អ.ស.ប. ៖ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស នៅស៊ីនជាំង អាចជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៣៥
បន្ទាប់ពីរង់ចាំអស់ជាច្រើនខែ និងការបំពេញទស្សនកិច្ចដ៏ចម្រូងចម្រាសមក ឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកស្រី មីស្ហែល បាសឺឡេ Michelle Bachelet បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ស្តីពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សលើជនជាតិភាគតិច នៅស៊ីនជាំង។ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ដ៏ហួសហេតុ ដែលអាចចាត់ទុកបានជា អំពើឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ។ របាយការណ៍បានលើកឡើងអំពីទង្វើហិង្សា ការធ្វើទារុណកម្ម ការរំលោភផ្លូវភេទ លើជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ និងអំពាវនាវឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិបញ្ចេញសកម្មភាព ជាបន្ទាន់ ព្រោះអង្គការមានភស្តុតាងគួរឱ្យទុកចិត្តនឹងធ្វើការចោទប្រកាន់ចិនពីបទរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅស៊ីនជាំងហើយ។
« អាចចាត់ទុកថាជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ » នេះជាពាក្យដែលមានសរសេរនៅក្នុងរបាយការណ៍អង្គការសហប្រជាជាតិ ចេញផ្សាយជាសាធារណៈនៅវេលាម៉ោង ២៣និង៤៧នាទី ថ្ងៃទី ៣១សីហា ពោលគឺតែ១៣នាទី មុនលោកស្រី មីស្ហែល បាសឺឡេ បញ្ចប់អាណត្តិជាឧត្តមស្នងសិទ្ធិមនុស្សអង្គការប្រជាជាតិ។ របាយការណ៍បានសន្និដ្ឋានថា យោលទៅតាមសន្ធឹកនៃទង្វើឃុំឃាំងមនុស្សដោយគ្មានឆ្លងកាត់តុលាការ និងការរើសអើងលើជនជាតិ អ៊ុយហ្គួរ ព្រមទាំងជនជាតិភាគតិចកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមផ្សេងទៀត ... ដោយហាមឃាត់ បំបិទសេរីភាព ជាមូលដ្ឋានគ្រឹះរបស់មនុស្សដ៏ច្រើន ឬជាសមូហភាព អាចហៅបានថា ជាបទឧក្រិដ្ឋអន្តរជាតិ ពោលគឺឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ។
សាក្សីគួរជាទីទុកចិត្ត
មិនមែនជាការគាស់ទម្លាយ ឱ្យឃើញហេតុថ្មីទេ ប៉ុន្តែរបាយការណ៍នេះជាការប្រថាប់ត្រាបញ្ជាក់ អំពីការចោទប្រកាន់តាំងពីយូរមក ថាអាជ្ញាធរចិនបានរំលោភសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅស៊ីនជាំង។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាប៉េកាំងព្យាយាមរារាំងមិនឱ្យចេញរបាយការណ៍នេះ។
ដើម្បីអាចសរុបសេចក្តីសន្និដ្ឋាននេះបាន អ.ស.ប.ដែលបានទទួលដំណឹងស្តីពីការបាត់ខ្លួនក្រុមមនុស្សនៅស៊ីនជាំងកាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៧ ហើយបានផ្តើមធ្វើសិក្សាស្រាវជ្រាវភ្លាមនៅឆ្នាំ ២០១៨ ដោយ មានសំណេរ-សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អាជ្ញាធរចិនផ្ទាល់ជាបង្អែកផង និងមានការងាររបស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ រូបភាពផ្កាយរណប ព័ត៌មានផ្សេងតាមបណ្តាញសេរី ព្រមទាំងសំដីរបស់សាក្សី ឬជនរងគ្រោះចំនួន ៤០នាក់ ក្នុងនោះ២៦នាក់ជាអតីតអ្នកជាប់ឃុំឃាំងក្នុងមណ្ឌលកែប្រែ ឬ “អប់រំវិជ្ជាជីវៈ” (ពាក្យផ្លូវការរបស់អាជ្ញាធរចិន)។
នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ អតីតអ្នកធ្លាប់ជាប់ឃុំឃាំង ពីរភាគបី បានរៀបរាប់ថាធ្លាប់រងការធ្វើបាបបង្ខំឱ្យលេបថ្នាំ រងទារុណកម្ម និងការរំលោភផ្លូវភេទផងសម្រាប់ស្ត្រី រយៈពេលជាច្រើនខែដោយមិនអាចទាក់ទងមកគ្រួសារបានទៀត។ កំហុស ? គ្មានអ្វីក្រៅពីពួកគេមានកំណើតជាជនជាតិភាគតិចឡើយ។ របាយការណ៍បានលើកឡើងទៀត អំពីការបង្ខំឱ្យបង្កកំណើតកូន និងការប្រើកម្មវិធីតាមដានមនុស្សទ្រង់ទ្រាយធំ។ បើតាមអ្នកស្រាវជ្រាវ មានប្រជាពលរដ្ឋពេញវ័យនៅស៊ីនជាំងប្រមាណពី ១០ទៅ២០% ធ្លាប់បានជាប់ និងបញ្ជូនទៅមណ្ឌលអប់រំកែប្រែ នៅពេលណាមួយ ប៉ុន្តែអង្គការសហប្រជាជាតិគ្មានលទ្ធភាពផ្ទៀងផ្ទាត់ចំនួនទេ។
ជាមួយនឹងការអំពាវនាវឱ្យ សហហគមន៍អន្តរជាតិ បញ្ចេញសកម្មភាព ជាបន្ទាន់ ព្រោះពេលនេះអង្គការសហប្រជាជាតិ មានសាក្សី ភស្តុតាងដែលគួរឱ្យជឿជាក់ សម្រាប់ធ្វើការចោទប្រកាន់ចិនពីបទរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។
ស៊ីនជាំងតំបន់យុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់ចិន
ធំជាងប្រទេសបារាំងបីដង ធំជាងប្រទេសយើងប្រមាណ៩ពាន់ដង ស៊ីនជាំង ជាតំបន់ភ្នំ ពាក់កណ្តាលវាលរហោស្ថាន ដែលស្ថិតនៅភាគពាយ័ព្យនៃប្រទេសចិន និងមានព្រំដែនជាប់ជាមួយ៨ប្រទេស នៅតំបន់អាស៊ីកណ្តាល ព្រមទាំងរុស្ស៊ី និងប៉ាគីស្ថានទៀត។ ទីតាំងភូមិសាស្ត្ររបស់ស៊ីនជាំង មានលក្ខណៈយុទ្ធសាស្ត្រណាស់ ព្រោះធ្លាប់ជាទីប្រសប់នៃវប្បធម៌និងឥទ្ធិពល នៃផ្លូវសូត្រចាស់ និងក្នុងគម្រោងផ្លូវសូត្រថ្មីរបស់លោកស៊ីជីនពីងទៀត។ បើតាមពាក្យរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន ស៊ីនជាំងជាក្បាលស្ពានចម្លងចិនឆ្ពោះទៅទិសខាងលិច។
ក្រៅអំពីមានទេសភាពធម្មជាតិល្អប្រណិត មានជ្រលងភ្នំជ្រៅៗ វាលស្មៅ បឹង និងភ្នំទឹកកក គួរជាទីទាក់ទាញទេសចរយ៉ាងខ្លាំងនោះ ស៊ីនជាំងមានធនធានធម្មជាតិក្រោមដីច្រើននិងសម្បូរបែបណាស់ ដូចជាត្បូងធម្មជាតិមានតម្លៃ រ៉ែធ្យូងថ្ម និងប្រេងកាត។ ស៊ីនជាំងជាជង្រុកប្រេងកាតដ៏ធំជាងគេបំផុតរបស់ចិន។
៥០%នៃផលិតកម្ម Polysililium ពិភពលោក ធ្វើនៅស៊ីនជាំងនេះឯង។ Polysililium ជាសារធាតុដ៏ចាំបាច់សម្រាប់ធ្វើផ្ទាំងសូឡា។
លើផ្នែកកសិកម្មវិញ ស៊ីនជាំងជាជង្រុកស្រូវ ស្រូវសាលី និងពោត ព្រមទាំងកប្បាស។ មួយភាគ៥នៃកប្បាសពិភពលោក ជាកប្បាសស៊ីនជាំង។ មួយភាគបួននៃផ្លែប៉េងប៉ោះនៅលើពិភពលោក ដាំនៅស៊ីនជាំង។ ដូច្នេះស៊ីនជាំងជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចជាអាទិភាព និងប្រកបដោយសក្តានុពលរបស់ចិន ដែលអភិវឌ្ឍ ដោយសារការចាប់ពលរដ្ឋ គឺជនជាតិអ៊ុយហ្គួរឱ្យធ្វើការដោយបង្ខំ។
ភេរវនិយមនិងអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម
ស៊ីនជាំងមានប្រជាពលរដ្ឋ សរុប ប្រមាណ២៦លាននាក់ ខ្លះមានដើមកំណើតជាជនជាតិ កាហ្សាក់ស្ថាន ខ្លះជាជនជាតិហាន និងអ៊ុយហ្គួរ ដែលជាជនជាតិដើមភាគតិច ដ៏ចម្បងគេ។ មានគ្នាសរុបប្រមាណ១២លាននាក់ ពោលគឺ ៤៥%នៃប្រជាជនសរុបនៅស៊ីនជាំង ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរច្រើនរស់នៅភាគខាងត្បូងស៊ីនជាំង ភាគច្រើនកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមនិកាយស៊ុននីត និយាយភាសាស្រដៀងនឹងភាសាតួកគី ហើយមានវប្បធម៌ របៀបរបបរស់នៅប្រហាក់ប្រហែលនឹងជនជាតិនៅអាស៊ីកណ្តាល។
ជាពលរដ្ឋភាគច្រើន នៅមុនឆ្នាំ១៩៤៩ (មុនការឡើងកាន់អំណាចរបស់បក្សកុម្មុយនិស្តចិន) ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ មានអារម្មណ៍ថាជនជាតិហាន (ពលរដ្ឋភាគច្រើននៅចិន) បានទទួល និងដណ្តើម ផលប្រយោជន៍ពីការអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ និងបានចោទប្រកាន់អំណាចកណ្តាលចិន ថាបានរារាំង ឬហាមឃាត់ មិនឱ្យពួកគេប្រកាន់ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី សាសនានិងភាសារបស់ខ្លួន។
បន្ទាប់មក ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ ស៊ីនជាំង ព្រមទាំងតំបន់ផ្សេងទៀត បានរងភេរវកម្ម ដែលបើតាមអាជ្ញាធរប៉េកាំង ជាស្នាដៃរបស់ពួកអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម ឬក្រុមផ្តាច់ទឹកដីនិយមអ៊ុយហ្គួរ។ ភេរវកម្មបំផ្ទុះរថយន្តនៅទីលានធានអាន់មៀន កាលពីឆ្នាំ២០១៣ ក៏ជាប់ចោទថាជាទង្វើរបស់អ៊ុយហ្គួរដែរ។ តាំងពីនោះមក ស៊ីនជាំងស្ថិតក្រោមការឃ្លាំមើលជាពិសេស។ ប៉េកាំងបានចាប់ផ្តើមរឹតបន្តឹងវិធានការសន្តិសុខ ដាក់កាមេរ៉ា ទ្វារសុវត្ថិភាពតាមអាគារធំៗ បញ្ជូនកម្លាំងយោធាល្បាតតាមផ្លូវក្នុងក្រុង កំរិតការផ្តល់លិខិតឆ្លងដែន ។ល។ និង។ល។ ក្រោមផ្លាក នៃការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងភេរវកម្ម និងដើម្បីបំបាត់ភាពជ្រុលនិយមក្នុងសាសនា អាជ្ញាធរបានជំរុញ បែបហាមឃាត់ មិនឱ្យជនអ៊ុយហ្គួរប្រកាន់ទម្លាប់របស់សាសនាអ៊ីស្លាមមួយចំនួន ដូចជាទុកពុកចង្កាវែងៗ ឬរុំស្បៃអ៊ីស្លាមទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ