ចំណាប់ខ្មាំងបារាំង៤រូប នៅអាហ្វ្រិក ត្រូវបានដោះលែង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៣៣
ពលរដ្ឋបារាំង ៤រូប ដែលត្រូវបានក្រុមភេរវជនអ៊ីស្លាមចាប់ធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំង នៅប្រទេស នីហ្សេ នៅអាហ្វ្រិក កាលពី ៣ឆ្នាំមុន ត្រូវបានដោះលែងមកវិញ កាលពីល្ងាចថ្ងៃអង្គារម្សិលមិញ។ ពួកគេមានរូបភាពស្គមស្គាំងប៉ុន្តែ គ្មានបញ្ហាសុខភាពអ្វីធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ។ រដ្ឋាភិបាលបារាំងអះអាងថា ការដោះលែងនេះត្រូវបានធ្វើឡើង តាមរយៈការចរចា ហើយថា បារាំងមិនបានបង់លុយទៅឲ្យក្រុមភេរវជន ជាថ្នូរនឹងការដោះលែងនេះទេ។ អតីតចំណាប់ខ្មាំងទាំង ៤នាក់ បានធ្វើដំណើរចេញពីព្រលានយន្តហោះទីក្រុងនីអាម៉ី មកដល់ប្រទេសបារាំង នៅថ្ងៃពុធនេះ ដោយលោកប្រធានាធិបតីបារាំង ហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ នឹងទៅទទួលដល់ព្រលានយន្តហោះ។
១-តើជាការពិតដែរទេ ដែលពលរដ្ឋបារាំងទាំង៤រូបនេះ ត្រូវបានដោះលែងដោយគ្មានការបង់ប្រាក់ជាថ្នូរ ដល់ក្រុមភេរវជន បន្តិចណាសោះនោះ?
រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសបារាំង ឡូរ៉ង់ ហ្វាប៊ីយុស Larent Fabius បានបញ្ជាក់ច្បាស់ណាស់ថា បារាំងមិនបានបង់ប្រាក់ជាថ្នូរនោះទេ។ ការមិនបង់ប្រាក់នេះ គឺជានយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលបារាំង។ តាំងពីខែមករា ដើមឆ្នាំមក ប្រធានាធិបតីបារាំងធ្លាប់បានប្រាប់ដោយចំ រឺក៏ដោយប្រយោលទៅក្រុមគ្រួសារបារាំងដែលមានសមាជិកត្រូវបានគេចាប់ជាចំណាប់ខ្មាំងនៅបរទេសនោះ ថារដ្ឋាភិបាលបារាំងមិនបង់ប្រាក់ដើម្បីទទួលបានការដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងនោះទេ។ បារាំងបដិសេធមិនចរចាជាមួយក្រុមភេរវជនទេ ប្រសិនបើការចរចានេះ ទាមទារអោយបារាំងចាយប្រាក់កាស។
អ្នកស្រីហ្វ្រង់ស៊័រហ្សឹ ឡារីប Françoise Larribe ជាភរិយារបស់ចំណាប់ខ្មាំងបារាំង គឺលោក ដានីញេល ឡារីប Daniel Larribe ដែលត្រូវបានដោះលែង កាលពីថ្ងៃអង្គារម្សិលមិញនេះ បានប្រាប់ថា ប្រធានាធិបតីបារាំងធ្លាប់បានប្រាប់អ្នកស្រីថា គឺពិបាកនឹងគិតបានណាស់ថាត្រូវតែផ្តល់លុយដល់ក្រុមរឺក៏ស្ថាប័នដែលបារាំងធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំង។ មានន័យថា គឺមិនអាចទៅរួចនោះទេ ដែលយើងត្រូវបង់លុយអោយសត្រូវរបស់យើង។
ហើយគួរបញ្ជាក់ថា សត្រូវទាំងនោះទៀតសោត សុទ្ធតែជាក្រុមភេរវជនសម្លាប់មនុស្ស។ ពិសេសគឺក្រុមអាល់កៃដាតំបន់ម៉ាហ្ក្រេបនេះតែម្តង ដែលបានចាប់ពលរដ្ឋបារាំងទាំង៤រូបនោះ ទៅអស់រយៈពេល៣ឆ្នាំមកនេះ។
អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបារាំង ប៊ែរណា គុចនែរ Bernard Kouchner ក៏បានប្រាប់ដែរថា គ្រប់គ្នាសុទ្ធតែបានព្រមព្រៀងថា បើទោះជាបង់ប្រាក់ថ្នូរដើម្បីទទួលបានការដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងមកវិញ ក៏វាមិនអាចផ្លាស់ប្តូរអ្វីបាននោះដែរ។ ព្រោះថា ពលរដ្ឋបារាំងគឺបានក្លាយជាផ្ទាំងស៊ីប ជាអាទិភាព ដែលក្រុមភេរវជនចង់ចាប់យកធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំង។
រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិបារាំង ហ្សង់អ៊ីវ ឡឺឌ្រីយ៉ង់ បានគូសបញ្ជាក់ថា ការដោះលែងពលរដ្ឋបារាំងបួននាក់នេះ គឺសំរេចឡើងតាមរយៈការចរចាសុទ្ធសាធ។ ការដោះលែងបានប្រព្រឹត្តទៅដោយស្រួល គ្មានការប៉ះទង្គិចអ្វីនោះឡើយ។ ហើយក៏គ្មានការវាយប្រហារដោយយោធា រឺការបង់ប្រាក់ជាថ្នូរនោះដែរ។
ជាផ្លូវការគឺគ្មានការបង់ប្រាក់ កាសែតបារាំង អាអេហ្វប៉េ AFP បានប្រាប់នៅថ្ងៃពុធនេះ ថា យោងតាមប្រភពក្រុមអ្នកចរចាប្រទេសនីហ្សេ ការដោះលែងនេះគឺមានបង់ប្រាក់ជាថ្នូរពី ២០ទៅ២៥លាន អឺរ៉ូឯណោះ។ ហើយតាមកាសែត ឡឺប៉ារីស៊ីយាង Le Parisien បារាំង ក៏ធ្លាប់ប្រាប់ដែរថា ក្រុមហ៊ុនថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ អារ៉េវ៉ា ធ្លាប់បានប្រាប់រដ្ឋាភិបាលបារាំងដោយប្រយោលថា ខ្លួនចង់ចេញប្រាក់កាសដើម្បី អោយបុគ្គលិកការងារខ្លួនទាំងនោះបានរួចខ្លួនមកវិញ។ ក្រុមហ៊ុនអារេវ៉ា Areva នេះជាក្រុមហ៊ុនដែលពលរដ្ឋបារាំងទាំង៤រូបនោះបំរើការងារអោយ។ ហើយប្រាក់កាសទាំងនោះ អាចមានដល់ទៅច្រើនលានអឺរ៉ូ។ បង់ប្រាក់រឺមិនបង់ប្រាក់ សំខាន់គោលដៅចុងក្រោយគឺចំណាប់ខ្មាំងត្រូវបានដោះលែង។
ប៉ុន្តែ បើមានការបង់ប្រាក់មែន គឺថាហាក់ដូចជាអយុត្តិធម៌ចំពោះចំណាប់ខ្មាំងឯទៀតណាស់ ដូចជាចំណាប់ខ្មាំងដែលគ្មានក្រុមហ៊ុន រឺក៏គ្មានខ្នងនឹងជួយរកលុយបង់រំលោះនឹងការដោះលែងនេះ។ អញ្ចឹងពួកគេរង់ចាំតែថ្ងៃស្លាប់នោះទេ។
២- បារាំងប្រាប់ថា ការដោះលែងនេះគឺដោយសារតែក្រុមការងាររបស់រដ្ឋាភិបាលប្រទេសនីហ្សេ បានចុះទៅចរចាជាមួយក្រុមឧទ្ទាមផ្ទាល់។ តើការចរចានោះបានប្រព្រឹត្តទៅបែបណាដែរ ហើយមានលក្ខខណ្ឌអ្វីខ្លះ ទើបបានជាក្រុមភេរវជនព្រមដោះលែងពលរដ្ឋបារាំងបានមកវិញ? ហេតុអ្វីក៏គ្មានប្រតិបត្តិការយោធា?
ការចរចាចុងក្រោយដើម្បីសំរេចអោយមានការដោះលែងនេះ គឺបាននៅប្រទេសម៉ាលី។ នៅម៉ាលី បារាំងធ្លាប់ធ្វើប្រតិបត្តិការប្រយុទ្ធជាមួយក្រុមឧទ្ទាម។ ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលនីហ្សេ មិនបានប្រាប់ថា តើមានប្រតិបត្តិការអ្វីខ្លះ រឺក៏ថាប្រទេសម៉ាលីបានចូលរួមក្នុងការសំរេចអោយមានការដោះលែងនេះដែរ ក៏រដ្ឋាភិបាលនីហ្សេមិនបញ្ជាក់អ្វីទាំងអស់។ កាលពីថ្ងៃ២៤តុលា កន្លងទៅ មានប្រភពព័ត៌មានមួយនៅម៉ាលី បានប្រាប់ថា មានបេសកជនបារាំងទៅតំបន់សាហេល ដើម្បីជំរុញការចរចាដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងបារាំង ប៉ុន្តែបារាំងបានបដិសេធថាបានបញ្ជូនមនុស្សទៅចរចានៅទីនោះ។ ទោះយ៉ាងណា ប្រធានាធិបតីនីហ្សេ លោក ម៉ាហាម៉ាឌូ អ៊ីសស៊ូហ្វ៊ូ បានរំលឹកថា ការដោះលែងនេះ ក៏ដោយសារតែមានការសហការជាមួយប្រទេសបារាំងដែរ។ យើងឃើញថា ចាប់តាំងពីពលរដ្ឋបារាំងទាំង៤រូប ត្រូវបានចាប់ជាចំណាប់ខ្មាំង នៅឆ្នាំ២០១០ មក រដ្ឋាភិបាលប្រទេសនីហ្សេបានត្រៀមគ្រប់លក្ខខណ្ឌ ដើម្បីអាចអោយក្រុមភេរវជនដោះលែងពួកគេមកវិញ។ បារាំងប្រាប់ថា រដ្ឋាភិបាលនីហ្សេបានទាក់ទងក្រុមភេរវជនជាច្រើនខែមកហើយ។
យើងកត់សំគាល់ថា ក្រុមអ្នកចរចាប្រទេសនីហ្សេ មានប្រភពមកពីសហគមន៍ទូអារេក Touareg។ សហគមន៍នេះគឺមកពីភាគកណ្តាលតំបន់វាលខ្សាច់សាហារ៉ា នៅភាគខាងជើងទ្វីបអាហ្វ្រិក។ ហើយក្រុមភេរវជនអាល់កៃដា តំបន់ម៉ាហ្ក្រេបក៏ប្រហែលមកពីសហគមន៍នេះដែរ។ អញ្ចឹងគឺថា អាចជាលក្ខណៈវិជ្ជមានមួយសំរាប់ទំនាក់ទំនងចរចារ រវាងភាគីទាំងពីរដែលស្ថិតក្នុងសហគមន៍ទូអារេកតែមួយ។
សូមបញ្ជាក់ថា ចំណាប់ខ្មាំងទាំងអស់នោះមិនបានស្ថិតនៅកន្លែងតែមួយនោះទេ អញ្ចឹងត្រូវតែប្រមូលអោយពួកគេទាំងអស់នោះបានមកជុំគ្នា ទើបអាចអោយមានការដោះលែងពួកគេបាន។
បើនិយាយពីរឿងប្រតិបត្តិការយោធាមិនមែនថា គ្មានទាល់តែសោះនោះទេ។ គឺថា យ៉ាងហោចណាស់ ក៏យោធាបារាំងនិងក្រុមប្រតិបត្តិការពិសេសបារាំង ដែលនៅផ្ទាល់នឹងកន្លែង បានធ្វើប្រតិបត្តិការដូចថា ប្រតិបត្តិការចុងក្រោយ ដើម្បីអោយការបញ្ជូនពលរដ្ឋបារាំងទាំង៤នាក់នោះ តាមយន្តហោះទទួលបានសុវត្ថិភាពសន្តិសុខខ្ពស់។ បារាំងមិនចង់ប្រថុយវាយប្រហារយោធាអ្វីដើម្បីទទួលបានការដោះលែងនោះទេ។ យើងឃើញថា ពលរដ្ឋបារាំងទាំង៤រូបពេលដោះលែងរួចហើយនោះ បានស្លៀកពាក់ដូចជាពួកសហគមន៍ទូអារេក។ ក្រុមចរចារដ្ឋាភិបាលនីហ្សេ មកពីសហគមន៍ទូអារេក ហើយក្រុមភេរវជនក៏ប្រហែលជាមកពីសហគមន៍ទូអារេកដែរ អញ្ចឹងមានន័យថា គ្មានប្រតិបត្តិការយោធាអ្វីនោះទេ។
ហើយសូមរំលឹកថា បារាំងនៅមានចំណាប់ខ្មាំង៧នាក់ទៀត នៅក្នុងពិភពលោក ដែលមិនទាន់បានដោះលែង។ មានពីរនាក់នៅ តំបន់សាហែល ម្នាក់នៅនីហ្សេរីយ៉ា និងបួននាក់ទៀត នៅស៊ីរី។ ប្រធានាធិបតីបារាំងបានប្តេជ្ញាថា នឹងស្វែងរកគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីអោយពួកគេបានដោះលែងមកវិញ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ