ទឹកនោមផ្អែមជាជំងឺប្រទេសអ្នកមាន តែជាជំងឺរាតត្បាតក្នុងប្រទេសក្រីក្រ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៩:១៤
ថ្ងៃទី ១៤ វិច្ឆិកា ជាទិវាពិភពលោកប្រឆាំងនឹងជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ មិនមែនជាជំងឺឆ្លងទេ តែទឹកនោមផ្អែមបានផ្តើមរាតត្បាត និងសម្លាប់ជីវិតមនុស្សច្រើនជាងជំងឺស៊ីដា គ្រុនចាញ់ និងរបេងបូកបញ្ចូលគ្នាទៀត។ ពោលគឺមានស្លាប់ប្រមាណ៥លាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ឬត្រូវជាស្លាប់ម្នាក់នៅរៀងរាល់៧វិនាទី។ ជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ដែលនរណាក៏ស្គាល់។ បច្ចុប្បន្ននេះ នៅលើពិភពលោក មនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោម១០នាក់ ត្រូវជាជិត ៥៣៧លាននាក់ មានផ្ទុកជាតិស្ករក្នុងឈាមលើសកំរិត។ ហើយផ្ទុយពី ការគិត ទឹកនោមផ្អែមមិនមែនជាជំងឺរបស់ប្រទេសអ្នកមានទេ។ ៧០%នៃអ្នកជំងឺរស់នៅក្នុងប្រទេសមានចំណូលទាបនិងមធ្យម។
អ្នកជំងឺមិនស្លាប់ដោយជំងឺទឹកនោមផ្អែមផ្ទាល់ទេ។ អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អាចស្លាប់ដោយផលវិបាកនៃជំងឺ ដែលធ្វើឱ្យស្ថានភាពសុខភាពទូទៅរបស់មនុស្សធ្លាក់ចុះជាលំដាប់ ៖ ដោយធ្វើឱ្យខូចតម្រងនោមខូចប្រព័ន្ធសរសៃឈាម។ អ្នកជំងឺអាចស្លាប់ នៅពេលតម្រងនោម ធ្វើទុក្ខ គាំងលែងដើរ។ អ្នកជំងឺត្រូវស្លាប់ព្រោះតែស្ទះ ឬដាច់សរសៃឈាមបេះដូង។ ជាការស្លាប់ដែលបង្កឡើងដោយផលប៉ះពាល់នៃជំងឺ មិនមែនដោយជំងឺផ្ទាល់ទេ។ អ៊ីចឹងហើយបានជាអ្នកខ្លះគេចាត់ទុកជំងឺទឹកនោមជាជំងឺស្ងាត់ៗ។
តំបន់ដែលមាន និងដែលគេធ្លាប់សម្គាល់ឃើញថាមានអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមច្រើនគេ គឺតំបន់អាមេរិកឡាទីន តែអ្វីដែលគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលបំផុតនោះ គឺទ្វីបអាហ្វ្រិក និងអាស៊ីក៏មានអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមច្រើនខ្លាំងណាស់ដែរ។ នៅអាស៊ី ក្នុងប្រទេសចិនតែមួយមានអ្នកជំងឺដល់ជាង១០០លាននាក់ស្រេចទៅហើយ។ នៅ អាហ្វ្រិក ចំនួនអ្នកជំងឺមានជាង ២២លាននាក់ហើយ និងឡើងមួយជាពីរ ដល់៤២លាននាក់នៅឆ្នាំ១៥ឆ្នាំខាងមុខ។
ហេតុអ្វី មានកំណើនអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមច្រើននៅតាមប្រទេសក្រីក្រ ?
កត្តាដ៏ចម្បងមួយដែលនាំឱ្យកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២ គឺភាពស្រណុកជ្រុល និងកង្វះសកម្មភាព- កង្វះការបញ្ចេញឬធ្វើចលនារាងកាយដែលបណ្តាលមកពីរបៀបរបបរស់នៅថ្មី បែបអ្នកក្រុង ព្រមទាំងរបៀបរបបហូបចុក ដោយទទួលទានចំណីអាហារ មានជាតិខ្លាញ់ជ្រុល ប្រៃខ្លាំង និងមានថាមពលច្រើនហួសហេតុ។ ហើយនៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រកំពុងអភិវឌ្ឍ មានកត្តាអាយុវែងមួយបន្ថែមទៀត។ អាយុសង្ឃឹមរស់នៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍចាប់កើនឡើង ដូច្នេះចំនួនអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមត្រូវតែលេចឡើងច្រើន និងកើនឡើងដែរ ព្រោះទឹកនោមផ្អែមជាប្រភេទមួយនៃជំងឺរបស់មនុស្សចាស់។
ប៉ុន្តែក្នុងករណីទ្វីបអាហ្វ្រិក ក៏ដូចជាបណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍផ្សេងទៀត ដែលល្បីថាជាប្រទេសក្រីក្រ ទទួលទានមិនគ្រប់គ្រាន់ និងថែមទាំងមានវិបត្តិខ្វះអាហារូបត្ថម្ភផងនោះ មានបញ្ហាប្រឈមពីរផ្ទុយគ្នាតែកើតទន្ទឹមពេលតែមួយ គឺ បញ្ហាខ្វះអាហារ និងបញ្ហាហូបជ្រុល។ ការហូបអាហារច្រើនជ្រុល បណ្តាលមកពីប្រទេស/សង្គមនោះកំពុងធ្វើអន្តរកាលអាហារ។
អន្តរកាលអាហារ
ពីមុនប្រទេសមានទម្លាប់ប្រពៃណីទទួលទានអាហារ ជាគ្រាប់ធញ្ញជាតិ (បាយ) ជាអាហារដែលផ្តល់ថាមពលច្រើន សម្រាប់ទៅចិញ្ចឹមរាងកាយដែលប្រើកម្លាំង ធ្វើស្រែធ្វើចំការ ... តែតាំងពី១០-១៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះមក ពួកគាត់ចាប់ផ្តើមប្តូរទម្លាប់មកទទួលទានអាហារបែបឧស្សាហកម្ម និងទទួលទានសាច់សត្វ កាន់តែច្រើនឡើងៗ (ច្រើនជាងមុនឆ្ងាយណាស់)។ ជាការប្តូរផ្លាស់គំរូអាហារបែបបូរាណ ដែលមានថាមពលច្រើនជាមូលដ្ឋានស្រាប់ទៅហើយ ដោយត្រូវបន្ថែមសារធាតុក្លុយស៊ីត ជាតិខ្លាញ់ ជាតិសាច់សត្វ បូកនឹងការនិយមភេសជ្ជៈផ្អែមដែលផ្តល់ថាមពលលឿនខ្លាំងទៀត របបអាហារថ្មីនាំផលអាក្រក់ណាស់ដល់សុខភាព។ ដំបូងគេគិតថាកំណើនអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម បណ្តាលមកពីការប្តូរផ្លាស់ទម្លាប់ទទួលទានចំណីអាហារបែបបុរាណ ខ្លះថាមកពីការប្រកាន់របបអាហារបែបអឺរ៉ុប តែតាមការពិតដោយហេតុកត្តាទាំងពីរបូកបញ្ចូលគ្នា។ គឺអន្តរកាលអាហារនេះហើយដែលមិនល្អ និងធ្វើផ្ទុះករណីធាត់ និង ធាត់ជ្រុលចុកខ្លាញ់។
ពូជ ?
ពូជ ក៏ជាកត្តាមួយដែលនាំឱ្យងាយកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែរ។ មកទល់ពេលនេះ ពុំទាន់មានការសិក្សាណាមួយដែលអាចពន្យល់បំភ្លឺបាន១០០%ទេ ប៉ុន្តែគេចាប់យល់ខ្លះៗ អំពីករណីពលរដ្ឋដើមកំណើតអាស៊ី និងអាហ្វ្រិក មានកំណើនជំងឺទឹកនោមផ្អែមខ្លាំង។ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមកើនខ្លាំងនៅទ្វីបអាហ្វ្រិកនិងអាស៊ីហើយ ពលរដ្ឋអាស៊ី អាហ្វ្រិក រស់នៅលើទ្វីបអាមេរិកក៏ងាយមានហានិភ័យកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជាងពលរដ្ឋស្បែកសដែលមានរបៀបរបបរស់នៅនិងហូបចុកដូចគ្នាទៀត។ បើតាមក្រុមគ្រូពេទ្យមួយចំនួន នេះគឺបណ្តាលមកពីសរីរាង្គកាយរបស់ពលរដ្ឋអាស៊ីនិងអាហ្វ្រិកមាន ការបែងចែងសារធាតុខ្លាញ់ផ្សេង ដែលងាយពុល ទើបបានជាអត្រាអ្នកកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមហាក់ឡើងខ្ពស់។
ចំណុចមួយទៀតដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដូចទម្លាប់ពុំទាន់យល់ស្របគ្នាទាំងស្រុងនោះ គឺគេគិតថាប្រជាពលរដ្ឋអាស៊ី និងពិសេសអាហ្វ្រិក ធ្លាប់រងភាពអត់ឃ្លាន តាំងពីជាច្រើនតំណ ទើបសរីរាង្គកាយ និងប្រព័ន្ធមេតាបូលិករបស់ពួកគេធ្លាប់និង ធន់ខ្លាំង ហើយអាចដំណើរការបានយ៉ាងល្អ ជាមួយនឹងចំណីអាហារតែបន្តិច។ ស្រាប់តែឥលូវមានញ៉ាំច្រើន ប្រព័ន្ធ មេតាបូលិកបំប្លែងមិនទាន់ ក៏នាំឱ្យមានលេចជាជំងឺទឹកនោមផ្អែមឡើង។ តែនេះជាសម្មិតកម្មដែលអន្តរជាតិកំពុងបន្តជជែកគ្នានៅឡើយ ពុំទាន់មានការព្រមព្រៀងជាក់លាក់ទេ៕
អន្តរាគមន៍របស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ទូច ឃុន គ្រូពេទ្យឯកទេសជំងឺទឹកនោមផ្អែម នៅមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសមៈ ក្រុងភ្នំពេញ និងលោកវេជ្ជបណ្ឌិត ស្តេហ្វាន បឺសង់សុង Stéphane Besançon ប្រធានអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលបារាំង “សុខភាពទឹកនោមផ្អែម”។
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ