វិបត្តិនយោបាយថៃ ៖ តុលាការធម្មនុញ្ញព្រមឱ្យលើកពេលបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:០៨
រដ្ឋាភិបាលថៃ របស់លោកស្រី យីងឡាក់ ដែលត្រូវប្រឈមមុខនឹងចលនាបាតុកម្មប្រឆាំងជារៀងរាល់ថ្ងៃ តាំងពីជិតបីខែមកហើយនោះ កំពុងរងសម្ពាធមួយកំរិតបន្ថែមទៀត ដោយនៅថ្ងៃសុក្រនេះ តុលាការធម្មនុញ្ញ បានសម្រេចឱ្យមានការលើកពេលបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី ២ កុម្ភៈវិញ ដោយប្រគល់ការទទួលខុសត្រូវសម្រេចកាលបរិច្ឆេទថ្មីទៅឱ្យភាគីរដ្ឋាភិបាល និងគណៈកម្មការរៀបចំការបោះឆ្នោតជាសម្រេចរួមគ្នា។
នេះជាសេចក្តីសម្រេចដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលលោកស្រីយីងឡាក់។ រដ្ឋាភិបាលដែលបានសម្រេចរៀបចំបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិ ក្នុងក្តីសង្ឃឹមថាជាច្រកតែមួយគត់នាំប្រទេសឱ្យចេញផុតពីវិបត្តិ។ ប្រឈមមុននឹងចលនាបាតុកម្មអូសបន្លាយអស់ជិតបីខែ កណ្តាលក្រុងជារៀងរាល់ថ្ងៃ ទាមទារឱ្យលោកស្រីនាយករដ្ឋមន្ត្រីចុះចេញពីតំណែងផង គណៈកម្មការរៀបចំការបោះឆ្នោត មិនព្រម ហើយប្តឹងតុលាការទៀត។ បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលប្រឹងអះអាងថា ការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២កុម្ភៈ ត្រូវបានប្រកាសកំណត់ដោយក្រិត្យច្បាប់ និងដោយមានព្រះហស្ថលេខាព្រះមហាក្សត្រ ដែលមិនអាចប្តូរផ្លាស់បានឡើយ ក៏ដោយ។
តុលាការធម្មនុញ្ញ បានសម្រេចឱ្យមានការលើកពេលបោះឆ្នោត និងបានបញ្ជាក់ថាគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត មានសិទ្ធិលើកកាលបរិច្ឆេទបោះឆ្នោត។ តុលាការបានថែមទាំងបញ្ជាឱ្យរដ្ឋាភិបាលថៃ និងគណៈកម្មការរៀបចំការបោះឆ្នោត ពិភាក្សាគ្នារកកាលបរិច្ឆេទថ្មីសម្រាប់បោះឆ្នោតទៀតផង។ ព្រោះគណៈកម្មការ ដែលឡើងប្តឹងដល់តុលាការធម្មនុញ្ញ ស្ថានភាពផ្ទៃក្នុងប្រទេស មានគ្រោះងាយនឹងផ្ទុះអំពើហិង្សាខ្លាំងណាស់។ គ្រោះថ្នាក់ដែលមិនគួរនឹងត្រូវរៀបចំបោះឆ្នោតជាតិបានទេ។
នឹងមានរដ្ឋប្រហារថ្មី ?
ក្រុមបាតុករបានប្រកាសធ្វើពហិការមិនចូលរួមការបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិ តាំងពីរដ្ឋាភិបាលបានស្នើឡើងភ្លាមមកម្ល៉េះ ដោយទាមទារតែម្យ៉ាងគត់ ការចុះចេញពីតំណែងរបស់រដ្ឋាភិបាលលោកស្រី យីងឡាក់ និងដាក់ជំនួសមកវិញដោយក្រុមប្រឹក្សាប្រជាជន ដែលមិនឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោត។ វាជាការពិតណាស់ដែលថាក្រុមបាតុករ រីករាយអបអរ ហើយអាចនឹងមានសេចក្តីក្លាហានកាន់ខ្លាំងថែមទៀតក្នុងការធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល។
សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការធម្មនុញ្ញ ទោះជាយ៉ាងណាក្តីក៏មិនប្រាកដថានឹងអាចបិទបញ្ចប់វិបត្តិនាពេលនេះបានដែរ។ តុលាការធម្មនុញ្ញនេះ ត្រូវបានក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធមនុស្ស Human Rights Watch ចោទប្រកាន់ថាមានជំហរចម្រូងចម្រាស លាយលំនយោបាយ។ បន្ថែមជាមួយនឹងសម្រេចដូច្នេះ តុលាការធម្មនុញ្ញពិតជានឹងត្រូវទទួលការរិះគន់ថាមានលក្ខណៈលម្អៀង។ តុលាការធម្មនុញ្ញធ្លាប់បានចាត់ទុកកាលពីខែវិច្ឆិកា ថាការប៉ុនប៉ងធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់សមាជិកសភាបក្សភឿថៃ ថាមានលក្ខណៈប្រឆាំងនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ តំណាងរាស្ត្រជាង១០រូប ត្រូវប្រឈមការគំរាមកំហែងហាមឃាត់មិនឱ្យធ្វើនយោបាយរយៈពេល៥ឆ្នាំផង។
សូមរំលឹកថា គឺតុលាការធម្មនុញ្ញដដែលនេះ ដែលបានបណ្តេញអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃស្និទ្ធនឹងត្រកូលថាក់ស៊ីន ចេញពីតំណែង និង២០០៨ ឬរដ្ឋប្រហារ នៅឆ្នាំ២០០៦។ រដ្ឋប្រហារ ដែលអមដោយបាតុកម្មរបស់ក្រុមបាតុករអាវលឿង អ្នករាជានិយម ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលត្រកូល ឬបក្សរបស់លោកថាក់ស៊ីនស៊ីណាវ៉ាត់ រហូតរុញច្រានប្រទេសថៃ ឱ្យធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិជាបន្តបន្ទាប់ និងភាពប្រេះឆាសង្គម។ យើងរង់ចាំមើល ថាតើប្រវត្តិច្រំដែលនេះនឹងត្រលប់មកលងរដ្ឋាភិបាលលោកយីងឡាក់ទៀតឬអត់។
ស្ថានភាពក្រុងបាងកក
ក្រុមអ្នកប្រឆាំងនៅតែបន្តធ្វើសកម្មភាព ប្រមូលផ្តុំធ្វើបាតុកម្មពេញទីក្រុងបាងកកដដែល។ នៅថ្ងៃនេះ ក្រុមបាតុករ បាននាំគ្នារារាំង បិទខ្ទប់នាយកដ្ឋានសវនកម្ម មិនឱ្យបុគ្គលិករាជការចូលធ្វើការកើតឡើយ។ បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលថៃបានប្រកាសដាក់ក្រុងបាងកក និងខេត្តជុំវិញក្នុងភាពអាសន្ន តាំងពីថ្ងៃពុធមក ដែលអនុញ្ញាតឱ្យប៉ូលិសអាចចាប់ និងឃាត់ខ្លួន ឬបំបែកហ្វូងបាតុកម្ម ឬហាមឃាត់មិនឱ្យមានការប្រមូលផ្តុំគ្នាលើសពី៥នាក់ ប៉ុន្តែស្ថានការណ៍ជាក់ស្តែងគឺមិនដូច្នោះទេ។
រដ្ឋាភិបាល នៅតែប្រើអំណាចទន់ភ្លន់ ដោយបានផ្សព្វផ្សាយអំពីវិធានការ ហាមឃាត់មិនឱ្យប្រជាជនប្រមូលផ្តុំគ្នាលើសពី៥នាក់ និងនៅតាមកន្លែងហាមឃាត់ លើកលែងតែការប្រមូលផ្តុំទៅបោះឆ្នោត។ ហើយរាល់សកម្មភាពដែលមានលក្ខណៈញុះញង់ បង្កបញ្ហាដល់សង្គម ត្រូវហាមឃាត់ដែរ។ ប៉ុន្តែអ្នកទទួលត្រូវផ្នែកសណ្តាប់ធ្នាប់និងសន្តិសុខនេះ មិនកំណត់ពេលវេលា និងរយៈពេលដែលត្រូវអនុវត្តនៅឡើយទេ ព្រោះសំអាងថាខិតខំធ្វើគ្រប់យ៉ាងដើម្បីកុំប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ យ៉ាងតិចតួចបំផុត៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ