សង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃនៅយេម៉ែនបង្កជាមហន្តរាយមនុស្សធម៌ធ្ងន់ធ្ងរបំផុត
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១៥
សង្គ្រាមនៅយេម៉ែនដែលមានរយៈពេល ៧ឆ្នាំទៅហើយនោះ នៅមិនទាន់មានសញ្ញាថាអាចបិទបញ្ចប់បាននៅឡើយនោះទេ។ ខណៈការវាយប្រយុទ្ធគ្នានៅបន្តមាន អង្គការសហប្រជាជាតិបានប៉ាន់ប្រមាណថាជម្លោះរ៉ាំរ៉ៃរបស់យេម៉ែននឹងអាចឆក់យកជីវិតមនុស្សកើនដល់ទៅ ៣៧៧ ០០០ នាក់នៅចុងឆ្នាំនេះ។ តើសង្គ្រាមនៅយេម៉ែនបង្កជាផលវិបាកអ្វីខ្លះ? ហើយបើសង្គ្រាមនៅតែបន្តមាន តើអនាគតរបស់ប្រជាជនយេម៉ែននឹងទៅជាយ៉ាងណា?
ប្រជាជនយេម៉ែនគឺជាអ្នករងទុក្ខខ្លាំងបំផុតពីសង្គ្រាមក្នុងរយៈពេល៧ ឆ្នាំមកនេះ។ នៅក្នុងរបាយការណ៍មួយដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃអង្គារ ទី២៣ វិច្ឆិកា កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិឬហៅកាត់ថា UNDP បានប៉ាន់ស្មានថាសង្រ្គាម៧ឆ្នាំនៅយេម៉ែននឹងអាចផ្តាច់ជីវិតមនុស្សកើនដល់ ៣៧៧ ០០០នាក់នៅចុងឆ្នាំនេះ តាមរយៈផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់និងដោយប្រយោល។
ជនរងគ្រោះស្លាប់ពីផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់និងដោយប្រយោល
អង្គការសហប្រជាជាតិលើកឡើងថាមានរហូតទៅជិត ៦០% នៃការស្លាប់នឹងអាចបណ្តាលមកពីផលប៉ះពាល់ដោយប្រយោលដូចជាកង្វះទឹកស្អាត ភាពអត់ឃ្លាន និងជំងឺ។ ចំណែកឯការវាយប្រយុទ្ធគ្នានឹងអាចសម្លាប់មនុស្សដោយផ្ទាល់កើនដល់ចំនួនជាង ១៥០ ០០០នាក់។
ភាគច្រើននៃអ្នកដែលត្រូវបានសម្លាប់ដោយផលប៉ះពាល់ដោយប្រយោលនៃសង្រ្គាមគឺជាកុមារតូចៗ។ កុមារតូចៗទាំងនោះងាយរងគ្រោះជាពិសេសពីបញ្ហាកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ។ នៅក្នុងរបាយការណ៍ អង្គការ UNDP ប៉ាន់ប្រមាណថា ៧០% នៃអ្នកស្លាប់គឺជាកុមារដែលមានអាយុក្រោម ៥ ឆ្នាំ។ នៅឆ្នាំ ២០២១ កុមារយេម៉ែនដែលមានអាយុក្រោម៥ឆ្នាំចំនួនម្នាក់ស្លាប់រៀងរាល់ ៩ នាទីម្តងដោយសារតែសង្គ្រាម។ នេះបើតាម UNDP ដដែល។
គួររំឭកថា ជម្លោះនៅយេម៉ែនបានចាប់ផ្ទុះឡើងនៅខែមីនា ឆ្នាំ ២០១៥ នៅពេលដែលសម្ព័ន្ធអន្តរជាតិដឹកមុខដោយអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតចូលធ្វើអន្តរាគមន៍ជួយរដ្ឋាភិបាលយេម៉ែន ក្រោយក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទីគាំទ្រដោយអ៊ីរ៉ង់វាយដណ្តើមយកបានក្រុងសាណាដែលជារដ្ឋធានីរបស់យេម៉ែន។
ការប្រយុទ្ធគ្នាតាំងពីពេលនោះ បានជះផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ការអភិវឌ្ឍន៍របស់យេម៉ែន។ UNDP ធ្លាប់បានទាញសញ្ញាអាសន្នថាសង្រ្គាមនៅយេម៉ែនដែលជាប្រទេសក្រីក្របំផុតមួយនៅក្នុងតំបន់បានរុញច្រានឲ្យការអភិវឌ្ឍន៍របស់ប្រទេសនេះដើរថយក្រោយអស់ជាង២ទសវត្សរ៍។
ជម្លោះរ៉ាំរៃនៅយេម៉ែននេះតែងត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាមហន្តរាយមនុស្សធម៌ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតក្នុងពិភពលោក។ ដោយព្យាករណ៍ពីផលប៉ះពាល់នៃការបន្តប្រយុទ្ធគ្នាទៅថ្ងៃអនាគត អង្គការ UNDP បានព្រមានថាមនុស្សសរុបរហូតដល់ ១,៣ លាននាក់នឹងត្រូវស្លាប់នៅឆ្នាំ ២០៣០ខាងមុខ។
ចុះបើសង្គ្រាមនៅយេម៉ែនអាចបិទបញ្ចប់ តើនឹងមានអ្វីកើតឡើង?
ប្រសិនបើជម្លោះរ៉ាំរ៉ៃអាចបិទបញ្ចប់នៅពេលនេះ នោះពន្លកនៃក្តីសង្ឃឹមចំពោះអនាគតរបស់ប្រទេសយេម៉ែននឹងចាប់រះមានពន្លឺមកវិញ ដោយយេម៉ែនអាចនឹងក្លាយជាប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមនៅឆ្នាំ ២០៥០។
ក៏ប៉ុន្តែ UNDP វាយតម្លៃថាស្ថានការណ៍នៅក្នុងប្រទេសយេម៉ែនសព្វថ្ងៃនេះមិនបានបង្ហាញសញ្ញាធូរស្រាលឡើយ។ នៅក្នុងតំបន់មួយចំនួន ការវាយប្រយុទ្ធគ្នានៅតែបន្តកើនឡើង មានតាំងពីការប្រយុទ្ធដោយរថក្រោះ ការទម្លាក់គ្រាប់បែកជាប្រចាំដោយយន្តហោះចម្បាំង និងយន្តហោះគ្មានមនុស្សបើក។ ហើយហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ៗនៅតែរងការបំផ្លិចបំផ្លាញ។
ក្នុងប៉ុន្មានសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះ ការប្រយុទ្ធគ្នាបានកើនឡើងនៅក្បែរទីក្រុងយុទ្ធសាស្ត្រម៉ារីប (Marib) ដែលសម្បូរប្រេងនិងជាបន្ទាយដ៏សំខាន់ចុងក្រោយរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលទទួលស្គាល់ដោយអន្តរជាតិ។ ពួកឧទ្ទាមនិងយុទ្ធជនគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលរាប់ពាន់នាក់ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងការប្រយុទ្ធគ្នាដើម្បីដណ្តើមយកទីក្រុងដ៏សំខាន់មួយនេះ។
នៅក្នុងបទអត្ថាធិប្បាយដាច់ដោយឡែកមួយកាលពីថ្ងៃអង្គារ ទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួនបានបង្ហាញពីក្តីព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងរបស់ខ្លួនអំពីសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខរបស់ជនស៊ីវិលនៅម៉ារីប។
អ្នកនាំពាក្យរបស់ឧត្តមស្នងការទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួននៃអង្គការសហប្រជាជាតិនៅទីក្រុងហ្សឺណែវអ្នកស្រី Shabia Mantoo បានមានប្រសាសន៍ថា នៅម៉ារីបចាប់តាំងពីខែកញ្ញាមកដល់ពេលនេះ សង្គ្រាមបានបង្ខំឲ្យមនុស្សប្រមាណ ៤០ ០០០នាក់រត់ភៀសខ្លួន។
គេប៉ាន់ស្មានថាចំនួនអ្នករត់ភៀសខ្លួននឹងកើនឡើងដល់ជាង១លាននាក់ក្នុងពេលខាងមុខ ហើយពួកគេទាំងនោះនឹងប្រឈមស្ថានភាពសុខភាពដូចជាជំងឺរាគរូស ជំងឺគ្រុនចាញ់ និងការឆ្លងជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើមជាដើម។ល។
សរុបមក ជនស៊ីវិលយេម៉ែនគឺជាអ្នករងគ្រោះខ្លាំងបំផុតពីសង្គ្រាមរយៈពេល ៧ឆ្នាំ ដែលនៅតែគ្មានសញ្ញានៃការបិទបញ្ចប់។ បើការវាយប្រយុទ្ធគ្នានៅបន្តមាន នោះប្រជាជនយេម៉ែនរាប់លាននាក់ក៏នៅតែបន្តទទួលរងគ្រោះពីជម្លោះ ដោយត្រូរស់នៅក្នុងភាពភ័យខ្លាច រស់ជាប់ក្នុងភាពក្រីក្រ ពិបាកប្រកបការងារដើម្បីទ្រទ្រង់ជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។
បច្ចុប្បន្ននេះ ជាង ៨០%នៃប្រជាជនយេម៉ែនសរុបប្រមាណ ៣០ លាននាក់ កំពុងត្រូវការជំនួយមនុស្សធម៌ ខណៈសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសមួយនេះជិតដួលរលំទៅហើយ ដោយសារតែសង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃដែលមានការលូកដៃចូលកកូរកកាយផងពីសំណាក់បរទេសខាងក្រៅ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ