មេដឹកនាំនៅស៊ូដង់ខាងត្បូងចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពដើម្បីបញ្ចប់អំពើហិង្សា
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៣១
នៅស៊ូដង់ខាងត្បូង បងប្អូនគូសត្រូវទាំងពីរ គឺប្រធានាធិបតី និងអតីតអនុប្រធានាធិបតីដែលជាមេក្រុមឧទ្ទាម បានយល់ព្រមចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពជាមួយគ្នា កាលពីយប់ថ្ងៃសុក្រម្សិលមិញ នៅក្នុងទីក្រុងAddis Abeba របស់ប្រទេសអេត្យូពី។ ការប្រយុទ្ធគ្នារវាងក្រុមបក្សនិយមពីរ គឺលោកប្រធានាធិបតី និងក្រុមឧទ្ទាមរបស់លោកអនុប្រធានាធិបតីបានកើតឡើង តាំងពីពាក់កណ្តាលខែធ្នូឆ្នាំមុន និងបានសម្លាប់រាប់ពាន់នាក់ នៅស៊ូដង់ខាងត្បូង។ ភាគីទាំងពីរក៏ធ្លាប់បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងមួយ កាលពីខែមករាកន្លងទៅ ដើម្បីបញ្ចប់សង្រ្គាមស៊ីវិល ប៉ុន្តែ ភាគីជម្លោះមិនបានគោរព អនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងនោះទេ ដោយនៅតែបន្តប្រយុទ្ធគ្នា។
នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង កាលពីយប់ថ្ងៃសុក្រ ទី ៩ឧសភា គូភាគីជម្លោះត្រូវបង្កើតឲ្យមានបទឈប់បាញ់ នៅក្នុងរយៈពេល ២៤ម៉ោង បន្ទាប់ពីការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀង។ គេមានចែងផងដែរ ពីការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្នមួយ ដែលមានចូលរួមពីភាគីទាំងពីរ ដើម្បីដឹកនាំប្រទេស ទម្រាំដល់មានការរៀបចំបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិមួយ ដែលគេមិនទាន់ប្រកាសកាលបរិច្ឆេទ។ មួយវិញទៀត ភាគីជម្លោះទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នា ដកទ័ពរបស់ខ្លួនចេញពីកន្លែងប្រយុទ្ធគ្នា ដើម្បីបើកផ្លូវឲ្យមានសកម្មភាពមនុស្សធម៌ជួយប្រជាជនស៊ីវិល ដែលបានរងគ្រោះ និងរត់ភៀសខ្លួន ចេញពីផ្ទះសម្បែង ដោយសារអំពើហិង្សា និងការប្រយុទ្ធគ្នាកន្លងមក
លើកនេះ គេសង្ឃឹមច្រើនថា ភាគីជម្លោះ ទាំងពីរ គឺខាងរដ្ឋាភិបាល និងពួកឧទ្ទាមនឹងគោរពអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង ដោយសារតែទាំងលោកប្រធានាធិបតី សាលវ៉ា គៀ និងគូជម្លោះរបស់លោក គឺលោករីក ម៉ាស្ហារសុទ្ធតែស្ថិតនៅក្រោមការតាមដាន និងគំនាបយ៉ាងខ្លាំងពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេស សហរដ្ឋអាមេរិក។ កាលពីអំឡុងទស្សនកិច្ចទៅស៊ូដង់ខាងត្បូង លោកប្រមុខការបរទេសអាមេរិក ចន ឃែរីធ្លាប់បានដាក់សម្ពាធទៅលើមេដឹកនាំជម្លោះទាំងពីរ នៅស៊ូដង់ខាងត្បូង ដោយបានលើកនិយាយពីទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិក ប្រសិនបើ គេមិនបញ្ឈប់អំពើហិង្សា នៅស៊ូដង់ខាងត្បូងទេ។
ជាក់ស្តែង កាលពីយប់ថ្ងៃអង្គារកន្លងទៅ អាមេរិកបានចេញទណ្ឌកម្មទៅលើឧត្តមសេនីយ៍ពីររូប មកពីភាគីជម្លោះទាំងពីរ។ តាមវ៉ាស៊ីនតោន ឧត្តមសេនីយ៍របស់ភាគីជម្លោះទាំងពីរជាអ្នកទទួលខុសត្រូវលើសកម្មភាព ហិង្សាប្រព្រឹត្តទៅលើប្រជាជនស៊ីវិល។
រដ្ឋស៊ូដង់ខាងត្បូង ដែលទើបតែមានជីវិតរូបរាង បានបីឆ្នាំ នៅក្រោយការបោះឆ្នោតប្រជាមតិ ផ្តាច់ខ្លួន ពីសូដង់ខាងជើង កាលពីឆ្នាំ ២០១១ នៅតែត្រូវការអាមេរិកដើម្បីឈរ ទប់ទល់នឹងរដ្ឋអំណាចផ្តាច់ការស៊ូដង់ខាងជើង។ ដូច្នេះ មេដឹកនាំស៊ូដង់ខាងត្បូង ចង់ ឬមិនចង់ ត្រូវតែបង្ខំចិត្ត ចាប់ដៃ គ្នា បញ្ឈប់អំពើហិង្សា ដើម្បី ជៀសវាង កុំឲ្យអាមេរិកខឹងបោះបង់ចោលខ្លួន។
សម្រាប់ប្រេសិត សន្តិភាព និងសន្តិសុខរបស់សហភាពអាហ្រ្វិកវិញ បើមើលទៅលើវិបត្តិនៅ ស៊ូដង់ខាងត្បូងនេះ សព្វថ្ងៃនេះ គេពិបាកនឹងអាចស្តារសន្តិភាពនៅស៊ូដង់ខាងត្បូង។ ដើម្បីកសាងបរិយាកាសសន្តិភាពឡើងវិញ ដំបូងក្រុមជម្លោះទាំងពីរត្រូវចេះព្រមព្រៀងគ្នា ក្នុងការដកអាវុធពីក្រុមទាហានរបស់ខ្លួន និងយល់ព្រមឲ្យមានការពង្រាយទ័ពអាហ្វ្រិក និងពង្រឹងបេសកកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅស៊ូដង់ខាងត្បូង។
មួយវិញទៀត តាមប្រេសិតសហភាពអាហ្រ្វិកអំពើហិង្សាមិនងាយនឹងរលុបបាត់ទៅដោយងាយ ព្រោះថា ជម្លោះ រវាងភាគីនយោបាយ នៅស៊ូដង់ខាងត្បូង បានវិវឌ្ឍ ចេញរូបរាងទៅជាជម្លោះ កាប់សម្លាប់គ្នា រវាងជាតិពិន្ធុពីរ គឺជនជាតិពិន្ធុ ឌិនកា ដែលជាជនជាតិភាគតិច របស់លោកប្រធានាធិបតីស៊ូដង់ខាងត្បូងបច្ចុប្បន្ន និងក្រុមជាតិពិន្ធុ នុយអេ ដែលជាក្រុមគាំទ្រលោកអតីតអនុប្រធានាធិបតី រីក ម៉ាស្ហារ ដែលជាមេឧទ្ទាម។
ដំបូងឡើយ គេជឿថា ក្រុមនុយអេ (ក្រុមឧទ្ទាម)បានចេញប្រយុទ្ធ ដើម្បីគាំទ្រមេដឹកនាំរបស់ខ្លួន គឺលោកអនុប្រធានាធិបតី រីក ម៉ាស្ហារ ដែលបានរត់ចូលព្រៃ បន្ទាប់ពីលោកប្រធានាធិបតីចោទពីបទប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារ។ ប៉ុន្តែ បើពិនិត្យទៅលើអំពើហិង្សាកន្លងមក ក្រុមជាតិពិន្ធុនុយអេ មិនមែនត្រឹមសម្លាប់ទាហានរបស់រដ្ឋាភិបាល ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ បានសម្លាប់ទាំងប្រជាជនមកពីក្រុមជាតិពិន្ធុឌិនកា ដែលជាក្រុមជនជាតិរបស់លោកប្រធានាធិបតីទៀតផង។ ក្រុមទាហានឌិនការ ក៏ធ្វើដូច្នេះ ដែរ។ ក្រុមនេះ បានសម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវិលនុយអេ នៅតាមផ្ទះ មន្ទីពេទ្យ ឬសូម្បីតែនៅជំរកជនភៀសខ្លួន របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ គឺនៅមួយថ្ងៃមុន កិច្ចព្រមព្រៀងរវាងលោកប្រធានាធិបតី និងលោកអនុប្រធានាធិបតី ដែលជាមេក្រុមឧទ្ទាម អង្គការសហប្រជាជាតិ បានចេញរបាយការណ៍មួយ ដែលនិយាយពីឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិនៅស៊ូដង់។
តាមមន្រ្តីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលធ្វើការនៅស៊ូដង់ ចាប់តាំងពីផ្ទុះសង្រ្គាមស៊ីវិល នៅស៊ូដង់ខាងត្បូង កាលពីពាក់កណ្តាលខែធ្នូឆ្នាំមុន គេសង្កេតឃើញថា អំពើហិង្សា ការសម្លាប់រង្គាល ការបាត់ខ្លួន ការចាប់ដាក់ឃុំដោយគ្មានការកាត់ទោសតាមផ្លូវច្បាប់ និងការរំលោភផ្លូវភេទត្រូវបានប្រព្រឹត្តដោយក្រុមប្រយុទ្ធទាំងពីរភាគី។ ការសម្លាប់រង្គាល និងអំពើហិង្សា ធ្វើឡើង ទៅតាមបែបផែន និងមានទិសដៅច្បាស់លាស់ គឺគេសម្លាប់ ធ្វើទុកម្នេញទៅលើប្រជាជនតាមដើមកំណើតជនជាតិរបស់ពួកគេ។ ក្រុមប្រដាប់អាវុធថែមទាំងហ៊ានវាយប្រហារទៅលើក្រុមរក្សាសន្តិសុខមួកខៀវ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិទៀតផង។
នៅក្នុងរបាយការណ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ គេតាមទាមទារឲ្យមានការវែកមុខ ថ្កោលទោសក្រុមជនអ្នកប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្ម គឺគេមិនត្រូវបំភ្លេចចោល នោះទេ នោះបើទោះបីជាបញ្ហានយោបាយត្រូវបានដោះស្រាយចេញរួចក៏ដោយ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ