Robert Badinter អ្នករំលាយច្បាប់ប្រហារជីវិតបារាំង ធ្វើមរណកាលក្នុងវ័យ៩៥ឆ្នាំ
លោក Robert Badinter អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌បារាំង ពីឆ្នាំ១៩៨១-១៩៨៦ ដែលជាអ្នកផ្តួចផ្តើមរំលាយច្បាប់ប្រហារជីវិតនៅក្នុងប្រទេសបារាំង បានទទួលមរណភាពនៅយប់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ឆ្លងចូលថ្ងៃសុក្រទី ៩ កុម្ភៈ២០២៤ ក្នុងជន្មាយុ៩៥ឆ្នាំ។ ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង បានលំអោនចិត្តគោរព និងប្រកាសរៀបចំពិធីកាន់ទុក្ខថ្នាក់ជាតិជូនវិញ្ញណក្ខន្ធសពលោករ៉ូប៊ែរ បាដាំងទែរ។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៣:១៤
កើតនៅប៉ារីស នាថ្ងៃទី ៣០មីនា១៩២៨ ក្នុងគ្រួសារជ្វីហ្វ ដែលទើបនិរទេសខ្លួនចេញពីស្រុកBessarabie តំបន់ដែលស្ថិតនៅចន្លោះអ៊ុយក្រែននិងរ៉ូម៉ានី បច្ចុប្បន្នជាដែនដីម៉ុលដាវី។ ក្នុងវ័យ១៥ឆ្នាំ លោកបានឃើញនឹងភ្នែកពួកណាហ្ស៊ីចាប់ឪពុកទៅយកជំរំប្រមូលផ្តុំជនជាតិជ្វីហ្វ Sobibor ប្រទេសប៉ូឡូញ ក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។
ក្រោយសង្គ្រាម លោកបានចូលសិក្សានៅសាលាច្បាប់ អក្សរសាស្ត្រនិងសង្គមវិទ្យា រួចបានក្លាយជាមេធាវីនៅតុលាការប៉ារីស ក្នុងវ័យ២២ឆ្នាំ។ ក្នុងពេលប្រកបអាជីពជាមេធាវី លោក រ៉ូប៊ែរ បាដាំងទែរ បានការពារឥស្សរជនសំខាន់ៗ ក្រុមហ៊ុនធំៗផង អ្នកកាសែតល្បីៗផង ព្រមទាំងជនជាប់ចោទឧក្រិដ្ឋសាមញ្ញៗទៀត ជាមួយឆន្ទៈនិងមនសិការប្រឆាំងនឹងទោសប្រហារជីវិត តាំងពីឆ្នាំ១៩៧២មក។
ដំបូង លោក បាដាំងទែរ ប្រឆាំងនឹងទោសប្រហារជីវិត នៅក្នុងរង្វង់តុលាការ ប៉ុន្តែចាប់ពីឆ្នាំ១៩៨១ នៅពេលមាននាមជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោកបានបញ្ចេញគ្រប់សកម្មភាពដើម្បីលុបបំបាត់ទោសប្រហារជីវិត។ នៅថ្ងៃទី១៧កញ្ញាឆ្នាំ១៩៨១ លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌បានថ្លែងសារដ៏សន្ធោរសន្ធៅអង្រួនសភាជាតិបារាំង៖ “បារាំងល្បីល្បាញព្រោះជាប្រទេសទីមួយនៅអឺរ៉ុបដែលបានលុបច្បាប់ធ្វើទារុណកម្ម... បារាំងស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសដំបូងគេដែលបានរំលាយច្បាប់ទាសភាពដែលជាអំពើឧក្រិដ្ឋគួរខ្មាសអៀនរបស់មនុស្សជាតិ... តែបើមិនប្រឹងជំនះទេ បារាំងអាចនឹងក្លាយជាចុងក្រោយគេក្នុងបុព្វហេតុលុបបំបាត់ទោសប្រហារជីវិត... ថ្ងៃស្អែក ដោយអ្នក តុលាការបារាំងលែងជាតុលាការសម្លាប់មនុស្ស។ ថ្ងៃស្អែក ដោយសារអ្នក បារាំងគ្មានភាពអាម៉ាសរួមក្នុងការប្រហារជីវិតអ្នកទោសក្នុងពន្ធនាគារ។ ថ្ងៃស្អែក ទំព័រយុត្តិធម៌ប្រលាក់ឈាមនឹងត្រូវបិទ”។ ក្នុងរយៈពេលពីរម៉ោង សុន្ទរកថាលោកបានបញ្ឆេះនិងបញ្ចុះបញ្ចូលសមាជិកតំណាងរាស្ត្រទាំងអស់ឱ្យហ៊ានសម្រេចផ្ទុយនឹងមតិសាធារណៈ ព្រមរំលាយច្បាប់ប្រហារជីវិត។ នៅទីបំផុត នៅថ្ងៃទី ៩ តុលា ១៩៨១ ប្រទេសបារាំងបានរំលាយច្បាប់ប្រហារជីវិតជាផ្លូវការ។
ក្រៅអំពីបុព្វហេតុប្រឆាំងនឹងច្បាប់ប្រហារជីវិត លោក រ៉ូប៊ែរ បាដាំងទែរ ក៏ជាអ្នកការពារសិទ្ធិអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា ដោយបានផ្តួចផ្តើមធ្វើច្បាប់លុបបំបាត់និទណ្ឌភាពលើស្រ្តីឬបុរសស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា។
ចប់អាណត្តិជារដ្ឋមន្ត្រីភ្លាម លោកបាដាំងទែរ បានក្លាយជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញរយៈពេល៩ឆ្នាំ និងចូលរួមចំណែកដាក់សម្ពាធលើអ្នកនយោបាយ។ លោកបានបញ្ឈប់តួនាទីជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភានោឆ្នាំ២០១១ តែលោកបន្តបញ្ចេញសកម្មភាពក្រោយឆាករហូត។ នៅឆ្នាំ២០២១ ក្នុងវ័យ៩៣ឆ្នាំ នាឱកាសខួប៤០ឆ្នាំនៃរំលាយច្បាប់ប្រហារជីវិត លោកបន្តរំលឹកអំពីការតស៊ូសកល ថាទោសប្រហារជីវិតត្រូវតែរលត់រលាយពីផែនដីព្រោះជាភាពខ្មាសអៀនរបស់មនុស្សជាតិ។
នៅលើឆាកអន្តរជាតិ លោកធ្លាប់បានបំរើបុព្វហេតុយុត្តិធម៌អន្តរជាតិសម្រាប់ជួយអតីតយូហ្គោស្លាវី ដោយជួយតាក់តែងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរ៉ូមានី ឬជួយធ្វើកំណែទម្រង់ច្បាប់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅឆ្នាំ២០០០ជាដើម៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ