ធនាគារពិភពលោក៖ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុអាចបង្ខំមនុស្សចំនួន ២១៦លាននាក់ឲ្យធ្វើចំណាកស្រុក
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៣៣
នៅថ្ងៃចន្ទ ទី១៣ កញ្ញា ធនាគារពិភពលោកបានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយស្តីពីផលវិបាកកើតចេញពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ តាមរបាយការណ៍ បាតុភូតមួយនេះអាចបង្ខំមនុស្សចំនួន ២១៦លាននាក់ឲ្យធ្វើចំណាកស្រុកពីពេលនេះទៅឆ្នាំ ២០៥០។ តែរបាយការណ៍ដដែលមិនភ្លេចបញ្ជាក់ទេថា បើគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់រួមគ្នាកាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ជួយមនុស្សឲ្យសម្របខ្លួនទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ឬមួយក៏ស្តារឡើងវិញនូវប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី នោះការចំណាកស្រុកដោយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុអាចនឹងថយចុះដល់ទៅ ៨០%។ ចំណែកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិបានលើកឡើងពីវិបត្តិបរិស្ថានចំនួន ៣ ប្រភេទដែលកំពុងគំរាមកំហែងដល់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។
ធនាគារពិភពលោកធ្លាប់បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ដូចគ្នានេះម្តងកាលពីឆ្នាំ ២០១៨។ តែអ្វីដែលថ្មីនៅក្នុងរបាយការណ៍ឆ្នាំ ២០២១ នេះ គឺការបន្ថែមតំបន់ និងការបង្កើនចំនួនប្រជាជនដែលអាចធ្វើចំណាកស្រុកចេញពីតំបន់ដែលពួកគេរស់នៅដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ នៅក្នុងរបាយការណ៍ឆ្នាំ ២០១៨ ធនាគារពិភពលោកបានលើកឡើងតែ ៣តំបន់ប៉ុណ្ណោះ គឺអាហ្រ្វិកសាហារ៉ា អាស៊ីខាងត្បូង និងអាមេរិកឡាទីន។ បើគេរាប់តែ ៣តំបន់នេះ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុអាចបង្ខំមនុស្សចំនួន ១៤៣លាននាក់ឲ្យធ្វើចំណាកស្រុកចេញពីតំបន់របស់ពួកគេពីពេលនេះទៅឆ្នាំ ២០៥០។
ចំណែករបាយការណ៍ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ធនាគារពិភពលោកបានបន្ថែម ៣តំបន់ទៀត គឺអាហ្រ្វិកខាងជើង អឺរ៉ុបខាងកើត និងអាស៊ីកណ្តាល ហើយអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងប៉ាស៊ីហ្វិក។ ដូច្នេះបើសរុបទាំង ៦តំបន់ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុអាចបង្ខំមនុស្សចំនួន ២១៦លាននាក់ឲ្យធ្វើចំណាកស្រុកចេញពីតំបន់របស់ពួកគេពីពេលនេះទៅឆ្នាំ ២០៥០។ ២១៦លាននាក់ គឺមានជិត ៣% នៃចំនួនប្រជាជនសរុបដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ទាំង ៦ ខាងលើ។ មួយវិញទៀត ចំនួនមនុស្សដែលគេហៅជាជនចំណាកស្រុកអាកាសធាតុទាំង ២១៦លាននាក់នេះត្រូវបានធនាគារពិភពលោកព្យាករណ៍សម្រាប់តំបន់នីមួយៗក្នុងចំណោមតំបន់ទាំង ៦។
គឺអាចមានដល់ទៅ ៨៦លាននាក់នៅតំបន់អាហ្រ្វិកសាហារ៉ា មាន៤៩លាននាក់នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងប៉ាស៊ីហ្វិក មាន ៤០លាននាក់នៅអាស៊ីខាងត្បូង មាន ១៩លាននាក់នៅអាហ្រ្វិកខាងជើង មាន ១៧លាននាក់នៅអាមេរិកឡាទីន និងមាន ៥លាននាក់នៅអឺរ៉ុបខាងកើត និងអាស៊ីកណ្តាល។
កង្វះទឹក ឬផលិតកម្មកសិកម្មមិនគ្រប់គ្រាន់
តាមរបាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោក មានកត្តាចម្បងចំនួនពីរដែលបង្ខំមនុស្សឲ្យធ្វើចំណាកស្រុក គឺកង្វះទឹកប្រើប្រាស់ ឬមួយក៏ផលិតកម្មកសិកម្មមិនគ្រប់គ្រាន់។ កង្វះទឹក ឬមួយក៏ផលិតកម្មកសិកម្មមិនគ្រប់គ្រាន់នេះជាផលវិបាកដែលកើតចេញពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ នៅពេលដែលគេនិយាយពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ គឺគេចង់និយាយពីការទទួលខុសត្រូវរបស់មនុស្សលោកដែលជាអ្នកកំពុងរុញជីវិតខ្លួនឯងឲ្យជួបហានិភ័យតាមរយៈការបំផ្លាញ និងការបំពុលផែនដីដែលជាជម្រករបស់ខ្លួន។ សម្រាប់ធនាគារពិភពលោក ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុជាក្បាលម៉ាស៊ីនដែលកំពុងរុញមនុស្សឲ្យធ្វើចំណាកស្រុក។
ចំណែកដំណោះស្រាយដើម្បីទប់ក្បាលម៉ាស៊ីនមួយនេះមានតែមួយគត់ គឺគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ត្រូវចាប់ផ្តើមកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ កាត់បន្ថយគម្លាតនៃការអភិវឌ្ឍន៍ ស្តារឡើងវិញនូវប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី និងជួយមនុស្សឲ្យចេះសម្របខ្លួន។ ធនាគារពិភពលោកបានព្យាករណ៍ថា បើគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ចាប់ផ្តើមអនុវត្តនូវវិធានការទាំងនេះជាបន្ទាន់ភ្លាមៗ គេអាចកាត់បន្ថយជនចំណាកស្រុកបានដល់ទៅប្រមាណ ៨០% ពីពេលនេះទៅឆ្នាំ ២០៥០ មានន័យថា ចំនួនជនចំណាកស្រុកអាកាសធាតុអាចធ្លាក់ពី ២១៦លាននាក់មកនៅត្រឹមតែ ៤៤លាននាក់ពីពេលនេះទៅឆ្នាំ ២០៥០។
ផ្ទុយទៅវិញ បើគ្រប់គ្នាបន្តឈរឱបដៃមើលដោយមិនធ្វើអ្វីទាំងអស់ពីពេលនេះទៅទេ នោះចំនួនជនចំណាកស្រុកអាកាសធាតុនឹងមានកាន់តែច្រើន និងអាចជះផលវិបាកដល់តំបន់ ឬប្រទេសដែលជនចំណាកស្រុកបានទៅជ្រកកោន។
វិបត្តិបរិស្ថានគំរាមកំហែងលើសិទ្ធិមនុស្ស
ដោយឡែក ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិបានលើកឡើងពីវិបត្តិបរិស្ថានចំនួន ៣ ដែលជាការគំរាមកំហែងចម្បងដល់ការគោរពសិទ្ធិមុនស្ស។ វិបត្តិបរិស្ថានទាំង ៣ គឺការឡើងកម្តៅនៅក្នុងបរិយាកាស ផ្សែងពុល និងការបាត់បង់ជីវៈចម្រុះ។ សម្រាប់ស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ វិបត្តិបរិស្ថានទាំង ៣ផ្នែកនេះបានបង្កឡើងដោយមនុស្សលោក។ គួរបញ្ជាក់ថា ការលើកឡើងរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សសហប្រជាជាតិបានធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំវិសាមញ្ញលើកទី៤៨ ក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស៊្វីសនាថ្ងៃចន្ទ ទី១៣ កញ្ញា។ ឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិលោកស្រីមីស្ហែល បាស្ហឺឡេបានថ្លែងថា វិបត្តិបរិស្ថានដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ផ្សែងពុល និងការបាត់បង់ជីវៈចម្រុះបានបង្កចេញនូវគ្រោះថ្នាក់ជាច្រើន ដូចជាបង្កឲ្យជម្លោះ និងភាពតានតឹងដែលជំរុញឲ្យមនុស្សងាយរងគ្រោះកាន់តែខ្លាំង។
ការភ្ជាប់រឿងវិបត្តិបរិស្ថានទៅនឹងរឿងសិទ្ធិមនុស្សពេលនេះ គឺលោកស្រីបាស្ហឺឡេចង់និយាយពីសិទ្ធិរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្សលោក ដូចជាសិទ្ធិទទួលបានស្បៀងអាហារ សិទ្ធិទទួលបានទឹក សិទ្ធិទទួលបានការអប់រំ សិទ្ធិទទួលបានលំនៅដ្ឋាន សិទ្ធិទទួលបានការថែទាំសុខភាព រួមទាំងសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតរបស់មនុស្ស។ លោកស្រីបាស្ហឺឡេបានមើលឃើញថា សិទ្ធិទាំងអស់នេះរបស់មនុស្សកំពុងត្រូវបានគំរាមកំហែងដោយវិបត្តិបរិស្ថានដែលមនុស្សលោកខ្លួនឯងជាអ្នកបង្កឡើង។ តាមឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិរូបនេះដដែល ការប្រឆាំងនឹងវិបត្តិបរិស្ថានសកលជាកាតព្វកិច្ចមនុស្សធម៌ ជាកាតព្វកិច្ចច្បាប់ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស ជាកាតព្វកិច្ចនៃការពង្រឹងសន្តិភាព និងជាកាតព្វកិច្ចនៃការអភិវឌ្ឍន៍៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ