សាច់ក្រហមជាប់ឈ្មោះមិនល្អយូរមកហើយ។ ហើយនៅពេលនេះ ការសិក្សាថ្មីទើបចេញផ្សាយកាលពីខែមិថុនា បានឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញកាន់តែច្បាស់អំពីគ្រោះថ្នាក់នៃរបបអាហារមានសាច់ក្រហមច្រើន។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថា យន្តការនៃការទទួលសាច់ក្រហមច្រើន និងការកើតជំងឺមហារីកពោះវៀនធំ។ ដើម្បីទប់ស្កាត់ជំងឺមហារីក គេត្រូវឈប់ទទួលទានសាច់ក្រហមឬ ? ដូចម្តេចដែលហៅថាសាច់ក្រហម ?
ស្រួលធ្វើ មានរស់ជាតិឆ្ងាញ់ សាច់ក្រហមមានក្នុងមុខម្ហូបស្ទើរគ្រប់មុខ។ ប៉ុន្តែសាច់ក្រហមនេះ ជាប់ឈ្មោះមិនល្អប៉ុន្មានទេ ព្រោះវាអាចធ្វើឱ្យខូចសុខភាពទៅវិញ នៅពេលយើងបរិភោគច្រើនជ្រុល។ សាច់ក្រហមត្រូវបានអង្គការសុខភាពពិភពលោក រាប់បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីឈ្មោះ អាហារ ដែលអាចជាភ្នាក់ងារបង្ក ជំងឺមហារីក។ ការសិក្សាជាច្រើនផ្សេងទៀតបានបង្ហាញថា ការទទួលទានសាច់ក្រហមអាចបង្កើនគ្រោះកើតជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង និងជំងឺមហារីកពោះវៀនធំ ២៤% ជំងឺមហារីកបំពង់អាហារ ថ្លើម លំពែង ២០ទៅ៦០%។
តើអ្វីទៅជាសាច់ក្រហម ?
សម្រាប់សាធារណជនទូទៅ និងអ្នកជំនាញម្ហូបអាហារ សាច់ក្រហម គឺសាច់សត្វ ដែលមានពណ៌ក្រហមឈាម ពោលគឺសាច់គោ សាច់ក្របី សាច់ចៀម សាច់ពពែ។ សាច់មាន់សាច់ទា សាច់ជ្រូក សាច់ទន្សាយ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាសាច់ស និងសាច់ខ្មៅ សម្រាប់សាច់សត្វព្រៃ។ នេះបើតាមវចនានុក្រមបារាំងសម័យមុន ឧទាហរណ៍ Le Petit Robert។ ប៉ុន្តែបើតាមនិយមន័យរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក និងអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ ព្រមទាំងភ្នាក់ងារសុខាភិបាលផ្សេងៗ សាច់ក្រហម គឺជាសាច់ សត្វចតុប្បាទ ដូចជា សាច់ជ្រូក សាច់គោ សាច់កូនគោ សាច់ក្របី សាច់ចៀម សាច់ពពែ និងសាច់សេះ ពោលគឺគ្រប់សាច់សត្វដែលមិនមែនជាពពួកបក្សី។
សាច់កែច្នៃ ធ្វើជាសាច់ក្រក ហតដក សាច់ងៀត សាច់កំប៉ុង ត្រូវបានចាត់ទុកជាអាហារកែច្នៃដែលជាភ្នាក់ងារបង្កជំងឺមហារីកទាំងអស់ ទោះអាហារនេះមានល្បាយសាច់គោ ល្បាយសាច់ជ្រូក សាច់មាន់សាច់ទា ឬគ្រឿងក្នុងសត្វអ្វីក៏ដោយ។ ព្រោះសម្រាប់មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវជំងឺមហារីកអន្តរជាតិ សាច់ផ្អាប់ សាច់ប្រលាក់ សាច់ក្រៀម ដោយវិធីត្រាំ ដោយវិធីឆ្អើរផ្សែងភ្លើង ឬដោយវិធីផ្សេងៗទៀត ដើម្បីលើករសជាតិ ឬដើម្បីរក្សាទុកបានយូរ ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាអាហារកែច្នៃ ទាំងអស់។
ដើម្បីការពារកុំឱ្យកើតជំងឺមហារីក ឬ កាត់បន្ថយគ្រោះកើតជំងឺមហារីក ក្រុមអ្នកជំនាញតែងណែនាំឱ្យកាត់បន្ថយការបរិភោគអាហារកែច្នៃ អាហារបែបឧស្សាហកម្ម។ សេចក្តីណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ ទាក់ទងនឹងការកាត់បន្ថយការបរិភោគសាច់សត្វចតុប្បាទ ឬសាច់ក្រហម នេះបានលាន់ឮកាន់តែខ្លាំង និងច្រើនឡើងៗ តែរហូតមកទល់នឹងពេលនេះ គ្រូពេទ្យខ្លួនឯងផ្ទាល់ក៏ពុំច្បាស់ និងមានភស្តុតាងណាមួយមកលាតត្រដាងបង្ហាញអំពីការបំប្លែងខ្លួនរបស់កោសិកាទៅជាជំងឺមហារីក តាមរយៈការទទួលទានសាច់ច្រើនឡើយ។ គ្មានអ្នកជំនាញណាយល់អំពីទំនាក់ទំនងនៃការទទួលសាច់និងជំងឺមហារីកពោះវៀនធំទេ។
ប៉ុន្តែ ពេលនេះ មានការសិក្សាថ្មីមួយ ទើបចេញផ្សាយកាលពីចុងខែមិថុនា ២០២១ ក្នុងទស្សនាវដ្តីវិទ្យាសាស្ត្រ Cancer Discovery បានរកឃើញអំពីចំណងជីវសាស្ត្រ រវាងការទទួលសាច់ក្រហម និងជំងឺមហារីកពោះវៀនធំ។ បើតាមលទ្ធផលនៃការសិក្សា របបអាហារសម្បូរជាតិសាច់ក្រហម បង្កការខូចខាត ដល់ អាដេអិន ឱ្យមានទម្រង់ពិសេសប្លែកពីគេ។
អ្នកស្រាវជ្រាវបានធ្វើសម្រង់ អាដេអិន របស់អ្នកជំងឺ ៩០០នាក់ មានផ្ទុកជំងឺមហារីកពោះវៀនធំ នៅក្នុងចំណោមអ្នកស្ម័គ្រចិត្តជាង២៨០០០០នាក់ ដែលបានចូលក្នុងកម្មវិធីសិក្សារយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ លទ្ធផលនៃការវិភាគបានបង្ហាញថា អាដេអិន របស់អ្នកជំងឺទាំងអស់ មានការបំប្លែងពិសេសប្លែក ដែលពុំធ្លាប់កំណត់ឃើញពីមុនទេ។ ការខូចខាតនេះជាប្រតិកម្មគីមីបំប្លែងដែលមានឈ្មោះថា Alkylation។
គ្រប់កោសិកាបំប្លែងអាគីឡាស្យុង មិនក្លាយទៅជាកោសិកាមហារីកទាំងអស់ទេ។ ប៉ុន្តែប្រតិកម្មបំប្លែងនេះ មានពាក់ព័ន្ធខ្លាំងណាស់នឹងការទទួលសាច់ក្រហម (សាច់ក្រហមមិនកែច្នៃ ឬសាច់កែច្នៃ) បើប្រៀបធៀបទៅនឹងពេលមុនលេចរោគសញ្ញាមហារីក។ ផ្ទុយទៅវិញ អាដេអិននេះ គ្មានការបំប្លែងខូចខាតសោះ ចំពោះអ្នកមានរបបអាហារចូលចិត្តទទួលទានតែសាច់មាន់ឬត្រី។ ដូច្នេះ មូលហេតុគឺទំនងជាបណ្តាលមកពីសាច់ក្រហម មានសមាសធាតុផ្សំគីមី ដែលអាចបង្កឱ្យមានប្រតិកម្មអាគីឡាស្យុង។ សមាសធាតុគីមីនោះអាចជា ជាតិដែកដ៏សម្បូរបែបនៅក្នុងសាច់ក្រហម ឬជាតិនីត្រាតដែលមានប្រើច្រើនក្នុងអាហារកែច្នៃ។ ប្រតិកម្មនិងការបំប្លែងមានខ្លាំងជាងគេនៅត្រង់ពោះវៀនធំផ្នែកខាងស្តាំនិងខាងចុងផុត ដែលជាផ្នែកងាយមានកោសិកាមហារីកខ្លាំងលើអ្នកជំងឺទទួលទានសាច់ក្រហមច្រើន។
ប្រតិកម្មអាគីឡាស្យុង នេះក៏មានពាក់ព័ន្ធខ្លាំងដែរទៅនឹងលទ្ធភាពជាពីជំងឺមហារីក ឬបានរួចពីស្លាប់របស់អ្នកជំងឺមហារីក។ អ្នកជំងឺណាមានអាដេអិនខូចខាតខ្លាំងដោយអាគីឡាស្យុង អ្នកជំងឺនោះមានគ្រោះហានិភ័យស្លាប់កើនឡើងដល់ទៅ៤៧%។
គួរឈប់ទទួលទានសាច់ក្រហមឬ ?
លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវនេះ មានចំណែកសំខាន់ណាស់ ! ជាការវែកផ្លូវ ជួយឱ្យគ្រូពេទ្យអាចកំណត់បានថាតើអ្នកជំងឺណាងាយមានប្រតិកម្មអាគីឡាស្យុងពីកំណើត ដែលត្រូវកាត់បន្ថយការទទួលទានសាច់ក្រហម អ្នកជំងឺណាងាយកើតជំងឺមហារីក ឬឆាប់ដឹងតាំងពីដំបូងថាជំងឺកំពុងវិវឌ្ឍន៍ទៅរក មហារីក ... ព្រមទាំងអាចកំណត់បានអំពីលទ្ធភាពព្យាបាល និងរយៈពេលសង្ឃឹមរស់អ្នកជំងឺ។ យល់អំពីការវិវឌ្ឍន៍នៃជំងឺ ក៏ជាការបើកផ្លូវឆ្ពោះទៅរកឃើញថ្នាំព្យាបាល សម្រាប់បង្អាក់ ឬផ្តាច់ដំណើរ នៃជំងឺកុំឱ្យរាលដាលបានដែរ។
ប៉ុន្តែ ! ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវមិនណែនាំឱ្យឈប់បរិភោគសាច់ក្រហមសោះឡើយ ព្រោះបើតាមការវិភាគ គេសង្កេតឃើញថាកោសិកាចាប់ខូចខាតនិងមានហានិភ័យវិវឌ្ឍន៍ទៅជាកោសិកាមហារីក កើតមាននិងឡើងខ្ពស់ តែនៅលើអ្នកជំងឺដែលចូលចិត្តបរិភោគសាច់ច្រើន ក្នុងបរិមាណ១៥០ក្រាម (មួយខាំកន្លះ) ក្នុងមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ។
ដើម្បីបានសារជាតិប្រូតេអ៊ីនមកចិញ្ចឹមរាងកាយ សូមជ្រើសរើសបរិភោគសាច់ស ដែលផ្ទុយពីសាច់ក្រហម បែរមានអំណាចការពារសុខភាពមនុស្សទៅវិញ។ ការទទួលទានសាច់បក្សាបក្សីច្រើន មិនត្រឹមតែមិនសូវប្រឈមនឹងគ្រោះកើតជំងឺមហារីក ជំងឺសរសៃឈាមបេះដូងទេ ដូចសាច់ក្រហមទេ តែថែមទាំងល្អជាងអ្នកបរិភោគសាច់តិច ឬមិនបរិភោគសាច់សោះទៀតផង។ ដូច្នេះសូមផ្តល់អាទិភាពដល់ការទទួលទានសាច់មាន់ សាច់ទា តែដោយចៀសវាងវិធីចំអនិនបែបអាំង និងបើភ្លើងខ្លាំង។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមិនទាន់អាចពន្យល់អំពីផលល្អនៃសាច់សបាននៅឡើយទេសម្រាប់ពេលនេះ។
លោកអ្នកអាចជ្រើសរើសជាតិប្រូតេអ៊ីនក្រៅពីសាច់ក៏បាន ដោយទទួលទានត្រី ស៊ុត ឬអាហារធ្វើជាតិទឹកដោះ ឬពពួកសណ្តែក។ អង្ករបួនកំប៉ុងដាំជាមួយសណ្តែកកន្លះកំប៉ុង អាចផ្តល់ជាតិប្រូតេអ៊ីនស្មើនឹងកន្លះគីឡូសាច់គោ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ