តើប្រទេសលីបង់កំពុងបោះជំហានចូលទៅក្នុងសង្រ្គាមស៊ីវិលជាថ្មីឬ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១៨
នៅក្នុងប្រទេសលីបង់ ព្រឹត្តិការណ៍បាតុកម្មបង្ហូរឈាមក្នុងថ្ងៃទី១៤ តុលាបាន និងកំពុងរុញប្រទេសនៅតំបន់ដើមបូព៌ាមួយនេះឲ្យធ្លាក់ទៅក្នុងសង្រ្គាមស៊ីវិលជាថ្មី។ ចំហាយសង្រ្គាមស៊ីវិលជាថ្មីនេះបានជះមក ក្រោយពីមានស្លាប់សកម្មជននៃចលនាហេស្បូឡា និងចលនាឈីអ៊ីតអាម៉ាល់ចំនួន ៧នាក់នៅក្នុងបាតុកម្មថ្ងៃទី១៤ តុលា។ គឺជាបាតុកម្មដែលចលនាទាំងពីរបានរៀបចំឡើងដើម្បីប្រឆាំងនឹងចៅក្រមស៊ើបអង្កេតលោកតារេក ប៊ីតានៅក្នុងករណីផ្ទុះកំពង់ផែក្រុងបេរូតកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ ២០២០។ ហេតុអ្វីបានជាមានបាតុកម្មប្រឆាំងចៅក្រមលោកតារេក ប៊ីតា និងថា តើរឿងរ៉ាវមួយនេះមិនមែនជាចន្លុះនៃការបញ្ឆេះសង្រ្គាមស៊ីវិលជាថ្មីនៅលីបង់ទេ ឬយ៉ាងណា?
នៅប្រទេសណាមិនដឹងទេ តែបើនៅលីបង់ មានបញ្ហាសឹងគ្រប់មុខដែលប្រទេសនៅតំបន់ដើមបូព៌ាមួយនេះបានជួបប្រទះ និងកំពុងបន្តជួបប្រទះតាំងពី ២ឆ្នាំមកដល់សព្វថ្ងៃ។ បញ្ហាទាំងនេះរួមមាន វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច វិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុ រូបិយប័ណ្ណជាតិបាត់បង់តម្លៃ ពលរដ្ឋ ៧៥% ធ្លាក់ខ្លួនក្រ ការជាប់គាំងនយោបាយ និងសោនាដកម្មនៃការផ្ទុះផ្ទួនគ្នានៅកំពង់ផែក្រុងបេរូតក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ ២០២០ ដែលបានបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ ២១៥នាក់ របួស ៦ ៥០០នាក់ និងបំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមួយភាគរបស់ទីក្រុង។ គឺរឿងរ៉ាវនៅកំពង់ផែកាលពីជាង ១ឆ្នាំមុននេះឯងដែលបាន និងកំពុងរុញលីបង់ឲ្យស្គាល់ក្លិនសង្រ្គាមស៊ីវិលជាថ្មីនៅពេលនេះ។
អ្វីៗបានផ្តើមចេញពីការស៊ើបអង្កេតរបស់ចៅក្រមលោកតារេក ប៊ីតាដើម្បីវែកមុខរកអ្នកទទួលខុសត្រូវនៃការផ្ទុះនៅកំពង់ផែក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ ២០២០។ នៅក្នុងការស៊ើបអង្កេត ចៅក្រមប៊ីតាបានចោទប្រកាន់លើមនុស្សចំនួន ១២នាក់ ក្នុងនោះមានអ្នកទទួលខុសត្រូវនយោបាយ និងសន្តិសុខ អតីតរដ្ឋមន្រ្តី សមាជិកសភា រួមទាំងនាយកសន្តិសុខទូទៅ។ តែបញ្ហានៅត្រង់ថា មនុស្សដែលចៅក្រមប៊ីតាបានចោទប្រកាន់ច្រើនជាសមាជិករបស់ចលនាហេស្បូឡា និងចលនាអាម៉ាល់។ អ៊ីចឹងហើយបានជាចលនាទាំងពីរបានរៀបចំបាតុកម្មក្នុងថ្ងៃទី១៤ តុលាដើម្បីប្រឆាំង និងទាមទារឲ្យដកចៅក្រមប៊ីតាដោយដាក់ជំនួសចៅក្រមថ្មីវិញ។
នៅម្ខាង ជាក្រុមសកម្មជនរបស់ពួកហេស្បូឡា និងអាម៉ាល់ដែលកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមនិកាយឈីអ៊ីតដូចគ្នា ហើយនៅម្ខាងទៀត ជាក្រុមសកម្មជនរបស់កម្លាំងលីបង់ដែលកាន់សាសនាគ្រឹស្ត បាតុកម្មបានបង្កឲ្យមានការប្រឈមមុខដាក់គ្នាយ៉ាងហិង្សា និងការបាញ់សម្លាប់មនុស្សពីក្រុមប្រដាប់អាវុធបិទមុខរហូតមានស្លាប់បាតុករចំនួន ៧នាក់ និងរបួសជាច្រើននាក់។ ព្រឹត្តិការណ៍មួយនេះត្រូវបានកម្លាំងលីបង់របស់លោកសាមៀរ យ៉ាយ៉ា និងចលនាហេស្បូឡាដែលរួមដៃជាមួយចលមាអាម៉ាល់ចង្អុលមុខគ្នា និងទម្លាក់ការទទួលខុសត្រូវដាក់គ្នាទៅវិញ ទៅមក។ ក្រោយបាតុកម្មបង្ហូរឈាម សង្រ្គាមពាក្យសម្តីនៅបន្តមានយ៉ាងផុសផុលដោយពួកហេស្បូឡា និងពួកអាម៉ាល់បន្តទាមទារឲ្យដកចៅក្រមប៊ីតា។
ចំណែកកម្លាំងលីបង់របស់លោកសាមៀរ យ៉ាយ៉ាបន្តការពារចៅក្រមប៊ីតា និងចោទពួកហេស្បូឡា រួមទាំងពួកអាម៉ាល់ពីបទលូកដៃចូលជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងតុលាការ។ តាមពិតទៅ ពួកហេស្បូឡាបារម្ភខ្លាចគូប្រជែងនយោបាយផ្ទៃក្នុង និងសត្រូវក្នុងតំបន់របស់ខ្លួនយករឿងស៊ើបអង្កេតលើករណីផ្ទុះនៅកំពង់ផែក្រុងបេរូតធ្វើជាលេសដើម្បីធ្វើឲ្យខ្លួនចុះខ្សោយ និងឯកោផ្លូវនយោបាយ។ ការបារម្ភខ្លាចនេះក៏ដោយសារតែពួកហេស្បូឡាធ្លាប់បានជួបប្រទះម្តងនៅក្នុងឃាតកម្មសម្លាប់អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីរ៉ាហ្វិក ហារីរីកាលពីឆ្នាំ ២០០៥។ មែនទែនទៅ រឿងផ្ទុះនៅកំពង់ផែក្រុងបេរូតកាលពីជាង ១ឆ្នាំមុន រួមទាំងការស៊ើបអង្កេតលើរឿងនេះមិនគួរមានការលូកដៃពីអ្នកនយោបាយទេ ទោះជាអ្នកនយោបាយនោះមកពីគណបក្ស ឬចលនាណា និងប្រកាន់យកសាសនាមួយណាក៏ដោយ។
ម្យ៉ាងទៀត រឿងរ៉ាវដដែលមួយនេះគួរណាស់តែត្រូវបានភាគីផ្ទៃក្នុងទាំងអស់ចូលរួម និងរួមសហការគ្នាដោះស្រាយដើម្បីស្វែងរកការពិត ពិសេសរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះទាំង ២១៥នាក់។ តែអ្វីដែលគេកំពុងសំឡឹងឃើញពេលនេះ គឺភាគីផ្ទៃក្នុងបែរជាបាននាំគ្នាយករឿងរ៉ាវមួយនេះដើម្បីបន្តប្រជែងកម្លាំងគ្នាក្នុងផ្លូវនយោបាយទៅវិញដោយពាក់ស្លាកសាសនារៀងៗខ្លួនរវាងសាសនាអ៊ីស្លាម និងសាសនាគ្រឹស្ត។ បើរូបភាពនេះមិនមែនជារូបភាពនៃការដាស់សង្រ្គាមស៊ីវិលជាថ្មីដូចដែលលីបង់បានឆ្លងកាត់ពីឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ ១៩៩០ ទេ តើវាជារូបភាពអ្វីទៅ ព្រោះចូរកុំភ្លេចថា រឿងរ៉ាវដែលលីបង់កំពុងជួបប្រទះពេលនេះត្រូវបានគេប្រដូចទៅនឹងការមានគ្រឿងគ្រៅគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីអាចស្លសម្លកកូរមួយឆ្នាំងធំ។
សម្លកកូរដែលគេចង់និយាយនេះ គឺការឈានទៅផ្ទុះសង្រ្គាមស៊ីវិលជាថ្មីនេះឯង។ ពិតណាស់រហូតមកដល់ពេលនេះ ភាគីជម្លោះផ្ទៃក្នុងនីមួយៗបានព្យាយាមអះអាងពីការបញ្ជៀសមិនឲ្យលីបង់ផុងខ្លួនជាថ្មីទៅក្នុងសង្រ្គាមស៊ីវិលទេ។ តែគេក៏មិនត្រូវភ្លេចនិយាយទេថា ភាគីជម្លោះទាំងពីរដែលពឹងលើបរទេសដូចគ្នា និងមាននិន្នាការសាសនាខុសគ្នាពិបាក ឬគ្មានថ្ងៃផ្សះផ្សាគ្នាបានឡើយ ទោះបីជាពួកគេបានព្យាយាមធ្វើការជាមួយគ្នាក៏ដោយ។ ត្រង់ចំណុចនេះ ប្រជាជនលីបង់ពិតជាបានយល់ច្បាស់ណាស់ និងបានចោទជាសំណួរថា តើវាមិនយឺតពេលពេកទេដឹងដើម្បីបញ្ជៀសសង្រ្គាមស៊ីវិលជាថ្មី?៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ