៣ឆ្នំា ក្រោយបដិវត្តន៍ផ្តួលរំលំរបបយោធាមក ប្រទេសអេហ្ស៊ីបកំពុងត្រៀមខ្លួនវិលរកទ្រនំចាស់ !
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:០១
នៅក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីប គណៈកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតទើបបានប្រកាសឲ្យដឹងថា ការរៀបចំបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីថ្មីនៅជុំទី១ នឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី២៦ និង ២៧ ខែឧសភាខាងមុខ។ តែនៅក្នុងករណីណាដែលត្រូវរៀបចំនៅជុំទី២ ទៀតនោះ ការរៀបចំនឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១៦ និង ១៧ មិថុនា។ គម្រោងរៀបចំបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីថ្មីអេហ្ស៊ីបនេះបានធ្វើឡើង ជិត ១១ខែ បន្ទាប់ពីកងទ័ពបានទម្លាក់លោកប្រធានាធិបតីម័រស៊ីចេញពីអំណាច។ រហូតមកដល់ពេលនេះ បេក្ខជនដែលកំពុងមានឈ្មោះបោះសម្លេង និងដែលអាចមានសំណាងច្រើនក្នុងការទទួលតំណែងនេះ គឺគ្មាននរណាក្រៅពីលោក អាប់ដែល ហ្វាតតា អាល់-ស៊ីសស៊ី អតីតសេនាប្រមុខ និងជាអតីតមេទ័ពម្នាក់ដ៏មានឥទ្ធិពលជាងគេ។ តើ ៣ឆ្នំា ក្រោយបដិវត្តន៍ផ្តួលរំលំរបបយោធាមក ប្រទេសអេហ្ស៊ីបបាន និងកំពុងត្រៀមខ្លួនវិលទៅរកទ្រនំចាស់ជាថ្មី ឬយ៉ាងណា?
អ្វីៗលែងស្រពិចស្រពិលទៀតហើយ ទំាងថ្ងៃខែរៀបចំបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីថ្មី ក៏ដូចជាបេក្ខជនដែលប្រជាជនអេហ្ស៊ីបទូទៅចង់បាន នោះគឺគ្មាននរណាក្រៅពីលោកអាប់ដែល ហ្វាតតា អាល់-ស៊ីសស៊ី អតីតសេនាប្រមុខ អតីតរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិ និងជាអតីតមេទ័ពម្នាក់ដ៏មានឥទ្ធិពលជាងគេនៅក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីប។ រីឯថ្ងៃខែរៀបចំការបោះឆ្នោតក៏ត្រូវបានគណៈកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតប្រកាសឲ្យដឹងផ្លូវការដែរ គឺនៅថ្ងៃទី២៦ និង ២៧ ឧសភាខាងមុខសម្រាប់ជុំទី១ និងនៅថ្ងៃទី១៦ និង ១៧ មិថុនា ប្រសិនបើតម្រូវឲ្យមានការរៀបចំនៅជុំទី២ ទៀតនោះ។ បើគេគិតតំាងពីក្រោយបដិវត្តន៍ផ្តួលរំលំរបបផ្តាច់ការយោធារបស់លោកប្រធានាធិបតីហូស្ន៊ី មូបារ៉ាក់កាលពី ៣ឆ្នំាមុន ពោលក្នុងឆ្នំា ២០១១ មក នេះជាលើកទី២ ហើយដែលអេហ្ស៊ីបបានរៀបចំ និងត្រៀមរៀបចំការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីថ្មីតាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
គេពិតជានៅចំាបានមិនភ្លេចកាលពីការរៀបចំបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីលើកទី១ ក្នុងឆ្នំា ២០១២ ប្រជាជនអេហ្ស៊ីបភាគច្រើនបានបោះឆ្នោតឲ្យឥស្សរជននយោបាយស៊ីវិលម្នាក់ចេញមកពីចលនាភាតរអ៊ីស្លាម គឺលោកម៉ូហាមេត ម័រស៊ី។ មួយឆ្នំាក្រោយមក ពោលក្នុងឆ្នំា ២០១៣ គឺអ្នកដែលបានបោះឆ្នោតឲ្យលោកម័រស៊ីក្នុងឆ្នំា ២០១២ នោះឯង ដែលបាននំាគ្នាចុះផ្លូវធ្វើបាតុកម្មប្រឆំាងនឹងលោកម័រស៊ីដោយបានទាមទារឲ្យលោកចុះចេញពីតំណែង។ បន្តិចម្តងៗ ក្បួនបាតុកម្មប្រឆំាងលោកម័រស៊ីបានរីករាលដាលកាន់តែធំឡើងៗដែលនៅទីបំផុត កងទ័ពក៏បានចេញអន្តរាគមន៍បញ្ចប់តំណែងលោកម័រស៊ីជាផ្លូវការកាលពីថ្ងៃទី៣ កក្កដា ឆ្នំា ២០១៣ តែម្តង ហើយតួអង្គដែលបានកំចាត់លោកម័រស៊ីចេញពីអំណាច គឺលោកអាប់ដែល ហ្វាតតា អាល់-ស៊ីសស៊ី។
តែជាងកន្លះឆ្នំា ក្រោយការទម្លាក់លោកម័រស៊ីមក គឺរូបលោកអាប់ដែល ហ្វាតតា អាល់-ស៊ីសស៊ីនេះឯងដែលបាន និងកំពុងត្រៀមខ្លួនឡើងអង្គុយលើកៅអីប្រធានាធិបតីអេហ្ស៊ីបវិញម្តង។ អ៊ីចឹងហើយបានជាមុនការប្រកាសឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតជាផ្លូវការ លោកអាល់ ស៊ីសស៊ីបានលាលែងពីមុខតំណែងយោធា ក្រវាត់ចោលឋានន្តរសក្តិជាសេនាប្រមុខ និងស្រាតខោអាវទាហានចេញដែលលោកបានពាក់ជាប់ជាប្រចំាអស់រយៈ ៤៤ឆ្នំា។ លោកអាល់ ស៊ីសស៊ីធ្លាប់បានបញ្ជាក់ថា នេះជាការលះបង់មួយដែលលោកបានបង្ខំចិត្តធ្វើ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការអំពាវនាវចង់បានរបស់ប្រជាជនអេហ្ស៊ីបទូទៅ។ សម្រាប់លោកអាល់ ស៊ីសស៊ី អេហ្ស៊ីបបាន និងកំពុងផុងខ្លួនក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ វិបត្តិសង្គម នយោបាយ ភេរវនិយម ព្រមទំាងត្រូវបានប្រទេសក្នុងតំបន់ និងក្រៅតំបន់លូកដៃចូលជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់អេហ្ស៊ីបទៀតផង។
រហូតមកដល់ពេលនេះ មានតែបេក្ខជនចំនួនពីររូបគត់ដែលអាចស៊ីសងគ្នាបាននាការបោះឆ្នោតខាងមុខ គឺលោកអាប់ដែល ហ្វាតតា អាល់-ស៊ីសស៊ី និងលោកហំាឌីន សាបាហ៊ី។ អ្វីដែលខុសគ្នារវាងលោកអាល់ ស៊ីសស៊ី និងលោកសាបាហ៊ីនៅត្រង់ថា លោកអាល់ ស៊ីសស៊ីជាបេក្ខជនដែលចេញមកពីប្រភពយោធា និងមិនធ្លាប់មានប្រវត្តិរូបនយោបាយទេ។ រីឯលោកសាបាហ៊ីវិញ គឺជាអ្នកនយោបាយប្រឆំាងម្នាក់ដ៏ប្រឈមទល់នឹងរបបរបស់លោកមូបារ៉ាក់ និងលោកម័រស៊ីនាពេលកន្លងមក។ គឺរូបលោកសាបាហ៊ីនេះឯងដែលបានជាប់ឆ្នោតលំដាប់ទី៣ នាការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីកាលពីឆ្នំា ២០១២ កន្លងទៅ។ តែនៅពេលនេះ និងអ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះគឺថា បេក្ខជនដែលប្រជាជនអេហ្ស៊ីបទូទៅចង់ឃើញ និងចង់បានជាប្រធានាធិបតីរបស់ខ្លួន មិនមែនបេក្ខជនស៊ីវិលសាបាហ៊ីទេ តែគឺបេក្ខជនយោធាអាល់ ស៊ីសស៊ីដែលមានអាយុ ៥៩ឆ្នំា។
បើគេមើលពីសំបកក្រៅទៅឃើញថា ជាមួយនឹងបេក្ខជនអាល់ ស៊ីសស៊ីដែលទើបបោះបង់ចោលតួនាទីកងទ័ពដើម្បីចូលប្រឡូកក្នុងឆាកនយោបាយ អេហ្ស៊ីបបាននិងកំពុងបន្តដើរលើគន្លងផ្លូវដែលត្រួសត្រាយដោយបដិវត្តន៍ផ្តួលរំលំរបបយោធាផ្តាច់ការរបស់លោកហូស្ន៊ី មូបារ៉ាក់កាលពី ៣ឆ្នំាមុន។ តែបើគេពិនិត្យឲ្យបានស៊ីជម្រៅបន្តិចទៅឃើញថា អេហ្ស៊ីបបែរជាបាននិងកំពុងធ្វើដំណើរបកក្រោយទៅរកទ្រនំចាស់មុនបដិវត្តន៍វិញទេតើ ព្រោះថា ប្តូរសម្លៀកបំពាក់ពីទាហានទៅស៊ីវិល ឬពីស៊ីវិលទៅទាហាន លោកអាប់ដែល ហ្វាតតា អាល់-ស៊ីសស៊ីនៅតែជាមនុស្សដដែល និងមានឈ្មោះដដែល។ ហេតុអ្វីបានជាយ៉ាងដូច្នេះទៅវិញ?
អាចមានចម្លើយពីរចំពោះសំណួរនេះ ទីមួយ វាជាជម្រើសរបស់ប្រជាជនអេហ្ស៊ីបខ្លួនឯងសុទ្ធសាធដែលត្រូវជ្រើសរើសរវាងចរន្តនយោបាយអ៊ីស្លាម និងចរន្តនយោបាយកងទ័ព និងចម្លើយទី២ វាជាទម្លាប់មួយរបស់ប្រទេសអេហ្ស៊ីបដែលស្គាល់តែការដឹកនំាដោយរបបយោធា និងកងទ័ពជាអ្នកដែលមានអំណាចពិតប្រាដក្នុងដៃ។ គឺទើបតែក្រោយបដិវត្តន៍ផ្តួលរំលំរបបលោកមូបារ៉ាក់ក្នុងឆ្នំា ២០១១ ទេ ដែលប្រជាជនអេហ្ស៊ីបបានស្គាល់ប្រធានាធិបតីស៊ីវិលម្នាក់ដែលខ្លួនបានជ្រើសរើសក្នុងឆ្នំា ២០១២ គឺលោកម៉ូហាមេត ម័រស៊ី។ តែកាន់តំណែងមិនបាន ១ឆ្នំាផង ក៏ត្រូវបានកងទ័ពទម្លាក់ចោលបាត់ទៅ។ ដូច្នេះ ពិតជាគ្មានអ្វីគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលទេ ប្រសិនបើប្រជាជនអេហ្ស៊ីបបោះឆ្នោតឲ្យអតីតមេទ័ពអាល់ ស៊ីសស៊ីធ្វើជាប្រធានាធិបតីនៅថ្ងៃខាងមុខនោះ។ តើព្រឹត្តិការណ៍មួយនេះ មិនមែនជាការវិលច្រំដែលនៃកង់ប្រវត្តិសាស្រ្តទេ ឬយ៉ាងណា?៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ