អេហ្ស៊ីប៖ គម្រោងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីបានផ្តល់អំណាចច្រើនឲ្យយោធា
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:២០
នៅក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីប គណៈកម្មការធម្មនុញ្ញទើបបានអនុម័តគម្រោងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីនៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី១ ធ្នូ។ តែដើម្បីអាចឲ្យគម្រោងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីនោះចូលជាធរមានបាន គឺត្រូវតែមានការទទួលយល់ព្រមពីប្រជាជន។ រដ្ឋាភិបាលស្តីទីគ្រោងនឹងរៀបចំបោះឆ្នោតប្រជាមតិស្តីពីគម្រោងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីនៅដំណាច់ខែធ្នូនេះ ឬមួយក៏ដើមខែមករា ឆ្នំា ២០១៤ ខាងមុខ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ គម្រោងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីនេះបានផ្តល់អំណាចយ៉ាងច្រើនឲ្យកងទ័ព។ តើគម្រោងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីរបស់ប្រទេសអេហ្ស៊ីបពេលនេះ មិនមែនកំពុងជម្រុញប្រទេសឲ្យវិលទៅរកទ្រនំចាស់ និងបញ្ឆេះការបះបោររបស់ប្រជាជនជាថ្មីទេ ឬយ៉ាងណា?
ដោយគ្មានភ្ញាក់ផ្អើល គម្រោងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីដែលមាន ២៤៧មាត្រាត្រូវបានគណៈកម្មការធម្មនុញ្ញអនុម័តជាផ្លូវការកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី១ ធ្នូ ដោយមានសម្លេងគំាទ្ររហូតដល់ទៅ ៧៥% នៅក្នុងចំណោមសមាជិកទំាង ៥០រូបដែលមាននៅក្នុងគណៈកម្មការនោះ។ តែដើម្បីអាចឲ្យគម្រោងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីនោះចូលជាធរមានបាន គឺត្រូវតែឆ្លងកាត់ពីរដំណាក់កាលទៀត ទី១ ត្រូវឲ្យមានការយល់ព្រមពីលោកប្រធានាធិបតីស្តីទី និងដំណាក់កាលទី២ ត្រូវតែដាក់ឲ្យប្រជាជនបោះឆ្នោតទទួលយក។ ការរៀបចំបោះឆ្នោតប្រជាមតិដែលគ្រោងនឹងធ្វើឡើងនៅដំណាច់ខែធ្នូ ឬមួយក៏ដើមខែមករាឆ្នំា ២០១៤។
គួរជម្រាបជូនថា សមាជិកទំាង ៥០រូបរបស់គណៈកម្មការធម្មនុញ្ញត្រូវបានតែងតំាងដោយរដ្ឋាភិបាលស្តីទីដឹកនំាដោយកងទ័ព និងដែលមានតួនាទី ជាអ្នកពិនិត្យ សើរើមើលឡើងវិញនូវច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលបានអនុម័តក្នុងជំនាន់លោកប្រធានាធិបតីធ្លាក់ពីអំណាចម័រស៊ី។ លោកម័រស៊ីដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកជាប្រធានាធិបតីអេហ្ស៊ីបជាប់ឆ្នោតតាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងឆ្នំា ២០១២ តែត្រូវបានកម្លំាងយោធាកំចាត់ចេញពីអំណាចវិញក្នុងឆ្នំា ២០១៣។ គឺតំាងពីពេលនោះឯង ដែលច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញក្នុងជំនាន់លោកម័រស៊ីត្រូវបានព្យួរមកដល់សព្វថ្ងៃ និងប្រទេសស្ថិតក្រោមរដ្ឋាភិបាលស្តីទីដែលដឹកនំាដោយកងទ័ព។
ឥឡូវនេះ គម្រោងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីត្រូវបានកែប្រែ និងអនុម័តចប់សព្វគ្រប់អស់ហើយ ដោយរង់ចំាតែការបោះឆ្នោតទទួលយកពីប្រជាជនតែប៉ុណ្ណោះ។ តែបញ្ហានៅត្រង់ថា មានមាត្រាមួយចំនួននៃគម្រោងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីនោះបាននិងកំពុងបង្កឲ្យមានការតស៊ូមតិយ៉ាងផុសផុល។ តើហេតុអ្វីបានជាដូច្នេះ និងថា តើវាមិនមែនគួរឲ្យចម្លែកពេកទេដឹង?
វាពិតជាមិនចម្លែកទេ ប្រសិនបើគេបានស្គាល់អំពីប្រវត្តិនៃស្ថានភាពនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីបនោះ។ មិនខុសពីប្រទេសមួយចំនួនក្នុងលោកទេ ប្រទេសអេហ្ស៊ីបបានស្គាល់តែដឹកនំាដោយរបបផ្តាច់ការយោធា ឬមួយក៏ថា កងទ័ពជាអ្នកដែលមានអំណាចពិតប្រាដ និយាយបែបម្យ៉ាងទៀត ស្ថាប័នយោធា ជាស្ថាប័នកំពូលមិនអាចប៉ះបាន។ គឺទើបតែក្រោយបដិវត្តរបស់ប្រជាជនផ្តួលរំលំរបបលោកប្រធានាធិបតីមូបារ៉ាក់ក្នុងឆ្នំា ២០១១ ទេ ដែលប្រជាជនអេហ្ស៊ីបបានស្គាល់ប្រធានាធិបតីម្នាក់ដែលខ្លួនបានជ្រើសរើសក្នុងឆ្នំា ២០១២ គឺលោកម៉ូហាមេត ម័រស៊ី។ តែកាន់តំណែងមិនបានប៉ុន្មានផង ក៏ស្រាប់តែត្រូវបានកងទ័ពទម្លាក់ចោលបាត់ទៅ។
ដូច្នេះឃើញថា វាជារឿងមួយធម្មតាទេដែលគម្រោងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីរៀបចំកែប្រែដោយពួកយោធានៅពេលនេះបាននិងកំពុងបំផុសឲ្យមានកំហឹងក្តៅក្រហាយពីប្រជាជននោះ ពិសេសពីក្រុមអ្នកគំាទ្រម័រស៊ី ព្រោះថា ក្រុមយោធាបានរៀបចំតាក់តែងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញមួយដើម្បីពង្រឹងអំណាចរបស់ខ្លួន មិនខុសអ្វីនឹងឃ្លាមួយដែលថា ពួកគេបានផ្សំគ្រឿងសម្លមួយឆ្នំាងដើម្បីតម្រូវរសជាតិមាត់ខ្លួនឯង។
ក្នុងចំណោមមាត្រាទំាង ២៤៧ ដែលមាននៅក្នុងគម្រោងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីនោះ មានមាត្រាមួយចំនួនបាននិងកំពុងធ្វើឲ្យប្រជាជនក្តៅក្រហាយជាពន់ពេក។ មាត្រាទំាងនោះមានដូចជា ទី១ ការអនុញ្ញាតឲ្យតុលាការយោធាមានសិទ្ធិកាត់ទោសលើជនស៊ីវិលណាដែលបានវាយប្រហារលើរាងកាយទាហាន វាយប្រហារលើទីតំាងយោធា ឬមួយក៏បំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ទាហានជាដើម ទី២ រដ្ឋសភា និងរដ្ឋាភិបាលគ្មានសិទ្ធិនឹងគ្រប់គ្រងថវិការរបស់កងទ័ពទេ និងទី៣ ការតែងតំាងរូបរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិចំាបាច់ត្រូវតែមានការយល់ព្រមពីក្រុមប្រឹក្សាយោធាជាន់ខ្ពស់ ហើយរូបរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិនោះត្រូវតែងតំាងសម្រាប់រយៈពេល ២អណត្តិ។
នៅក្នុងករណីនេះ លោកឧត្តមសេនីយ៍ Abdel Fattah al-Sissi ដែលបច្ចុប្បន្នជាឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិ និងជាអគ្គមេញ្ជាការ គឺជាមនុស្សខ្លំាងនៅអេហ្ស៊ីប និងដែលគ្មាននរណាអាចប៉ះបាននៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលស្តីទីសព្វថ្ងៃ។ ប្រសិនបើលោក Abdel មិនសម្រេចឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៅថ្ងៃខាងមុខទេ លោកនឹងត្រូវក្លាយជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិសម្រាប់រយៈពេល ៨ឆ្នំា។ ក្រៅពីមាត្រាទំាង ៣ ខាងលើ ក៏នៅមានមាត្រាមួយចំនួនទៀតដែលកំពុងបង្កឲ្យមានសង្រ្គាមប៉ាកកាយ៉ាងផុសផុលដែរ ពិសេស មាត្រាដែលចែងពីសិទ្ធិធ្វើបាតុកម្ម។ មាត្រាថ្មីស្តីពីសិទ្ធិធ្វើបាតុកម្មបានរឹតបន្តឹងសិទ្ធិបញ្ចេញមតិនយោបាយជាសាធារណៈ និងផ្តល់អំណាចច្រើនឲ្យកម្លំាងសមត្ថកិច្ចក្នុងការវាយបង្រ្កាបលើហ្វូងបាតុករ។
អ្វីដែលប្រជាជនអេហ្ស៊ីបក្តៅក្រហាយខ្លំាងជាងគេនោះ គឺមាត្រាដែលបានអនុញ្ញាតឲ្យតុលាការយោធាមានសិទ្ធិកាត់ទោសជនស៊ីវិលដូចក្នុងជំនាន់លោកប្រធានាធិបតីមូបារ៉ាក់។ គឺមាត្រាមួយនេះឯងដែលបានបង្កឲ្យមានបដិវត្តប្រជាជនទម្លាក់លោកមូបារ៉ាក់ក្នុងឆ្នំា ២០១១ កន្លងទៅ។
សរុបមកឃើញថា ជិត ៣ឆ្នំា ក្រោយការធ្វើបដិវត្តរបស់ប្រជាជនទម្លាក់លោកប្រធានាធិបតីមូបារ៉ាក់ និង ៥ខែ ក្រោយពីក្រុមឧត្តមសេនីយ៍កំចាត់លោកប្រធានាធិបតីម័រស៊ីមក ក្រុមឧត្តមសេនីយ៍បាននិងកំពុងនំាអេហ្ស៊ីបទៅកាន់គន្លងចាស់។ គន្លងចាស់ដែលគេនៅមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថា តើរបបថ្មីខាងមុខនឹងត្រូវទទួលផលវិបាកដូចរបបចាស់ ឬមួយក៏អត់ទេ។ អ្វីដែលគេដឹង គម្រោងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីនឹងត្រូវគេដាក់ឲ្យប្រជាជនបោះឆ្នោតនៅដំណាច់ខែធ្នូ ឬក៏ដើមខែមករាឆ្នំា ២០១៤។ នៅត្រង់ថា ប្រជាជនចូលរួមបោះឆ្នោត ឬមួយក៏ធ្វើបដិវត្តជាថ្មី វាជារឿងមួយដែលគេត្រូវរង់ចំាមើល៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ