តើសាធារណរដ្ឋអាហ្រ្វិកកណ្តាលនឹងទទួលរងការពុះចែកជាថ្មី ឬយ៉ាងណា?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៤៧
សាធារណរដ្ឋអាហ្រ្វិកកណ្តាលទើបបានប្រារព្ធខួបឯករាជ្យជាតិគម្រប់ ៥៤ឆ្នំាកាលពីថ្ងៃទី១៣ សីហា ឆ្នំា ២០១៤។ ខុសពីប៉ុន្មានឆ្នំាមុន បុណ្យឯករាជ្យជាតិឆ្នំានេះបានធ្វើឡើង ចំពេលដែលប្រទេសកំពុងជួបវិបត្តិនយោបាយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ គឺជាវិបត្តិនយោបាយដែលបានផ្ទុះឡើង នៅក្រោយរដ្ឋប្រហារយោធាទម្លាក់លោកប្រធានាធិបតីស្របច្បាប់ហ្រ្វង់ស័រ បូហ្ស៊ីហ្សេក្នុងខែមីនា ឆ្នំា ២០១៣ ដោយក្រុមឧទ្ទាមសេលេកា អ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម។ ជាង ១ឆ្នំា ក្រោយមក និងបើទោះបីជាមានអន្តរាគមន៍ពីប្រទេសបារំាង និងសហភាពអាហ្រ្វិកក៏ដោយ ក៏ប្រទេសអាហ្រ្វិកមួយនេះនៅបន្តជួបវិបត្តិយ៉ាងស្មុគស្មាញ និងប្រហែលជាចៀសមិនរួចពីការពុះចែកជាថ្មីទេ។ ហេតុអ្វីបានជាយ៉ាងដូច្នេះ?
វាហាក់ដូចជារហ័សពេកដែលគេហ៊ាននិយាយថា ស្ថានការណ៍នៅសាធារណរដ្ឋអាហ្រ្វិកកណ្តាលបានធ្វើដំណើរមកដល់ចំណុចមួយដែលខ្លួនបានចាប់ផ្តើម មានន័យថា ការពុះចែកប្រទេសជាពីរបំណែក។ តែបើគេផ្អែកលើតថភាពជាក់ស្តែងដែលបាន និងកំពុងកើតមាននាពេលសព្វថ្ងៃនោះ គេពិតជាហ៊ានអះអាងទុកជាមុនថា ប្រទេសអាហ្រ្វិកមួយនេះបាន និងកំពុងវិលទៅរកទ្រនំចាស់របស់ខ្លួនវិញហើយ។ ប្រសិនជាដូច្នោះមែន នោះពិតជារឿងមួយគួរឲ្យខកចិត្តខ្លំាងណាស់សម្រាប់ប្រជាជនអាហ្រ្វិកកណ្តាលទំាងអស់ ពិសេសសហគមន៍អន្តរជាតិដែលបានខ្នះខ្នែងជួយស្រោចស្រង់តំាងពីដើមមក។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ ថ្នាក់ដឹកនំាអាហ្រ្វិកកណ្តាលខ្លួនឯងដែលមានលោកស្រីកាទ្រីន សំបា ប៉ង់ហ្សា ជាប្រធានាធិបតីក៏កំពុងប្រឹងប្រែងជាបន្តទៀតដើម្បីស្វែងរកកុងសង់ស៊ុសរួមមួយសម្រាប់គ្រប់ភាគីជម្លោះទំាងអស់។ ជាក់ស្តែងថ្មីៗនេះ លោកស្រីកាទ្រីនបានផ្លាស់ប្តូរនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដោយជ្រើសតំាងលោកម៉ាហាម៉ាត កាមូនឲ្យជំនួសកន្លែងលោកអង់ដ៉្រេ ហ្ស៉ាប៉ាយេកេ។
មានអាយុ ៥២ឆ្នំា លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មីម៉ាហាម៉ាត កាមូនក៏ដូចជាលោកអង់ដ៉្រេ ហ្ស៉ាប៉ាយេកេដែរ គឺមិនធ្លាប់ប្រឡូកក្នុងឆាកនយោបាយទេ។ លោកម៉ាហាម៉ាត កាមូន គឺជាអ្នកសេដ្ឋកិច្ចមានជំនាញផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ។ លោកកាមូនធ្លាប់បានសិក្សារៀនសូត្រនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងនៅប្រទេសបារំាង។ ក៏ដូចជាលោកហ្ស៉ាប៉ាយេកេដែរ លោកកាមូនត្រូវបានគេចាត់ទុកជាឥស្សរជនម្នាក់អព្យាក្រឹតនៅចំពោះមុខគូបដិបក្ខនយោបាយទំាងអស់ដែលកំពុងបន្តហែកហួរគ្នា និងដែលបានទាញប្រទេសឲ្យធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាពប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់នាពេលនេះ។ តែគេក៏មិនត្រូវភ្លេចនិយាយទេថា រូបលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មីក៏ជាមនុស្សជំនិតម្នាក់របស់លោកស្រីប្រធានាធិបតីដែរ។ គឺរូបលោកកាមូននេះឯងដែលបានជូនដំណើរលោកស្រីកាទ្រីនទៅកាន់បរទេសក្នុងនាមជាអ្នកជំនួយការពិសេស។ គឺលោកកាមូននេះហើយដែលជាអ្នកបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យអតីតឧទ្ទាមសេលេកាបោះឆ្នោតគំាទ្រលោកស្រីកាទ្រីនធ្វើជាប្រធានាធិបតីស្តីទីកាលពីដើមឆ្នំា ២០១៤។
ក៏ប៉ុន្តែ ទន្ទឹមនឹងចំណុចវិជ្ជមាន លោកកាមូនក៏មានឈ្មោះមិនសូវល្អទេក្នុងពេលដែលលោកមានតំណែងជានាយកផ្នែកថវិកាក្នុងក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ និងបន្ទាប់មកជាប្រធានរតនាគារក្នុងជំនាន់លោកប្រធានាធិបតីហ្រ្វង់ស័រ បូហ្ស៊ីហ្សេពីឆ្នំា ២០០៣ ដល់ឆ្នំា ២០១៣។ ក្នុងចន្លោះពីឆ្នំា ២០០៦ និង ២០០៧ លោកបានជាប់ចោទពីបានបង្វែរលុយដោយខុសច្បាប់ តែត្រូវបានតុលាការកាត់ទោសឲ្យរួចខ្លួនទំាងអស់។ ក្រោមភ្នែកច្រមុះរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ លោកម៉ាហាម៉ាត កាមូន ជាឥស្សរជននយោបាយថ្មីស្រឡាងដែលគ្មាននរណាស្គាល់។ តែសម្រាប់លោកស្រីកាទ្រីន សំបា ប៉ង់ហ្សា ជម្រើសលោកម៉ាហាម៉ាត កាមូន ជាជម្រើសមួយចំាបាច់មិនអាចខ្វះបាន និងមានហេតុផលរបស់វា នោះគឺលោកជាអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម ហើយនេះ ជាលើកទី១បង្អស់នៅក្នុងប្រវត្តិរបស់សាធារណរដ្ឋអាហ្រ្វិកកណ្តាល ពោលតំាងពីប្រទេសទទួលបានឯករាជ្យក្នុងឆ្នំា ១៩៦០ មកដែលមានអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមម្នាក់បានទទួលតំណែងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់នេះ។
តែយ៉ាងណាក៏ដោយនៅផ្ទៃក្នុងប្រទេស មានមតិពីរខ្វែងគ្នាទាក់ទងនឹងជម្រើសលោកម៉ាហាម៉ាត កាមូនឲ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តីពេលនេះ។ សម្រាប់អ្នកខ្លះយល់ឃើញថា អ្វីដែលសំខាន់មិនមែននៅត្រង់ថា ឥស្សរជនត្រូវកាន់សាសនានេះ ឬសាសនានោះទេ សំខាន់គឺសមត្ថភាព និងបទពិសោធន៍។ តែសម្រាប់អ្នកខ្លះទៀតយល់ថា ជម្រើសអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមម្នាក់ឲ្យកាន់តំណែងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលពេលនេះ ជារឿងមិនអាចខ្វះបាននៅក្នុងកាលៈទេសៈសព្វថ្ងៃ ព្រោះចូរកុំភ្លេចថា ស្ថានភាពរបស់ប្រទេសកំពុងបន្តហែកហួរគ្នារវាងសហគមន៍អ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម និងអ្នកកាន់គ្រិស្តសាសនា ពិសេសគឺពួកឧទ្ទាមសេលេកាអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមនោះឯង។ រហូតមកដល់ពេលនេះទៀត ជម្រៅនៃបញ្ហារបស់សាធារណរដ្ឋអាហ្រ្វិកកណ្តាល គឺហិង្សារវាងសហគមន៍សាសនានេះឯង។ គ្រាន់តែក្នុងរយៈពេល ១ឆ្នំាចុងក្រោយនេះ ជម្លោះសាសនាបានបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់រាប់ពាន់នាក់ និងបន្សល់ទុកជនភៀសខ្លួនរាប់សិបពាន់នាក់ផ្សេងទៀត។
ឃើញថា វាពិតជាមិនមែនចៃដន្យទេដែលលោកស្រីប្រធានាធិបតីបានជ្រើសតំាងឥស្សរជនអ៊ីស្លាមម្នាក់ឲ្យកាន់តំណែងកំពូលមួយនេះ ព្រោះយ៉ាងហោចណាស់ ក៏បានធ្វើឲ្យពួកឧទ្ទាមសេលេកាស្ងប់ចិត្តបន្តិចដែរ នោះបើទោះបីជាលោកកាមូនមិនមែនជាសមាជិករបស់ពួកឧទ្ទាមសេលេកាក៏ដោយ។ គួរជម្រាបជូនថា វិបត្តិនយោបាយសព្វថ្ងៃ គឺកើតចេញពីការដណ្តើមអំណាចគ្នារវាងក្រុមឧទ្ទាមប្រដាប់អាវុធដែលកំពុងមានឥទ្ធិពលខ្លំាង ដូចករណីពួកសេលេកាជាដើម។ ក្រុមឧទ្ទាមមួយនេះបានទាមទារយកតំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តី តែលោកស្រីប្រធានាធិបតីមិនព្រម ដោយសុខចិត្តជ្រើសយកអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមឯករាជ្យម្នាក់ទៅវិញ។
ដូច្នេះ មានកិច្ចការលំបាក និងស្មុគស្មាញជាច្រើនដែលកំពុងរង់ចំាលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មី ពិសេសធ្វើយ៉ាងណា បញ្ជៀសប្រទេសកុំឲ្យធ្លាក់ទៅក្នុងការបែងចែកទឹកដីជាថ្មីដូចកាលពីអតីតកាល។ តែនៅចំពោះមុខ លោកម៉ាហាម៉ាត កាមូនត្រូវរៀបចំរដ្ឋាភិបាលថ្មីដែលចំាបាច់ត្រូវតែប្រមែប្រមូលគ្រប់គូបដិបក្ខនយោបាយទំាងអស់៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ