ហេតុអ្វីបានជាអាមេរិក និងរស្ស៊ីដំឡើងសម្លេងដាក់គ្នាលើកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់នៅស៊ីរីដែលពួកគេជាអ្នកអនុម័ត?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១០
កាលពីថ្ងៃទី៩ កញ្ញា លោករដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិកចន ឃែរី និងសមភាគីរុស្ស៊ីស៊ែហ្កី ឡាវរ៉ូស្វបានរកឃើញកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់មួយសម្រាប់ប្រទេសស៊ីរី។ កិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់អាមេរិក រុស្ស៊ីនៅស៊ីរីបានចូលជាធរមានក្នុងថ្ងៃទី១២ កញ្ញា។ ក្រៅពីគ្រោងឲ្យមានការព្យួរបទឈប់បាញ់ កិច្ចព្រមព្រៀងក៏គ្រោងឲ្យមានការដឹកជញ្ជូនជំនួយមនុស្សធម៌ទៅឲ្យពលរដ្ឋស៊ីរីដែលកំពុងជាប់គាំងនៅក្នុងទីក្រុងអាឡិបដែរ។ មួយសប្តាហ៍ក្រោយការចូលជាធរមានមក កិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់កំពុងស្ថិតក្នុងភាពស្រពិចស្រពិល ហើយអាមេរិក និងរុស្ស៊ីបែរជាកំពុងដំឡើងសរសៃ ក ដាក់គ្នាទៅវិញ។ តើកិច្ចព្រមព្រៀងអាមេរិក រុស្ស៊ីត្រូវរលាយត្រឹមនេះ ឬយ៉ាងណា និងថា ហេតុអ្វីបានជាអាមេរិក និងរុស្ស៊ីពិបាករកកុងសង់ស៊ុសនៅស៊ីរីខ្លាំងម្ល៉េះ?
ជាង ៥ឆ្នាំមកហើយដែលប្រទេសស៊ីរីបានធ្លាក់ក្នុងសង្រ្គាមហែកហួរគ្នាដោយបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ជាង ៣០០ ០០០នាក់ របួសជាច្រើនម៉ឺននាក់ និងបានបន្សល់ទុកជនភៀសខ្លួនជាច្រើនលាននាក់ផ្សេងទៀត។ មានប្រជាជនស៊ីរីប្រមាណជាពាក់កណ្តាលក្នុងចំណោមប្រជាជនសរុបបានរត់ចេញពីលំដ្ឋានរបស់ខ្លួនក្នុងរយៈពេលជាង ៥ឆ្នាំកន្លងទៅ ក្នុងនោះ មានភាគច្រើនបានរត់ពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយទៀតក្នុងស្រុកដើម្បីគេចពីតំបន់ជម្លោះ។ តែគេក៏មិនត្រូវភ្លេចនិយាយទេថា មានជាង ៤លាននាក់បានសម្រេចចិត្តភៀសខ្លួនរត់ចេញស្រុកកំណើតរបស់ខ្លួនផ្សងព្រេងទៅជ្រកកោណនៅបរទេស ពិសេសនៅក្នុងប្រទេសជិតខាង។
ជម្លោះនៅស៊ីរីជាជម្លោះរវាងរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកប្រធានាធិបតីអាសាដ និងក្រុមបះបោរដែលបានចម្លងយកតាមបដិវត្តន៍អារ៉ាប់។ តែអ្វីជាការកត់សម្គាល់ នៅពេលដែលមានប្រទេសភាគច្រើនបានឆ្លងផុតពីបដិវត្តន៍ដោយជោគជ័យ ឬបរាជ័យនោះ ក៏នៅមានប្រទេសខ្លះទៀតកំពុងបន្តទទួលរងបដិវត្តន៍អារ៉ាប់យ៉ាងត្រដាបត្រដួស និងអូសបន្លាយយ៉ាងរ៉ាំរ៉ៃដូចករណីប្រទេសស៊ីរីជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងមិនអាចប្រកែកបានទេ។ ក្នុងរយៈពេលជាង ៥ឆ្នាំកន្លងទៅ សហគមន៍អន្តរជាតិបានខ្នះខ្នែងសម្បើមណាស់ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយសមស្របមួយដែលអាចទទួលបានទាំងអស់គ្នាសម្រាប់ប្រទេសស៊ីរី។
មានសន្និសីទអន្តរជាតិជាច្រើនត្រូវបានរៀបចំឡើង រួមទាំងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាលក្ខណៈទ្វេភាគីរបស់ប្រទេសមហាអំណាចមួយចំនួនផង ពិសេសរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសរុស្ស៊ី។ អ្វីដែលទីក្រុងវ៉ាស៊ីតោន និងមូស្គូសម្រេចបាននាពេលកន្លងមក គឺកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យមានការដឹកជញ្ជូនជំនួយមនុស្សធម៌ទៅឲ្យពលរដ្ឋស៊ីរីដែលកំពុងជាប់កុននៅក្នុងតំបន់ជម្លោះ ឬមួយក៏ចូលរួមកាត់បន្ថយការស្លាប់របស់ជនស៊ីវិលស្លូតត្រង់។ ជាក់ស្តែង កិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់លើកទី១ កាលពីខែមីនាដែលបានចូលជាធរមានរយៈពេល ១ខែ និងកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់លើកទី២ កាលពីថ្ងៃទី៩ កញ្ញាដែលបានចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី១២ កញ្ញាកន្លងទៅថ្មីៗនេះ។
តែបញ្ហានៅត្រង់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់លើកទី២ ដែលទើបចូលជាធរមានបានមួយសប្តាហ៍ ក៏ស្រាប់តែមានភាពផុយស្រួយ និងកំពុងស្ថិតក្នុងភាពស្រពិចស្រពិលទៅវិញ។ ផុយស្រួយ និងស្រពិចស្រពិលក៏ដោយសារថា ការផ្ទុះអាវុធកំពុងបន្តមាន ហើយការដឹកជំនួយមនុស្សធម៌ទៅឲ្យពលរដ្ឋស៊ីរីក៏កំពុងជាប់គាំងនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនរវាងតួកគី និងស៊ីរី។ ការផ្ទុះអាវុធជាថ្មីលើកទី១ បានកើតមាននៅថ្ងៃសុក្រ ទី១៦ កញ្ញា ចំថ្ងៃទី៤ នៃការចូលជាធរមានរបស់កិច្ចព្រមព្រៀង។ បន្ទាប់មកនៅថ្ងៃសៅរ៍ឆ្លងចូលថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៨ កញ្ញា ស្ថានការណ៍បានវិលរកទ្រនំដើមដោយកម្លាំងសម្ព័ន្ធមិត្តដឹកនាំដោយអាមេរិកបានផ្តើមទម្លាក់គ្រាប់បែកលើទីតាំងទ័ពរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី និងលើស្រុកមួយចំនួនក្នុងទីក្រុងអាឡិប។
អាមេរិកបានប្រកាសសារភាពថា ខ្លួនពិតជាបានបើកការវាយប្រហារនោះមែន តែស្មានតែទីតាំងវាយប្រហារនោះជាទីតាំងរបស់ពួកជីហាតអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ការឆ្លើយសារភាពរបស់អាមេរិកមិនអាចទប់កំហឹងរបស់រុស្ស៊ីបានឡើយ។ មូស្គូបានបញ្ចេញប្រតិកម្មបរិហារដោយចោទអាមេរិកត្រង់ៗពីបទរំលោភបំពានលើកិច្ចព្រមព្រៀង និងមិនបានចែកឲ្យដាច់រវាងពួកឧទ្ទាមបះបោរ និងពួកជីហាតអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម។ សង្រ្គាមពាក្យសម្តីរវាងអាមេរិក និងរុស្ស៊ីបានឆ្លងចូលទៅដល់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងទីក្រុងញូយ៉ក។
សម្តីវាយប្រហាររុស្ស៊ីបានផ្តើមចេញពីមាត់លោកស្រី Samantha Power ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ។ លោកស្រី Power បានចោទរុស្ស៊ីពីបទបន្តគាំទ្ររបបស៊ីរីរបស់លោកប្រធានាធិបតីអាសាដដែលបានវាយប្រហារលើជនស៊ីវិលស្លូតត្រង់ និងបន្តធ្វើទារុណកម្មលើអ្នកទោសជាច្រើនពាន់នាក់។ ជាចម្លើយតបវិញ លោក Vitaly Tchourkine ឯកអគ្គរដ្ឋទូតរុស្ស៊ីប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិមិនបានប្រើសម្តីខ្លាំងៗដាក់អាមេរិកទេ គ្រាន់តែថា សម្តីរបស់លោកស្រី Power ជាប្រផ្នូលអាក្រក់មួយដែលពិបាកឲ្យរុស្ស៊ីបន្តអនុវត្តន៍កិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់ឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន។
អ៊ីចឹងសួរថា តើកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់នៅស៊ីរីដែលអនុម័តដោយអាមេរិក និងរុស្ស៊ីត្រូវចប់ត្រឹមនេះ ឬយ៉ាងណា និងថា តើគេអាចស្រោចស្រង់កិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានដែរ ឬទេ?
វាហាក់ដូចជារហ័សពេកដែលគេអាចផ្តល់ចម្លើយមួយច្បាស់លាស់។ អ្វីដែលគេដឹង អាមេរិក និងរស្ស៊ីបានសង្ឃឹមដូចគ្នាតាំងពីដំបូងថា កិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់នៅស៊ីរីនឹងអាចអនុញ្ញាតឲ្យពួកគេអាចរួមសហការណ៍ផ្លូវយោធានៅក្នុងយុទ្ធនាការប្រឆាំងនឹងអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមក្នុងទឹកដីស៊ីរី។ តែឧបសគ្គដែលកំពុងបន្តខ្ទាស់ជើងអ្នកទាំងពីរ គឺការបន្តមិនទុកចិត្តគ្នា និងការយល់ឃើញមិនដូចគ្នាចំពោះដំណោះស្រាយឲ្យស៊ីរី។ នៅម្ខាង រុស្ស៊ីបន្តគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលស៊ីរីរបស់លោកអាសាដ និងនៅម្ខាងទៀត អាមេរិកបន្តគាំទ្រក្រុមបះបោរ និងចង់បានដំណោះស្រាយឲ្យស៊ីរីដោយគ្មានវត្តមានលោកអាសាដ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ សំណុំរឿងស៊ីរីកំពុងក្លាយជាប្រធានបទក្តៅនៅក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិពេលនេះ។ សហគមន៍អន្តរជាតិសង្ឃឹមនឹងបន្តកិច្ចព្រមព្រៀងអាមេរិក រុស្ស៊ីក្នុងគោលដៅផ្តល់សន្ទុះកិច្ចចរចាស្វែងរកដំណោះស្រាយឲ្យវិបត្តិស៊ីរី។ នៅមិនមានចម្លើយភ្លាមៗពីអាមេរិក និងរុស្ស៊ីទេ តែលោកចន ឃែរី និងលោកស៊ែរហ្កី ឡាវរ៉ូស្វបានព្រមព្រៀងគ្នាកោះប្រជុំជាសាធារណៈស្តីពីវិបត្តិស៊ីរីនៅថ្ងៃទី២១ កញ្ញាខាងមុខ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ