងតំបន់ និង ទី២ទាក់ទងនឹងការតភ្ជាប់វិស័យគន្លឹះទាំង៦ដូចបានលើកឡើងខាងលើ។
ឥឡូវនេះ ជំនួបកំពូលអាស៊ីបូព៌ាលើកទី៧ដែលនឹងបើកធ្វើនៅភ្នំពេញ នាសប្តាហ៍ក្រោយ ប្រសិនបើអាចចៀសផុតពីភាពតានតឹងនៃជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដូចការរំពឹងទុកមែន វាជាលទ្ធផលនៃកត្តាគួបផ្សំគ្នាពីរយ៉ាង៖ ទី១ គឺកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា ក្នុងនាមប្រធានអាស៊ានដើម្បីបញ្ចៀសបញ្ហាជាយថាហេតុដូចកាលពីពេលមុន។ និងទី២ ភាគីចិនក៏ពិតជាមិនចង់ឲ្យប្រទេសដទៃ ជាពិសេស គឺសហរដ្ឋអាមេរិកចូលមកពាក់ព័ន្ធក្នុងបញ្ហានេះដែរ។ ដូច្នេះ ហើយបានជាទីក្រុងប៉េកាំងបានយល់ស្របជាមួយអាស៊ានថា នឹងយកឯកសារ DOC ជាគោល ហើយសន្យាខិតខំរួមគ្នាជាមួយអាស៊ានដើម្បីសម្រេច ក្រមប្រតិបត្តិ (COC) ។ ការយោគយល់គ្នានេះបានកើតឡើង បន្ទាប់ពីមានជំនួបរវាងឧត្តមមន្ត្រីអាស៊ាន និងចិនជាច្រើនលើក។
យ៉ាងណាក៏ដោយ នេះមិនមែនជាទីបញ្ចប់នៃជម្លោះក្នុងដែនសមុទ្រចិនទេ ពីព្រោះបញ្ហាទឹកដីដែលមានអាយុកាលដ៏ចំណាស់បែបនេះពិតជាមិនងាយដោះស្រាយឲ្យស្រេចបាច់នោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ការបញ្ចៀសសង្គ្រាមគឺជារឿងចាំបាច់ដើម្បីរក្សាភាពខ្លាំងរបស់អាស៊ីដែលកំពុងតែក្លាយជាទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ពិភពលោក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ