ហេតុអ្វីឥណ្ឌា-ចិន ផ្ទុះជម្លោះព្រំដែនខ្លាំងដល់មានស្លាប់ នៅពេលនេះ ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:២៣
“មិនស្លាប់អត់ប្រយោជន៍ទេ ឥណ្ឌាចង់បានសន្តិភាព តែក៏មានសមត្ថភាពឆ្លើយតបវិញសក្តិសម ចំពោះទង្វើផ្គើនបង្ករឿងដែរ” នេះជាប្រសាសន៍របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា ម៉ូឌី។ ឥណ្ឌាទាំងមូលកំពុងបន្តស្ថិតក្នុងភាពតក់ស្លុត និងសោកសៅយ៉ាងខ្លាំងចំពោះមរណភាពរបស់ទាហានជាង២០នាក់ នៅក្នុងការប៉ះទង្គិចជាមួយនឹងទាហានចិននៅព្រំដែន កាលពីយប់ថ្ងៃទី១៥មិថុនា២០២០។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនវិញអះអាងថាចិនចង់បានភាពធូរស្បើយនិងមិនចង់មានការប៉ះទង្គិចហិង្សាជាមួយឥណ្ឌាឡើយ។ ចិនបានជំរុញឱ្យឥណ្ឌាបញ្ឈប់សកម្មភាពផ្គើននិងបង្ករឿង។
តាំងពីសង្គ្រាមនៅឆ្នាំ១៩៦២ ដែលឥណ្ឌារងបរាជ័យដ៏ជូរចត់មក ប្រទេសទាំងពីរពុំបានគូសព្រំដែនប្រវែង ៣៥០០គីឡូម៉ែត្រ ខណ្ឌចែកគ្នាឱ្យបានត្រឹមត្រូវទេ។ ហើយរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ មានចំណុចនិងតំបន់ជាច្រើនដែលកំពុងជាប់ជម្លោះគ្នាខ្លាំង មានជាអាទិ៍តំបន់ Arunachal Pradesh នៅប៉ែកខាងឥណ្ឌា ជាប់នឹងតំបន់ Aksai Chin របស់ចិន។
តែជាសំណាងល្អ ដោយតាំងពីឥណ្ឌានិងចិនបានភ្ជាប់ចំណងការទូតនឹងគ្នានៅឆ្នាំ១៩៨៨មក ប្រទេសទាំងពីរបានព្រមព្រៀងដោះស្រាយជម្លោះដោយមិនអាវុធ ដើម្បីកុំឱ្យមានការបាត់បង់ជីវិត។ ដូច្នេះរាល់ការប៉ះទង្គិចហិង្សា ដែលកើតឡើងជាញឹកញយនោះ មានត្រឹមជាប្រវាយប្រតប់ គប់ដុំថ្ម ដំបងដែក ...
តាមការពិត ការប៉ះទង្គិចតែងកើតមានជាញឹកញយ និងធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងម្តងកាលពីឆ្នាំ២០១៣ និងម្តងទៀតកាលពីឆ្នាំ២០១៧ នៅពេលទាហានឥណ្ឌាចេញទៅរារាំងទាហានចិនមិនឱ្យចូលកាន់កាប់ខ្ពង់រាប Doklam ដុកឡាម។ ពេលនោះទាហានទាំងពីរប្រឈមមុខដាក់គ្នាអស់រយៈពេល២ខែ ទើបធូរស្រាលទៅវិញនៅពេលប្រធានាធិបតីចិនស៊ីជីនពីង និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា លោក ណារិនដ្រាម៉ូឌី ចេញមុខបញ្ជាទាហានឱ្យដកថយ និងធ្ងន់ខ្លាំងនៅលើកនេះ។
តាំងពីថ្ងៃទី ៥ឧសភា ទាហានចិនបានចេញមុខប្រឆាំងនឹងគម្រោងសាងសង់ផ្លូវយោធា នៅតំបន់ជ្រលង ហ្កាល់វ៉ាន់ក្នុងរដ្ឋឡាដាក ឥណ្ឌា តែប្រទេសទាំងពីរមិនទាន់បានគូសបន្ទាត់ព្រំដែនទេ។ ការប៉ះទង្គិចគ្នាបានផ្ទុះឡើង និងអូសបន្លាយជាច្រើនសប្តាហ៍ ដោយបានធ្វើទាហានឥណ្ឌា៧០នាក់រងរបួស (និងគ្មានតួលេខមកពីខាងចិនទេ)។ នៅថ្ងៃទី ២៧ឧសភា ចិនបានធានារ៉ាប់រងថាស្ថានភាពប្រសើរឡើង។ តែទន្ទឹមគ្នានោះ ចិនបានបញ្ជូនទាហានទៅតំបន់ជម្លោះ១២០០០នាក់បន្ថែមទៀត។ ជំនួបចរចាថ្នាក់ឧត្តមសេនីយ៍ត្រូវបានរៀបចំឡើងជាលើកទីមួយ នៅថ្ងៃទី ៧មិថុនា ដោយភាគីទាំងពីរព្រមព្រៀងដកទ័ពថយរៀងៗខ្លួនដើម្បីបន្ធូរបន្ថយសម្ពាធ និងដោះស្រាយវិបត្តិតាមផ្លូវការទូត។
ប៉ុន្តែនៅពេលដកទ័ពថយ ស្រាប់តែមានការប៉ះទង្គិចផ្ទុះឡើងជាថ្មីនិងកាន់តែខ្លាំង។ បើតាមប្រភពព័ត៌មានឥណ្ឌា មានយ៉ាងហោចណាស់ទាហានឥណ្ឌា២០នាក់បានស្លាប់ និងប្រហែលជាមានស្លាប់៥នាក់ឬរបួសដល់៤៣នាក់ដែរនៅខាងចិន។ ចិនមិនបានផ្តល់តួលេខទេ ដោយសំអាងថាមិនចង់បន្ថែមភាពតានតឹង។
នេះជាលើកទីមួយ តាំងពី៤៥ឆ្នាំមក ដែលជម្លោះព្រំដែនឥណ្ឌាចិនបានឈានដល់មានការបាត់បង់ជីវិតនៅក្នុងការប៉ះទង្គិចគ្នា។
ហេតុអ្វីឥណ្ឌានិងចិនស្រាប់តែមានផ្ទុះជម្លោះព្រំដែន?
ឥណ្ឌាដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិក និងដែលមើលឃើញចិនកំពុងបង្កើនឥទ្ធិពលកាន់តែខ្លាំង គ្របព័ទ្ធស្ទើរជិតមហាសមុទ្ទឥណ្ឌា និងតំបន់ ក៏ចាប់ចង់បង្កើនកម្លាំង អភិវឌ្ឍផ្លូវថ្នល់ ផ្លូវដែក ស្ពាន យុទ្ធសាស្ត្រដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឱ្យកងកម្លាំងយោធាឥណ្ឌាអាចទៅដល់តំបន់ព្រំដែនជាប់ជម្លោះ។ តំបន់ជម្លោះដែលជាទូទៅ ជាតំបន់ភ្នំហេមពាន្ត ខ្ពស់ជាបួនពាន់ម៉ែត្រ។ គម្រោងអភិវឌ្ឍរបស់ឥណ្ឌានេះបានបំផុសកំហឹងចិនជាថ្មី។
ម្យ៉ាងវិញទៀត មេដឹកនាំប្រទេសទាំងពីរសុទ្ធតែជាអ្នកជាតិនិយមខ្លាំង ដែលមិនខ្លាចនឹងបង្ហាញសាច់ដុំការពារព្រំដែន ដើម្បីបង្ខិលមតិសាធារណៈក្នុងស្រុកចេញពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចបង្កឡើងដោយកូរ៉ូណាវីរុសទេ។ តាំងពីជាច្រើនសប្តាហ៍មកនេះ ក្នុងពេលចិនធ្វើសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មជាមួយអាមេរិកផង ប៉េកាំងប្រើកម្លាំងយោធានៅគ្រប់ជ្រុង ប្រឆាំងនឹងឥណ្ឌាផង នៅហុងកុងផង តៃវ៉ាន់ វៀតណាម និងជប៉ុនទៀត។ តាមការពិតទៅ វាគ្មានប្រយោជន៍អ្វីដែលចិនត្រូវតតាំងដោយចំហជាមួយឥណ្ឌាទេ ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកជាតិនិយមចិន ការប្រឈមគ្រប់ទិសជាយុទ្ធសាស្ត្រមួយដែលអាចបង្ហាញប្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋចិនថាបក្សកុម្មុយនិស្តខ្លាំងនិងមានសមត្ថភាព។
ហានិភ័យសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរ ?
រាល់ការបង្កហេតុជាមួយឥណ្ឌា ទំនងជាគ្មានហានិភ័យទេសម្រាប់ចិន ព្រោះចិនមានទាហានច្រើនណាស់។ ឥណ្ឌាមិនអាចប្រៀបបានឡើយ។ ទោះបីជាលោក មូឌី ស្រមៃនិងមានមហិច្ឆតាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ឥណ្ឌាគ្មានមធ្យោបាយធ្វើសង្គ្រាមប្រដាប់អាវុធជាមួយប្រទេសជិតខាងដូចយ៉ាងចិននេះបានឡើយ។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រទេសទាំងពីរមានទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចស្អិតល្មួតនឹងគ្នាខ្លាំងណាស់ ដែលគ្មាននរណាហ៊ានប្រថុយឱ្យខាតប្រយោជន៍ធំទេ។ ប៉ុន្តែ មិនមែនគ្មានហានិភ័យសោះទេ បើចេះតែមានការប៉ះទង្គិចជ្រុលរាលដាលដល់ស្លាប់នោះ។ គ្រោះថ្នាក់ពិតជាអាចមាន ផលវិបាកពិតជាធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងព្រោះប្រទេសទាំងពីរជាមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរដូចគ្នា និងមានប្រជាជនច្រើនខ្លាំងដូចគ្នា។ ចំនួនប្រជាជនឥណ្ឌានិងចិនបូកបញ្ចូលគ្នាស្មើនឹងមួយភាគបីនៃមនុស្សលើផែនដីទាំងមូល៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ