តើនាវាចម្បាំងអាមេរិកពិតជាបានរំលោភអធិបតេយ្យចិនមែនឬ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:១៣
កាលពីថ្ងៃអង្គារ អាមេរិកបានបញ្ជូននាវាចម្បាំងមួយគ្រឿងឲ្យចូលទៅក្បែរកោះ ដែលចិនបានសាងសង់ នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងបានបញ្ចេញប្រតិកម្មដោយកំហឹងភ្លាមៗ ដោយចោទអាមេរិកថាបានរំលោភចូលដោយខុសច្បាប់ ក្នុងដែនទឹករបស់ចិន។ ក៏ប៉ុន្តែ អាមេរិកវិញអះអាងថា ប្រតិបត្តិការនាវាចម្បាំងរបស់ខ្លួននេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃសិទ្ធិសេរីភាពនាវាចរណ៍ ហើយស្របទៅតាមច្បាប់អន្តរជាតិ។ តើច្បាប់អន្តរជាតិចែងយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ អំពីរឿងនេះ?
កោះដែលអាមេរិកបញ្ជូននាវាចម្បាំងឲ្យចូលទៅក្បែរ កាលពីថ្ងៃអង្គារ គឺស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ប្រជុំកោះ Spratly។ ប្រជុំកោះ Spratly ក៏ដូចជាប្រជុំកោះ Paracel គឺសុទ្ធសឹងជាចំណុចក្តៅ នៃជម្លោះដែនសមុទ្រ រវាងចិន និងប្រទេសចំនួន ៤ នៅអាស៊ាន គឺវៀតណាម ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី និងព្រុយណេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ខុសពីប្រជុំកោះ Paracel ដែលស្ថិតនៅប៉ែកខាងជើង ក្បែរកោះហៃណានរបស់ចិន ប្រជុំកោះ Spratly ដែលចិនទាមទារកម្មសិទ្ធិដែរនោះ គឺស្ថិតនៅចុងខាងត្បូង នៃតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ពោលគឺ នៅក្បែរប្រទេសព្រុយណេ និងម៉ាឡេស៊ី ហើយស្ថិតនៅចម្ងាយរាប់ពាន់គីឡូម៉ែត្រពីឆ្នេររបស់ចិន។
កាលពីថ្ងៃអង្គារ មន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកបានបញ្ជាក់ច្បាស់ៗដោយគ្មានលាក់លៀមថា នាវាពិឃាដ USS Lassen ពិតជាបានធ្វើដំណើរចូលទៅក្នុងរង្វង់ ១២ម៉ាយល៍ ពីកោះសិប្បនិម្មិតរបស់ចិននៅ Spratly ហើយថា ការបញ្ជូននាវាចម្បាំងចូលទៅក្នុងដែនទឹកនេះ គឺមិនបានសុំការអនុញ្ញាតជាមុនពីរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងនោះទេ។
យោងតាមច្បាប់សមុទ្រអន្តរជាតិ ដែនទឹកក្នុងរង្វង់ ១២ម៉ាយល៍ពីកោះ ត្រូវចាត់បញ្ចូលជាដែនទឹករបស់ប្រទេសដែលជាម្ចាស់កោះ។ ដូច្នេះ នាវាចម្បាំងអាមេរិក គឺពិតជាបានរំលោភលើដែនទឹករបស់ចិន... ប្រសិនបើអាមេរិកទទួលស្គាល់កោះនោះថាជាកម្មសិទ្ធិរបស់ចិន។
តាមការពិត បើទោះបីជាអាមេរិកទទួលស្គាល់កោះនោះថាជាកោះរបស់ចិន ក៏ដែនទឹកក្នុងរង្វង់ ១២ម៉ាយល៍ជុំវិញកោះនោះមិនអាចចាត់បញ្ចូលជាដែនទឹករបស់ចិននោះដែរ ដោយសារតែកោះនោះជាកោះសិប្បនិម្មិត ដែលចិនសង់ឡើង តាមរយៈការបូមដីចាក់ពីលើកូនកោះតូចមួយ ដែលលេចចេញផុតពីទឹកតែនៅពេលទឹកនាចប៉ុណ្ណោះ។
យោងតាម អនុសញ្ញាអ.ស.បស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ (UNCLOS) ដី ថ្ម ឬពំនូកខ្សាច់ ដែលចេញផុតពីទឹកតែនៅពេលទឹកនាច ហើយលិចបាត់ទៅវិញនៅពេលទឹកជោរ មិនអាចយកមកធ្វើជាគោល ដើម្បីកំណត់ដែនទឹករបស់ប្រទេសជាម្ចាស់កោះបានទេ ឬនិយាយបានម្យ៉ាងទៀតថា ដែនទឹកនៅក្នុងរង្វង់ ១២ម៉ាយល៍ជុំវិញកោះនេះមិនអាចចាត់បញ្ចូលជាដែនទឹករបស់ម្ចាស់កោះបានទេ ហើយបើទោះបីជាម្ចាស់កោះខិតខំសាងសង់ពង្រីកបន្ថែម ដើម្បីឲ្យកោះនេះចេញផុតពីទឹកជាលក្ខណៈអចិន្រ្តៃយ៍ក៏ដោយ ក៏មិនអាចទាមទារយកដែនទឹក ១២ម៉ាយល៍ជុំវិញនេះបានដែរ។
ហេតុដូច្នេះហើយបានជា នៅក្នុងចំណោមកោះរាប់សិប នៅក្នុងប្រជុំកោះ Spratly អាមេរិកជ្រើសរើសយកកោះសិប្បនិម្មិត ជាចំណុចល្បាត ដែលត្រូវបញ្ជូននាវាចម្បាំងឲ្យចូលទៅក្នុងរង្វង់ ១២ម៉ាយល៍ កាលពីថ្ងៃអង្គារ។
តាមការពិត សកម្មភាពរបស់នាវាចម្បាំងអាមេរិក នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង កាលពីថ្ងៃអង្គារ មិនមែនកើតឡើងដោយចៃដន្យ ឬដោយឥតព្រាងទុកនោះទេ តែវាជាប្រតិបត្តិការ ដែលអាមេរិករៀបចំធ្វើឡើងដោយម៉ត់ចត់។
គេសង្កេតឃើញថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីងតោនធ្លាប់បានប្រកាសច្បាស់ៗរួចមកហើយថា អាមេរិកនឹងធ្វើដំណើរចូលទៅគ្រប់តំបន់ទាំងអស់ ដែលអនុញ្ញាតដោយច្បាប់អន្តរជាតិ ដោយក្នុងនោះរាប់ទាំងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។ បើទោះបីជាចិនបានព្រមានទុកជាមុនជាច្រើនដង ដោយប្រើពាក្យសម្តីធ្ងន់ៗ អាមេរិកនៅតែបញ្ជូននាវាចម្បាំងទៅក្បែរកោះសិប្បនិម្មិតរបស់ចិន ដោយមិនសុំការអនុញ្ញាតអ្វីទាំងអស់ពីរដ្ឋាភិបាលចិន សូម្បីតែជូនដំណឹងជាមុនក៏មិនបានធ្វើផង។ ទាំងនេះ គឺជាការបង្ហាញឲ្យឃើញច្បាស់ថា គោលដៅពិតប្រាកដរបស់អាមេរិក គឺបង្ហាញពីការប្រឆាំងនឹងសកម្មភាពវាតទីរបស់ចិន នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
តាមការពិត នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ទាក់ទងនឹងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង អ្វីដែលធ្វើឲ្យអាមេរិក និងប្រទេសជាប់ជម្លោះផ្សេងទៀត ព្រួយបារម្ភខ្លាំង គឺនៅត្រង់ថា ចិនមិនមែនមានមហិច្ឆតាត្រឹមតែទាមទារយកកោះ និងដែនទឹក ១២ម៉ាយល៍ជុំវិញកោះ នៅក្នុងតំបន់នេះប៉ុណ្ណោះទេ តែចង់ទាមទារសិទ្ធិបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខ ដែលលាតសន្ធឹងរហូតដល់ ២០០ម៉ាយល៍ពីកោះ។ ប្រសិនបើចិនអាចទាមទារកម្មសិទ្ធិលើទាំងប្រជុំកោះ Paracel និងប្រជុំកោះ Spratly ហើយអាចបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខ ២០០ម៉ាយល៍ ជុំវិញប្រជុំកោះនេះបានពិតមែន មានន័យថា តំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងស្ទើរតែទាំងមូលនឹងត្រូវស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ចិន ហើយធនធានធម្មជាតិទាំងអស់នៅក្នុងតំបន់នេះត្រូវបានទៅចិនដោយផ្តាច់មុខ ស្របទៅតាម លក្ខន្តិកៈនៃតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខ ដែលមានចែងនៅក្នុងអនុសញ្ញាអ.ស.ប ស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ