នៅថ្ងៃនេះ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ តាន់ សូមបន្តសិក្សាទៅលើភូមិសាស្ត្រនយោបាយឥណ្ឌាតទៅទៀត។ ដោយសារថា តាំងពីម្សិលមិញមក ប្រធានាធិបតីចិន Xi Jinping កំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅអាស៊ីខាងត្បូងដែលជាដែនអំណាចរបស់ឥណ្ឌា ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ តាន់ សូមលើកឡើងអំពីទំនាក់ទំនងរវាងឥណ្ឌានិងចិន។
ឥណ្ឌាដែលចាត់ទុកខ្លួនឯងថាជាមហាអំណាចតំបន់អាស៊ីខាងត្បូងមិនដែលទុកចិត្តចិនទេ។ មិនទុកចិត្តចិន ដ្បិតថ្នាក់ដឹកនាំចិនរមែងតែសម្តែងឱ្យឃើញនូវមហិច្ឆតារបស់ខ្លួនទៅលើអាស៊ីខាងត្បូង ដូចមានការលេបយកដែនដីទីបេ(Tibet)មកកាន់កាប់នៅឆ្នាំ១៩៥១ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងស្រាប់។
ឥណ្ឌាក៏មិនភ្លេចដែរបរាជ័យដ៏អាម៉ាស់មុខរបស់ខ្លួន នៅក្នុងសង្គ្រាមទប់ទល់នឹងការឈ្លានពានរបស់ចិននៅឆ្នាំ១៩៦២ សង្គ្រាមដែលបានបន្សល់ទុកនូវបញ្ហាព្រំដែនរវាងមហាប្រទេសទាំងពីរតរហូតមកទល់សព្វថ្ងៃ។
ឥណ្ឌាប្រយ័ត្នណាស់ ប្រយ័ត្នខ្លាំងនៅចំពោះមុខសកម្មភាពទូត យោធានិងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំចិននៅអាស៊ីខាងត្បូង និងនៅក្នុងតំបន់ជុំវិញអាស៊ីខាងត្បូង ដូចជានៅប៉ាគីស្ថានបាំងក្លាដែស នេប៉ាល ប៊ូតង់ ម៉ាឌីហ្វ សេរីលង្កា និងភូមា។
ទីក្រុងញូវដេលី(New Delhi) ចេះតែមានអារម្មណ៍ថា តាំងពីដើមមក ចិនមានយុទ្ធសាស្ត្រឡោមព័ទ្ធប្រទេសខ្លួន។ អ្វីដែលធ្វើឱ្យឥណ្ឌាបារម្ភខ្លាំងជាងគេ គឺការបង្កើតឡើងដោយថ្នាក់ដឹកនាំចិនជាបន្តបន្ទាប់ នូវខ្សែក្រវ៉ាត់សន្តិសុខមួយដែលពាក្យបារាំងគេហៅថាcollier de perles ខ្សែក្រវ៉ាត់សន្តិសុខដែលលាតសន្ធឹងពីឈូងសមុទ្រពែរ្ស(Perse) ទៅដល់មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក(Pacifique) ដោយឆ្លងកាត់តាមសមុទ្រឥណ្ឌា។
រីឯទីក្រុងប៉េកាំង(Pékin)វិញអះអាងថាខ្សែក្រវ៉ាត់សន្តិសុខនេះមិនមែនដើម្បីឡោមព័ទ្ធឥណ្ឌាទេ តែដើម្បីការពារចរាចណ៍នៃនាវាដឹកប្រេងកាតរបស់ខ្លួនមកពីភូមិភាគដើមបូព៌ាទេតើ។
តែឥណ្ឌាមិនជឿហើយជាប្រតិកម្មឆ្លើយតបវិញ បានទាំងយល់ព្រមធ្វើសមយុទ្ធរួមគ្នាជាមួយអាមេរិក ជប៉ុន អូស្ត្រាលីនិងសិង្ហបុរីនៅក្នុងសមុទ្រឥណ្ឌានៅឆ្នាំ២០០៧ទៀតផង។
នៅក្នុងបរិបទបែបនេះ សំណួរដែលបាននិងកំពុងបន្តចោទឡើងក្នុងអំឡុងពេលជាងពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ គឺនៅទីបំផុត តើឥណ្ឌានិងចិនដែលកំពុងលេចត្រដែតឡើងនៅអាស៊ីនឹងក្លាយជាដៃគូ ឬមួយក៏មហាយក្សអាស៊ីទាំងពីរនេះនឹងច្បាស់ជាចៀសមិនរួចពីប្រកួតប្រជែងគ្នា?
ទោះជាយ៉ាងក៏ដោយ អ្នកភូមិសាស្ត្រវិទូចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងឡើងៗទៅលើទំនាក់ទំនងដ៏ស្មុគស្មាញរវាងឥណ្ឌានិងចិន ដ្បិតនៅក្នុងរឿងនេះ តួអង្គមិនមែនមានតែពីរទេ តែបីឬបួន រាប់ទាំងអាមេរិកនិងជប៉ុនផង។
ឥណ្ឌានិងអាមេរិកបាននិងកំពុងបន្តខិតចូលជិតគ្នា នារយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន(Washington)ហាក់ដូចជាចង់លើកស្ទួយនិងជំរុញឥណ្ឌាឱ្យឆាប់ក្លាយជាមហាយក្ស ដើម្បីជួយអាមេរិកនិងជួយឥណ្ឌាខ្លួនឯងក្នុងការខ្ទប់ឥទ្ធិពលរបស់ចិន នៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។
*
ចង់ឬមិនចង់ នៅលើសាច់ការជាក់ស្តែងនិងជាផ្លូវការ ឥណ្ឌានិងចិនដែលបានបែរខ្នងដាក់ជាច្រើនឆ្នាំបានផ្តើមសម្រួលទំនាក់ទំនងនឹងគ្នានៅចុងទសវត្សរ៍ទី៨។
ការរលត់រលាយទៅនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ បានជំរុញប្រទេសទាំងពីរឱ្យបោះបង់ចោលទំនាស់មនោគមវិជ្ជានិងសើរើមើលឡើងវិញនយោបាយការបរទេសរបស់គេរៀងៗខ្លួន។ គួរគូសបញ្ជាក់ត្រង់នេះបន្តិចថា ឥណ្ឌាក៏ដូចចិនដែរ ឱ្យអាទិភាពទៅលើការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច ម្ល៉ោះហើយក៏ដូចចិនដែរ ឥណ្ឌាត្រូវការស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់ និងត្រូវការបន្ធូរភាពតានតឹងនៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយចិន ដោយត្រូវទុកមួយឡែកសិនទំនាស់ព្រំដែន និងគំនុំគំកួនពីអតីតកាល។ សហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្ម គឺជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងមួយនៃការសម្រួលទំនាក់ទំនងរវាងអតីតគូសត្រូវទាំងពីរ។ នៅឆ្នាំ១៩៩០ ការផ្តោះប្តូរពាណិជ្ជកម្មរវាងចិននិងឥណ្ឌា គិតជាទឹកប្រាក់មានប្រមាណតែ២រយលានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។ តួរលេខនេះបានកើនទៅដល់២ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ១៩៩៩ និងរហូតដល់ទៅ៦ម៉ឺនលានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០១០។ គឺនៅក្នុងបរិបទសេដ្ឋកិច្ចដ៏ល្អបែបនេះហើយ ដែលនៅឆ្នាំ២០០៥ ឥណ្ឌានិងចិនបានសម្រេចចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយដ៏សំខាន់មួយក្នុងខែមេសាឆ្នាំ២០០៥ ស្តីពី«ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រដើម្បីសន្តិភាពនិងវឌ្ឍនភាព»។ និយាយបែបផ្សេង ឥណ្ឌានិងចិនយល់ព្រមលើកតម្កើងអ្វីដែលគេហៅថា កិច្ចសន្ទនាយុទ្ធសាស្ត្រដែលអនុញាតឱ្យភាគីនីមួយៗបញ្ចេញនិងផ្តោះប្តូរមតិយោបល់គ្នាជុំវិញបញ្ហាសន្តិសុខក្នុងតំបន់និងក្នុងពិភពលោក។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីធ្វើឱ្យចិនកក់ក្តៅចិត្ត ឥណ្ឌាបានទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការ អធិបតេយ្យនៃប្រទេសចិនទៅលើទីបេ និងបានសន្យាប្រាប់ចិនថា នឹងខ្ទប់មិនឱ្យជនភៀសខ្លួនទីបេ ដែលរស់នៅលើទឹកដីឥណ្ឌាធ្វើសកម្មភាពនយោបាយប្រឆាំងនឹងចិនទៀតទេ។
ចិនវិញក៏ដូចគ្នាអ៊ីចឹងដែរ ខិតខំនិយាយនិងធ្វើយ៉ាងណាកុំឱ្យឥណ្ឌាខ្នក់ចិត្តតទៅទៀត។ នៅក្នុងន័យនេះ នៅឆ្នាំ២០០៥ នាឱកាសទស្សនកិច្ចនៅឥណ្ឌា នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនសម័យនោះ គឺវ៉េន យ៉ាបៅ (Wen Jiabao) បាននិយាយពន្យល់ថា ក្នុងរយៈពេល២ពាន់២រយឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ទំនាក់ទំនងរវាងចិននិងឥណ្ឌាមានលក្ខណៈល្អប្រសើ៩៩,៩%។
Wen Jiabao ប្រហែលជាចង់និយាយថា អា០,១%ដែលមិនល្អនោះ គឺសង្គ្រាមរវាងប្រទេសទាំងពីរនៅឆ្នាំ១៩៦២នោះឯង។
ដោយឡែក ចិនក៏ឈប់កាន់ជើងផ្កាប់មុខប៉ាគីស្ថានដែលជាសត្រូវសួពូជរបស់ឥណ្ឌា ដូចពេលមុនៗទៀតដែរ។ ហើយនេះ គឺជាសម្បទាននយោបាយមួយដែលធ្វើឱ្យឥណ្ឌាកក់ក្តៅចិត្តខ្លាំងមែនទែន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ