សមុទ្រចិនខាងត្បូង៖ ចិនចាញ់ តែហ្វីលីពីនក៏មិនប្រាកដថាឈ្នះ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:០១
តុលាការមជ្ឈិតកម្មអន្តរជាតិនៅទីក្រុងឡាអេ បានសម្រេចដោយយោងតាមច្បាប់សមុទ្រអន្តរជាតិ ថាចិនពុំមានសិទ្ធិអ្វីមកលើតំបន់កូនកោះ ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងទេ ហើយហេតុផលប្រវត្តិសាស្ត្រដែលចិនបានលើកឡើង គឺវាពុំមានមូលដ្ឋានច្បាប់ត្រឹមត្រូវ ទៅតាមសន្ធិសញ្ញាច្បាប់សមុទ្រ ដែលចិនខ្លួនឯងជាប្រទេសហត្ថលេខីនោះទេ។ នៅថ្ងៃពុធនេះ រដ្ឋាភិបាលចិនបានប្រកាសក្តែងៗ ថាខ្លួនមិនខ្វល់នឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការនេះទេ ហើយចិនត្រៀមកម្លាំងគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីការពារអធិបតេយ្យភាពដែនទឹករបស់ខ្លួន បើមាននរណាហ៊ានមកបំពាន។ ចំណែកហ្វីលីពីន ដែលជាអ្នកឈ្នះ ហាក់កំពុងប្រុងប្រយ័ត្នខ្លាំង ដោយមិនចង់ប្រលែងជាមួយគ្រោះថ្នាក់។
អ្វីដែលយើងអាចទាញចេញបានពីការសម្រេចរបស់តុលាការអាជ្ញាកណ្តាលក្រុងឡាអេ កាលពីថ្ងៃ ១២ កក្កដា គឺមានពីរចំណុចធំៗ ហើយដែលពីរចំណុចនេះ វាមានហុចផលឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។
ទាត់ចោលហេតុផលប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ចិន៖
ទីមួយគឺ តុលាការបានទាត់ចោលហេតុផលដែលចិនបានលើកឡើងដើម្បីសំអាងទាមទារ យកដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង សឹងតែ៨០%ថាជារបស់ខ្លួន។ ចិនសំអាងលើហេតុផលប្រវត្តិសាស្ត្រ ថាដែនកោះទាំងឡាយក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង សុទ្ធតែធ្លាប់មានអ្នកនេសាទចិនទៅរកត្រី រឺក៏ទូកជំនួញចិនទៅសំចត តាំងតែពីសតវត្សទី១៣មកម្លេះ។ ដូច្នេះកោះទាំងនោះជារបស់ចិនទាំងអស់។
ចំណុចនេះ តុលាការបានសម្រេចថា ហេតុផលប្រវត្តិសាស្ត្រ មិនអាចយកមកជាសំអាងផ្លូវច្បាប់បានទេ។ មិនមែនមានតែទូកនេសាទចិនទេ ដែលបានឈប់សំចតនៅតាមកោះទាំងនោះ ទូកនេសាទជនជាតិផ្សេងក៏មាន។ បើដូច្នោះទីណាធ្លាប់មានជនជាតិចិនទៅដល់ គឺជារបស់ចិនទាំងអស់ហើយ។ ឧទាហរណ៍ងាយយល់ ប្រាសាទបូរាណខ្មែរយើង ដែលមាននៅពាសពេញប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន វាគ្រាន់តែបានបញ្ជាក់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រប៉ុណ្ណោះ តែយើងមិនអាចទៅទាមទារយកទឹកដីនោះ ថាជារបស់ខ្មែរបានទេ។
គ្មានកោះ គ្មានតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខ៖
ចំណុចទីពីរនៃសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការ គឺទាក់ទិនទៅនឹងការឲ្យនិយមន័យកោះ។ កោះដែលជាប់ជម្លោះនេះ គឺតំបន់កូនកោះScarborough ដែលមានចំងាយប្រមាណ១៨០គីឡូម៉ែត្រពីឆ្នេរសមុទ្រហ្វីលីពីន តែបើគិតពីចិនមក គឺចម្ងាយដល់ទៅ៥៦០គីឡូម៉ែត្រឯណោះ។ តាមច្បាប់អន្តរជាតិ តែកាលណាដីមួយដុំក្នុងសមុទ្រ ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាកោះរបស់ប្រទេសមួយ គឺមានន័យថា នៅជុំវិញកោះនោះចំងាយ៣២០គីឡូម៉ែត្រ គឺជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់ប្រទេសនោះ។
តុលាការសម្រេចថា តំបន់Scarborough មិនមែនជាកោះទេ គឺវាគ្រាន់តែជាថ្មប៉ប្រះទឹក ដែលម្តងលិចម្តងឃើញ ទៅតាមទឹកសមុទ្រជោររឺនាចតែប៉ុណ្ណោះ។ ហើយមួយទៀត ធាតុសំខាន់ដែលអាចចាត់ទុកជាកោះបាន គឺត្រូវមានប្រភពទឹកសាប ដើម្បីអាចឲ្យមនុស្សរស់នៅបាន។ ដូចគ្នាដែរ សម្រាប់តំបន់កូនកោះ Spratleys ដែលចិនកំពុងសាងសង់មូលដ្ឋានទ័ពនោះ ក៏តុលាការមិនបានចាត់ទុកថាជាកោះ ដែលមានចែងក្នុងសន្ធិសញ្ញាសមុទ្រអន្តរជាតិឆ្នាំ១៩៨២ដែរ។
អញ្ចឹងមិនថា ថ្មនៅតំបន់ Scarborough រឺ Spratleysទេ គឺមិនមែនជាកោះទាំងអស់ ហើយដូច្នេះ គឺគ្មានដំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខ៣២០គីឡូម៉ែត្រ នៅជុំវិញទេ។ អញ្ចឹងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខ គឺត្រូវវាស់គិតពីឆ្នេរសមុទ្ររបស់ប្រទេសនីមួយៗ។ អញ្ចឹងចិន មានសិទ្ធិគ្រប់គ្រងដែនសមុទ្រ តែចម្ងាយ៣២០គីឡូម៉ែត្រពីឆ្នេរកោះហៃណានតែប៉ុណ្ណោះ។ រឺក៏តំបន់ Scarborough គឺស្ថិតក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់ហ្វីលីពីន ដូចដែលហ្វីលីពីនបានទាមទារ។
ចិនថា សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការគ្រាន់តែជាក្រដាស ដែលគេអានហើយបោះចោល៖
ចិន ធ្លាប់បានប្រកាសយ៉ាងដាច់អហង្ការ ថាមិនទទួលស្គាល់សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការនេះទេ ព្រោះចិនដឹងយ៉ាងច្បាស់ថាគ្មានសង្ឃឹមឈ្នះទេ បើយកផ្លូវច្បាប់អន្តរជាតិមកនិយាយ។ គោលជំហរចិននៅពេលនេះ យើងឃើញថានៅតែរឹងទទឹងដដែល។ អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន បានថ្លែងថា សេចក្តីសម្រេចនេះ វាគ្មានអីខុសពីក្រដាសមួយសន្លឹកដែលគេអានហើយ រួចឈ្លីយកទៅចោលក្នុងធុងសម្រាមទេ។ ពាក្យនេះធ្ងន់ណាស់ ព្រោះវាមានន័យថា ចិនមិនញញើតនឹងស្ថាបន័យុត្តិធម៌អន្តរជាតិទេ ទាំងចិនខ្លួនឯងជាប្រទេសហត្ថលេខីនៃសន្ធិសញ្ញាច្បាប់សមុទ្រទៀត។
អគ្គរដ្ឋទូតចិន នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ថាសេចក្តីសម្រេចនេះ វាមិនខុសពីយកសាំងទៅចាក់លើភ្លើងឲ្យកាន់តែឆេះនោះទេ។ សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការ នឹងជម្រុញឲ្យប្រទេសដែលមានជម្លោះជាមួយចិន បានចិត្ត ហើយបង្ករបញ្ហារករឿងចិនកាន់តែខ្លាំង ដែលធ្វើឲ្យការដោះស្រាយបញ្ហាតាមការចរចា ត្រូវតែជួបបរាជ័យ។
ចិនត្រៀមការពារដែនអាកាស ក្នុងតំបន់មានជម្លោះ៖
មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ នៅថ្ងៃពុធនេះ រដ្ឋាភិបាលចិនបានប្រកាសថា និងបើកតំបន់ការពារដែនអាកាស នៅជុំវិញតំបន់ដែលមានជម្លោះ។ មូលដ្ឋានទ័ពអាកាសដែលចិនបានសាងសងនៅតំបន់ Spratleys នឹងទទួលយន្តហោះចម្បាំង ដើម្បីធ្វើការការពារសន្តិសុខ ហើយវាយប្រហារបើសិនជាបរទេសណាហ៊ានចូលលុកលុយ។ ហើយសូម្បីតែយន្តហោះស៊ីវីលដែលចង់ហោះឆ្លងកាត់ ក៏ត្រូវផ្តល់អត្តសញ្ញាណ និងសុំការអនុញ្ញាតិពីចិនដែរ ពុំនោះទេ គេនឹងបាញ់បំផ្លាញចោល។
តៃវ៉ាន់ ក៏ចាញ់នឹងគេដែរ៖
បញ្ហាលំបាកកាន់តែមានច្រើនថែមទៀត ដោយសារពេលនេះតៃវ៉ាន់ ក៏ក្តៅស្លឹកត្រចៀកដែរ ដោយសារសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការនេះ បានទាក់ទងដោយប្រយោលទៅដល់តៃវ៉ាន់។ តៃវ៉ាន់ បច្ចុប្បន្ននេះកំពុងគ្រប់គ្រងកោះមួយឈ្មោះ Taiping ដែលជាកោះធំជាងគេស្ថិតក្នុងប្រជុំកោះតំបន់Spratleys។ កោះនេះ មានប្រជាជនតៃវ៉ាន់រស់នៅ ហើយមានប្រភពទឹកសាប៤កន្លែង។ តែយោងតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការគឺថា គ្មានកោះណាមួយ ត្រូវទទួលស្គាល់ជាកោះពេញលក្ខណៈតាមផ្លូវច្បាប់ទេ។ ឥឡូវរដ្ឋាភិបាលតៃវ៉ាន់ បានបញ្ជូននាវាចម្បាំងឆ្ពោះទៅកោះនោះ ដើម្បីការពារបូរណភាពទឹកដីរបស់ខ្លួន ដែរ។
ហ្វីលីពីនឈ្នះក្តី តែត្រូវប្រយ័ត្នខ្លួន៖
បើ យោងតាមទ្រឹស្តី គឺហ្វីលីពីនឈ្នះមែន តែការពិតជាក់ស្តែង ហ្វីលីពីននៅមិនទាន់ឈ្នះទេ។ ជ័យជំនះនេះក៏មិនមែនរបស់ហ្វីលីពីនតែម្នាក់ឯងដែរ គឺសម្រាប់ប្រទេសផ្សេងទៀត ដែលត្រូវចិនរំលោភបំពាន។ តែយ៉ាងណាហ្វីលីពីន ហាក់បញ្ចេញឥរិយាបថប្រុងប្រយ័ត្នច្រើនណាស់ ក្រោយពេលដែលទទួលបានលទ្ធផលល្អនេះ។
ជាការពិត សហគមអន្តរជាតិ បានអំពាវនាវឲ្យភាគីទាំងសងខាងប្រកាន់ជំហរស្ងៀមស្ងាត់ ហាមនិយាយអ្វីដែលមានលក្ខណៈឌឺដង នាំឲ្យឈានទៅដល់ជម្លោះប្រើកម្លាំង។ យើងឃើញថាហ្វីលីពិន បានខាំមាត់សង្កត់ចិត្តមិនបាននិយាយអ្វីច្រើន ឲ្យចិនខឹងទេ។ តែផ្ទុយទៅវិញចិនទេ ដែលក្តៅក្រហល់ក្រហាយ ប្រកាសប្រើកម្លាំង តែម្នាក់ឯង។
ដូចយើងដឹងស្រាប់ថា អ្នកដែលដាក់ពាក្យប្តឹងទៅតុលាការអាជ្ញារកណ្តាលអន្តរជាតិនេះ គឺរដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីនមុន ដែលមានលោកអាគីណូ ជាប្រធានាធិបតី។ រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីនថ្មី ដែលដឹកនាំដោយលោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌុយទែតេ នេះ មានគោលនយោបាយផ្សេងដោយឡែក។ នៅមុនតុលាការសម្រេចសេចក្តី២ថ្ងៃ លោកប្រធានាធិបតីនេះបានប្រកាសថា ទោះបីហ្វីលីពីនឈ្នះ ក៏ហ្វីលីពីនសុខចិត្តចរចា ដើម្បីចែកភោគផលធម្មជាតិនៅបាតសមុទ្រជាមួយចិនដែរ។ ត្រង់ចំណុចនេះ យើងឃើញថារដ្ឋាភិបាលថ្មីហ្វីលីពីនថ្មី ខ្លាចចិនរួចទៅហើយ។
តាមការសន្និដ្ឋាន លោករ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌុយទែតេ មានទំនោរចង់ចាប់ដៃចងមិត្តជាមួយចិន ព្រោះត្រូវការហ៊ុនវិនិយោគចិន ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ គាត់ធ្លាប់ប្រកាសច្រើនលើកមកហើយ ថាចង់ស្តារទំនាក់ទំនងជាមួយរដ្ឋាភិបាលចិន ឲ្យល្អឡើងវិញ។
អ្វីដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ ចាប់ពីពេលនេះទៅ តើសហគមអន្តរជាតិ មានជាអាទិ៍ សហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុបនិង សហគមអាស៊ាន មានគោលជំហរយ៉ាងណាចំពោះចិន ដែលកំពុងតែធ្វើផ្គរធ្វើភ្លៀងតែម្នាក់ឯង ក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកនេះ។ តំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះ គឺជាច្រកចរាចរណ៍នាវាដឹកទំនិញដ៏សំខាន់ ដែលមួយឆ្នាំៗ គិតជាទឹកប្រាក់ស្មើនឹង៤៥០០ពាន់លានដុល្លារ។ ដូច្នេះបើតំបន់នេះត្រូវចិនអាងយ៉ាងតែម្នាក់ឯង រឺក៏មានការប៉ះទង្គិចផ្នែកយោធា អាមេរិកបានសន្យាហើយថា អាមេរិកមិនអាចឱបដៃមើលបានទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ