ហេតុអ្វីជម្លោះប្រដាប់អាវុធរវាងអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនកើតឡើងនៅពេលនេះ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ គឺជាថ្ងៃទី៣ហើយ ដែលអ៊ីស្រាអែលបានបើកប្រតិបត្តិការយោធាទៅលើតំបន់ហ្កាហ្សា ទឹកដីប៉ាឡេស្ទីន។ ការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសទៅលើហ្កាហ្សាមានសន្ទុះកាន់តែខ្លាំង ការបាញ់ផ្លោងរ៉ុកកែតពីហ្កាហ្សាចូលក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែលក៏នៅតែបន្តធ្វើ ហើយចំនួនអ្នកស្លាប់និងរបួសចេះតែកើនឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ខាងក្រោមនេះ ជាសំណួរ-ចម្លើយ ជុំវិញវិបត្តិនេះ។
សំណួរ-តើអ្វីទៅជាដើមហេតុ ដែលនាំឲ្យផ្ទុះជម្លោះប្រដាប់អាវុធនៅពេលនេះ?
ការវាយតបតគ្នាទៅវិញទៅមក រវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាស់ នៅហ្កាហ្សា តែងតែកើតមានឡើងជាញឹកញាប់ តាំងពីយូរមកហើយ។ ជារឿយៗ ក្រុមហាម៉ាស់ ដែលកាន់កាប់តំបន់ហ្កាហ្សា ប្រើរ៉ុកកែតបាញ់ផ្លោងពីហ្កាហ្សា ទៅលើទឹកដីអ៊ីស្រាអែល ចំណែកអ៊ីស្រាអែលប្រើយន្តហោះ ឬឧទ្ធម្ភាគចក្រវាយប្រហារទៅលើហ្កាហ្សា
ជម្លោះរវាងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីនបានរាលដាលខ្លាំងនៅពេលនេះ គឺនៅក្រោយពីមានហេតុការណ៍ចាប់ជំរិត និងសម្លាប់យុវជនអ៊ីស្រាអែល ៣នាក់ កាលពីខែមុន ដែលអ៊ីស្រាអែលចោទថាជាស្នាដៃរបស់ក្រុមហាម៉ាស់។ អ៊ីស្រាអែលក៏បានចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យប៉ាឡេស្ទីន ព្រមទាំងបានកម្ទេចផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគេចោល។ លើសពីនេះទៅទៀត កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបានបើកការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសទៅលើទីតាំងរបស់ក្រុមប្រដាប់អាវុធហាម៉ាស់ នៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។ ឆ្លើយតបមកវិញ ក្រុមហាម៉ាស់ក៏បានបាញ់ផ្លោងរ៉ុកកែតរាប់រយគ្រាប់ទៅលើទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។ នៅថ្ងៃអង្គារ រដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែលក៏បានប្រកាសជាផ្លូវការបើកប្រតិបត្តិការយោធា ដែលគេប្រសិទ្ធនាមជាភាសាអង់គ្លេសថា “Operation Protective Edge”។ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ប្រតិបត្តិការយោធានេះនឹងត្រូវធ្វើដោយគ្មានពេលកំណត់ រហូតទាល់តែអាចបញ្ឈប់ការបាញ់ផ្លោងរ៉ុកកែតពីហ្កាហ្សាមកលើអ៊ីស្រាអែលបាន។
សំណួរ-តើរហូតមកទល់នឹងពេលនេះ មានភាគីណាមួយ ដែលបង្ហាញពីជំហរចង់សម្របសម្រួលបញ្ចប់ជម្លោះដែរទេ?
រហូតមកទល់នឹងពេលនេះ គេហាក់ដូចជាមិនឃើញមានភាគីណាមួយបង្ហាញអំពីជំហរសម្របសម្រួលបញ្ចប់ជម្លោះនោះទេ គឺមានតែការព្រមានគ្នាទៅវិញទៅមក។ អ៊ីស្រាអែលព្រមានថា បើការបាញ់ផ្លោងរ៉ុកកែតលើអ៊ីស្រាអែលនៅតែបន្តធ្វើតទៅទៀត អ៊ីស្រាអែលអាចនឹងបើកប្រតិបត្តិការទ័ពជើងគោកចូលឈ្លានពានទឹកដីហ្កាហ្សាតែម្តង។ ចំណែកក្រុមហាម៉ាស់វិញបានព្រមានតបវិញថា បើសិនជាអ៊ីស្រាអែលនៅតែបន្តវាយប្រហារលើពួកគេ គឺដូចជាបើកទ្វារនរក។
នៅពេលនេះ គេសង្កេតឃើញថា ទាំងខាងអ៊ីស្រាអែល និងខាងប៉ាឡេស្ទីន សុទ្ធតែមានបញ្ហានយោបាយក្នុងស្រុកខ្លួនឯង ដែលពិបាកនឹងសម្របសម្រួលគ្នា។
ខាងអ៊ីស្រាអែល រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនេតាន់យ៉ាហ៊ូកំពុងទទួលរងនូវសម្ពាធពីសំណាក់គណបក្សស្តាំនិយមជ្រុល ដែលជាដៃគូក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ឲ្យប្រើធម៌ក្តៅលើប៉ាឡេស្ទីន ដើម្បីបញ្ឈប់ឲ្យបានជាស្ថាពរនូវការបាញ់ផ្លោងរ៉ុកកែតលើអ៊ីស្រាអែល។ ពួកគេថែមទាំងទាមទារឲ្យអ៊ីស្រាអែលបញ្ជូនទ័ពចូលឈ្លានពានកាន់កាប់តំបន់ហ្កាហ្សាទៀតផង។
ចំណែកខាងប៉ាឡេស្ទីនវិញ ការប្រជែងគ្នា រវាងក្រុមហ្វាតារបស់លោកម៉ះមូដ អាបាស់ និងក្រុមហាម៉ាស់ នៅតែបន្តកើតមាន បើទោះបីជាភាគីទាំងពីរបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងផ្សះផ្សាគ្នាហើយក៏ដោយ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ទឹកដីប៉ាឡេស្ទីននៅតែបន្តបែកជាពីរដដែល គឺតំបន់ Cisjordanie (West Bank) ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមហ្វាតា ចំណែកតំបន់ហ្កាហ្សា ដែលកំពុងមានជម្លោះជាមួយអ៊ីស្រាអែលនៅពេលនេះ នៅតែស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមហាម៉ាស់ ដែលជាទូទៅតែងតែប្រកាន់ជំហរហិង្សា ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះជាមួយអ៊ីស្រាអែល ហើយដែលប្រទេសជាច្រើនចាត់ទុកថាជាក្រុមភេរវជន។
សំណួរ-ចុះសហគមន៍អន្តរជាតិវិញ តើអាចដើរតួនាទីអ្វីក្នុងការសម្របសម្រួលបញ្ចប់ជម្លោះនេះបានដែរឬទេ?
នៅក្នុងជម្លោះពេលនេះ ក៏ដូចជាជម្លោះមុនៗដែរ គេដូចជាមិនឃើញសហគមន៍អន្តរជាតិអាចដើរតួនាទីអ្វីសំខាន់ ក្នុងការសម្របសម្រួលបញ្ចប់ជម្លោះ រវាងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីននេះទេ។ ជាទូទៅ យើងឃើញថា សហគមន៍អន្តរជាតិក៏មានជំហរផ្ទុយគ្នាខ្លាំងដែរ។ ប្រទេសដែលគាំទ្រប៉ាឡេស្ទីននាំគ្នាប្រកាសថ្កោលទោសប្រតិបត្តិការយោធាអ៊ីស្រាអែល ចំណែកប្រទេសគាំទ្រអ៊ីស្រាអែលនាំគ្នាថ្កោលទោសការបាញ់ផ្លោងរ៉ុកកែតពីហ្កាហ្សាទៅលើទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។ ប្រទេសដែលប្រកាន់ជំហរកណ្តាលថ្កោលទោសទាំងសងខាង។ ក៏ប៉ុន្តែ សរុបចុងក្រោយមកវិញ គ្រប់ប្រទេសទាំងអស់បានត្រឹមតែថ្កោលទោស ហើយមិនមានធ្វើសកម្មភាពអ្វី ដែលអាចជួយដោះស្រាយបញ្ឈប់ជម្លោះនេះបានទេ។
ងាកទៅអ.ស.បវិញ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខត្រូវជួបប្រជុំបន្ទាន់មួយ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ ទៅតាមសំណើរបស់សម្ព័ន្ធអារ៉ាប់ ដើម្បីជជែកពីជម្លោះអ៊ីស្រាអែល-ប៉ាឡេស្ទីន ក៏ប៉ុន្តែ បើមើលទៅលើបទពិសោធន៍មុនៗ នៅក្នុងជម្លោះ រវាងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខបានត្រឹមតែថ្កោលទោសការសម្លាប់ជនស៊ីវិល ឬអំពាវនាវឲ្យភាគីមានការអត់ធ្មត់ ប៉ុន្តែ មិនដែលចេញសេចក្តីសម្រេចអ្វីជាសាច់ការធំដុំនោះទេ។
អ្នកដែលធ្លាប់ដើរតួនាទីសំខាន់ ក្នុងការសម្របសម្រួលឲ្យមានបទឈប់បាញ់ រវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាស់ នៅក្នុងជម្លោះមុនៗ គឺអេហ្ស៊ីប ព្រោះ អេហ្ស៊ីបមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយក្រុមហាម៉ាស់ផង និងជាមួយអ៊ីស្រាអែលផង។ ក៏ប៉ុន្តែ អេហ្ស៊ីបដែលចេញមុខសម្របសម្រួលជម្លោះអ៊ីស្រាអែល និងហាម៉ាស់ កាលពីពេលមុន គឺអេហ្ស៊ីប ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកមូបារ៉ាក់។ ឥឡូវនេះ លោកមូបារ៉ាក់ត្រូវគេទម្លាក់ពីអំណាចបាត់ទៅហើយ។ គេមិនដឹងថា តើមេដឹកនាំថ្មីរបស់អេហ្ស៊ីប គឺឧត្តមសេនីយ៍ អាប់ឌែល អាល់ស៊ីស៊ី មានសមត្ថភាព ឬមានឆន្ទៈ ក្នុងការចេញមុខសម្របសម្រួលជម្លោះនេះ ដូចលោកមូបារ៉ាក់ដែរឬក៏អត់ទេ។
សំណួរ-តើជម្លោះប្រដាប់អាវុធ រវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាស់ នៅពេលនេះ អាចនឹងជះផលវិបាកអ្វីខ្លះដល់ដំណើរការស្វែងរកសន្តិភាពយូរអង្វែងនៅដើមបូព៌ានេះ?
តាមពិតទៅ ដំណើរការចរចាសន្តិភាព រវាងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន ត្រូវជាប់គាំងតាំងពីមុនផ្ទុះជម្លោះប្រដាប់អាវុធនេះម៉្លេះ។ កិច្ចចរចាសន្តិភាព រវាងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន ក្រោមការសម្របសម្រួលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវទទួលបរាជ័យតាំងពីខែមេសា ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមក គេមិនឃើញមានគម្រោងបើកការចរចាណាមួយថ្មីទៀតទេ។
នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គេបារម្ភថា ទាំងអ៊ីស្រាអែល និងទាំងប៉ាឡេស្ទីនអាចធុញទ្រាន់នឹងការចរចា ដែលទើបនឹងទទួលបរាជ័យថ្មីៗនេះផង ហើយជម្លោះប្រដាប់អាវុធក៏ផ្ទុះឡើងទៀត ក៏នាំគ្នាងាកទៅរកអំពើហិង្សាជាដំណោះស្រាយទៅវិញ។ អ៊ីស្រាអែលអាចនឹងបញ្ជូនកងទ័ពចូលឈ្លានពានកាន់កាប់តំបន់ហ្កាហ្សាដូចកាលពីពេលមុនវិញ ដែលអាចបង្កឲ្យមានមនុស្សស្លាប់រាប់ពាន់នាក់។ ចំណែកប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនវិញអាចនឹងនាំគ្នាងើបឡើងបះបោរប្រើអំពើហិង្សាទៅលើអ៊ីស្រាអែល (ដែលគេហៅថា Intifada) ដូចកាលពី២លើកមុន គឺ លើកទី១ ពីឆ្នាំ១៩៨៧ដល់ឆ្នាំ១៩៩៣ និងលើកទី២ ពីឆ្នាំ២០០០ ដល់ឆ្នាំ២០០៥៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ