តើនឹងមានអ្វីកើតឡើងប្រសិនបើកិច្ចចរចានុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ទទួលបរាជ័យ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:២២
បន្ទាប់ពីផ្អាកជិតមួយសប្តាហ៍ គណៈប្រតិភូអ៊ីរ៉ង់បានចាប់ជួបជាថ្មីជាមួយសមភាគីអឺរ៉ុប រុស្ស៊ី និងចិននៅឯទីក្រុងវីយែនប្រទេសអូទ្រីសនាថ្ងៃទី៩ ធ្នូក្នុងគោលដៅស្រោចស្រង់កិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ឆ្នាំ២០១៥។ កិច្ចចរចាប្រព្រឹត្តទៅក្នុងបរិយាសតានតឹងខ្លាំងដោយសារមានការខ្វែងគំនិតគ្នាខ្លាំងរវាងអ៊ីរ៉ង់និងអឺរ៉ុបដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិក។ តើការចរចាសង្គ្រោះកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់កំពុងប្រឈមនឹងបរាជ័យឬ? តើនឹងមានអ្វីកើតឡើង ប្រសិនបើគេមិនអាចស្រោចស្រង់កិច្ចព្រមព្រៀងនេះបាន?
ការចរចាដោយប្រយោលរវាងទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងតេហរ៉ង់ដើម្បីសង្គ្រោះកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ឆ្នាំ២០១៥ ប្រព្រឹត្តទៅនៅរដ្ឋធានីនៃប្រទេសអូទ្រីស។ អ្នកការទូតតំណាងប្រទេសបារាំង អង់គ្លេស អាល្លឺម៉ង់ រុស្ស៊ី និងចិនត្រូវជួបចរចាជាមួយគណៈប្រតិភូអ៊ីរ៉ង់ ដោយសារភាគីអ៊ីរ៉ង់បដិសេធការជួបទាក់ទងផ្ទាល់ជាមួយអាមេរិក។ អាមេរិកដែលបានដកខ្លួនដោយឯកតោភាគីចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនៅឆ្នាំ ២០១៨ កាលក្នុងសម័យដឹកនាំរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ។
ក្រោយការចរចារយៈពេល៥ថ្ងៃបិទបញ្ចប់ទៅកាលពីថ្ងៃទី ៣ធ្នូ គ្មានសម្រេចចេញជាលទ្ធផលអ្វីនោះ ការពិភាក្សារវាងអ៊ីរ៉ង់និងប្រទេសមហាអំណាចពិភពលោកផ្សេងទៀតចាប់ផ្តើមជាថ្មីនៅថ្ងៃទី ៩ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២១។
កិច្ចចរចាពិបាកនឹងបោះជំហានទៅមុខរួចណាស់បានក៏ព្រោះតែរដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ង់ថ្មីដែលជាអ្នកអភិរក្សនិយមជ្រុល ទាមទារឲ្យអាមេរិកដកទណ្ឌកម្មទាំងអស់ចេញមុននឹងក្រុងតេហេរ៉ង់ពិចារណាកាត់បន្ថយការពង្រឹងកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន។
សហរដ្ឋអាមេរិកបានចោទប្រកាន់អ៊ីរ៉ង់ថាគ្មានចេតនាពិតប្រាកដក្នុងការចរចា និងធ្វើឲ្យកិច្ចពិភាក្សានុយក្លេអ៊ែររាំងស្ទះ។ ចំណែករដ្ឋាភិបាលក្រុងតេហេរ៉ង់វិញនិយាយបកថាខ្លួនមានឆន្ទៈមោះមុតក្នុងការចរចា និងថាកិច្ចព្រមព្រៀងមួយអាចនឹងត្រូវសម្រេចបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស ប្រសិនបើប្រទេសលោកខាងលិចព្រមដកទណ្ឌកម្មនិងបញ្ឈប់រាល់ការគំរាមកំហែងនានាមកលើអ៊ីរ៉ង់។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ ប្រមុខការបរទេសអាមេរិកលោក អង់តូនី ប្ល៊ីងកិន បាននិយាយថាដំណោះស្រាយការទូតនៅតែជាជម្រើសដ៏ល្អបំផុត ប៉ុន្តែទន្ទឹមនេះ លោកបានព្រមានដែរថាអាមេរិកកំពុងរៀបចំគម្រោងការបន្ទាប់ត្រៀមទុកក្នុងករណីដែលកិច្ចពិភាក្សាដើរដល់ផ្លូវទ័ល។ កំណត់សម្គាល់របស់លោប្ល៊ីងកិននេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកចូ បៃដិន លើកឡើងនាពេលថ្មីៗនេះថាក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនកំពុងពិចារណាពីវិធានការបន្ថែមដើម្បីប្រឆាំងនឹងអ៊ីរ៉ង់។
ដោយក្តីបារម្ភ នៅថ្ងៃចន្ទដើមសប្តាហ៍នេះ អ្នកការទូតជាន់ខ្ពស់អឺរ៉ុបបានព្រមានថាពេលវេលាក្នុងការចរចារកាន់តែខើចខ្ទីណាស់ និងថាកិច្ចចរចានុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់នឹងត្រូវទទួលបរាជ័យជាមិនខាន ប្រសិនបើកិច្ចពិភាក្សានៅតែគ្មានការរីកចម្រើនទៅមុខឆាប់រហ័សនោះ។
ចំណែករុស្ស៊ី និងចិនវិញបានខំខ្នះខ្នែងណាស់ដែរក្នុងការជំរុញឲ្យកិច្ចចរចានុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់រីកចម្រើនទៅមុខ។ ប៉ុន្តែឯកអគ្គរដ្ឋទូតរុស្ស៊ីប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងទីក្រុងវីយែន លោក Mikhail Ulyanov បានទទួលស្គាល់ថាមានចំណុចខ្ទាស់ជាច្រើនដែលគេត្រូវដោះស្រាយ។
ដោយឡែកនៅពេលនេះ គេមិនច្បាស់នោះទេថាតើអាចនឹងមានអ្វីកើតឡើងក្នុងករណីដែលការចរចាសង្គ្រោះកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លែអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ត្រូវទទួលបរាជ័យ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកវិភាគលើកឡើងថាបើករណីនេះកើតឡើងមែន នោះប្រទេសអ៊ីរ៉ង់នឹងកាន់តែដើរចាកឆ្ងាយ លែងគោរពតាមលក្ខន្តិកៈតឹងរ៉ឹងដែលមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង។ ឧទាហរហណ៍ជាក់ស្តែងដែលគេធ្លាប់ឃើញរួចមកហើយនោះគឺការអភិវឌ្ឍបង្កើនម៉ាស៊ីនប្រតិករ និងចម្រើនសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមក្នុងបរិមាណកាន់តែច្រើនផ្ទុយពីអ្វីដែលមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង។
ចំណែកឯសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិចវិញទំនងជាជៀសមិនផុតពីពង្រឹង និងបង្កើនការដាក់ទណ្ឌកម្មលើទីក្រុងតេហេរ៉ង់ឡើយ។ នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក មានអ្នកនយោបាយជាច្រើនបាននិងកំពុងជំរុញឲ្យបង្កើនសម្ពាធសេដ្ឋកិច្ច និងការទូតលើប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ ក៏ដូចជាការទប់ស្កាត់លទ្ធភាពនៃសកម្មភាពយោធារបស់ប្រទេសមួយនេះ។
បន្ថែមលើនេះ មានជម្រើសការទូតមួយទៀតដែលអាមេរិកអាចនឹងចាប់យកដើម្បីដាក់សម្ពាធអ៊ីរ៉ង់។ ហើយជម្រើសនោះគឺការកោះប្រជុំគណៈអភិបាលនៃទីភ្នាក់ងារថាមពលបរិមាណូអន្តរជាតិ (IAEA) ដើម្បីអនុម័តដំណោះស្រាយរួមថ្កោលទោសអ៊ីរ៉ង់។ នេះបើតាមលោក Ali Vaez អ្នកជំនាញអ៊ីរ៉ង់នៅអង្គការវិបត្តិអន្តរជាតិ (International Crisis Group) ដែលជាស្ថាប័នឯករាជ្យមួយធ្វើការក្នុងគោលដៅទប់ស្កាត់សង្គ្រាមនិងលើកកម្ពស់សន្តិភាពក្នុងពិភពលោក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ