តើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពរវាងប្រទេសហ្សកដានី និងប្រទេសអ៊ីស្រាអែលផ្តើមរង្គោះរង្គើឬ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១១
នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី២១ តុលា ព្រះមហាក្សត្រនៃប្រទេសហ្សកដានីអាប់ដាឡាទី ២ បានប្រកាសថា ព្រះអង្គមិនបន្តកុងត្រាទុកដីចំនួន ២កន្លែងនៅតាមព្រំដែនឲ្យប្រទេសអ៊ីស្រាអែលដូចដែលមានចែងនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពឆ្នាំ ១៩៩៤ ទៀតឡើយ។ ព្រះចៅអាប់ដាឡាទី២ បានលើកហេតុផលទៅពន្យល់ដោយគូសបញ្ជាក់ថា ព្រះអង្គគោរពតាមឆន្ទៈរបស់ប្រទេស និងប្រជារាស្រ្ត។ អ្វីទៅជាមូលហេតុពិត និងថា តើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពរវាងប្រទេសហ្សកដានី និងប្រទេសអ៊ីស្រាអែលផ្តើមរង្គោះរង្គើហើយ ឬយ៉ាងណា?
កាលពី ២៥ឆ្នាំមុន ពោលក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៤ ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល និងប្រទេសហ្សកដានីបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពរវាងគ្នា។ នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពកាលណោះ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងអាម៉ាន់បានយល់ព្រមទុកដីចំនួនពីរកន្លែង គឺតំបន់បាគូរ៉ា ណាហារ៉ាយីម និងតំបន់អាល់ហ្កាម ហ្សូហ្វារនៅតាមព្រំដែនឲ្យកសិករអ៊ីស្រាអែលធ្វើស្រែ ចំការដោយមិនយកឈ្នួលរយៈពេល ២៥ឆ្នាំ និងអាចពន្យារពេលបាន។ តាមធម្មតា កុងត្រា ២៥ឆ្នាំនឹងត្រូវផុតកំណត់នៅឆ្នាំ ២០១៩ ខាងមុខ តែព្រះមហាក្សត្រហ្សកដានីអាប់ដាឡាទី២ បានប្រាប់ឲ្យដឹងជាមុនថា ព្រះអង្គមិនចង់ពន្យារពេលបន្ថែមទៀតទេ។ ហេតុអ្វី?
ព្រះអង្គបានគូសបញ្ជាក់នៅក្នុងសារបណ្តាញសង្គម Twitter ថា គ្រប់ការសម្រេចចិត្តរបស់ព្រះអង្គគឺដើម្បីបម្រើប្រទេស និងប្រជារាស្រ្តហ្សដានី។ ការលើកឡើងរបស់ព្រះចៅអាប់ដាឡាទី២ យ៉ាងដូចនេះពិតជាមិនខុសទេ មិនខុសព្រោះអស់រយៈពេលជាច្រើនខែកន្លងមកហើយដែលមានក្រុមអ្នកតំណាងរាស្រ្តហ្សកដានីជិត ៨០នាក់ រួមទាំងសង្គមស៊ីវិលបានអំពាវនាវដល់ព្រះអង្គកុំឲ្យបន្តកុងត្រាពិសេសឲ្យអ៊ីស្រាអែល និងយកដីទាំងពីរតំបន់នោះត្រឡប់វិញ។ គួររម្លឹកថាបន្ទាប់ពីប្រទេសអេហ្ស៊ីប ហ្សកដានីជាប្រទេសអារ៉ាប់ទី២ នៅក្នុងតំបន់ដែលបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពជាមួយអ៊ីស្រាអែល។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែលនេតាន់យ៉ាហ៊ូបានបញ្ចេញប្រតិកម្មភ្លាមៗ តែជាប្រតិកម្មប្រយ័ត្នប្រយែងដោយត្រឹមអះអាងថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពរវាងអ៊ីស្រាអែល និងហ្សកដានីមានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបានរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ចំណែកមន្រ្តីផ្លូវការអ៊ីស្រាអែលសង្ឃឹមថា ទីក្រុងតេឡាវី និងអាម៉ាន់អាចរកឃើញដំណោះស្រាយមួយដែលទទួលយកបានទាំងអស់គ្នាដោយរក្សាទុកខ្លឹមសារទាំងស្រុងរបស់កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពដែលមានស្រាប់។ បើពិនិត្យមើលមួយភ្លែតទៅ ប្រតិកម្មរបស់ព្រះចៅអាប់ដាឡាទី២ ដែលចង់លុបចោលឧបសម្ព័ន្ធចំនួនពីរនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពឆ្នាំ ១៩៩៤ ជាមួយអ៊ីស្រាអែល ក៏ដោយសារតែព្រះអង្គទទួលគំនាបផ្ទៃក្នុងខ្លាំងពេក។
តែបើពិនិត្យមើលឲ្យបានស៊ីជម្រៅបន្តិចទៅទើបឃើញថា មានហេតុផលចំនួន ៣ ដែលព្រះចៅអាប់ដាឡាទី២ ក្តៅក្រហាយមិនសប្បាយចិត្តនឹងជំហររបស់រដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែលក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនេតាន់យ៉ាហ៊ូ។ ហេតុផលទី១ អវត្តមានកិច្ចចរចានយោបាយពិតប្រាកដជាមួយភាគីប៉ាឡេស្ទីន និងការដែលរដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែលបន្តសាងសង់លំនៅដ្ឋានឲ្យពលរដ្ឋអ៊ីស្រាអែលលើដែនដីប៉ាឡេស្ទីនក្នុងតំបន់ស៊ីហ្សកដានី។ ស្ថានការណ៍មួយនេះហាក់កាន់តែដុនដាបខ្លាំងជាមួយនឹងការឡើងកាន់តំណែងប្រធានាធិបតីអាមេរិករបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ។ ធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ គឺការដែលលោកត្រាំផ្តាច់លុយកាក់ដល់អង្គការ UNRWA ដែលទទួលជួយជនភៀសខ្លួនប៉ាឡេស្ទីន ក្នុងនោះមាន ២លាននាក់កំពុងជ្រកកោនក្នុងទឹកដីហ្សកដានី។
ហេតុផលទី២ ហ្សកដានីក្តៅក្រហាយនឹងអ៊ីស្រាអែលទាក់ទងនឹងការគ្រប់គ្រងទីលានវិហារអ៊ីស្លាមដែលជាទីកន្លែងសក្ការៈក្នុងទីក្រុងហ៊្សេរុយសាឡិមខាងកើត។ ទីកន្លែងសក្ការៈមួយទទួលបន្ទុកចាត់ចែងដោយប្រទេសហ្សកដានីតាមរយៈអង្គការ Waqf។ ជាគោលការណ៍ ទីកន្លែងសក្ការៈមួយនេះត្រូវរក្សាស្ថានភាពដដែល មានន័យថា អ្នកកាន់សាសនាផ្សេង ក្រៅពីអ៊ីស្លាមក៏មានសិទ្ធិចូលដែរ។ ពលរដ្ឋជ្វីហ្វអាចទៅកាន់កន្លែងនោះដូចភ្ញៀវទេសចរណ៍បរទេសផ្សេងទៅតាមពេលម៉ោងកំណត់ និងគ្មានសិទ្ធិបន់ស្រន់ទេ។ តែរយៈពេលចុងក្រោយនេះ មានពួកជ្វីហ្វជ្រុលនិយមកាន់តែច្រើននាំគ្នាទៅកាន់ទីនោះ ពិសេសក្នុងពេលបុណ្យជ្វីហ្វដោយមានទាំងការ ការពារពីកម្លាំងប៉ូលិសអ៊ីស្រាអែលទៀតផង។ ទីក្រុងអាម៉ាន់យល់ឃើញថា ពួកស្តាំនិយមអ៊ីស្រាអែលកំពុងបំផ្លាញលក្ខន្តិករបស់ទីកន្លែងសក្ការៈនោះ។
ចំណែកហេតុផលទី៣ ចុងក្រោយ គឺការមើលមុខគ្នាមិនចំរវាងអ៊ីស្រាអែល និងហ្សកដានីក្នុងរឿងរ៉ាវមួយចំនួន។ ជាក់ស្តែងក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧ ឆ្មាំការពារស្ថានទូតអ៊ីស្រាអែលប្រចាំហ្សកដានីបានសម្លាប់ពលរដ្ឋហ្សកដានីម្នាក់ដោយចោទថាបានព្យាយាមចាក់រូបគេ។ កាលណោះ អ៊ីស្រាអែលបានដកមន្រ្តីការទូតរបស់ខ្លួនទាំងអស់ពីប្រទេសហ្សកដានី។ គេត្រូវរង់ចាំដល់ខែមករា ឆ្នាំ ២០១៨ ទើបរដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែលសម្តែងការសោកស្តាយចំពោះអ្វីដែលបានកើតឡើង។ បន្ទាប់មក ទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរបានផ្តើមមករកភាពប្រក្រតីឡើងវិញ។ តើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពរវាងអ៊ីស្រាអែល និងហ្សដានីផ្តើមរង្គោះរងើ្គហើយឬយ៉ាងណា?។
វាហាក់ដូចជារហ័សពេកដែលគេត្រូវហ៊ានសន្និដា្ននយ៉ាងម៉េចនោះ។ អ្វីដែលគេដឹង ហ្សកដានីគ្មានហេតុផលអ្វីដែលត្រូវសើរើ ពិនិត្យមើលលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពជាមួយអ៊ីស្រាអែលឡើងវិញទេ។ ចំណែកអ៊ីស្រាអែលសង្ឃឹមរក្សាទុកទាំងស្រុងនូវខឹ្លមសារដែលមានចែងនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនោះ។ តែចង់ ឬមិនចង់នៅចំពោះមុខ ភាគីទាំងពីរត្រូវខិតខំសម្រុះសម្រួលភាពប្រេះឆា និងព្យាយាមព្យាបាលបន្ថែមទៀតលើស្នាមរបួសដែលមានស្រាប់៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ