កម្ពុជាត្រូវការពង្រឹងស្ថាប័នដើម្បីជំរុញល្បឿននៃកំណែទម្រង់!
បច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជាកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលនៃកំណែទម្រង់ក្នុងគ្រប់វិស័យ។ ពាក្យកំណែទម្រង់កំពុងពេញនិយម រាប់តាំងពីកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតរហូតដល់ទម្លាប់ធ្វើការនិងផ្នត់គំនិតមនុស្សក្នុងសង្គម។ ប៉ុន្តែ កិច្ចការមួយដែលសំខាន់ដើម្បីពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពការងារ និងជំរុញល្បឿននៃកំណែទម្រង់ គឺការពង្រឹងស្ថាប័នរដ្ឋឲ្យរឹងមាំនិងឲ្យមានដំណើរការស្របតាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋពិតប្រាកដ។ ម្យ៉ាងទៀត ការពង្រឹងស្ថាប័នអាចកាត់បន្ថយអំណាចបុគ្គល និង លុបបំបាត់ទម្លាប់ដឹកនាំតាមបែបបក្ខពួក និងគ្រួសារនិយមទៀតផង។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:០១
នៅលើលោកនេះ មានប្រទេសមិនច្រើនទេដែលបានឆ្លងកាត់របបកាប់សម្លាប់មនុស្សនិងរងការបំផ្លិចបំផ្លាញយ៉ាងដំណំដូចជាកម្ពុជា។ ប្រវត្តិសាស្ត្រដែលដិតដាមដោយសង្គ្រាមហែកហួរគ្នារហូតដល់ធ្លាក់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមកាលពីចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧៥ដល់១៩៧៩ គឺជាសោកនាដកម្មដ៏ធំធេងបំផុត។ ដូច្នេះ សន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ និងការអភិវឌ្ឍដែលកម្ពុជាទទួលបានសព្វថ្ងៃគឺជាសមិទ្ធផលដែលគេមិនអាចមើលរំលងបាន។
ប៉ុន្តែ ការផ្តេកផ្តួលទៅលើអតីតកាលខ្លាំងពេកអាចក្លាយជាលេសក្នុងការបិទបាំងភាពយឺតយ៉ាវនៃដំណើរឆ្ពោះទៅអនាគតជាមិនខាន។ ក្នុងន័យនេះ កម្ពុជាត្រូវគេមើលឃើញថាមានឱកាសអាចដើរចេញពីភាពក្រីក្របានលឿនជាងនេះ ហើយក៏អាចចាក់គ្រឹះប្រជាធិបតេយ្យនិងនីតិរដ្ឋបានឆាប់រហ័សជាងនេះដែរ ប្រសិនបើអ្នកនយោបាយនាំគ្នាកែតម្រូវចំណុចអសកម្មរបស់ខ្លួនហើយនាំគ្នាពង្រឹងស្ថាប័នឲ្យបានរឹងមាំជំនួសឲ្យទម្លាប់ដឹកនាំតាមបែបបុគ្គលនិយមឬ«ប្រធាននិយម»។
នៅកម្ពុជា មានកត្តាពីរដែលធ្វើឲ្យមនុស្សមានឥទ្ធិពលខ្លាំងជាងស្ថាប័ន៖ ទី១គឺប្រាក់ និងទី២គឺអំណាច។ ដើម្បីបង្កើនឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនឲ្យកាន់តែខ្លាំង មនុស្សត្រូវការប្រាក់ផងនិងអំណាចផង។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាអ្នកមានប្រាក់ប្រើទឹកប្រាក់ដើម្បីទាក់អំណាច រីឯអ្នកមានអំណាចប្រើអំណាចដើម្បីរកប្រាក់។ ជាផលវិបាក ទម្លាប់បែបនេះធ្វើឲ្យនិតិរដ្ឋចុះខ្សោយជាស្វ័យប្រវត្តិ រីឯស្ថាប័នរដ្ឋវិញក៏ទន់ខ្សោយនិងខ្វះប្រសិទ្ធភាពដែរ។
វាមិនមែនជារឿងពិបាកយល់នោះទេ៖ នៅពេលដែលមនុស្សទូទៅងាកទៅស្ងប់ស្ងែងហើយកោតខ្លាចអំណាចបុគ្គល ពួកគេនឹងមិនសូវឲ្យតម្លៃទៅលើការគោរពច្បាប់ឡើយ។ រីឯបុគ្គលដែលមានអំណាចទៀតសោតក៏ងាយនឹងបំពានច្បាប់ដែរដោយសារតែពួកគេដឹងច្បាស់ថា ឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនដែលកើតចេញពីការផ្សំកម្លាំងធាតុទាំងពីរ (គឺប្រាក់ និងអំណាច) ពិតជាគ្មានអ្នកណាអាចយកឈ្នះបានឡើយ។ សូម្បីតែអ្នកអនុវត្តច្បាប់ក៏គង់តែស្រវាំងភ្នែកនៅចំពោះមុខឥទ្ធិពលទឹកប្រាក់និងអំណាចដែរ។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជានៅកម្ពុជា ដំណើរការរបស់រដ្ឋបាលសាធារណៈក៏ដូចជារបស់គណបក្សនយោបាយមួយដែរច្រើនតែគោរពប្រធានធំជាងគោរពគោលការណ៍ស្ថាប័ន។ ឲ្យតែលោកប្រធានថាយ៉ាងម៉េច កូនចៅក៏រត់ខ្វែងដៃជើងតាមបទបញ្ជាទោះជាបញ្ជានោះខុសពីគោលការណ៍ច្បាប់ក៏ដោយ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ រយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ មានការវិវឌ្ឍវិជ្ជមានមួយចំនួនគួរឲ្យកត់សម្គាល់៖ បច្ចុប្បន្ន គណបក្សនីមួយៗនាំគ្នានិយាយអំពីកំណែទម្រង់។ កំណែទម្រង់ក៏កំពុងត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងគ្រប់វិស័យ។ ប៉ុន្តែ ផ្នត់គំនិតដឹកនាំតាមបែប«ប្រធាននិយម»ដែលនៅតែចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅនៅឡើយនោះក្លាយជាឧបសគ្គធំធេងណាស់សម្រាប់នយោបាយកំណែទម្រង់ទាំងក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋ ទាំងក្នុងគណបក្សនយោបាយ។ ជាក់ស្តែង នៅកម្ពុជា រដ្ឋក្រជាងមន្ត្រីរាជការធំៗដែលជាអ្នកធ្វើការបម្រើរដ្ឋ។ ម្យ៉ាងទៀត នៅពេលមានបញ្ហាអ្វីមួយ ពលរដ្ឋរងគ្រោះច្រើនតែរត់រកអន្តរាគមន៍ពីបុគ្គលដែលមានឥទ្ធិពលច្រើនជាងរត់រកអន្តរាគមន៍ពីស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់។
មានមូលហេតុច្រើនយ៉ាងដែលគេអាចលើកមកពន្យល់បញ្ហានេះបាន។ មូលហេតុសំខាន់ជាងគេគឺមរតកនយោបាយនិងផ្នត់គំនិតខុសឆ្គងមួយចំនួននៅក្នុងសង្គមពោលគឺសង្គមខ្មែរចូលចិត្តកោតខ្លាចអំណាចបុគ្គលជាងកោតខ្លាចច្បាប់។ ចំណែកអ្នកនយោបាយខ្មែរវិញក៏មានទម្លាប់ចូលចិត្តប្រើអំណាចជាងប្រើច្បាប់ដែរ។ តាមពិត ក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ផ្នត់គំនិតបែបនេះវាគួរតែហួសសម័យទៅហើយ ប៉ុន្តែ ទស្សនៈចាស់គំរឹលនេះនៅតែកប់ជ្រៅក្នុងមនុស្សខ្មែរដែលពិបាកនឹងលាងជម្រះនៅឡើយ។
ដូច្នេះ ដល់ពេលហើយដែលកម្ពុជាត្រូវពង្រឹងស្ថាប័នរដ្ឋឬនីតិរដ្ឋឲ្យបានរឹងមាំដោយត្រូវកាត់បន្ថយរបៀបដឹកនាំតាមបែបបុគ្គលនិយមជាចាំបាច់ពីព្រោះថាប្រទេសមួយអាចមានស្ថិរភាពបានទាល់តែប្រទេសនោះ៖ ទី១ មានខឿនសេដ្ឋកិច្ចរឹងមាំ និងទី២ មាននីតិរដ្ឋពិតប្រាកដ ពោលគឺគ្រប់ស្ថាប័នទាំងអស់ជាពិសេសស្ថាប័នរដ្ឋត្រូវដំណើរការដោយគោរពគោលការណ៍ច្បាប់ជាធំ។
នៅពេលដែលមនុស្សគ្រប់គ្នាគោរពនិងអនុវត្តច្បាប់ជំនួសឲ្យការគោរពនិងកោតខ្លាចអំណាចបុគ្គលឬអំណាចទឹកប្រាក់ រាល់កំណែទម្រង់នឹងសម្រេចបានលទ្ធផលយ៉ាងលឿនរហ័ស រីឯស្ថាប័នរដ្ឋក៏មានស្ថិរភាព និងប្រសិទ្ធភាពដែរ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការបណ្តែតបណ្តោយឲ្យអំណាចស្ថាប័នទន់ខ្សោយជាងអំណាចបុគ្គល នីតិរដ្ឋប្រាកដជាមិនអាចកើតមាននៅកម្ពុជានោះឡើយ។ រីឯកំណែទម្រង់ទាំងឡាយក៏មិនអាចលឿនទៅមុខបានដែរ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ