របបសឹកពន្យារ ថ្ងៃបោះឆ្នោត ទៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៦
របបសឹកថៃ នៅថ្ងៃពុធទី ២៧ ឧសភា បានប្រកាសថា ថ្ងៃបោះឆ្នោតជាតិនឹងត្រូវប្រព្រឹត្តទៅឆ្នាំក្រោយ។ តាមអ្នកនាំពាក្យ របស់រដ្ឋាភិបាលថៃ ការបោះឆ្នោតបែបប្រជាធិបតេយ្យនឹងមិនអាចធ្វើឡើង នៅមុនខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៦។ អ្នកនាំពាក្យថៃ បាននិយាយ យ៉ាងដូច្នេះ នៅក្រោយលោកប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចារ ទទួលជួបគណៈប្រតិភូឯកអគ្គរដ្ឋទូតរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅទីក្រុងបាងកក នៅថ្ងៃពុធនេះ។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៣៩
តាមអ្នកនាំពាក្យរបស់រដ្ឋាភិបាល នៅថ្ងៃពុធនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចារចង់ឲ្យថ្ងៃបោះឆ្នោតធ្វើឡើង នៅខែ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦។ នៅថ្ងៃ រំលឹកខួបមួយឆ្នាំ នៃការចូលកាន់អំណាចរបស់របបសឹកថៃ កាលពីថ្ងៃទី ២២ ឧសភា លោកប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា បានធ្លាប់បានប្រកាសថា ការបោះឆ្នោតជាតិ នឹងអាចរៀបចំធ្វើនៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០១៦។
នៅក្រោយធ្វើរដ្ឋប្រហារផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលរបស់លោកស្រីយីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត របបសឹកថៃបានប្រកាសពន្យារការរៀបចំបោះឆ្នោតជាតិ មួយលើកជាពីរ លើក។ នៅក្រោយពេលធ្វើរដ្ឋប្រហារភ្លាម ប្រមុខយោធា ថៃ លោកប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចាធ្លាប់បានប្រកាសថា ការបោះឆ្នោតជាតិនឹងអាចរៀបចំ ធ្វើ នៅក្នុងរយៈពេល ១៥ខែ។ បើគិតចាប់តាំងពីថ្ងៃធ្វើរដ្ឋប្រហារ ការបោះឆ្នោតសភា និងរដ្ឋាភិបាល នឹងត្រូវប្រព្រឹត្តទៅ នៅអំឡុងខែសីហា ឆ្នាំនេះ។
ប៉ុន្តែ នៅ ប៉ុន្មានខែក្រោយ ចូលដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចារ បានប្តូរគំនិត និងបានប្រកាសរុញថ្ងៃបោះឆ្នោត ឲ្យទៅនៅខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០១៦វិញ។ នៅថ្ងៃនេះ អ្នកនាំពាក្យក៏បានបញ្ជាក់ថា ដោយសារតែគេត្រូវរៀបចំការបោះឆ្នោតប្រជាមតិទៅលើសេចក្តីព្រាងរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី ថ្ងៃបោះឆ្នោតសភា នឹងត្រូវលើកពេល ទៅធ្វើ នៅខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០១៦។ ពោលគឺ២ឆ្នាំក្រោយយោធាធ្វើរដ្ឋប្រហារ និងចូលដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល។
តាមរបបសឹក គេរំពឹងថា នឹងអាចរៀបចំ ការបោះឆ្នោតប្រជាមតិលើច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី ក្នុងអំឡុងខែ មករា ឆ្នាំក្រោយ ពោលគឺ នៅក្រោយពេលដែលគណៈកម្មការសភាដែលបង្កើតឡើងដោយរបបសឹក បញ្ចប់ ការងារត្រួតពិនិត្យជាចុងក្រោយ និងបោះឆ្នោតអនុម័តលើខ្លឹមសារ សេចក្តីព្រាងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំនេះ។
លោកប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា អះអាងថា ខ្លួនត្រូវការពេលវេលាដើម្បីបង្កើតរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី មួយដែលនឹងធានា មិនឲ្យប្រទេសថៃ ជួបវិបត្តិនយោបាយជាថ្មី។ តាមប្រមុខយោធាថៃ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ថ្មីនឹងធានាមិនឲ្យមានការបែកបាក់ គ្នា ក្នុងសង្គមប្រជាជនថៃ ព្រោះថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញថៃថ្មី នឹងផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់គ្រប់ភាគីគណបក្សនយោបាយ ហើយនិងបោសសម្អាត ក្រុមពុករលួយ នៅក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយ។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញទី ២០របស់ថៃ
នេះជាលើកទី ២០ហើយ ដែលរដ្ឋធម្មនុញ្ញថៃត្រូវធ្វើវិសោធនកម្ម ឬក៏សរសេរឡើងវិញ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៣២ ឆ្នាំដែលរាជបល្ល័ង្កថៃលែងដឹកនាំប្រទេសផ្ទាល់ និងផ្ទេរអំណាចទៅឲ្យរដ្ឋាភិបាលចេញមកពីការបោះឆ្នោត។ ជាញឹកញយ រដ្ឋធម្មនុញ្ញថៃ ត្រូវបានកែតម្រូវ ឬសរសេរឡើងវិញ នៅក្រោយពេលដែលមានរដ្ឋប្រហារយោធាថៃម្តងៗ។ ដូច្នេះ គេមិនប្រាកដទេថា ការកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកនេះ ដែលមិនមែនជាលើកចុងក្រោយនោះ នឹងអាចជួយប្រទេសថៃ កុំឲ្យជួបវិបត្តិនយោបាយទៅថ្ងៃមុខនោះ។
សង្គមថៃបានស្គាល់ការបែកបាក់គ្នាខ្លាំង សឹងស្តារលែងរួច ដោយសារតែជម្លោះ ដណ្តើមអំណាចរវាងក្រុមអ្នកនយោបាយ។ ប្រជាជនថៃបានបែកខ្ញែកគ្នា ជាពីរក្រុម ចាប់តាំងពីយោធាធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់លោកថាក់ស៊ីន ចេញពី អំណាច នៅឆ្នាំ ២០១០។ ក្រុមអាវលឿង តំណាងឲ្យក្រុមបញ្ញវន្ត អ្នករស់នៅទីក្រុង និងអ្នកគាំទ្រក្រុមរាជវង្ស។ ចំណែកក្រុមអាវក្រហមដែលតំណាងឲ្យប្រជាជននៅតាមទីជនបទ គាំទ្រគណបក្សរបស់លោកថាក់ស៊ីន។
លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យថៃ ដើរថយក្រោយ
នៅក្នុងសេចក្តីព្រាង រដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលរបបសឹកបញ្ចេញឲ្យឃើញជាសាធារណៈ កាលពីខែមេសា គេបានសរសេរថា ការបោះឆ្នោតសភា នៅថ្ងៃខាងមុខ នឹងធ្វើឡើងតាមប្រព័ន្ធសមាមាត្រ ដោយយកគំរូតាមប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។ ដោយជ្រើសរើសប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតប្រភេទនេះ របបសឹកមានទិសដៅ កាត់បន្ថយឥទ្ធិពលរបស់គណបក្សធំៗ ជាពិសេស បិទផ្លូវកុំឲ្យក្រុមគ្រួសាររបស់លោកថាក់ស៊ីនអាចត្រលប់ចូលមកឆាកនយោបាយ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី នឹងបើកផ្លូវផងដែរ ឲ្យគណបក្សតូចៗចូលរួមនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល។ ប្រព័ន្ធ បោះឆ្នោតថ្មីនឹងអនុញ្ញាតឲ្យមានរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ពោល គឺគណបក្សធំ ដែលអាចទទួលសំលេងឈ្នះឆ្នោតច្រើន ឧទាហរណ៍ ករណី គណបក្សរបស់លោកថាក់ស៊ីន ដែលតែងតែឈ្នះឆ្នោតជាប់ជានិច្ច តាំងពីឆ្នាំ ២០០១ នឹងលែងមានសំលេងផ្តាច់មុខ ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលតែម្នាក់ដូចមុនទៀតហើយ។
ចំណុចសំខាន់ពីរទៀត របស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីដែល ធ្វើឲ្យគេបារម្ភខ្លាំងគឺបើ តាមសេចក្តីព្រាង បេក្ខជនណាម្នាក់ ដែលមិនមែនជាអ្នកនយោបាយ ឬក៏អ្នកដែលមិនបានទទួលសំឡេងឆ្នោតពីប្រជាជន ទាល់តែសោះនោះ នឹងអាចសភា ជ្រើសរើសឲ្យមកធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តី។ តាមសេចក្តីព្រាងរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី សមាជិកព្រឹទ្ធសភានឹងចេញមកពីការតែងតាំងពីក្រុមប្រឹក្សាជាតិ ប៉ុន្តែ នឹងមិនចេញមកពីការបោះឆ្នោតដូចមុនៗ
បោះឆ្នោតប្រជាមតិនៅខែមករា ឆ្នាំ ២០១៦
លោកប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា ធ្លាប់ប្រឆាំងមិនឲ្យមានការបោះឆ្នោតប្រជាមតិទេ ព្រោះវាមានន័យស្មើនឹងការផ្តល់សំលេងដល់ប្រជាជន ក្នុងការសម្រេចថា តើគេគួរទទួលយករដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី នេះឬក៏អត់។ របបសឹកថៃ ទើបតែបានប្តូរចិត្តវិញ នៅសប្តាហ៍មុន ឲ្យមានការបោះឆ្នោតប្រជាមតិវិញ បន្ទាប់ពីខ្លួនទទួលរលករិះគន់ ទាំងពីក្រុមអ្នកប្រឆាំង និងក្រុមនិស្សិត ដោយសារតែចំណុចចម្រូងចម្រាសច្រើន នៅក្នុងសេចក្តីព្រាងរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី។
បើទោះបីជារបបយោធាថៃយល់ព្រមឲ្យមានការបោះឆ្នោតប្រជាមតិ ប៉ុន្តែ គេមិនសង្ឃឹមថា វានឹងធ្វើឲ្យរបបសឹកព្រមលុបចោលចំណុចចម្រូងចម្រាសដែលទទួលរងការរិះគន់ដែរ។ ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃបានប្រកាសហើយថា ការបោះឆ្នោតប្រជាមតិនឹងធ្វើទៅលើតែមួយផ្នែក គឺមិនទៅលើសេចក្តីព្រាងទាំងស្រុងរបស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ