កំណែទម្រង់តុលាការ៖ អ៊ីស្រាអែលធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរ ក្រោយនាយករដ្ឋមន្រ្តីដកតំណែងរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ១០:២៤
មហាបាតុកម្មប្រឆាំងសេចក្តីព្រាងច្បាប់កំណែទម្រង់តុលាការបានរីករាលដាលកាន់តែធំ កាលពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យ បន្ទាប់ពីនាយករដ្ឋមន្រ្តីដកហូតតំណែងរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ។ នៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ទី ២៧ មីនា ប្រធានាធិបតីអ៊ីស្រាអែល លោកIsaac Herzogអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់ ដំណើរការពិភាក្សាស្តីពីកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ នៅរដ្ឋសភា។ នៅថ្ងៃចន្ទ ក្រុមសហជីពធំៗ បានប្រកាសធ្វើកូដកម្មទ្រង់ទ្រាយធំ ដើម្បីដាក់សម្ពាធឲ្យរដ្ឋាភិបាលបោះបង់ចោលសេចក្តីព្រាងស្តីពីកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការអ៊ីស្រាអែល។
អ៊ីស្រាអែលកំពុងធ្លាក់ចុះ ក្នុងវិបត្តិនយោបាយដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ មិនធ្លាប់មាន នៅក្នុងរយៈពេល ៥០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ បន្ទាប់ពីមហាបាតុកម្មរបស់ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែល រាប់ម៉ឺននាក់ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ដើម្បីប្រឆាំងគម្រោងច្បាប់ធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ ដល់វេនក្រុមសហជីពធំៗរបស់អ៊ីស្រាអែល ដែលបានប្រកាសធ្វើកូដកម្មជាបន្ទាន់ នៅទូទាំងប្រទេស។ កូដកម្មដែលនឹងធ្វើឲ្យវិស័យជាច្រើនរបស់អ៊ីស្រាអែល ត្រូវជាប់គាំង។
នៅថ្ងៃចន្ទ សហជីពក្រុមគ្រូពេទ្យ ប្រកាសធ្វើកូដកម្ម សាលារៀនរដ្ឋជាច្រើនកន្លែងបិទទ្វារ ចំណែក ជើងហោះហើរចេញពី នៅទីក្រុងតែលអាវីវត្រូវផ្អាក ដោយសារកូដកម្មរបស់បុគ្គលិកនៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិ។
នៅអ៊ីស្រាអែល បាតុកម្ម និងកូដកម្ម ជាបន្តបន្ទាប់គ្នាធ្វើឡើងដើម្បីប្រតិកម្មតបទៅនឹងការសម្រេចរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែល ដែលបានដកហូតមុខតំណែងរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ។ រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិអ៊ីស្រាអែល លោក Yoav Gallant ជាសមាជិកបក្សកាន់អំណាច ដូចលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី អ៊ីស្រាអែល បេនចាមីន នេតាន់យ៉ាហ៊ូ ដែរ ប៉ុន្តែ លោកត្រូវនាយករដ្ឋមន្រ្តីដកចេញពីតំណែង។
ខុទ្ទការល័យនាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែលបានប្រកាសដកលោកYoav Gallant ពីមុខតំណែងរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិអ៊ីស្រាអែល ដោយមិនបានលម្អិតពីមូលហេតុ និងឈ្មោះអ្នកដែលត្រូវចូលកាន់តំណែងបន្ត។ ប៉ុន្តែ តាមមន្រ្តីក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែល បេនចាមីន នេតាន់យ៉ាហ៊ូបានកោះហៅ លោករដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិជាបន្ទាន់កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ដើម្បីប្រាប់ថា លោកលែងមានជំនឿទុកចិត្ត តទៅទៀត ទៅលើលោកYoav Gallant ក្នុងនាមជារដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ។
ទោះខុទ្ទការល័យរដ្ឋាភិបាលមិនបានបញ្ជាក់ពីមូលហេតុនៃការដកតំណែងប្រមុខការពារជាតិអ៊ីស្រាអែល ប៉ុន្តែ គេដឹងរួចទៅហើយថា លោក Yoav Gallant ត្រូវបណ្តេញចេញពីមុខតំណែង រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ ដោយសារតែ ការបញ្ចេញយោបល់របស់លោក កាលពីថ្ងៃសៅរ៍កន្លងទៅ។ នៅក្នុងសុន្ទរកថា ខ្លី ផ្សាយនៅទូរទស្សន៍អ៊ីស្រាអែល កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិអ៊ីស្រាអែលបាននិយាយថា សមាជិកមួយចំនួនរបស់កងទ័ព មិនសប្បាយចិត្ត នឹងគម្រោងធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ ដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងដាក់ស្នើឲ្យសភាបោះឆ្នោតអនុម័ត។ តាមរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិអ៊ីស្រាអែល តាំងពីលោកចូលបម្រើកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល រាប់សិបឆ្នាំមកនេះ លោកមិនដែលឃើញ កងទ័ពខឹងសម្បារ ខកចិត្ត ដោយសារតែច្បាប់ ស្នើឡើងដោយរដ្ឋាភិបាល ដូចសព្វថ្ងៃនេះទេ។
សម្រាប់រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ គម្រោងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការដែលរដ្ឋាភិបាលដាក់ស្នើទៅសភា មានន័យស្មើនឹងគ្រោះថ្នាក់បន្ទាន់សម្រាប់សន្តិសុខរដ្ឋ។ ដូច្នេះ លោកទាមទារចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលផ្អាក ការពិភាក្សាគម្រោងច្បាប់ដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះ មួយរយៈពេលសិន ទម្រាំរកបានឯកភាពជាតិ ព្រោះថា សព្វថ្ងៃនេះ ផែនការធ្វើកំណែទម្រង់តុលាការកំពុងធ្វើឲ្យប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលបែកបាក់គ្នាខ្លាំង ជាងពេលណាៗទាំងអស់។
នៅថ្ងៃអាទិត្យ នៅតែប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយ នាយករដ្ឋមន្រ្តីសម្រេចដកតំណែងរដ្ឋមន្រ្តី ការពារជាតិ ដែលបង្ហាញជំហររិះគន់គម្រោងធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែល រាប់ម៉ឺននាក់ដែលធ្វើបាតុកម្ម ៣ខែមកហើយ ប្រឆាំងនឹងកំណែទម្រង់តុលាការ បានចុះថ្នល់ធ្វើបាតុកម្មទ្រង់ទ្រាយ ធំនៅតាមទីក្រុងធំៗរបស់អ៊ីស្រាអែល។
វិបត្តិនយោបាយវិវត្ត ទៅជាវិបត្តិសន្តិសុខ?
នៅ៣ខែមកនេះ ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលរមែងចុះថ្នល់ធ្វើបាតុកម្ម នៅរៀងរាល់ចុងសប្តាហ៍ដើម្បីបរិហារ ទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលបោះបង់ចោលគម្រោងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ ដែលពួកគេចាត់ទុកថា ជាគ្រោះថ្នាក់ សម្លាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ របស់អ៊ីស្រាអែល។
សេចក្តីព្រាងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការមានគោលដៅ ផ្តល់អំណាចដល់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីគ្រប់គ្រងគណៈកម្មាធិការ ដែលមាននាទីជ្រើសរើសចៅក្រមអ៊ីស្រាអែល។ គម្រោងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ សំដៅផងដែរ ផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់សភា ដើម្បីទាត់ចោល ការសម្រេចចិត្តរបស់តុលាការកំពូល ដែលសភាចាត់ទុកថា អាចរំខាន ប៉ះពាល់គោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់អ្នកប្រឆាំង សេចក្តីព្រាងកំណែទម្រង់របស់រដ្ឋាភិបាល នឹងធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធតុលាការអ៊ីស្រាអែល លែងឯករាជ្យតទៅទៀត ព្រោះថា ជាមួយកំណែទម្រង់តុលាការលើកនេះ រដ្ឋាភិបាលនឹងតែងតាំងចៅក្រមណា ដែលមាននិន្នាការស្និទ្ធិ គាំទ្ររដ្ឋាភិបាល។
តាមគណបក្សប្រឆាំង គម្រោងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការមានគោលដៅ បង្កឧបសគ្គ រារាំងមិនឲ្យតុលាការមានសិទ្ធិអំណាច ទៅដកនាយករដ្ឋមន្រ្តីចេញពីអំណាច ដែលកំពុងជាប់សំណាញ់បន្តឹង នៅតុលាការ។ សម្រាប់អ្នកប្រឆាំង ច្បាស់ណាស់ថា នាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែល លោកបេនចាមីន នេតាន់យ៉ាហ៊ូ ចង់ឲ្យគេកែប្រែប្រព័ន្ធតុលាការ ដើម្បី លាងសម្អាត ឈ្មោះលោក ដែលកំពុង ជាប់ក្តីក្តាំ នៅតុលាការ នៅក្នុងសំណុំរឿងចោទប្រកាន់រំលោភអំណាច ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ។
គម្រោងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ គ្មានការគាំទ្រ ចំណោមប្រជាជនអ៊ីស្រាអែល ជាពិសេស ក្រុមកងទ័ព។ នៅដើមខែមីនា ពួកកងទ័ពបម្រុងបានព្រមានហើយថា ពួកគេនឹងលែងចុះឈ្មោះ ស្ម័គ្រចិត្តចូលបម្រើកងទ័ពតទៅទៀត បើសិនរដ្ឋាភិបាលនៅតែជំនះធ្វើកំណែទម្រង់ ដែលធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធតុលាការអ៊ីស្រាអែលលែងឯករាជ្យតទៅទៀត។
នៅក្រោយ ការដកមុខតំណែងរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ ដែលបានបណ្តាលឲ្យមានមហាបាតុកម្មកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ប្រធានាធិបតីអ៊ីស្រាអែល នៅថ្ងៃចន្ទនេះ បានចេញមុខអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងសមាជិកសភាបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់ ការពិភាក្សាពីគម្រោងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ។ សម្រាប់ប្រធានាធិបតី អ៊ីស្រាអែល លោកIsaac Herzog សន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ច និងប្រព័ន្ធសង្គមរបស់អ៊ីស្រាអែលកំពុងរងការគំរាមកំហែងជាងពេលណាៗទាំងអស់។
បាតុកម្ម និងកូដកម្មភ្លាមៗ នៅថ្ងៃចន្ទនេះ មិនត្រឹមទៅប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់អ៊ីស្រាអែល ប៉ុន្តែវាកើតឡើងនៅចំពេល ដែលភ្នាក់ងារសន្តិសុខរបស់អ៊ីស្រាអែលកំពុងត្រៀមប្រឈមនឹងការផ្ទុះអំពើហិង្សា ជាមួយប៉ាឡេស្ទីន នៅប៉ុន្មានសប្តាហ៍ខាងមុខ នៅពេលប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ត្រូវចាប់ផ្តើមបុណ្យតមអាហារ រ៉ាម៉ាដង់។
នាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែលរងការដាក់សម្ពាធខ្លាំង ពីគ្រប់ទិស
តាមកាសែតអ៊ីស្រាអែល តាំងពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីបេនចាមីន នេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានពិគ្រោះយោបល់ជាមួយសមាជិកបក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សស្តាំនិយមជ្រុល ដែលជាដៃគូនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះរបស់លោក។
តាមគម្រោង លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីនេតាន់យ៉ាហ៊ូ ត្រូវធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទនេះ ដែលនៅក្នុងនោះ លោកទំនងអាចផ្អាក គម្រោងធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការមួយរយៈសិន ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង។ ប៉ុន្តែ នៅទីបំផុត ខុទ្ទការល័យរបស់លោកបានប្រកាសថា លោកបានលើកពេល លែងធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ទៅវិញ។
តាមកាសែតអ៊ីស្រាអែល ក្នុងជួរគណបក្សលីឃូដ របស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី សមាជិកមួយចំនួន ដែលមាននិន្នាការស្និទ្ធនឹងរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិបាននិយាយថា គេគាំទ្រឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីឈប់ធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ។ ប៉ុន្តែ សមាជិកបក្សកាន់អំណាចមួយចំនួនផ្សេងទៀត ព្រមទាំងគណបក្សស្តាំនិយមជ្រុល ដែលជាដៃគូរបស់រដ្ឋាភិបាល បានទាមទារឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ត្រូវតែបន្ត ធ្វើកំណែទម្រង់តុលាការ ដោយមិនត្រូវចុះចាញ់ការដាក់សម្ពាធរបស់ក្រុមបាតុករ ដែលគេចាត់ទុកជាក្រុមអនាធិបតេយ្យ។ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងយុត្តិធម៌ផ្ទាល់ ដែលជាអ្នកស្នើគម្រោងធ្វើកំណែទម្រង់ ប្រព័ន្ធតុលាការ បាននិយាយហើយថា លោកនឹងចុះចេញពីតំណែង បើសិននាយករដ្ឋមន្រ្តីឈប់ធ្វើកំណែទម្រង់តុលាការតទៅទៀត។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែលផ្ទាល់ដែលធ្លាប់ដកឃ្លា មិនបញ្ចេញយោបល់ទៅលើគម្រោងធ្វើកំណែទម្រង់តុលាការ នៅទីបំផុត បាននិយាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍កន្លងទៅថា លោកនឹងព្យាយាមបិទបញ្ចប់ការបែកបាក់ ជាតិ ប៉ុន្តែ លោកនៅតែ ប្តេជ្ញាបន្តធ្វើកំណែទម្រង់តុលាការអ៊ីស្រាអែល។ ការលូកមាត់បញ្ចេញយោបល់តែប៉ុន្មានម៉ាត់ ទាក់ទងនឹងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការអ៊ីស្រាអែល បានធ្វើឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីនេតាន់យ៉ាហ៊ូ រងការចោទប្រកាន់ ពីអង្គការតាមដានរដ្ឋាភិបាល Movement for Quality Government ដែលជាស្ថាប័នប្រឆាំងអំពើពុករលួយនៅអ៊ីស្រាអែល។ អង្គការមួយនេះបានទាមទារឲ្យតុលាការកំពូលដាក់ពិន័យ លោកនេតាន់យ៉ាហ៊ូ។
តាមអង្គការខាងលើ ដោយចេញមុខនិយាយជាសាធារណៈ ពីគម្រោងកំណែទម្រង់តុលាការ លោកនេតាន់យ៉ាហ៊ូ ដែលកំពុងជាប់ក្តីក្តាំនៅតុលាការ ក្នុងសំណុំរឿងពុករលួយ បានរំលោភកិច្ចព្រមព្រៀង ជាមួយតុលាការកំពូល។ តុលាការកំពូលធ្លាប់ចេញបម្រាម ហាម មិនឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី (ដែលកំពុងជាប់ក្នុងសំណាញ់ក្តីក្តាំនៅតុលាការ) បញ្ចេញយោបល់ ឬចូលរួមពាក់ព័ន្ធក្នុងវិស័យតុលាការ ដើម្បីជៀសវាង ទំនាស់ផលប្រយោជន៍៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ