ព្រះវិហារ៖ ហេតុអ្វីថៃនាំគ្នានិយាយតែពីបរាជ័យតាំងពីតុលាការឡាអេមិនទាន់បើកសវនាការ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១៤
នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ សំណុំរឿងព្រះវិហារ នៅតុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ បានចាប់ពុះកញ្ជ្រោលឡើងវិញយ៉ាងខ្លាំង នៅក្នុងឆាកនយោបាយថៃ។ ក្រុមអាវលឿងថៃ ព្រមទាំងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ដែលជាបក្សប្រឆាំង បាននាំគ្នាទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោកស្រីយីងឡាក់ ប្រកាសជំហរឲ្យបានច្បាស់តាំងពីឥឡូវនេះទៅថាថៃនឹងមិនគោរពតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការក្រុងឡាអេ ដែលនឹងចាប់បើកសវនាការ នៅក្នុងខែមេសាខាងមុខ។ តុលាការនៅមិនទាន់ចេញសម្រេចថាឲ្យអ្នកណាឈ្នះ អ្នកណាចាញ់នៅឡើយផង តើហេតុអ្វីបានជាថៃនាំគ្នានិយាយតែពីរឿងបរាជ័យ ហើយចង់បដិសេធសេចក្តីសម្រេចតាំងពីតុលាការមិនទាន់បើកសវនាការយ៉ាងដូច្នេះ?
សវនាការជាសាធារណៈ ដើម្បីស្តាប់ទឡ្ហីករណ៍ និងភស្តុតាងរបស់គូភាគី ជុំវិញបណ្តឹងរបស់កម្ពុជា សុំឲ្យតុលាការក្រុងឡាអេធ្វើការបកស្រាយសាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ ស្តីពីប្រាសាទព្រះវិហារ នឹងត្រូវបើកធ្វើពីថ្ងៃទី១៦ ដល់ ១៩ ខែមេសាខាងមុខ។ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់សវនាការនេះទៅ តុលាការទំនងជានឹងត្រូវចំណាយពេលជាច្រើនខែទៀត (ប្រហែលជានៅខែតុលា ២០១៣) ទើបអាចចេញសេចក្តីសម្រេច។
ក៏ប៉ុន្តែ នៅក្នុងពេលដែលសវនាការនៅមិនទាន់បើកធ្វើផង យើងឃើញថា នៅពេលនេះ អ្នកនយោបាយ និងក្រុមអ្នកជាតិនិយមថៃ កំពុងតែនាំគ្នាហែកហួរគ្នា ដោយម្ខាង គឺខាងរដ្ឋាភិបាលភឿថៃបានទទួលស្គាល់ថា នៅក្នុងសំណុំរឿងព្រះវិហារនៅតុលាការក្រុងឡាអេនេះ ថៃអាចនឹងត្រូវបាត់បង់ទឹកដី ហើយអំពាវនាវឲ្យប្រជាជនត្រៀមខ្លួន ត្រៀមចិត្ត ដើម្បីទទួលយកសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការក្រុងឡាអេ។ ចំណែកខាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ដែលជាបក្សប្រឆាំង រួមជាមួយនឹងក្រុមអាវលឿងវិញ បាននាំគ្នាទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលប្រកាសជំហរជាមុនថានឹងមិនគោរពតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការក្រុងឡាអេ។ លើសពីនេះទៅទៀត បក្សកាន់អំណាច និងបក្សប្រឆាំងថៃ កំពុងតែចាប់ផ្តើមទម្លាក់កំហុសដាក់គ្នារួចជាស្រេចទៅហើយ ដោយម្ខាងថា ម្ខាងទៀតជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះបរាជ័យរបស់ថៃ ក្នុងសំណុំរឿងនៅតុលាការក្រុងឡាអេនេះ។
បើនិយាយជារួមទៅ នៅពេលនេះ ថៃហាក់ដូចជាកំពុងតែសំឡឹងឃើញពីបរាជ័យរបស់ខ្លួនរួចជាស្រេចទៅហើយ ដោយមិនទាំងបានទាន់ឆ្លងកាត់សវនាការនៅឡើយផង។ តើមកពីហេតុអ្វី? ហេតុអ្វីបានជាថៃនាំគ្នាកំណត់ទុកជាមុនថាថៃនឹងត្រូវចាញ់ប្រៀបកម្ពុជា នៅតុលាការក្រុងឡាអេបែបនេះ?
ចម្លើយនឹងសំណួរនេះ គឺមានរួចជាស្រេច នៅក្នុងប្រសាសន៍របស់លោក ស៊ូរ៉ាពុង តូវិចាកចៃគុល (Surapong Tovichakchaikul) រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសថៃ ដែលបានលើកឡើងថា នៅក្នុងសំណុំរឿងនៅតុលាការក្រុងឡាអេនេះ បើសិនជាថៃចាញ់ ថៃនឹងបាត់បង់ទឹកដី (ពោលគឺចំណែកដី ៤.៦គីឡូម៉ែត្រក្រឡា នៅជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារ)។ បើសិនជាថៃឈ្នះវិញ ថៃបានត្រឹមតែត្រឡប់មករកជម្លោះដើមវិញប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺ ប្រាសាទព្រះវិហារនៅតែជារបស់កម្ពុជា ចំណែកដីជុំវិញប្រាសាទនៅតែជាដីជាប់ជម្លោះ ពោលគឺ មិនបានមកថៃនោះទេ។
សរុបជារួមកវិញ ប្រសាសន៍របស់លោកស៊ូរ៉ាពុង គឺចង់មានន័យថា នៅឡាអេ ថៃមិនមានផ្លូវឈ្នះនោះទេ។ ការលើកឡើងបែបនេះ ធ្វើឲ្យលោកស៊ូរ៉ាពុងទទួលរងនូវការរិះគន់ពីក្រុមប្រឆាំងថា ជាការចុះចាញ់មុនពេលប្រយុទ្ធ ក៏ប៉ុន្តែ ប្រសាសន៍របស់លោកស៊ូរ៉ាពុងនេះ គឺជាការសង្ខេបខ្លីមួយ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីទិដ្ឋភាពច្បាប់ជាក់ស្តែង ដែលថៃត្រូវប្រឈមមុខនៅតុលាការក្រុងឡាអេ។
គួរបញ្ជាក់ឡើងវិញថា បណ្តឹងនៅតុលាការក្រុងឡាអេនៅពេលនេះ មិនមែនជាបណ្តឹងសុំឲ្យតុលាការធ្វើការកាត់សេចក្តីឡើងវិញ លើរឿងព្រះវិហារនោះទេ ប៉ុន្តែ ជាបណ្តឹងសុំធ្វើការបកស្រាយសាលក្រម ដែលតុលាការបានកាត់សេចក្តីរួចហើយ កាលពីឆ្នាំ១៩៦២។
ចំណុចចម្រូងចម្រាស ដែលកម្ពុជាស្នើសុំឲ្យបកស្រាយនេះ គឺនៅត្រង់ថា កម្ពុជាយល់ថា នៅក្នុងសាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ តុលាការក្រុងឡាអេបានសម្រេចថា ទាំងតួប្រាសាទព្រះវិហារ និងដីនៅជុំវិញប្រាសាទ គឺជារបស់កម្ពុជា ដោយផ្អែកទៅលើផែនទីដងរែក (ឬផែនទីបក្សសម្ព័ន្ធទី១ ដែលភ្ជាប់នឹងសាលក្រម ឆ្នាំ១៩៦២)។ ចំណែកភាគីថៃវិញយល់ថា សាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២នេះ គឺទាក់ទងតែនឹងប្រាសាទព្រះវិហារប៉ុណ្ណោះ ដោយតុលាការមិនបានសម្រេចសេចក្តីទៅលើខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែននោះទេ។
ដោយមើលទៅលើចំណុចចម្រូងចម្រាសនេះ យើងឃើញថា ថៃបានទទួលស្គាល់យ៉ាងជាក់ច្បាស់ថា ប្រាសាទព្រះវិហារជារបស់កម្ពុជា។ ចំណុចដែលតុលាការក្រុងឡាអេត្រូវបកស្រាយនៅពេលនេះ គឺទាក់ទងតែនឹងដីជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារតែប៉ុណ្ណោះ។
ដូច្នេះ បើសិនជាតុលាការក្រុងឡាអេសម្រេចឲ្យកម្ពុជាឈ្នះ ហើយធ្វើការបកស្រាយទៅតាមការអះអាងរបស់កម្ពុជា គឺមានន័យថា ទាំងតួប្រាសាទព្រះវិហារ និងទាំងចំណែកដី ៤.៦គីឡូម៉ែត្រក្រឡា នៅជុំវិញប្រាសាទ ដែលជាដីជាប់ជម្លោះ នឹងត្រូវបានទៅកម្ពុជា។ ផ្ទុយទៅវិញ បើសិនជាតុលាការក្រុងឡាអេសម្រេចឲ្យថៃឈ្នះ ហើយបកស្រាយសាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ ទៅតាមការទាមទាររបស់ថៃ ពោលគឺ នៅក្នុងសាលក្រមនេះ តុលាការសម្រេចតែទៅលើប្រាសាទព្រះវិហារ ដោយមិនសម្រេចលើខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន តួប្រាសាទព្រះវិហារនឹងនៅតែជារបស់កម្ពុជា ដោយមិនត្រូវបានទៅថៃនោះទេ។ ចំណែកដី ៤.៦គីឡូម៉ែត្រក្រឡានៅជុំវិញប្រាសាទនេះក៏មិនត្រូវបានទៅថៃដែរ ពីព្រោះ បើសិនជាសាលក្រម ឆ្នាំ១៩៦២ មិនសម្រេចលើខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន គឺមានន័យថា តុលាការមិនបានសម្រេចថា ដីនៅជុំវិញប្រាសាទត្រូវបានទៅខាងណានោះទេ (ត្រូវបានទៅកម្ពុជា ក៏តុលាការមិននិយាយ ត្រូវបានទៅថៃ ក៏តុលាការមិនថា) ពោលគឺ ចំណែកដីមួយដុំនេះនឹងត្រូវស្ថិតក្នុងស្ថានភាពជាប់ជម្លោះដូចមុនដដែល។
ថៃនៅមានយុទ្ធសាស្រ្តមួយទៀត (ជាយុទ្ធសាស្រ្តដែលថៃកំពុងតែអនុវត្តតាំងពីមានបណ្តឹងរបស់កម្ពុជាមក) គឺធ្វើយ៉ាងណាទាមទារកុំឲ្យតុលាការក្រុងឡាអេ ធ្វើការបកស្រាយសាលក្រម ឆ្នាំ១៩៦២ តាមបណ្តឹងរបស់កម្ពុជា។ ក៏ប៉ុន្តែ បើទោះជាតុលាការយល់ស្របតាមថៃ ហើយមិនបកស្រាយសាលក្រម ឆ្នាំ១៩៦២ ក៏ថៃមិនមានអ្វីចំណេញនោះដែរ។ អ្វីៗនឹងត្រូវត្រឡប់ទៅស្ថានភាពជម្លោះដូចដើម ពោលគឺ ប្រាសាទព្រះវិហារនឹងនៅតែជារបស់កម្ពុជា ដោយស្របច្បាប់ ចំណែកដីជុំវិញប្រាសាទ នឹងនៅតែជាដីជាប់ជម្លោះ។
ដូច្នេះ សរុបទិដ្ឋភាពផ្លូវច្បាប់នេះមកវិញ យើងឃើញថា នៅក្នុងបណ្តឹងសុំបកស្រាយសាលក្រម នៅតុលាការក្រុងឡាអេ នៅពេលនេះ ថៃមានតែខាត ឬយ៉ាងច្រើនបំផុតបានត្រឹមមិនខាត ប៉ុន្តែ គ្មានផ្លូវចំណេញនោះទេ។ ចំណុចនេះហើយ ដែលធ្វើឲ្យអ្នកនយោបាយថៃ នាំគ្នានិយាយតែពីរឿងបរាជ័យ ហើយព្យាយាមរកវិធីទម្លាក់កំហុសដាក់គ្នាចំពោះបរាជ័យនេះ តាំងពីមុនពេលតុលាការបើកសវនាការជំនុំជម្រះបែបនេះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ