ស៊ូដង់ខាងត្បូង៖ការប្រារព្ធខួបឯករាជ្យជាតិដែលគ្របដណ្តប់ដោយសង្រ្គាមស៊ីវិល និងគ្រោះទុរ្ភិក្ស
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១៨
កាលពីថ្ងៃទី៩ កក្កដា ឆ្នំា ២០១៤ ស៊ូដង់ខាងត្បូងបានរៀបចំប្រារព្ធខួបគម្រប់ ៣ឆ្នំានៃការផ្តាច់ខ្លួនចេញពីស៊ូដង់កាលពីថ្ងៃទី៩ កក្កដា ឆ្នំា ២០១១។ ក៏ដូចជានៅក្នុងរយៈពេល ២ឆ្នំាកន្លងទៅដែរ ការរៀបចំបុណ្យឯករាជ្យក្នុងឆ្នំា ២០១៤ ត្រូវបានធ្វើឡើងចំពេលដែលប្រទេសកំពុងបន្តញំាញីដោយសង្រ្គាមស៊ីវិល និងគ្រោះអត់ឃ្លាន។ ជាថ្មីម្តងទៀតនាឱកាសពិធីប្រារព្ធបុណ្យឯករាជ្យឆ្នំាទី៣នេះ លោកប្រធានាធិបតីស៊ូដង់ខាងត្បូងសាលវ៉ា គៀរបានអំពាវនាវចលនាឧទ្ទាមចូលមកកាន់តុចរចាឡើងវិញ។
វាពិតជារឿងមួយធម្មតា និងមិនមានអ្វីគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលទាល់តែសោះដែលប្រទេសមួយបានរៀបចំប្រារព្ធបុណ្យខួបឯករាជ្យជាតិរបស់ខ្លួន។ តែអ្វីដែលហាក់ដូចជាចម្លែកបន្តិចនៅក្នុងប្រទេសស៊ូដង់នោះគឺថា ប្រទេសអាហ្រ្វិកមួយនេះបែរជាត្រូវបានពុះជ្រៀកជាពីរបំណែកទៅវិញ គឺស៊ូដង់ខាងជើង និងស៊ូដង់ខាងត្បូង។ ស៊ូដង់ខាងត្បូងដែលបានផ្តាច់ខ្លួនចេញពីស៊ូដង់តាមការចង់បានរបស់ប្រជាជនស៊ូដង់នៅប៉ែកខាងត្បូងតំាងពីថ្ងៃទី៩ កក្កដា ឆ្នំា ២០១១ មកម្ល៉េះ។ ដូច្នេះឃើញថា អស់រយៈពេល ៣ឆ្នំាកន្លងមកហើយដែលស៊ូដង់ខាងត្បូងបានផ្តើមរស់នៅដោយខ្លួន។ តែបញ្ហានៅត្រង់ថា ទន្ទឹមនឹងការត្រេកត្រអាលចំពោះឯករាជ្យភាពរបស់ខ្លួន រដ្ឋដ៏ក្មេងខ្ចីមួយនេះក៏បាន និងកំពុងបន្តញំាញីដោយសង្រ្គាមស៊ីវិល និងកំពុងទទួលការគំរាមកំហែងដោយគ្រោះទុរ្ភិក្សផងដែរ។
អ៊ីចឹងហើយបានជានាឱកាសពិធីប្រារព្ធបុណ្យឯករាជ្យ លោកប្រធានាធិបតីស៊ូដង់ខាងត្បូងសាលវ៉ា គៀរបានអំពាវនាវឲ្យក្រុមឧទ្ទាមទម្លាក់អាវុធចុះ និងត្រឡប់មកកាន់តុចរចាសន្តិភាពជាថ្មី។ សូមរម្លឹកជូនឡើងវិញបន្តិចថា ក្រុមឧទ្ទាមដែលកំពុងប្រឆំាងលោកសាលវ៉ា គៀរសព្វថ្ងៃនេះ គឺជាក្រុមដែលគំាទ្រលោករៀក ម៉ាស្ហា អតីតអនុប្រធានាធិបតី។ រូបលោករៀក ម៉ាស្ហាដែលត្រូវបានលោកសាលវ៉ា គៀរដកចេញពីតំណែងកាលពីខែកក្កដាឆ្នំា ២០១៣។ ដូច្នេះឃើញថា ដើមចមនៃសង្រ្គាមស៊ីវិលនៅស៊ូដង់ខាងត្បូងបច្ចុប្បន្ន គឺបានកើតចេញពីអតីតដៃគូនយោបាយទំាងពីររូបនោះឯង។
តំាងពីថ្ងៃទី១៥ ធ្នូ ឆ្នំា ២០១៣ មក ពោលប៉ុន្មានខែក្រោយការដកតំណែងលោករៀក ម៉ាស្ហាមក ស៊ូដង់ខាងត្បូងបានផុងខ្លួនក្នុងទង្វើសម្លាប់រង្គាលរវាងជាតិពិន្ធុ និងអំពើសាហាវយង់ឃ្នងគ្រប់រូបភាព។ ក្រោមសម្ពាធរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ អតីតដៃគូនយោបាយទំាងពីរនាក់ក៏បានយល់ព្រមអង្គុយចរចាគ្នា និងបានចុះកិច្ចហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់ចំនួន ៣ដង។ តែមកដល់ម៉ោងនេះ កិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់គ្នាមានតែនៅលើក្រដាស ដោយគូបដិបក្ខទំាងពីរបន្តប្រើចុងកំាភ្លើងដើម្បីជម្រះបញ្ជីរវាងគ្នា និងទម្លាក់កំហុសដាក់គ្នាទៅវិញ ទៅមក។
ជាថ្មីម្តងទៀតពេលនេះ និងក្រោមការអំពាវនាវរបស់លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិបាន គីមូន លោកសាលវ៉ា គៀរ និងលោករៀក ម៉ាស្ហាបានព្យាយាមស្វែងរកដំណោះស្រាយដើម្បីបញ្ចប់វិបត្តិ។ « បើយើងមិនបញ្ចប់សង្រ្គាមទេ នោះនឹងមានជនស៊ីវិលស្លាប់កាន់តែច្រើនថែមទៀត » នេះជាការព្រមានរបស់លោកសាលវ៉ា គៀរ ដោយបានស្នើគូបដិបក្ខឲ្យចូលកាន់តុចរចាឡើងវិញ។ រីឯលោករៀក ម៉ាស្ហាក៏បានប្រកាសត្រៀមគ្នាដើម្បីត្រឡប់ទៅកាន់តុចរចាដែរ តែជាមួយគ្នានេះ លោករៀក ម៉ាស្ហាក៏បានឆ្លៀតវ៉ៃប្រហារថា នៅក្រោមការកាន់កាប់របស់លោកសាលវ៉ា គៀរ ស៊ូដង់ខាងត្បូងស្គាល់តែរបបផ្តាច់ការ អនាធិបតេយ្យ អំពើពុករលួយ និងគ្មានការអភិវឌ្ឍន៍ទេ។
វាពិតជារឿងមួយធម្មតាទេដែលអតីតដៃគូនយោបាយទំាងពីរបានបន្តចោទគ្នាទៅវិញ ទៅមក និងព្យាយាមលើកយកហេតុផលសមស្របរបស់ខ្លួនមកពន្យល់បកស្រាយ។ តែអ្វីដែលឥស្សរជននយោបាយទំាងពីរហាក់ដូចជាមិនបានលើកយកមកបង្ហាញប្រាប់សហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិនោះ គឺផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរដែលប្រទេសកំពុងជួបប្រទះនាពេលសព្វថ្ងៃ។ សង្រ្គាមស៊ីវិលបានបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់រាប់សិបពាន់នាក់ និងបានបង្ខំឲ្យមានអ្នករត់ចោលផ្ទះសម្បែងប្រមាណជា ១លាន ៥សែននាក់ផ្សេងទៀត។ ឥឡូវនេះ និងអ្វីដែលសហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងបារម្ភខ្លំាងជាងគេនោះ គឺគ្រោះទុរ្ភិក្សដែលបង្កចេញដោយសង្រ្គាមស៊ីវិលនោះឯង។
« ស៊ូដង់ខាងត្បូង ជាដែនដីជង្រុកប្រេងកាត តែប្រទេសក្មេងខ្ចីមួយនេះកំពុងស្ថិតមាត់ជ្រោះនៃមហន្តរាយមនុស្សធម៌ » នេះជាការប្រកាសរបស់លោកស្រី ហ៊ីដ ចនសុន ប្រធានបេសកកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចំាស៊ូដង់ខាងត្បូងដែលត្រូវបញ្ចប់អាណត្តិក្នុងឆ្នំានេះ។ យោងតាមលោកស្រីចនសុន ស៊ូដង់ខាងត្បូងនឹងធ្លាក់ក្នុងគ្រោះទុរ្ភិក្សដ៏រុំារ៉ៃមួយដែលមិនធ្លាប់មាននៅក្នុងប្រវត្តិរបស់ខ្លួនទេ។ រីឯអង្គការ Oxfam ឯណោះបានផ្តល់ជាតួលេខច្បាស់ថា មានប្រជាជនស៊ូដង់ខាងត្បូងជិត ៤លាននាក់ ពោលស្មើនឹង ១ភាគ៤នៃប្រជាជនសរុបកំពុងទទួលការគំរាមកំហែងដោយគ្មានអាហារបរិភោគ។ យោងតាមអង្គការ Unicef មានកូនក្មេង១នាក់ក្នុងចំណោម ៣នាក់គ្មានអាហារគ្រប់គ្រាន់ទេ ហើយបើពុំមានការជួយឧបត្ថម្ភឲ្យបានទាន់ពេលវេលាទេ នោះនឹងមានកូនក្មេងស្លាប់យ៉ាងតិច ៥០ ០០០នាក់ពីពេលនេះ ទៅដល់ដំណាច់ឆ្នំា ២០១៤ នេះ។
តើវាមិនមែនជារឿងអាសន្នដែលត្រូវដោះស្រាយជាបន្ទាន់ទេ ឬយ៉ាងណា និងថា តើវាល្មមដល់ពេលដែលសហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ឲ្យបានខ្លំាងក្លាបន្ថែមទៀតហើយ ឬ?
មែនទែនទៅ អ្នកដែលត្រូវឆ្លើយនឹងសំណួរខាងលើមុនគេ គឺភាគីស៊ូដង់ខាងត្បូងខ្លួនឯងតែម្តង ពិសេសគឺលោកសាលវ៉ា គៀរ និងលោករៀក ម៉ាស្ហា។ គឺតួអង្គទំាងពីររូបនេះឯងដែលបាននំាប្រទេសឲ្យធ្លាក់ក្នុងស្ថានការណ៍ដូចសព្វថ្ងៃនេះ។ ដូច្នេះអ្វីដែលអ្នកទំាងពីរត្រូវសម្រេចមុនគេនោះ គឺកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពជាស្ថាពរមួយ។ គ្មានបទឈប់បាញ់ពិតប្រាកដ ក៏គ្មានបេសកកម្មមនុស្សធម៌អន្តរជាតិដែរ។ នៅពេលនោះ គ្រោះមហន្តរាយមនុស្សធម៌នឹងចៀសមិនរួច ហើយអ្នកដែលត្រូវទទួលខុសត្រូវនៅចំពោះមុខប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ប្រទេស គឺគ្មាននរណាក្រៅពីលោកសាលវ៉ា គៀរ និងលោករៀក ម៉ាស្ហានោះទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ