លីបង់៖ នាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មី ជាអតីតរដ្ឋមន្រ្តីអប់រំ ដែលត្រូវរៀបចំបង្កើតរដ្ឋាភិបាល ក្នុងប្រទេសកំពុងជាប់គាំង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៤៣
ពីយប់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៩ធ្នូ ប្រធានាធិបតីលីបង់ បានចាត់តាំងអតីតរដ្ឋមន្រ្តីអប់រំ ដែលគាំទ្រដោយក្រុមស៊្ហីអ៊ីត ឱ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មី រៀបចំបង្កើតគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនិងរដ្ឋាភិបាលថ្មី ដើម្បីបិទបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ច ដែលបាននិងកំពុងជាប់គាំងខ្លាំង ប្រមាណជិត២ខែមកហើយ នៅលីបង់។ គួររម្លឹកថា ពលរដ្ឋលីបង់ បានងើបបះបោល ធ្វើបាតុកម្មទូទាំងប្រទេសប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ដោយចោទថា រដ្ឋអំណាចពុករលួយស៊ីរូង និងគ្មានសមត្ថភាពដឹកនាំប្រទេស។នាយករដ្ឋមន្ត្រីលីបង់ថ្មី លោក ហាស់សាន ឌីយ៉ាប (Hassan Diab) ជាអតីតរដ្ឋមន្រ្តីអប់រំ និងជាសាស្ត្រាចារ្យមហាវិទ្យាល័យ ប៉ុន្តែគេមិនសូវស្គាល់រូបលោកច្រើននៅទេ នៅក្នុងពិភពនយោបាយ។ រូបលោក ហាស់សាន ឌីយ៉ាប ខ្លួនឯងក៏បានទទួលស្គាល់ចំណុចនេះដែរ និងបានប្រកាសដោយខ្លួនថា គឺរូបលោកជា«អ្នកបច្ចេកទេស»ច្រើនជាង«អ្នកនយោបាយ» ហើយលោកយល់ឃើញថា តួនាទីថ្មីរបស់ខ្លួននឹងជួយសម្រន់ ឬរំងាប់ភាពតានតឹងនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ច ហើយស្រុកទេសចាប់ផ្តើមស្តារសេដ្ឋកិច្ចជាតិឡើងវិញ។ ក៏ប៉ុន្តែ កិច្ចការនេះ ពុំមែនជារឿងងាយស្រួលឡើយ ព្រោះក្រុមស៊ុននីតនិងបាតុករប្រឆាំង បានសម្តែងការមិនគាំទ្រ និងបានផ្តើមធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងវត្តមាននាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី នៅថ្ងៃសុក្រទី២០ធ្នូ។ ដូច្នេះ តើស្ថានការណ៍លីបង់នឹងទៅជាយ៉ាងណា?
នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ហាស់សាន ឌីយ៉ាប ជានរណា? មានប្រវត្តិនយោបាយដូចម្តេចខ្លះ?
លោក ហាស់សាន ឌីយ៉ាប (Hassan Diab) តាំងខ្លួនឯងថាអ្នកបច្ចេកទេស គឺច្រើនតែនៅពីក្រោយខ្នងអ្នកនយោបាយ។ លោកធ្លាប់ធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ នៅឆ្នាំ២០១១-២០១៤។ ពីកាលនោះ លោករដ្ឋមន្ត្រី បានធ្វើកំណែទម្រង់ក្នុងវិស័យសិក្សាធិការជាតិ បានយ៉ាងច្រើន។ ជាហេតុធ្វើឱ្យមជ្ឈដ្ឋានអ្នករៀនសូត្រ គោរពស្រឡាញ់ចូលចិត្តរូបលោក ប៉ុន្តែមជ្ឈដ្ឋានសាធារណៈទូទៅវិញ មិនសូវស្គាល់នោះទេ។ តាមពិតទៅ លោក ហាស់សាន ឌីយ៉ាប មានអាយុ៦០ ជាសាស្ត្រាចារ្យសកលវិទ្យាល័យ និងជាវិស្វករព័ត៌មានវិទ្យា។ កាលពីឆ្នាំ១៩៨៥ បញ្ញវន្តលីបង់រូបនេះ បានរៀនចប់និងទទួលសញ្ញាបត្រកម្រិតបណ្ឌិតខាងប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យា ពីសកលវិទ្យាល័យ Bath ប្រទេសអង់គ្លេស។
នៅពេលដែលបានទទួលដំណឹងពីការតែងតាំងរូបលោក ឱ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់លីបង់ លោក ហាស់សាន ឌីយ៉ាប បានប្រកាសតាមបណ្តាញសង្គមធ្វីតធ័ររបស់លោក ថា រូបលោកគឺជាអ្នកបច្ចេសទេសទី១ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រលីបង់ ដែលបានត្រូវចាត់តាំងឱ្យដឹងនាំគណៈរដ្ឋមន្ត្រី គិតចាប់តាំងពីប្រទេសលីបង់ បានបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិល នៅឆ្នាំ១៩៩០ មក។ គឺជិត៣០ឆ្នាំហើយ។ នៅយប់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី១៩ធ្នូ ពេលទទួលការផ្តល់ទំនុកចិត្តពីសភា និងក្រោយជួបជជែកជាមួយប្រធានាធិបតីលីបង់រួចមក, លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ហាស់សាន ឌីយ៉ាប បានប្រកាសបន្ថែមថា «លោកគឺជាបុគ្គលឯករាជ្យ គ្មានជាប់បក្សនយោបាយណាមួយ ហើយលោករំពឹងថា កំហឹងបាតុកម្មរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ បានទទួលលទ្ធផលហើយ។ ប្រទេសជាតិនឹងងើបចេញពីវិបត្តិ។ ស្រុកទេសនឹងវិលត្រឡប់មកដើរផ្លូវត្រូវវិញ»។ លោកក៏ជឿជាក់ទៀតថា «វិបត្តិសង្គម នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច នឹងត្រូវបានដោះស្រាយ ហើយឈានទៅកំណែទម្រង់ជឿនលឿន កាត់បន្ថយបញ្ហាអត់ការងារធ្វើ និងពង្រឹងវិស័យអប់រំឱ្យមានគុណភាព ជាដើម»។
ក្តីសង្ឃឹមនិងការរំពឹងទុករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ដូចជាច្រើនពេកហើយ។ ក្នុងដំណាក់កាលនេះ ការរៀបចំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីជាការលំបាកណាស់និងប្រឈមខ្លាំង។ ប្រទេសជាតិលីបង់ ក៏មានការមិនយល់ស្របគ្នាជាច្រើននៅលើផ្លូវសាសនា។
រឿងលំបាកសម្រាប់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី គឺពិតជាខ្លាំង ចាប់ពីពេលនេះតទៅ។ ជាក់ស្តែង ក្រោយពីសម្រេចតែងតាំងរូបលោកឱ្យរៀបចំរដ្ឋាភិបាលភ្លាម, ក្រុមអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមនិកាយស៊ុននីត មិនពេញចិត្តសោះឡើយ ហើយអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីលីបង់ លោក Saad Hariri និងក្រុមសមាជិកសភា មកពីបក្សរបស់លោកអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺមិនគាំទ្របេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីនោះឡើយ។
គួរបញ្ជាក់ថា ការបោះឆ្នោតផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តនៅសភាលីបង់ គឺមានសំឡេង៦៩សំឡេងគាំទ្រ គឺច្រើនជាងសំឡេង៥០ភាគរយតែប៉ុន្មានបួនប្រាំងសំឡេងតែប៉ុណ្ណោះ ក្នុងចំណោមអាសនៈសភា១២៨។ នៅក្នុងនោះ មានក្រុមសមាជិកសភាមកពីបក្សផ្សេងៗនិងមកពីគណបក្សនិយមនិកាយសាសនាស៊ុននីន ចំនួនជិត៤០នាក់ មិនបោះឆ្នោតផ្តល់ក្តីទុកចិត្តនោះទេ។ គឺមានតែតំណាងរាស្ត្រនិកាយសាសនាស៊ុននីត៦នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលបន្ទន់ឥរិយាបថគាំទ្របេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី។ ដូច្នេះ ចំពោះក្រុមអ្នកប្រឆាំង ពិសេសក្រុមអ្នកអ៊ីស្លាមនិកាយសាសនាស៊ុននីត បានប្រតិកម្មធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំង នៅថ្ងៃសុក្រទី២០ធ្នូ និងសម្តែងការមិនពេញចិត្តថា «នាយកមន្ត្រីថ្មី មិនមែនជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលសម្រាប់ទាំងអស់គ្នានោះឡើយ»។
នៅលើទិដ្ឋភាពនយោបាយទៅថ្ងៃខាងមុខ! អ្នកវិភាគស្ថានការណ៍លីបង់ គេយល់ថា ទម្ងន់នយោបាយពីអាចនឹងផ្អៀងទៅលើរកខាងក្រុមនិកាយស្ហ៊ីអ៊ីត និងគ្រិស្តសាសនា ហេសបូឡា។ ផ្ទុយខុសពីកាលពីរដ្ឋាភិបាលមុន គឺមានការបែកចែកអំណាចសាសនាច្រើន ពោលគឺអំណាចប្រធានាធិបតី ទៅខាងក្រុមនិយកាស្ហ៊ីអ៊ីត ប្រធានសភា ខាងគ្រិស្តសាសនា ហេសបូឡា ហើយរដ្ឋាភិបាល គឺ ខាងស៊ុននីត។ ពេលនេះ ចំពោះក្រសែភ្នែកអ្នកវិភាគនយោបាលីបង់ គឺរដ្ឋាភិបាលលីបង់នាពេលអនាគត អាចទំនោរខាង ហេសបូឡា ច្រើនជាង បើទោះបីជា នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ប្រកាសខ្លួនឯងថាជាមនុស្សឯករាជ្យ មិនចំណុះនឹងបក្សខាងណាក្តី។
ប្រសិនពលរដ្ឋនិងអ្នកនយោបាយលីបង់ មិនព្រមស្រុះស្រួលគ្នាងើបចេញពីវិបត្តិនោះទេ គឺប្រទេសជាតិកាន់តែផុងខ្លួនកាន់តែជ្រៅ ធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ ជាមិនខាន។ ពីព្រោះថា ពេលនេះ លីបង់ បានជំពាក់បំណុលសាធារណៈ ដល់ទៅជាង១៥០ភាគរយទៅហើយ នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។
រឿងបំណុលសាធារណៈដ៏សន្ធឹកនេះហើយ ដែលអ្នកសេដ្ឋកិច្ចបារម្ភ។ ប្រជាជនលីបង់ មានប្រមាណជាជិត៧លាននាក់ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋចំនួនមួយភាគបី កំពុងតែរស់នៅក្រោមបន្ទាត់នៃភាពក្រីក្រ។ ធនាគារពិភពលោក បង្ហាញថា សេដ្ឋកិច្ចលីបង់ កំពុងដកក្រោមសូន្យ គឺ ០,២ភាគរយទៅហើយ សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៩ ហើយមជ្ឈដ្ឋានសហគមអន្តរជាតិ ក៏បានក្រើនរំលឹកលីបង់ដែរ ចំពោះបញ្ហាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនេះ។ កាលពីសប្តាហ៍កន្លងទៅ ប្រទេសសំខាន់ៗនៃសហគមអន្តរជាតិ បានជួយខ្នះខ្នែងគិតគូរដល់លីបង់ ដោយបានប្រមូលផ្តុំជុំគ្នានៅក្រុងប៉ារីសប្រទេសបារាំង ដើម្បីជួយរកមធ្យោបាយដោះស្រាយឱ្យលីបង់។ សហគមអន្តរជាតិ បានជំរុញឱ្យលីបង់បញ្ចប់វិបត្តិសង្គមនិងនយោបាយដែលជាប់គាំង ចំនួន២ខែមកនេះ ដោយត្រូវសម្រន់បង្អន់កំហឹងពលរដ្ឋ ហើយត្រូវស្តារប្រទេសឡើងវិញ តាមរយៈកម្ចីអន្តរជាតិ ពីអង្គការរូបិវត្ថុអន្តរជាតិ ជាដើម៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ