សហគមន៍អន្តរជាតិរៀបចំសន្និសីទស្តីពីជំនួយមនុស្សធម៌សម្រាប់ស៊ូដង់ ខណៈដែលការប្រយុទ្ធគ្នាកំពុងបន្តមាន
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:១៤
នៅថ្ងៃចន្ទ ទី១៩ មិថុនា ប្រទេសស៊្វីសធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំសន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីជំនួយមនុស្សធម៌សម្រាប់ប្រទេសស៊ូដង់។ សន្និសីទនេះរៀបចំឡើងក្នុងពេលដែលស៊ូដង់កំពុងបន្តអូសជើងនៅក្នុងជម្លោះផ្លូវអាវុធរវាងឧត្តមសេនីយពីររូបតាំងពីជាង ២ខែកន្លងទៅ។ តាំងពីថ្ងៃផ្ទុះអាវុធដំបូងក្នុងថ្ងៃទី១៥ មេសា មានបទឈប់បាញ់ច្រើនដងត្រូវបានព្រមព្រៀងរវាងភាគីជម្លោះទាំងពីរ។ តែជាទូទៅ បទឈប់បាញ់ទាំងអស់មិនត្រូវបានគោរពត្រឹមត្រូវទេ។ បើជម្លោះប្រដាប់អាវុធកំពុងបន្តមានយ៉ាងក្តៅគគុកដូចនេះ ហេតុអ្វីបានជាសហគមន៍អន្តរជាតិបែរជារៀបចំសន្និសីទដើម្បីនិយាយតែពីជំនួយមនុស្សធម៌ទៅវិញ?
តាំងពីថ្ងៃទី១៥ មេសា ជម្លោះរវាងកងទ័ពរបស់ឧត្តមសេនីយពីររូបគឺលោកអាប់ឌែល ហ្វាតា អាល់ បួរ៉ានដែលជាអគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពជាតិ និងលោកម៉ូហាម៉េដ ហាំដាន ដាហ្កាឡូដែលជាមេបញ្ជាការកងអាវុធហត្ថប្រតិបត្តិការរហ័សបានបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ជាង ២ ០០០នាក់ និងមានអ្នកបម្លាស់ទីក្នុងស្រុក និងអ្នកភៀសខ្លួនចេញពីស្រុកកំណើតសរុបជាង ២លាន ២សែននាក់។ ទាំងនេះគ្រាន់ជាតួលេខបណ្តោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ ព្រោះការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងឧត្តមសេនីយជើងខ្លាំងទាំងពីររូបកំពុងបន្តមាន និងបើតាមមើលទៅ គ្មាននរណាម្នាក់សុខចិត្តលើកទង់ជាតិ ស ឬមួយក៏ធ្វើសម្បទានឲ្យនរណាម្នាក់ឡើយ។
ឧត្តមសេនីយអាល់ បួរ៉ាន និងឧត្តមសេនីយហាំដាន ដាហ្កាឡូសុទ្ធតែបានប្រកាន់ជំហរដូចគ្នាថា ភ្នំមួយមិនអាចមានខ្លាចពីរបានជាដាច់ខាត។ តែគេនៅមិនទាន់ដឹងថា តើខ្លាមួយណានឹងត្រូវខ្ទាតចេញពីភ្នំនោះមុនគេទេ។ អ្វីដែលគេដឹង ជម្លោះរវាងឧត្តមសេនីយជើងខ្លាំងទាំងពីររូបកំពុងជះផលវិបាកខ្លាំងដល់ស៊ូដង់ដែលជាប្រទេសក្រីក្រខ្លាំងជាងគេមួយនៅអាហ្វ្រិកខាងកើត ពិសេសប្រជាជនស៊ីវិលស្លូតត្រង់ទាំង ៤៨លាននាក់តែម្តង។ នៅមុនផ្ទុះជម្លោះប្រដាប់អាវុធ មានប្រជាជនស៊ូដង់ម្នាក់ក្នុងចំណោម ៣នាក់បានជួបគ្រោះអត់ឃ្លាន។ តែសព្វថ្ងៃនេះ មានប្រជាជនស៊ូដង់រហូតដល់ទៅ ២៥លាននាក់ ពោលជិតពាក់កណ្តាលប្រទេសកំពុងត្រូវការជំនួយមនុស្សធម៌ដើម្បីរស់។
អង្គការសហប្រជាជាតិបានក្រើនរម្លឹកថា ប្រជាជនស៊ូដង់ទាំង ២៥លាននាក់មិនអាចបន្តរស់បានទេ បើគ្មានជំនួយមនុស្សធម៌អន្តរជាតិទេនោះ។ ដូច្នេះ នេះជារឿងបន្ទាន់ និងអាទិភាពដែលសហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវគិតគូរមុនគេតាមរយៈការរៀបចំឲ្យមានសន្និសីទនៅក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស៊្វីសពេលនេះ។ កម្មវត្ថុនៃសន្និសីទអន្តរជាតិដែលមានអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតជាសហប្រធាន គឺស្វែងរកថវិកាដើម្បីផ្តល់ទៅឲ្យទីភ្នាក់ងាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលនៅមិនទាន់ទទួលបានថវិកាលើកទី៥ នៅឡើយ។ នៅក្នុងទឹកប្រាក់ដែលអង្គការសហប្រជាជាតិចង់បានចំនួន ៣ ០០០ដុល្លារសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២៣ នេះ គឺទើបទទួលបានតែ ១៧% ប៉ុណ្ណោះ។
ក្រៅពីជួយប្រជាជនស៊ូដង់ក្នុងស្រុកផ្ទាល់ ទីភ្នាក់ងាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក៏ត្រូវចូលជួយប្រទេសជិតខាងស៊ូដង់ដែលបានបើកទ្វារទទួលជនភៀសខ្លួនស៊ូដង់ដែរ។ តម្រូវការរបស់ប្រជាជនស៊ូដង់មានច្រើនតាំងពីចំណីអាហារ ទឹកស្អាត ថ្នាំពេទ្យ និងគ្រូពេទ្យដើម្បីប្រឈមទប់នឹងជំងឺឆ្លង ខណៈដែលរដូវភ្លៀងឈានចូលជិតដល់។ នៅតាមតំបន់ប្រយុទ្ធរវាងកម្លាំងរបស់ឧត្តមសេនីយទាំងពីររូប គ្រប់មន្ទីរពេទ្យដែលរងការទម្លាក់គ្រាប់បែកលែងដំណើរការ និងបានក្លាយជាទីតាំងរបស់កងទ័ព។ ចំណែកមន្ទីរពេទ្យដែលនៅដំណើរការក៏អស់ថ្នាំប្រើប្រាស់ ហើយគ្រូពេទ្យក៏បានភៀសខ្លួនទៅកាន់ទីកន្លែងផ្សេង ឬមួយក៏បោះបង់អាជីពរបស់ខ្លួនមួយរយៈ។ ស្ថានការណ៍ដែលកំពុងធ្លាក់ដុនដាប និងគួរឲ្យបារម្ភខ្លាំង គឺនៅតំបន់ដារហ្វួរស្ថិតប៉ែកខាងលិចប្រទេស។
នៅទីនោះ មានការប្រយុទ្ធគ្នារវាងកងទ័ពជាតិ ប៉ារ៉ាទាហាន កម្លាំងប្រដាប់អាវុធកុលសម្ព័ន្ធ និងជនស៊ីវិលប្រដាប់អាវុធ។ តាមអង្គការសហប្រជាជាតិ អំពើហិង្សនៅក្នុងតំបន់ដារហ្វួបានបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សជាង ១៥០ ០០០នាក់ភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសឆាដក្បែរខាង។ គួររម្លឹកថា តំបន់មួយនេះរបស់ស៊ូដង់ធ្លាប់បានធ្លាក់ក្នុងសង្រ្គាមផ្ទៃក្នុងកាលពីទសវត្សរ៍ ២០០០ ដោយបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ប្រមាណជា ៣០០ ០០០នាក់ និងមានអ្នកបម្លាស់ទីក្នុងស្រុកជិត ២លានកន្លះនាក់។ យោងតាមអង្គការសហប្រជាជាតិ តំបន់ដដែលមួយនេះកំពុងធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅមហន្តរាយមនុស្សធម៌ ហើយអំពើហិង្សាដែលកំពុងកើតនៅតំបន់ដារហ្វួរអាចជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។
គួរបញ្ជាក់ថា តាំងពីថ្ងៃផ្ទុះអាវុធរវាងឧត្តមសេនីយអាល់ បួរ៉ាន និងឧត្តមសេនីយហាំដាន ដាហ្កាឡូជាង ២ខែកន្លងទៅមក មានបទឈប់បាញ់ច្រើនដងត្រូវបានមនុស្សខ្លាំងទាំងពីរព្រមព្រៀងគ្នា។ បទឈប់បាញ់ថ្មីចុងក្រោយរយៈពេល ៧២ម៉ោងទើបបានចូលជាធរមានក្នុងថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៨ មិថុនា និងត្រូវអស់សុពលភាពនៅថ្ងៃពុធ ទី២១ មិថុនា។ កម្មវត្ថុនៃបទឈប់បាញ់ គឺអនុញ្ញាតឲ្យមានការដឹកជំនួយមនុស្សធម៌ទៅឲ្យប្រជាជនស៊ីវិល ពិសេសអ្នកដែលកំពុងជាប់គាំងនៅក្នុងតំបន់ប្រយុទ្ធ។ តែគេបានសង្កេតឃើញជារួមថា បទឈប់បាញ់សឹងទាំងអស់មិនសូវបានគោរពត្រឹមត្រូវទេ។ នេះជាដើមចមមួយទៀតក្រៅពីកង្វះថវិកាដែលក្រុមអង្គការមនុស្សធម៌មិនអាចនាំជំនួយទៅឲ្យប្រជាជនស៊ូដង់បាន។ នេះដោយនៅមិនទាន់រាប់បញ្ចូលនូវការរារាំងរបស់រដ្ឋអំណាចស៊ូដង់ផង ពិសេសការអល់អែក មិនចង់ផ្តល់ទិដ្ឋាការឲ្យបុគ្គលិកមនុស្សធម៌ដែលចង់ចូលទៅស៊ូដង់។
ដូច្នេះ វាល្មមដល់ពេលដែលឧត្តមសេនីយគូបដិបក្ខទាំងពីរគិតគូរពីប្រយោជន៍ប្រទេស និងប្រជាជនឲ្យធំជាងមហិច្ឆតាផ្ទាល់ខ្លួន។ បើពុំនោះសោតទេ ស៊ូដង់នឹងធ្លាក់ទៅក្នុងទំព័រខ្មៅងងឹតជាមួយនឹងការស្លាប់ជីវិតមនុស្ស និងការបំផ្លិចបំផ្លាញក្នុងល្បឿនលឿនមិនធ្លាប់មានពីពេលមុន។ ចំណែកសហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវតែជួយស៊ូដង់ឲ្យខានតែ ព្រោះបើគ្មានជំនួយនេះទេ ស៊ូដង់អាចក្លាយជាកន្លែងអនាធិបតេយ្យយ៉ាងឆាប់រហ័សដែលបង្កឱ្យមានអសន្តិសុខនៅទូទាំងតំបន់តែម្តង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ