អាហ្វហ្កានីស្ថាន៖កម្លំាងរដ្ឋាភិបាលទទួលតួនាទីជាអ្នកការពារសន្តិសុខ ចំពេលពួកតាលីបង់កំពុងមានឥទ្ធិពលខ្លំាង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:១២
ចាប់ពីថ្ងៃអង្គារ ទី១៨ មិថុនានេះតទៅ កម្លំាងរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថានបានទទួលតួនាទីជាអ្នកការពារសន្តិសុខនៅទូទំាងប្រទេស បន្តពីកម្លំាងសម្ព័ន្ធមិត្ត។ ការផ្ទេរការធានាសន្តិសុខទៅរដ្ឋាភិបាលក្រុងកាប៊ូលថ្ងៃនេះបានធ្វើឡើង ចំពេលដែលកម្លំាងអូតង់កំពុងត្រៀមខ្លួនដកចេញពីទឹកដីអាហ្វហ្កានីស្ថានណ្តើរៗ និងត្រូវដកចេញទំាងអស់ នៅដំណាច់ឆ្នំា ២០១៤។ មួយវិញទៀត ឥទ្ធិពលរបស់កម្លំាងពួកឧទ្ទាមតាលីបង់ក៏កំពុងមានសន្ទុះកាន់តែខ្លំាងឡើងដែរ។
ដំណើរការនៃការផ្ទេរតួនាទីជាអ្នកធានាសន្តិសុខពីកម្លំាងអូតង់ ទៅឲ្យកម្លំាងរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្ថានបានចាប់ផ្តើមបណ្តើរៗតំាងពីខែកក្កដា ឆ្នំា ២០១១។ ថ្ងៃនេះ គឺជាការប្រគល់បញ្ចប់ទៅឲ្យរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្ថាននូវខេត្ត និងស្រុកដែលនៅសេសសល់ចំនួន ៩៥។ ដូច្នេះចាប់ពីថ្ងៃនេះតទៅ ការធានាសន្តិសុខនៅទូទំាងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន គឺជាភារកិច្ចរបស់កម្លំាងរដ្ឋាភិបាល គឺលែងជាការងាររបស់កម្លំាងអូតង់ទៀតឡើយ។ បើតាមកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងកាប៊ូល និងអង្គការអូតង់ តួនាទីរបស់ទាហានបរទេសមានពីរ ទីមួយ គឺជួយគំាទ្រការប្រយុទ្ធរបស់ទាហានអាហ្វហ្កានីស្ថាន ពិសេសជំនួយផ្លូវអាកាសនៅក្នុងករណីណាដែលមានការវាយប្រហារខ្លំាងក្លាពីក្រុមឧទ្ទាមតាលីបង់។ តួនាទីទីពីរ គឺជួយបន្តហ្វឹកហ្វឺនកម្លំាងសន្តិសុខអាហ្វហ្កានីស្ថានទំាង ៣៥ម៉ឺននាក់។
គួរជម្រាបជូនថា បច្ចុប្បន្ននេះ មានកម្លំាងអូតង់ប្រមាណជា ១០ម៉ឺននាក់ដែលកំពុងបំពេញបេសសកម្មនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថានដែលក្នុងនោះ មាន២ ភាគ ៤ ជាទាហានអាមេរិកំាង។ មួយវិញទៀត ក្នុងចំណោមទាហានបរទេសទំាងប្រមាណ ១០ម៉ឺននាក់ មានមួយចំនួនធំនឹងត្រូវដកចេញពីទឹកដីអាហ្វហ្កានីស្ថានចាប់ពីនេះ ទៅទល់នឹងដំណាច់ឆ្នំា ២០១៤ ខាងមុខ។ រីឯអាមេរិកបានគ្រោងទុកទាហានរបស់គេមួយចំនួនឲ្យបន្តបេសកកម្មនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន តែនៅមិនទាន់បានបញ្ជាក់ពីចំនួនពិតប្រាកដទេ។
កម្លំាងរដ្ឋាភិបាលនៅមានសមត្ថភាពខ្សោយ ប្រឈមនឹងពួកតាលីបង់
ជាង១០ឆ្នំា ក្រោយការដួលរលំនៃរបបតាលីបង់ក្នុងឆ្នំា ២០០១ ស្ថានការណ៍នៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថានហាក់ដូចជាបានធ្លាក់ដុនដាបទៅៗ។ ពីដំបូង សហគមន៍អន្តរជាតិ ពិសេសប្រជាជនអាហ្វហ្កានីស្ថានដែលធ្លាប់ស្គាល់រសជាតិរបបតាលីបង់ មានការត្រេកត្រអាល សប្បាយរីករាយដោយសង្ឃឹមថា ពួកគេនឹងទទួលបានសិទ្ធិសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញ។ តែជាង ១០ឆ្នំាក្រោយមក កម្លំាងរបស់ឧទ្ទាមតាលីបង់រឹតតែមានកម្លំាងខ្លំាងឡើងៗទៅវិញ។ ចូរកុំភ្លេចថា របបតាលីបង់នៅតែមានរចនាសម្ព័ន្ធរឹងមំា និងមានមូលដ្ឋាននៅសឹងគ្រប់ទីកន្លែងទំាងអស់នៅទូទំាងប្រទេស។
ចាប់តំាងពីឆ្នំា ២០០៥ មក ឥទ្ធិពលរបស់ពួកតាលីបង់បានផ្តើមមានកាន់តែខ្លំាងឡើងៗ។ ពួកគេមានលទ្ធភាព និងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការរៀបចំអំពើភេរវកម្មបង្ហូរឈាម នៅពេលណាក៏បាន និងនៅទីកន្លែងណាក៏បាន រហូតដល់ចំកណ្តាលបេះដូងទីក្រុងកាប៊ូល។ ជាក់ស្តែង នៅប៉ុន្មានម៉ោង មុនពិធីរៀបចំប្រគល់តួនាទីធានាសន្តិសុខទំាងស្រុងទៅឲ្យរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្ថានក្នុងថ្ងៃនេះ ពួកតាលីបង់បានបង្កអំពើភេរវកម្មបំផ្ទុះគ្រាប់បែកមួយគ្រាប់សំដៅមេដឹកនំាក្រុមជនជាតិភាគតិច Hazara ដោយបានផ្តាច់ជនស៊ីវិល ៣នាក់ និងរងរបួស ២៤នាក់ផ្សេងទៀត។ ដូច្នេះឃើញថា មានជំនួយពីកម្លំាងបរទេសប៉ុណ្ណឹងហើយ ពួកឧទ្ទាមនៅតែឡើងចាងខ្លំាង ចុះទំរំាអស់ពីជំនួយកម្លំាងបរទេសទៅ តើស្ថានការណ៍នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាននឹងទៅជាយ៉ាងណា។
ប្រជាជនអាហ្វហ្កានីស្ថានកំពុងក្តៅក្រហាយនឹងវត្តមានកម្លំាងបរទេស
ជាផ្លូវការ ការផ្ទេរនេះត្រូវបានធ្វើឡើង ដោយមានការព្រមព្រៀងគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាលក្រុងកាប៊ូល និងអង្គការអូតង់។ តែបើគេពិនិត្យឲ្យបានស៊ីជម្រៅបន្តិចឃើញថា វត្តមានរបស់កម្លំាងបរទេសហាក់ដូចជាលែងត្រូវបានទទួលស្វាគមន៍ដោយប្រជាជនអាហ្វហ្កានីស្ថានទៀតហើយ។ ពីដំបូង ប្រជាជនអាហ្វហ្កានីស្ថានទូទៅបានទទួលស្គាល់កម្លំាងបរទេសថា ជាកម្លំាងរំដោះដែលនឹងអាចនំាឲ្យពួកគេនូវសុខសន្តិភាព និងភាពសំបូររុងរឿង។ តែជាង ១០ឆ្នំាក្រោយមក ស្ថានភាពចេះតែដុនដាបទៅៗ រហូតធ្វើឲ្យប្រជាជនអាហ្វហ្កានីស្ថានភាគច្រើនចាត់ទុកកម្លំាងបរទេសថា ជាកម្លំាងឈ្លានពានទៅវិញ។
មួយវិញទៀត ប្រតិបត្តិការរបស់កម្លំាងអូតង់ក៏បានសម្លាប់ជនស៊ីវិលស្លូតត្រង់ ច្រើនជាងសម្លាប់ពួកឧទ្ទាមតាលីបង់។ នេះជារឿងមួយដែលបានធ្វើឲ្យរូបលោកប្រធានាធិបតីអាហ្វហ្កានីស្ថាន Hamid Karzaï មិនអាចទទួលយកបាន។ រីឯប្រជាជនអាហ្វហ្កានីស្ថានបានសម្តែងភាពក្តៅក្រហាយកាន់តែខ្លំាងឡើងៗ។ ក្រោមភ្នែកច្រមុះប្រជាជនអាហ្វហ្កានីស្ថានទូទៅ ស្ថានការណ៍អាហ្វហ្កានីស្ថានបច្ចុបប្បន្ន គឺអាក្រក់ និងដុនដាបជាងសម័យគ្រប់គ្រងរបស់ពួកតាលីបង់ទៅទៀត។
ក្នុងរយៈពេលជាង ១០ឆ្នំាកន្លងទៅនេះ សង្រ្គាមបានផ្តាច់ជិវិតមនុស្សជិត ៣ម៉ឺន ៥ពាន់នាក់ មានជនស៊ីវិល ទាហានបរទេសគ្រប់ជាតិសាសន៍ ទាហានរដ្ឋាភិបាល និងពួកឧទ្ទាមតាលីបង់។ ក្រៅពីចោលជីវិតទាហាននៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន សហគមន៍អន្តរជាតិក៏បានចំណាយប្រាក់អស់រាប់សិបម៉ឺនលានដុល្លារ។ ចាយអស់រាប់សិបលានដុល្លារដែលនៅទីបំផុត គេកំពុងសម្លឹងឃើញអាហ្វហ្កានីស្ថានស្ថិតក្បែរមាត់ជ្រោះសង្រ្គាមស៊ីវិលជាថ្មី៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ