ឆ្នាំ២០១៥ ជាឱកាសចុងក្រោយ ដែលពិភពលោកត្រូវពួតដៃគ្នា ដើម្បីកាត់បន្ថយកំដៅផែនដី
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:២៦
ឆ្នាំ ២០១៥ នេះ ជាឆ្នាំដែលពិភពលោក ត្រូវបង្ហាញពីឆន្ទៈរួមគ្នាមួយ ដើម្បីស្រោចស្រង់ភពផែនដី និងមនុស្សជាតិទាំងមូល បើសិនជាយើង មិនចង់ឃើញ ផែនដីឡើងកំដៅកាន់តែខ្លាំង គ្រោះរាំងស្ងួត និងគ្រោះធម្មជាតិ មានកាន់តែច្រើន ទេ។ រដ្ឋធានី បារីស និងរដ្ឋាភិបាលបារាំង នឹងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការទទួលខ្លួនជាម្ចាស់ផ្ទះ ព្រមទាំងដឹកនាំការពិភាក្សា ដើម្បីស្វែងរកឲ្យបាន នូវកិច្ចព្រមព្រៀងសកលមួយ សំដៅកាត់បន្ថយកំដៅផែនដី មិនឲ្យកើនឡើង លើសពី ២ អង្សារ មុនដំណាច់សតវត្សទី២១នេះ។
នៅឆ្នាំ២០៥០ នៅតំបន់ខ្លះ មានសីតុណ្ហភាព ៥០ អង្សា។ នេះមិនមែនជាការប្រឌិតលេងទេ តែវាជាការប៉ាន់ស្មាន ដោយមានទិន្ន័យត្រឹមត្រូវ របស់អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត ជំនាញផ្នែកអាកាសធាតុ។ រាល់ថ្ងៃនេះ តាមតំបន់ត្រូពិកខ្លះ សីហតុណ្ហភាព ក្តៅខ្លាំងណាស់ទៅហើយ ពោលគឺឈានទៅដល់ ៤៥-៤៦ អង្សា។ ចុះបើឡើងទៅដល់ ៥០អង្សាវិញ តើវាក្តៅកំរិតណាទៅ?
បារាំងម្ចាស់ផ្ទះ នៃសន្និសីទពិភពលោក ស្តីពីអាកាសធាតុ ឆ្នាំ២០១៥៖
ជាច្រើនលើក ច្រើនសាមកហើយ ដែល ពិភពលោក បានព្យាយាមជួបប្រជុំគ្នា មិនចេះចប់ មិនចេះហើយ ប៉ុន្តែមិនដែលបានលទ្ធផល ជាដុំកំភួន ទាល់តែសោះ។ ជាក់ស្តែង វេទិកាកំពូលស្តីពីអាកាសធាតុ ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅនៅ ទីក្រុងលីម៉ា ប្រទេសប៉េរូ កាលពីពាក់កណ្តាលខែធ្នូនេះ។ ប្រទេសទាំង១៩៥ ដែលជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ មិនបានព្រមព្រៀងគ្នា លើបញ្ហាធំៗទេ។
ពេលនេះ វាសនាភពផែនដី ត្រូវធ្លាក់មកលើដៃ របស់បារាំង ដែលជាអ្នករៀបចំទទួល បើកវេទិកាសន្និសីទ អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីអាកាសធាតុ ដែលនឹងត្រូវធ្វើឡើង នៅ ខែធ្នូឆ្នាំ២០១៥។ បារាំងបានពេល ១ឆ្នាំគត់ ដើម្បីរៀបចំឯកសារ ពិភាក្សា ជាមួយប្រទេសទាំងអស់ ដើម្បីសំដៅឲ្យបាននូវ សេចក្តីព្រមព្រៀងរួម នៅចុងឆ្នាំ។
បើសិនជាបានមែន នេះជា កិត្តិយសធំណាស់ របស់រដ្ឋាភិបាលបារាំង ដែលមានលោកប្រធានាធិបតី ហ្រ្វង់ស័រ ហូឡង់ ជាប្រធាន។ ប៉ុន្តែ ក្នុននាមបារាំងជា អាជ្ញាកណ្តាល ក្នុងការដេញដោពិភាក្សាគ្នា បារាំងប្រាដកជា ជួបការលំបាក មិនតិចទេ ព្រោះថា ក្រុមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ បានប្រមូលគ្នាជាក្រុម តទល់ជាមួយក្រុមប្រទេសអ្នកមាន ហើយម្នាក់ៗ មានអំណះអំណាង យ៉ាងរឹងមាំរៀងៗខ្លួន។
ហេតុអ្វី ការកើនកំដៅផែនដី វាជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ ដល់អាយុជីវិតមនុស្ស?
នេះជាសំណួរ ដែលយើងអាចរកចំលើយ បានយ៉ាងងាយ ដោយគ្រាន់តែឆ្លើយថា បើមេឃក្តៅពេក គ្មានមនុស្សណា ទ្រាំរស់នៅបានទេ។ ប៉ុន្តែ សីតុណ្ហភាពឡើងក្តៅខ្លាំង មិនមែនជាមូលហេតុ តែមួយនោះទេ។ កំដៅ និងចំហាយ ដែលនៅជុំវិញផែនដី នឹងបង្កជាសម្ពាធ យ៉ាងខ្លាំងមិនធ្លាប់មាន។ សម្ពាធដែលអណ្តែត នៅលើស្រទាប់បរិយាកាស នឹងបង្កជាខ្យល់ព្យុះ ខ្យល់គួច ភ្លៀងជន់លេចលង់ តាមតំបន់នាៗ។ យើងបានសង្កេតឃើញហើយថា ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ គ្រោះធម្មជាតិ មានកាន់តែច្រើនឡើង ហើយកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ជាងលើកមុនៗ។
សីតុណ្ហភាពក្តៅ វាបានបង្កជាភ្លៀងខ្លាំង ខុសធម្មតា តែវាក៏បានបង្កជាគ្រោះរាំងស្ងួត ផងដែរ។ ទាំងអស់នេះហើយ ដែលគេហៅថា ការផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុ។ ពោលគឺអ្វីៗ ប្រែប្រួលទាំងអស់ ខែធ្លាប់ភ្លៀង ទៅជារាំង ហើយ ខែប្រាំង ទៅជាមានភ្លៀងព្យុះ ទៅវិញ។ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះហើយ ដែលនឹងធ្វើឲ្យ មានផលប៉ះពាល់ដល់ការដាំដុះ របស់កសិករ។ ភោគផលដំណាំ នឹងកាន់តែ ខ្សត់ទៅៗ ហើយតម្លៃ នឹងកាន់តែឡើងថ្លៃ ទៅតាមនោះដែរ។
មេឃក្តៅ មនុស្សនាំគ្នាប្រើម៉ាស៊ីនត្រជាក់។ ចុះអ្នកក្រ មានលទ្ធភាពឯណា ទៅចំណាយដូចគេ? ប្រើម៉ាស៊ីនត្រជាក់ មានន័យថា ប្រើថាមពលអគ្គីសនី។ ថាមពលអគ្គីសនី មួយភាគធំ ជាពិសេសតាមបណ្តារប្រទេសតូចៗ គឺបានមកពីប្រេង។ ចំហេះប្រេងនេះ ហើយដែលជាប្រភព នៃការកើនឡើង នូវឧស្ម័នពុលក្នុងបរិយាកាស ដែលធ្វើឲ្យផែនដី ឡើងកំដៅ។
គ្រោះរាំងស្ងួត ធ្វើឲ្យភោគផលដំណាំមិនគ្រប់គ្រាន់ ឯមាត់មនុស្សកាន់តែច្រើន តើត្រូវធ្វើយ៉ាងណា? កន្លងមកច្រើនឆ្នាំមកនេះ កសិករជាច្រើន បានប្រើប្រាស់ជីគីមី ដើម្បីជួយជំរុញឲ្យដំណាំរបស់ខ្លួន បានផលច្រើន។ កសិករទាំងនោះ មិនទាំងដឹងថា សារធាតុគីមី ទាំងនោះ វាមិនគ្រាន់តែបំផ្លាញគុណភាពដីប៉ុណ្ណោះទេ តែជាតិគីមីទាំងនោះ នឹងទៅសំងំ នៅក្នុងផលដំណាំ ហើយឆ្លងបន្តទៅអ្នកបរិភោគ បង្កជាមេរោគ និងជំងឺចម្លែកៗ ជាច្រើនមុខ។ ទាំងអស់នេះហើយ ដែលសុទ្ធសឹងតែ ជាផលវិបាក នៃការឡើងកំដៅរបស់ភពផែនដី។
តើត្រូវធ្វើយ៉ាងណា ដើម្បីបន្ថយ មិនឲ្យផែនដីឡើងកំដៅ?
ផែនការរបស់សន្និសីទ ស្តីពីអាកាសធាតុ ដែលបារាំងនឹងដឹកនាំ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥ នេះ គឺលៃលកយ៉ាងណា បន្ថយកំដៅផែនដី មិនឲ្យកើនលើស ពី ២អង្សា ពីពេលឥឡូវនេះ ទៅដល់ដំណាច់សតវត្សទី២១។ បច្ចុប្បន្ននេះ សីតុណ្ហាភាព ជាមធ្យមបានកើនឡើង ០,៨អង្សា ហើយបើនៅតែបន្ត ដូចសព្វថ្ងៃនេះ គឺផែនដីអាចនឹងកើនសីតុណ្ហភាព ដល់ទៅ ៥អង្សា។
មូលហេតុ នៃការកើនឡើងនូវកំដៅផែនដី ដោយសារតែផ្សែពុល ដែលនៅក្នុងបរិយាកាស មានបរិមាណកើនឡើង យ៉ាងច្រើន ក្នុងរយៈពេល១០០ឆ្នាំ ចុងក្រោយនេះ។ ផ្សែងពុល ដែលជាទូទៅយើងហៅថា ឧស្ម័នកាបូនិក CO2 គឺកើតឡើង ដោយសារចំហេះប្រេងឥន្ធនៈ គ្រប់ប្រភេទ និងផ្សែងដែលចេញពីចំហេះធ្យូងថ្ម។ គ្រឿងចក្រឧស្សាហកម្ម ការប្រើប្រាស់យានយន្ត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក ប្រចាំថ្ងៃផ្សេងៗ ទាំងអស់នេះ សុទ្ធសឹងតែត្រូវការ ថាមពលអគ្គីសនី។ នេះហើយជា បញ្ហា ព្រោះថា ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ទាំងអស់ ត្រូវការផលិត ដើម្បីជំរុញសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។
ប្រទេសតូចៗ ដែលកំពុងតែងើបចេញ ពីភាពក្រីក្រ មានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការអភិវ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។ នេះ គឺត្រូវធ្វើ តាមរយៈខ្សែសង្វាក់ឧស្សាហកម្ម ដោយចៀសមិនរួច។ ដូច្នេះ គេត្រូវការ ប្រើប្រាស់ ថាមពលអគ្គីសនី។ បើប្រទេសធំៗ មកហាមឃាត់គេ ពិតជាមិនបានទេ ព្រោះប្រទេសអ្នកមាន ខ្លួនឯងនឹងហើយ ដែលបានបំពុលអាកាសធាតុ ច្រើនជាងគេ ដោយបានប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្ម មួយឆ្នាំៗ រាប់លានតោន និងបានបូមប្រេងឥន្ធនៈ សឹងតែអស់ពីក្នុងដី។ បើប្រទេសអ្នកមាន ដូចជាអាមេរិក បារាំង អាល្លឺម៉ង់ អាចធ្វើបាន រឿងអីប្រទេសតូចតាច ធ្វើមិនបាន។
នេះហើយដែលជាអំណះអំណាងរបស់ចិន ដែលជាមេគំនិត បានកៀងគរ ក្រុមប្រទេសតូចៗ ជាច្រើន ឲ្យដើរតាមខ្លួន។ ចិនមានមនុស្សជាងមួយកោដនាក់ ចិនត្រូវការ ការរីកចំរើនសេដ្ឋកិច្ច។ ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងនោះ ប្រជាជនចិន ជាច្រើនលាននាក់ បានរងគ្រោះ ដោយសាតែទឹកទន្លេពោរពេញដោយជាតិពុល និងកាកសំណល់ហូរចេញ ពីរោងចក្រ។ ករណីជំងឺមហារីកធ្ងន់ធ្ងរ មានកាន់តែច្រើន ក្នុងចំណោមប្រជាជន ដែលរស់នៅក្បែរតំបន់ឧស្សាហកម្ម។ តើនេះរឺ ដែលគេហៅថា ជាការអភិវឌ្ឍន៍? នេះគ្រាន់តែជាការអភិវឌ្ឍន៍ ដែលគិតតែរយៈពេលខ្លី ហើយគ្មានសមភាព។
ផ្លាស់ប្តូរចក្ខុវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ជួយប្រទេសក្រីក្រ ក្នុងការការពារធនធានធម្មជាតិ៖
វាល្មមដល់ពេលហើយ ដែលប្រទេសអ្នកមាន និងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ទាំងអស់ ពួតដៃគ្នា ឈប់ប្រកាន់ថា បើគេធ្វើបាន រឿងអីយើងធ្វើមិនបាន តទៅទៀត។ ចុះបើយើងងៀកមក ធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច ពិភពលោកទាំងមូលវិញ? សេដ្ឋកិច្ចបច្ចុប្បន្ន នេះ គឺពឹងផ្អែកតែទៅលើ ការផលិត និងការទិញដូរ។ អ្នកផលិត គិតតែពីជំរុញ ឲ្យមនុស្សទិញ។ កាន់តែផលិត កាន់តែបំពុលបរិយាកាស។
ប្រទេសដែលមានឧស្សាហកកម្មជឿនលឿន គឺជាមេបំពុលបរិយាកាស ច្រើនជាងគេ។ ដូចជា អាមេរិក ចិន សហភាពអឺរ៉ុប ឥណ្ឌា និងរុស្ស៊ីជាដើម។ ដូច្នេះ ប្រទេសទាំងអស់នេះ ហើយ ដែលមានតួនាទីកែលម្អ សកម្មភាពឧស្សាហកម្មរបស់ខ្លួន កុំឲ្យបញ្ចេញផ្សែងពុល ច្រើនពេក។
មួយវិញទៀត ស្ថិតក្នុងក្របខណ្ឌ នៃសន្និសីទស្តីពីអាកាសធាតុដែរ ប្រទេសធំៗទាំងអស់ ត្រូវស្វែងរក ថវិកា ឲ្យបាន ១០០ ពាន់ លានដុល្លា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីជួយប្រទេសក្រីក្រ ទាំងអស់ ក្នុងការការពារបរិស្ថាន ព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិ ដើម្បីរក្សាតុល្យភាពកំដៅផែនដី កុំឲ្យកើនឡើងខ្លាំងទៀត។ ពិភពលោក សល់ពេលមួយឆ្នាំ ក្នុងការចរចាគ្នា មុននឹងជួបគ្នា ផ្តាច់ព្រាត់នៅ ក្រុងប៉ារីស នាខែធ្នូ ចុងឆ្នាំ២០១៥ នេះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ