អ៊ីរ៉ង់ខឹងវាយបកនឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់ទីភ្នាក់ងារAOEAដែលស្តីបន្ទោសអ៊ីរ៉ង់
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
នៅពេលការចរចាដើម្បីស្រោចស្រង់កិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ កំពុងជាប់គាំង តាំងពីខែមីនា ភាពតានតឹងក្នុងសំណុំរឿងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ បានកើនឡើងមួយកម្រិតទៀត បន្ទាប់ពីទីភ្នាក់ងារថាមពលបរមាណូអន្តរជាតិអនុម័តសេចក្តីសម្រេចស្តីបន្ទោសអ៊ីរ៉ង់។ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី៩មិថុនា អ៊ីរ៉ង់បានចេញមុខបរិហារិះគន់ ចាត់ទុកសេចក្តីសម្រេចរបស់ទីភ្នាក់ងារថាមពលនុយក្លេអ៊ែរថា មិនត្រឹមត្រូវ គ្មានន័យស្ថាបនា។
អ៊ីរ៉ង់នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ បានដំឡើងសំឡេងរិះគន់ខ្លាំង ទីភ្នាក់ងារថាមពលអន្តរជាតិ AIEA ដែលបានចេញសេចក្តីសម្រេច ស្តីបន្ទោសអ៊ីរ៉ង់កាលពីថ្ងៃពុធទី ៨មិថុនា។
ក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំចុងក្រោយ (ចាប់តាំងពីខែមិថុនា ២០២០) នេះជាលើកទី១ដែល ទីភ្នាក់ងារថាមពលបរិមាណូអន្តរជាតិ AIEA ចេញសេចក្តីសម្រេច ស្តីបន្ទោសអ៊ីរ៉ង់។ សេចក្តីសម្រេចដែលផ្តួចផ្តើមដោយអាមេរិក និងប្រទេសអឺរ៉ុបទាំងបី គឺបារាំង អង់គ្លេស និងអាល្លឺម៉ង់ត្រូវបានសមាជិករបស់ទីភ្នាក់ងារ AIEAចំនួន ៣០ប្រទេសបោះឆ្នោត គាំទ្រ កាលពីថ្ងៃ ពុធម្សិលមិញ។ ដូចទម្លាប់ រុស្ស៊ី និងចិនបោះឆ្នោតប្រឆាំង ចំណែកប្រទេសបី ដូចជាឥណ្ឌា ប៉ាគីស្ថាន និងលីប៊ី បានបោះឆ្នោតអនុប្បវាទ។
ក្រៅពីស្តីបន្ទោសអ៊ីរ៉ង់ សេចក្តីសម្រេចរបស់ទីភ្នាក់ងារថាមពលនុយក្លេអ៊ែរអន្តរជាតិបានអំពាវនាវឲ្យអ៊ីរ៉ង់ គោរពកាតព្វកិច្ចផ្លូវច្បាប់ ដែលមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង សហការ និងឆ្លើយបំភ្លឺរាល់ចម្ងល់ សង្ស័យរបស់ AIEA។ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម កាលពីថ្ងៃពុធម្សិលមិញ អាមេរិក បារាំង អាល្លឺម៉ង់ និងអង់គ្លេស ដែលសុទ្ធសឹងជាហត្ថលេខី នៃកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ បាននិយាយថា បើសិន បើសិនអ៊ីរ៉ង់ ធ្វើតាមការទាមទាររបស់ AIEA ហើយប្រធានទីភ្នាក់ងារ AIEAបានទទួលការពន្យល់គ្រប់ជ្រុងជ្រោយពីភាគីអ៊ីរ៉ង់ នោះ គេនឹងមិនទាមទារឲ្យទីភ្នាក់ងារ AIEAចាត់វិធានការអ្វីបន្ថែម ប្រឆាំងនឹងអ៊ីរ៉ង់នោះទេ។
អាមេរិក បារាំង អង់គ្លេស និងអាល្លឺម៉ង់ បានជំរុញ ឲ្យទីភ្នាក់ងារ AIEAបោះឆ្នោតចេញសេចក្តីសម្រេច ស្តីបន្ទោសអ៊ីរ៉ង់ នៅពេលនេះ គឺបន្ទាប់ពីអ៊ីរ៉ង់បានព្រងើយកន្តើយ មិនបកស្រាយអ្វីទាំងអស់នៅក្រោយរបាយការណ៍របស់ AIEAសរសេរដាក់បន្ទុកអ៊ីរ៉ង់ថាបានរំលោភកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ ឆ្នាំ ២០១៥។
កាលពីចុងខែឧសភាកន្លងទៅ នេះ ទីភ្នាក់ងារ AIEAបានចេញរបាយការណ៍មួយដែលបង្ហាញថា អ៊ីរ៉ង់ បានបង្កើន បរិមាណស្តុកសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមដែលចម្រើនរួច ដល់ទៅ១៨ដង។ តាម AIEA គិតត្រឹមពាក់កណ្តាលខែឧសភា ចំនួនសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមចម្រើនរួច ដែលមានក្នុងស្តុករបស់អ៊ីរ៉ង់ បានកើនដល់៣៨០៩,៣គីឡូក្រាម គឺច្រើនជាងបរិមាណ ស្តុក ២០២,៨គីឡូក្រាមដែលមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង។
ក្រៅពីបង្កើនបរិមាណស្តុកសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូម អ៊ីរ៉ង់ ត្រូវបានរបាយការណ៍របស់ AIEA ចោទប្រកាន់ផងដែរថា បានលួចចម្រើនសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូម ដល់៦០% គឺឈានទៅក្បែរ៩០% ដែលអាចឲ្យគេយកទៅផលិតក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ។ មួយវិញទៀត នៅក្នុងរបាយការណ៍ AIEA បានលើកឡើងថា អ៊ីរ៉ង់មិនបានផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិត គួរឲ្យជឿទុកចិត្ត ទាក់ទង នឹងស្លាកស្នាម អ៊ុយរ៉ាញ៉ូមចម្រើនធាតុ ដែលគេបានប្រទះឃើញ នៅស្ថានីយ៍នុយក្លេអ៊ែរ ៣ទីតាំង ហើយដែលស្ថានីយ៍ទាំង៣នោះ គ្មានក្នុងបញ្ជីប្រកាសរបស់អ៊ីរ៉ង់កន្លងមក។
អ៊ីរ៉ង់សងសឹកវិញ ដោយកាត់ផ្តាច់ខ្សែកាម៉េរ៉ារបស់ទីភ្នាក់ងារ AIEA នៅទីតាំងនុយក្លេអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់
ប្រធានទីភ្នាក់ងារថាមពលនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់បានទាត់ចោលទាំងស្រុងការចោទប្រកាន់ ដោយថា អ៊ីរ៉ង់មិនបានធ្វើសកម្មភាពនុយក្លេអ៊ែរយោធា ហើយក៏គ្មានទីតាំងរោងចក្រលួចលាក់នោះដែរ។ តាមប្រធានទីភ្នាក់ងារថាមពលអ៊ីរ៉ង់ អ៊ីរ៉ង់នៅតែរក្សាការសហការអតិបរមាជាមួយAIEA ប៉ុន្តែ គឺក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចដែលដាក់សម្ពាធខ្លាំងលើអ៊ីរ៉ង់តាមរយៈ ការចេញសេចក្តីសម្រេចដែលមានគោលដៅនយោបាយ។
ឆ្លើយតបនឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់ទីភ្នាក់ងារ AIEAដែលអ៊ីរ៉ង់ចោទថា មិនត្រឹមត្រូវ និងគ្មានន័យស្ថាបនា អ៊ីរ៉ង់ ដែលបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចនោះ បាននិយាយសងសឹក ដោយបានប្រកាស បង្កើនចំនួនម៉ាស៊ីនសម្រាប់ចម្រើនសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូម និងប្រកាសកាត់ផ្តាច់ខ្សែកាមេរ៉ាថត មួយចំនួន របស់ទីភ្នាក់ងារ AIEA ដែលគេដាក់ នៅតាមទីតាំងរោងចក្រនុយក្លេអ៊ែរ អ៊ីរ៉ង់។ នៅក្នុងនោះមានផងដែរកាម៉េរ៉ារបស់AIEA ដែលថតតាមដានការចម្រើនសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូម របស់អ៊ីរ៉ង់។
តាមអ៊ីរ៉ង់ កាម៉េរ៉ាជាង ៨០%ដែលទីភ្នាក់ងារថាមពលបរិមាណូអន្តរជាតិ AIEA ដំឡើងដាក់នៅតាមទីតាំងនុយក្លេអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់នៅតែដំណើរការធម្មតាទេ។ ប៉ុន្តែ តាមអ្នកនាំពាក្យរបស់ទីភ្នាក់ងារថាមពលនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ បាននិយាយថា អ៊ីរ៉ង់នឹងមិនខ្លាចចាត់វិធានការសងសឹកបន្ថែមទៀតនោះទេ។ អ្នកនាំពាក្យរបស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកសោកស្តាយ ដែលអ៊ីរ៉ង់ កាត់ផ្តាច់ខ្សែកាម៉េរ៉ារបស់AIEA។ សម្រាប់អាមេរិក សេចក្តីសម្រេចរបស់AIEA មានគោលដៅ ជំរុញឲ្យអ៊ីរ៉ង់សហការពេញលេញជាមួយ ទីភ្នាក់ងារAIEA ប៉ុន្តែ មិនមែនជំរុញឲ្យអ៊ីរ៉ង់ត្រលប់ទៅបង្កើនសកម្មភាពចម្រើនសារធាតុអ៊ុយក្រែន និងកាត់បន្ថយតម្លាភាព តាមរយៈការកាត់ផ្តាច់ម៉ាស៊ីនកាម៉េរ៉ារបស់AIEAនោះទេ។
សេចក្តីសម្រេចដែលអាចបំផ្លាញ កិច្ចប្រឹងប្រែងស្រោចស្រង់កិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ អ៊ីរ៉ង់បានព្រមានរួចហើយថា សេចក្តីសម្រេចរបស់AIEA លើកនេះ គ្មានន័យស្ថាបនា។ ការចរចាដើម្បីស្រោចស្រង់កិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ កំពុងជាប់គាំងស្រាប់ផង ដោយសារតែមានការទាមទារចង់បានច្រើនពីខាងអ៊ីរ៉ង់។ ចុះទម្រាំ AIEAចេញសេចក្តីសម្រេច ស្តីបន្ទោស អ៊ីរ៉ង់ បន្ថែមទៀត តើគេសង្ឃឹមនឹងបានការសហការពីអ៊ីរ៉ង់ និងជំរុញការចរចាឲ្យទៅមុខបានយ៉ាងម៉េច?
រហូតមក ការចរចាត្រូវជាប់គាំង ដោយសារភាគីចរចា ចេះតែចង់ខ្លាំងរៀងៗខ្លួន។ ដូចជា អ៊ីរ៉ង់បានទាមទារឲ្យអាមេរិកដកទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចជាមុន បើសិនចង់ឲ្យអ៊ីរ៉ង់ត្រលប់មកគោរពពេញលេញ កិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ។ ប៉ុន្តែ អាមេរិកដែលបានដកខ្លួន ចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនៅឆ្នាំ ២០១៨ បានដាក់លក្ខខណ្ឌ ឲ្យអ៊ីរ៉ង់ ត្រូវត្រលប់មកគោរព១០០%នៃកិច្ចព្រមព្រៀងជាមុន សិន បើសិនចង់ឲ្យអាមេរិក ត្រលប់មកចូល ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង និងលុបចោលទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចលើអ៊ីរ៉ង់។
សេចក្តីសម្រេចរបស់ទីភ្នាក់ងារAIEA បានត្រឹមបន្ទោស និងទាមទារចង់បានការសហការបន្ថែមពីអ៊ីរ៉ង់។ សេចក្តីសម្រេចរបស់AIEAគួរនឹងអាចមានប្រសិទ្ធិភាព ដាក់សម្ពាធលើអ៊ីរ៉ង់បាន។ ប៉ុន្តែ ក្នុងកាលៈទេសៈ ដែលមានការប្រជែងគ្នារវាងប្រទេសមហាអំណាច សព្វថ្ងៃ អ៊ីរ៉ង់ដឹងថា ខ្លួននឹងនៅតែមានការគាំទ្រពីចិន និងរុស្ស៊ី ដែលជាគូប្រជែងរបស់អាមេរិក និងប្រទេសលោកខាងលិចផ្សេងទៀត។ ដូច្នេះ អ៊ីរ៉ង់មិនងាយនឹងចុះចាញ់ សម្លុត ឱនលំទោនធ្វើតាមសេចក្តីសម្រេច AIEA នោះទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ