យេម៉ែន៖ផលវិបាកនៃការធ្លាក់ដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីបទៅក្នុងដៃពួកឧទ្ទាមហ៊ូទី្ស
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:០២
នៅក្នុងប្រទេសយេម៉ែន ក្រោយពីបានវាយចូលកាន់កាប់ដែនដីមួយភាគនៅក្នុងទីក្រុងតាអេដែលជាក្រុងសំខាន់ទី៣ របស់យេម៉ែនមក ក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទីស្សក៏កំពុងធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅដណ្តើមយកទីក្រុងសំខាន់ទី២ គឺទីក្រុងអាដេនទៀត។ ទីក្រុងអាដេនដែលលោកប្រធានាធិបតីយេម៉ែនហាឌីកំពុងភៀសខ្លួនសម្ងំនៅទីនោះ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ កំណើនឥទ្ធិពលរបស់ពួកហ៊ូទី្សនៅប៉ែកនីរតីប្រទេសក៏ជាការគំរាមកំហែងលើដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីប (Bab al-Mandeb) ដែលជាច្រកដឹកជញ្ជូនទំនិញផ្លូវសមុទ្រយ៉ាងសំខាន់របស់ពិភពលោក។ បើដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីបធ្លាក់ក្នុងកណ្តាប់ដៃពួកឧទ្ទាមហ៊ូទី្ស តើមានប្រទេសណាខ្លះទទួលផលចំណេញ និងប្រទេសណាខ្លះទទួលការខាតបង់?
ដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីប (Bab al-Mandeb) ដែលស្ថិតចន្លោះសមុទ្រក្រហម និងឈូងសមុទ្រអាដេន គឺជាដៃសមុទ្រដែលបានខ័ណ្ឌចែករវាងប្រទេសជីប៊ូទី និងប្រទេសយេម៉ែន ពោលរវាងតំបន់អាហ្រ្វិក និងឧបទ្វីបអារ៉ាប៊ី។ដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីបមានចម្ងាយមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានទេពីទីក្រុងសំខាន់ទី២ តាអេរបស់យេម៉ែនដែលក្រុមឧទ្ទាមហ៊ូទី្សទើបបានវាយប្រហារថ្មីៗនេះ។ បើពួកហ៊ូទី្សវាយយកកំពង់ផែម៉ូឆាដែលមានចម្ងាយប្រមាណតែ ៨០គីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុងតាអេបាន នោះពួកឧទ្ទាមនឹងអាចធ្វើដំណើរដោយផ្ទាល់ទៅកាន់ដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីបដោយគ្មានឧបសគ្គអ្វីទំាងអស់។ នេះហើយជាសេណារីយ៉ូដែលសហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវព្យាយាមទប់ស្កាត់កុំឲ្យកើតមានឡើង ព្រោះថា វាជាការផ្តល់កម្លំាងថ្មីមួយទៀតដល់ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ដែលកំពុងជួយគំាទ្រដល់កម្លំាងឧទ្ទាមហ៊ូទី្សនៅយេម៉ែនសព្វថ្ងៃ។
នៅក្នុងករណីណាដែលដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីបធ្លាក់ក្នុងកណ្តាប់ពួកហ៊ូទី្ស នោះអ៊ីរ៉ង់នឹងក្លាយជាប្រទេសដែលទទួលបានផលចំណេញមុនគេ និងច្រើនជាងគេ។ នេះក៏ដោយសារថា អ៊ីរ៉ង់ដែលបានកាន់កាប់រួចជាស្រេចនូវដៃសមុទ្រអរមុយ (Ormuz) នាពេលបច្ចុប្បន្ននឹងក្លាយជាម្ចាស់ថ្មីលើដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីប។ នៅពេលនោះ អ៊ីរ៉ង់នឹងប្រើសន្លឹកបៀថ្មីនេះដើម្បីធ្វើជាដើមទុនក្នុងការដាក់សម្ពាធលើសហគមន៍អន្តរជាតិទាក់ទងនឹងកិច្ចចរចាស្តីពីបញ្ហានុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនដ៏ចម្រូងចម្រាស។ ទន្ទឹមគ្នានេះ អ៊ីរ៉ង់ក៏អាចប្រើសន្លឹកបៀនៅដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីបដើម្បីគំរាមកំហែងលើបច្ចាមិត្តអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតរបស់ខ្លួនដែរ។ ខណៈនេះ កម្លំាងប្រដាប់អាវុធរបស់ពួកហ៊ូទី្សកំពុងស្ថិតចម្ងាយជាង ១០០គីឡូម៉ែ្រតប៉ុណ្ណោះពីទីក្រុងអាដេន ចំណែកផ្លូវពីទីក្រុងអាដេនទៅកាន់ដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីបក៏មានជាង ១០០គីឡូម៉ែត្រដែរ។
តាមពិតទៅ ដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីប គឺជាដៃសមុទ្រយុទ្ធសាស្រ្តមួយដែលបានធ្វើឲ្យប្រទេសមហាអំណាចជាច្រើន ពិសេសបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់ ដូចយ៉ាងអេហ្ស៊ីប និងអ៊ីស្រាអែលកំពុងសម្លឹងចង់បានដោយមិនប៉ប្រិចភ្នែក។ ក្នុងចំណោមបណ្តាប្រទេសមហាអំណាចទំាងនោះរួមមាន សហរដ្ឋអាមេរិកដែលមានមូលដ្ឋានយោធាក្នុងប្រទេសជីប៊ូទីតំាងពីប៉ុន្មានឆ្នំាកន្លងមក ឬមួយក៏ប្រទេសបារំាងដែលមានមូលដ្ឋានយោធាក្នុងប្រទេសអាហ្រ្វិកមួយនេះយូរអង្វែងជាងគេ។ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអេហ្ស៊ីបប្រចំាប្រទេសយេម៉ែនបានបញ្ជាក់ថា ចរាចរណ៍ដឹកទំនិញផ្លូវសមុទ្រក្នុងលោកជាង ៣៨% បានឆ្លងកាត់ដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីប និងថា ដៃសមុទ្រមួយនេះបាននំាឆ្ពោះទៅកាន់ព្រែកជីកស៊ុយអេ។
អ៊ីចឹងហើយបានជាមន្រ្តីការទូតអេហ្ស៊ីបរូបនេះដដែលបានទាញសញ្ញាអាសន្នទុកជាមុនថា សន្តិសុខជាតិក្នុងប្រទេសយេម៉ែនត្រូវតែភ្ជាប់ដោយមិនអាចកាត់ផ្តាច់បាននឹងសន្តិសុខនៅសមុទ្រក្រហម ឈូងសមុទ្រអាដេន និងដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីប។ គួរជម្រាបជូនថា អេហ្ស៊ីបក៏ដូចជាបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនក្នុងលោកបានចេញមុខគំាទ្រលោកប្រធានាធិបតីយេម៉ែនហាឌី ព្រមទំាងបានបិទស្ថានទូតរបស់ខ្លួននៅយេម៉ែនមកដល់សព្វថ្ងៃ បន្ទាប់ពីពួកឧទ្ទាមហ៊ូទី្សបានចូលកាន់កាប់អំណាចក្នុងទីក្រុងសាណាកាលពីដើមខែកុម្ភៈកន្លងទៅ។ ក្រៅពីប្រទេសអេហ្ស៊ីប ការទន្ទ្រានយកដៃសមុទ្របាប អាល់មែនឌីបពីពួកឧទ្ទាមហ៊ូទី្សក៏កំពុងធ្វើឲ្យប្រទេសអ៊ីស្រាអែលព្រួយបារម្ភដែរ ព្រោះថា កំពង់ផែអីឡាត (Eilat) របស់ខ្លួនក៏មានទីតំាងនៅក្នុងសមុទ្រក្រហម។
រហូតមកដល់ពេលនេះ គ្រប់គ្នាបានទទួលស្គាល់ការពិតចំពោះព្រឹត្តិការណ៍ដែលបាន និងកំពុងកើតមាននៅក្នុងប្រទេសយេម៉ែនសព្វថ្ងៃ។ ប្រេសិតពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសំណុំរឿងយេម៉ែនលោកយ៉ាម៉ាល់ បឺណូបារថែមទំាងទទួលស្គាល់ពេញមាត់ថា បើសហគមន៍អន្តរជាតិមិនខ្នះខ្នែងជួយស្រោចស្រង់យេម៉ែនចេញពីជម្លោះផ្ទៃក្នុងពេលនេះទេ នោះយេម៉ែននឹងធ្លាក់ទៅក្នុងសង្រ្គាមស៊ីវិល ដូចករណីប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ស៊ីរី ឬមួយក៏លីប៊ីដោយចៀសមិនរួច។ ការដែលលោកបឺណូបារបានទាញសញ្ញាអាសន្នពេលនេះពិតជាមិនខុសទេ ព្រោះថា ក្រៅពីជម្លោះហែកហួរគ្នារវាងកម្លំាងរបស់លោកប្រធានាធិបតីស្របច្បាប់ហាឌី និងចលនាឧទ្ទាមហ៊ូទី្ស យេម៉ែនក៏កំពុងក្លាយជាសមរភូមិនៃការតទល់ប្រជែងកម្លំាងគ្នារវាងអង្គការភេរវនិយមពីរ គឺ AQPA របស់អាល់កៃដា និងអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម និយាយបែបម្យ៉ាងទៀត គឺជាសមរភូមិនៃសង្រ្គាមសាសនាអ៊ីស្លាមរវាងក្រុមនិកាយស៊ុយនីត និងក្រុមនិកាយឈីអ៊ីត។
ជាក់ស្តែងមិនអាចប្រកែកបាន គឺអំពើភេរវកម្មផ្ទួនគ្នាបង្កឡើងដោយពួកជីហាតអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមនៅក្នុងវិហារអ៊ីស្លាមនិកាយស៊ុយនីតនៅយេម៉ែនដែលបានបណ្តាលឲ្យស្លាប់មនុស្សជាង ១៤០នាក់នាពេលថ្មីៗកន្លងទៅ។ បន្ទាប់ពីចលនា AQPA ដល់វេនអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមម្តងដែលបានឆ្លៀតឆក់យកឱកាសពីស្ថានការណ៍វឹកវរនៅក្នុងប្រទេសយេម៉ែនពេលនេះ។ តែគេត្រូវហ៊ានទទួលស្គាល់ថា ផ្ទំាងស៊ីបវាយប្រហារអាទិភាពរបស់ចលនា AQPA និងអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមមិនមែនយេម៉ែនឡើយ តែគឺនៅបស្ចិមលោកឯណោះទៅវិញទេ រីឯយេម៉ែនត្រូវបានអង្គការភេរវនិយមទំាងពីរយកប្រើជាមូលដ្ឋានគ្រឹះរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។
ដូច្នេះនៅចំពោះមុខ និងដើម្បីបញ្ជៀសយេម៉ែនពីសង្រ្គាមស៊ីវិល និងពីសង្រ្គាមសាសនានិកាយស៊ុយនីត និងឈីអ៊ីតឆ្លងរាលដាលក្នុងតំបន់ សហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវតែរួសរាន់ជួយដោះស្រាយជម្លោះផ្ទៃក្នុងដណ្តើមអំណាចគ្នារវាងកម្លំាងរបស់លោកប្រធានាធិបតីហាឌី និងពួកឧទ្ទាមហ៊ូទី្សដែលជាតួអង្គនយោបាយសំខាន់នៅយេម៉ែនសព្វថ្ងៃ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ