អង្គការសុខភាពពិភពលោកនឹងប្រកាសដាក់ជំងឺអុតស្វា ជាអាសន្នអន្តរជាតិ ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៤៩
ប្រឈមនឹងសន្ទុះរីករាលដាលនារយៈពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍ក្រោយ ដែលបានធ្វើឱ្យចំនួនអ្នកកើតជំងឺអុតស្វា កើនឡើងរហូត ដល់១៥៨០០នាក់ នៅក្នុងប្រទេសចំនួន៧២ អគ្គនាយកអង្គការសុខភាពពិភពលោក ត្រូវសម្រេច ដ៏លំបាកមួយ នៅថ្ងៃសៅរ៍នេះ ថាត្រូវដំឡើងកំរិតអាសន្នអន្តរជាតិខ្ពស់បំផុតឬក៏អត់។ លោកតេដ្រូស អាដាណុម ហ្កេប្រេយេស៊ូស នឹងធ្វើសន្និសីទកាសែតតាមប្រព័ន្ធវីដេអូ នៅវេលាម៉ោង១សកល ត្រូវជាម៉ោង៨យប់ម៉ោងនៅកម្ពុជា បន្ទាប់ពីបានជួបប្រជុំក្រុមអ្នកជំនាញកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ២១កក្កដា២០២២។
សេចក្តីសម្រេចស្ថិតនៅលើមាត់លោកវេជ្ជបណ្ឌិត តេដ្រូស អាដាណុម ហ្កេប្រេយេស៊ូស ជានាយកអង្គការសុខភាពពិភពលោកតែម្នាក់គត់។
កាលពីក្នុងជំនួបប្រជុំលើកដំបូង នៅថ្ងៃទី ២៣មិថុនា ពោលគឺកាលពីមួយខែមុន អ្នកជំនាញភាគច្រើនសុទ្ធតែយល់ថា និងផ្តល់អនុសាសន៍ដល់លោកវេជ្ជបណ្ឌិតតេដ្រូស កុំឱ្យប្រកាសអាសន្នខ្ពស់បំផុត ចាត់ទុកអុតស្វាជាជំងឺរាតត្បាតការគំរាមកំហែង សុខភាពសាធារណៈកំរិតពិភពលោកអី។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងជួបប្រជុំគ្នា កាលពីថ្ងៃ ព្រហស្បតិ៍ទី ២១កក្កដា គណៈកម្មការអ្នកជំនាញ ភាគច្រើន បានប្តូរយោបល់ ចាត់ទុក ជំងឺ អុតស្វា ជាភាពអាសន្នសុខាភិបាលសាធារណៈកំរិតអន្តរជាតិពោលគឺជាកំរិតខ្ពស់បំផុត។ ក្នុងរយៈពេលប្រជុំពិភាក្សាគ្នារយៈពេល៧ម៉ោងនោះ ក្រុមអ្នកជំនាញបាន វាយតម្លៃអំពីកំរិតនៃការរាតត្បាតរបស់ជំងឺ ដែលមានស្ថានភាពសុខាភិបាលដែលចេះតែធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ នារយៈពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍ចុងក្រោយមកនេះ។
បើតាមសារទ្វីត ម្សិលមិញ របស់លោកសាស្ត្រាចារ្យជាតិអាមេរិក Lawrence Gostin ផ្នែកច្បាប់សុខភាពសាធារណៈ និងជានាយកមជ្ឈមណ្ឌលរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកទទួលបន្ទុកច្បាប់សុខភាព ពេលនេះគេលែងអាចខ្ទប់ជំងឺអុតស្វាបានហើយ ដូច្នេះគ្មានហេតុផលស្របច្បាប់ណា មកហាមឃាត់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនិងវេជ្ជសាស្ត្រមិនប្រកាសភាពអាសន្នសុខាភិបាលពិភពលោកនោះទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ប្រសិនបើអង្គការសុខភាពពិភពលោកមិនប្រកាសអាសន្ន ក្រោមហេតុផល ថាខ្លាចនាំឱ្យមានការរើងអើងដល់សហគមបុរសស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា នោះពិតជាកំហុសនិងជារឿងអាស្រូវធំណាស់។ នេះបើតាមលោកសាស្ត្រាចារ្យ Gostinដដែល។
មិនដឹងថាតើលោកតេដ្រូសនឹងសម្រេចយ៉ាងណាទេ តែរូបលោកផ្ទាល់ខ្លួន ដែលព្រួយបារម្ភនឹងការរាតត្បាតនៃជំងឺអុតស្វា ហាក់ស្ទាក់ស្ទើរក្នុងចិត្តខ្លាំងមិនចង់ដំឡើងអាសន្នដែរ ព្រោះក្រែងប្រកាសទៅ ហើយមានផ្ទុះការរាតត្បាតសកលឡើងមែន នោះវានឹងធ្វើឱ្យមានការរើសអើងចំពោះក្រុមបុរសអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា ហើយការតាមដានស្វែងរកអ្នកជំងឺ និងការទប់ស្កាត់ជំងឺកាន់តែលំបាក។
៩៨% ជាបុរសស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា
រកឃើញកើតលើមនុស្សជាលើកដំបូងនៅឆ្នាំ១៩៧០ ជំងឺអុតស្វា មិនសូវធ្ងន់ធ្ងរ និងឆ្លងខ្លាំងដូចជំងឺអុតមនុស្ស ដែលពិភពលោកលុបបំបាត់បានទាំងស្រុងតាំងពីឆ្នាំ១៩៨០មកទេ ហើយមានកើតច្រើន តែនៅតំបន់អាហ្វ្រិកកណ្តាលនិងខាងលិច។ ប៉ុន្តែ តាំងពីដើមខែឧសភាមក អុតស្វាស្រាប់តែមានលេចឡើងខុសប្រក្រតី នៅស្ទើរពាសពេញពិភពលោក ជាមួយនឹងសន្ទុះចម្លងជាសំខាន់នៅអឺរ៉ុប។
អ្នកជំងឺភាគច្រើន ជាបុរស ដែលមានទំនាក់ទំនងផ្លូវជាមួយបុរសដូចគ្នា ឬជាមួយបុរសផង និងស្រ្តីផងទាំងពីរភេទ។ អ្នកជំងឺជាមនុស្សនៅវ័យក្មេង និងច្រើនតែជាអ្នកទីក្រុងទៀត។ នេះបើតាមការលម្អិតរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក។
ការសិក្សាចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ក្នុងទស្សនាវដ្តី New England Journal of Medecine បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា យោងតាមទិន្នន័យសិក្សាក្នុង១៦ប្រទេស ៩៥%នៃអ្នកជំងឺបានឆ្លងអុតស្វា ពេលរួមភេទ និង៩៨%នៃអ្នកជំងឺ គឺជាបុរសស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា ឬស្រលាញ់ស្ត្រីផងបុរសផង។
អុតស្វាក៏អាចចម្លងតាមស្បែក តាមការប៉ះពាល់ និងដោយមិនផ្ទាល់ដែរ។ ថ្វីបើអ្នកជំងឺភាគច្រើនជាមនុស្សធំពេញវ័យ ករណីឆ្លងមកកុមារ និងទារកក៏មានដែរ ហើយច្រើនជាករណីធ្ងន់ធ្ងរផង នេះបើតាមអ្វីដែលគេសម្គាល់ឃើញនៅតំបន់អាហ្វ្រិក។
ថ្នាំបង្ការ Imvanex
អុតស្វាគ្មានថ្នាំព្យាបាលទេ។ ចំណែកថ្នាំបង្ការជំងឺអុតស្វាផ្ទាល់តែម្តងក៏គ្មានដែរ។ ថ្នាំបង្ការដែលភ្នាក់ងារសុខាភិបាលអឺរ៉ុបទើបប្រកាសផ្តល់ការអនុញ្ញាតឱ្យប្រើប្រាស់កាលពីថ្ងៃសុក្រទី ២២កក្កដា២០២២ម្សិលមិញ ជាថ្នាំបង្ការប្រឆាំងនឹងជំងឺអុត (របស់មនុស្ស)ទេ ប៉ុន្តែបើតាមវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័របារាំង ថ្នាំបង្ការនេះ មានប្រសិទ្ធភាពការពារមនុស្សពីជំងឺអុតស្វាបាន ដល់ទៅ៨៥%។
មានឈ្មោះថា Imvanex ថ្នាំបង្ការជំងឺអុតនេះ ធ្លាប់មានប្រើក្នុងប្រទេសជាច្រើន ក្នុងនោះមានប្រទេសបារាំងមួយដែរ សម្រាប់ការពារពីជំងឺអុតស្វា។ Imvanex ផលិតដោយក្រុមហ៊ុនឱសថដាណឺម៉ាក និងត្រូវបានគណៈកម្មការអឺរ៉ុបអនុញ្ញាតឱ្យប្រើប្រាស់តាំងពីឆ្នាំ២០១៣មកសម្រាប់ការពារជំងឺអុតមនុស្ស។
គិតមកទល់ពេលនេះ អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានផ្តល់អនុសាសន៍ឱ្យក្រុមអ្នកប្រឈមជាងគេ (បុរសស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា ឬមានដៃគូទាំងពីរភេទ អ្នករកស៊ីផ្លូវភេទ អ្នកមានអាជីពទាក់ទងនឹងការរួមភេទ) ព្រមទាំងបុគ្គលិកសុខាភិបាលដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺ អុតស្វា ទៅចាក់ថ្នាំបង្ការ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ