តើចិនអាចកាច់ចង្កូតBRICS ដើម្បីបង្កើតសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោក តទល់នឹងអាមេរិក?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ជំនួបកំពូលក្រុមប្រទេសកំពុងមានសេដ្ឋកិច្ចលូតលាស់ថ្មី ហៅកាត់ថា BRICS រយៈពេល៣ថ្ងៃ បើកទ្វារនៅថ្ងៃអង្គារទី ២២ សីហា នៅទីក្រុងJohannesburg ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។ បន្ទាប់ពីប្រធានាធិបតីប្រេស៊ីល លោកលូឡា ប្រមុខដឹកនាំអាហ្វ្រិកខាងត្បូង លោកស៊ីរីល រ៉ាម៉ាហ្វូហ្សាបានទទួលស្វាគម លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង ដែលទើបធ្វើដំណើរទៅដល់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង កាលពីថ្ងៃចន្ទទី២១ សីហា ឆ្នាំ ២០២៣។ ក្រៅពីចង់កាត់បន្ថយការពឹងអាស្រ័យលើប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក ក្រុមប្រទេសត្រូវគិតគូរពិភាក្សាពីការពង្រីកវិសាលភាពរបស់ខ្លួន តាមរយៈការរើសបញ្ចូលសមាជិកថ្មី។ តើBRICS ដែលមានសមាជិក ៥ប្រទេស ដូចជាប្រេស៊ីល រុស្ស៊ី ឥណ្ឌា ចិន និងអាហ្វ្រិកខាងត្បូងអាចបង្កើតសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកថ្មីដែរឬទេ?
ជំនួបកំពូលប្រចាំឆ្នាំលើកទី១៥របស់ ក្រុមប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចកំពុងលូតលាស់ថ្មី ហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេស ថា BRICS បើកទ្វារ នៅប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ជាមួយរបៀបវារៈសំខាន់ពីរដែលគេត្រូវលើកយកទៅជជែក។
ទី១ ការពង្រីកចំនួនសមាជិករបស់BRICS និងទី២ ការកាត់បន្ថយការពឹងអាស្រ័យលើប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក។
មានទំហំសេដ្ឋកិច្ចសរុបចូលគ្នា ប្រមាណ ២៦% ដែលស្មើនឹង១ភាគ៤នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ពិភពលោក និងមានប្រជាជនបូកចូលគ្នាស្មើនឹង៤២%នៃប្រជាជនសរុបនៅលើផែនដី ក្រុមប្រទេស BRICS ចិន អាហ្វ្រិកខាងត្បូង រុស្ស៊ី ឥណ្ឌា ប្រេស៊ីលបើកជំនួបកំពូលនៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ក្នុងគោលដៅពង្រីកដែនឥទ្ធិពលនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច របស់ BRICS តាមរយៈការរើសបញ្ចូលប្រទេសសមាជិកថ្មី។
បរិបទអន្តរជាតិបានធ្វើឲ្យ BRICS ចង់ផ្លាស់ប្តូរមុខមាត់ និងចង់ពូនផ្តុំកម្លាំងរួមតែមួយ ដើម្បីបង្កើនឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន នៅលើឆាកអន្តរជាតិ និងដើម្បីទៅផ្លាស់ប្តូរសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោក ដែលរហូតមក ស្ថិតក្រោមខ្សែញាក់របស់ប្រទេសលោកខាងលិច។
ចិននិងរុស្ស៊ី សមាជិកសំខាន់របស់ BRICS ដែលកំពុងប្រឈមតានតឹងជាមួយអាមេរិក ទាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ចង់ឲ្យ BRICS រើសសមាជិកថ្មីបន្ថែម ដើម្បីមានកម្លាំង តទល់ជាមួយលោកខាងលិច នាំមុខដោយអាមេរិក។ រុស្ស៊ីផ្ទាល់ដែលត្រូវអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចដោយសារសង្រ្គាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ចង់រើសបញ្ចូលប្រទេសដែលជាគូសត្រូវរបស់អាមេរិក មកដាក់ក្នុងក្រុម BRICS។ ជាក់ស្តែង រុស្ស៊ី ខំប្រឹងជួយចូកជួយចែវខ្លាំងណាស់ ដើម្បីឲ្យអ៊ីរ៉ង់ត្រូវគេរើសចូលជាសមាជិកថ្មី របស់ BRICS។
តាមរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ប្រទេសជាង៤០បង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ចង់ចូលជាសមាជិករបស់ក្រុមប្រទេស BRICS ប៉ុន្តែ មានប្រទេសចំនួន ២២ ដែលបានដាក់ពាក្យជាផ្លូវការសុំចូលសមាជិកថ្មីរបស់ក្រុមប្រទេស BRICS។ ក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងនោះមានអ៊ីរ៉ង់ អាហ្សង់ទីន អារ៉ាប៊ី សាអូឌីត អេហ្ស៊ីប នីហ្សេរីយ៉ា បង់ក្លាដែស ម៉ិកស៊ិក។ ចំណែក ឥណ្ឌូណេស៊ីដែលជាប្រទេសមានប្រជាជនច្រើនជាងគេ លេខ៤ក្នុងពិភពលោក ក៏មានប្រធានាធិបតីលោកចូកូ វីដូដូ ធ្វើដំណើរទៅចូលរួមនៅក្នុងជំនួបកំពូលរបស់ BRICS លើកនេះដែរ។
ប្រទេសភាគច្រើនចង់ចូលរួមក្នុងក្រុមប្រទេសBRICS ដើម្បីហេតុផលសេដ្ឋកិច្ចផ្ទាល់ខ្លួន ដោយមិនសូវចាប់អារម្មណ៍ពីគោលដៅពង្រីកអំណាចឥទ្ធិពលរបស់ BRICS ដើម្បីតទល់លោកខាងលិច។ ប្រទេសភាគច្រើនសង្ឃឹមថា ការចូលជាសមាជិករបស់ BRICS នឹងជួយសម្រួលការដោះដូររវាងគ្នា តាមរយៈការប្រើប្រាស់រូបិយបណ្ណជាតិ ដោយជៀសវាង មិនចាំបាច់ត្រូវការប្រើប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក។ ដោយក្លាយជាសមាជិករបស់ BRICS ប្រទេសមួយក្រុមទៀតចង់ចូលទៅប្រើប្រាស់ទីផ្សារចិន និងប្រទេសសមាជិក BRICSដទៃទៀត ក៏ដូចជាទទួលបានសេវាឥណទានរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍថ្មីរបស់ BRICS។
តើគេអាចដោះដៃ លែងប្រើប្រាក់ដុល្លារអាមេរិកដែរឬទេ?
បន្ទាប់ពីបង្កើតធនាគារអភិវឌ្ឍថ្មី ដែលដើរតួជាគូប្រជែងនឹងមូលនិធិIMF ឬធនាគារពិភពលោក ក្រុមប្រទេស BRICS បានបង្កើតប្រព័ន្ធបង់លុយពិសេសដើម្បីធ្វើការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសសមាជិក ដោយមិនចាំបាច់ត្រូវប្រើលុយដុល្លារអាមេរិក។
ការឈប់ប្រើប្រាស់លុយដុល្លារមានគោលដៅកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ពីហានិភ័យហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ។ ដោយពិតទៅ និន្នាការចង់ដោះដៃ លែងចង់ប្រើប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក នៅក្នុងការដោះដូរសេដ្ឋកិច្ច មានកាន់តែច្រើនឡើង ជាពិសេសនៅក្រោយការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាមេរិក ទៅលើរុស្ស៊ី នៅក្នុងរឿងធ្វើសង្រ្គាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។ ប្រទេសមួយចំនួនចាប់អារម្មណ៍ ចង់ចូលជាសមាជិករបស់ក្រុមប្រទេស BRICS ក៏ដោយសារតែគេសង្កេតឃើញថា ឥណ្ឌា ចិន ប្រេស៊ីល និងអាហ្វ្រិកខាងត្បូង នៅតែអាចបន្តធ្វើជំនួញ ទិញថាមពលប្រេង ឧស្ម័នពីរុស្ស៊ី ដោយមិនជាប់សំណាញ់ទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិក នោះក៏ដោយសារតែប្រទេសសមាជិក BRICSប្រើរូបិយបណ្ណជាតិរបស់ខ្លួន ដោយមិនចាំបាច់ត្រូវប្រើលុយដុល្លារ។ ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍមួយចំនួន ចង់កាត់បន្ថយការពឹងអាស្រ័យខ្លាំងលើដុល្លារ ដោយសារតែគេបារម្ភខ្លាចថា អាមេរិកនឹងអាចយកហេតុផលចាយលុយដុល្លារ មកដាក់គំនាប ដាក់សម្ពាធលើកពួកគេ មិនឲ្យមានការដោះដូរធ្វើជំនួញជាមួយប្រទេសដែលជាសត្រូវ គូប្រជែងរបស់អាមេរិក។ ដើម្បីដោះដៃពីលុយដុល្លាររបស់អាមេរិក ចិនផ្ទាល់ នៅប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ បានប្រឹងប្រែងខ្លាំងណាស់តាមរយៈការជំរុញការប្រើប្រាស់លុយយ័ន នៅក្នុងការដោះដូរអន្តរជាតិ។ BRICSបានជំរុញឲ្យបង្កើតរូបិយបណ្ណរួម គឺលុយ BRICS ដូចលុយអឺរ៉ូ ឬលុយដុល្លារ។ ប៉ុន្តែ តាមអ្នកជំនាញ កុំថាឡើយលុយ BRICS ដែលនៅមិនទាន់ចេញរូបរាង សូម្បីលុយយ័នចិនក៏នៅតែចរាចរតិចតួច បើប្រៀបធៀបនឹងលុយដុល្លារ។ ជាក់ស្តែង លុយយ័នរបស់ចិន តំណាងឲ្យតៃ ២,៦%នៃទុនបម្រុងអន្តរជាតិ តិចជាងលុយយេនរបស់ជប៉ុន ដែលមានប្រមាណ ៤,៨% ក្រោយលេខរៀងលុយអឺរ៉ូ ដែលមាន២០% ពោលគឺតិចឆ្ងាយណាស់ បើប្រៀបធៀបនឹងលុយដុល្លារអាមេរិក។ ត្រូវដឹងថា គ្រប់ធនាគារកណ្តាលរបស់បណ្តាប្រទេសក្នុងពិភពលោក មានលុយដុល្លារអាមេរិកប្រមាណ ៥៩%។ ដូច្នេះ កុំថា ការដោះដៃ លែងប្រើលុយដុល្លារ សូម្បីតែតែការជំនួសលុយដុល្លារអាមេរិក ដោយរូបិយប័ណ្ណថ្មី ដែល BRICSចង់បង្កើត ក៏មិនងាយនឹងអាចកើតឡើងបានដែរ។
ប៉ុន្តែ សម្រាប់អ្នកជំនាញ ទោះជាគេមិនអាចផ្តួលលុយដុល្លារអាមេរិក ប៉ុន្តែ ក្នុងរយៈពេលវែង និន្នាការចាយលុយដុល្លាររបស់អាមេរិកនឹងធ្លាក់ថយចុះ នៅចំពោះមុខការពង្រឹងឥទ្ធិពលរបស់ក្រុមប្រទេសមហាសេដ្ឋកិច្ចនៅប៉ូលខាងត្បូងផែនដី នាំមុខដោយចិន។
តើអ្វីជាឧបសគ្គដែលធ្វើឲ្យBRICSពិបាកនឹង បោះជំហានទៅមុខ?
ក្រុមប្រទេសកំពុងមានសេដ្ឋកិច្ចរីកលូតលាស់ថ្មី BRICS មានមហិច្ឆតាចង់ប្រមូលកម្លាំងដើម្បីផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងដើម្បីកែប្រែសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោក។ ប៉ុន្តែ មានចំណុចជាប់គាំងមួយចំនួន ដែលនៅជាឧបសគ្គមិនឲ្យក្រុមប្រទេស BRICS សម្រេចគោលដៅរបស់ខ្លួន ជាពិសេសនៅក្នុងរឿងពង្រីកវិសាលភាពរបស់ BRICSតាមរយៈការរើសបញ្ចូលប្រទេសសមាជិកថ្មី។ ចំណុចជាប់គាំងកើតចេញមកពីការខ្វែងគំនិត និងទំនាស់ផលប្រយោជន៍រវាងប្រទេសប្រទេសសមាជិក ជាពិសេស ចិន និងឥណ្ឌា ដែលសុទ្ធសឹងជាមហាយក្សអាស៊ីដូចគ្នា
នៅពេលចិន ត្រូវការចង់បានប្រទេសសមាជិកថ្មី ដើម្បីមកគាំទ្រ បង្កើនកម្លាំងរបស់ចិន សម្រាប់តទល់អាមេរិក ឥណ្ឌាដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិក មិនចង់ឲ្យចិនបង្កើនឥទ្ធិពលអំណាចរបស់ខ្លួនឲ្យខ្លាំងជាងគេ នៅក្នុងចំណោមប្រទេស BRICS ដើម្បីយកទៅប្រឆាំងអាមេរិក។ ម្យ៉ាង ឥណ្ឌាក៏ចង់មានសំឡេង ដើរតួសំខាន់មិនចាញ់ចិន។ ដរាបណាប្រទេសយក្សអាស៊ីទាំងពីរ ឬសមាជិកពីររបស់ BRICS នៅតែមិនទាន់ដោះស្រាយបញ្ចប់វិវាទ ជាពិសេស ជម្លោះព្រំដែន តាំងពីឆ្នាំ ២០២០រវាងចិន និងឥណ្ឌា នោះ ក្រុមប្រទេស BRICSពិបាកនឹងសម្រេចកិច្ចការធំៗរបស់ខ្លួន។
ហេតុអ្វីប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោកពូទីន មិនធ្វើដំណើរទៅចូលរួមBRICS នៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង?
ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោកវ៉្លាឌីវៀ ពូទីនធ្លាប់បានប្រកាសរួចហើយថា លោកនឹងមិនទៅចូលរួមផ្ទាល់ ក្នុងជំនួបកំពូលរបស់ BRICSនៅប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ប៉ុន្តែ លោកនឹងចូលរួមអន្តរាគម តាមរយៈវីដេអូ។ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីមិនធ្វើដំណើរ ទៅចូលរួមផ្ទាល់ ក្នុងជំនួបកំពូល នៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ដោយសារលោកជាប់ក្នុងសំណាញ់ដីកាចាប់ខ្លួនរបស់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ដែលកំពុងតាមចាប់ខ្លួនលោក ទាក់ទងនឹងការប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋសង្រ្គាម នៅអ៊ុយក្រែន។ បើលោកពូទីនធ្វើដំណើរទៅចូលរួមផ្ទាល់ នៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង នោះ អាហ្វ្រិកខាងត្បូងត្រូវទើសទាល់ ព្រោះថា អាហ្វ្រិកខាងត្បូងជាប្រទេសចុះហត្ថលេខាក្រុងរ៉ូម ដែលមានកាតព្វកិច្ចចាប់ខ្លួនលោកពូទីន ប្រគល់ទៅឲ្យតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ដែលមានទីតាំងនៅទីក្រុងឡាអេ ប្រទេសហូឡង់។
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ