ដូណាល់ត្រាំ៖ អាមេរិក និងមិន​ធ្វើ​សច្ចាប័ន លើ​សន្ធិសញ្ញា​គ្រប់គ្រង​ជំនួញ​អាវុធ​ទេ

“គ្មានថ្ងៃ ដែលយើងនឹងធ្វើសច្ចាប័ន លើសន្ធិសញ្ញា គ្រប់គ្រងជំនួញអាវុធ នេះទេ!”។ នេះគឺជាសម្តីប្រកាស របស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ នៅចំពោះមុខ សមាជិកនៃក្រុមអ្នកជំនួញ និង​អ្នកផលិតអាវុធអាមេរិក អមដោយសម្លេងទះដៃ យ៉ាងកងរំពង។ លោកដូណាល់​ ត្រាំ ប្រកាសបញ្ជាក់ថា លោកសូមនិយាយជាផ្លូវការថា សហរដ្ឋអាមេរិក នឹងមិនផ្តល់សច្ចាប័ន លើសន្ធិសញ្ញានេះ ​ជាដាច់ខាត។ សហរដ្ឋអាមេរិក មិនអាចអនុញ្ញាត ឲ្យក្រុមមនុស្សការិយាល័យធិបតេយ្យ បរទេសណា មកសម្រេចជាន់ឈ្លី​សិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាជនអាមេរិក ដែលត្រូវបាន​ធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនោះទេ។

សូមរំលឹកថា សិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន ដែលលោកដូណាល់ ត្រាំ ចង់សំដៅ នោះគឺសិទ្ធិកាន់កាប់អាវុធ ដើម្បីការពារខ្លួន ដែលមានចែង នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញសហព័ន្ធរបស់អាមេរិក។

គួររំលឹកផងដែរថា សន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីពីការគ្រប់គ្រងជំនួញអាវុធ ត្រូវបានផ្តួចផ្តើមឡើង ដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយដែលរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក អាណត្តិលោកអូបាម៉ា បានចុះហត្ថលេខាទទួលយកនៅឆ្នាំ២០១៣។ ក៏ប៉ុន្តែ សន្ធិសញ្ញានេះ នៅមិនទាន់ត្រូវបានសភាអាមេរិក ផ្តល់សច្ចាប័នអនុម័ត យកមកអនុវត្តជាផ្លូវការទេ។

សន្ធិសញ្ញានេះ បានចែងអំពីលក្ខខណ្ឌផ្សេងៗ សម្រាប់ប្រទេសហត្ថលេខី ថាត្រូវត្រួវពិនិត្យ រិតត្បិតរាល់ជំនួញ និងចរាចរណ៍អាវុធគ្រប់ធុន រាប់ចាប់ពី កាំភ្លើង យន្តហោះចម្បាំង នាវាចម្បាំង និងគ្រាប់មីស៊ីលជាដើម។ ការត្រួតពិនិត្យ ត្រូវតែធ្វើឲ្យបានម៉ដ្ឋចត់ ដើម្បីបញ្ចៀស កុំឲ្យសម្ភារៈអាវុធទាំងនោះ ធ្លាក់ទៅក្នុងដៃជនទុច្ចរិត ក្រុមភេរវកម្ម ឬក៏ក្លាយជាផលចំណេញហិរញ្ញវត្ថុ សម្រាប់ក្រុមជំនួញងងិតណាមួយ មិនថា ក្នុងការនាំចូល ការនាំចេញ ការឆ្លងកាត់ ឬក៏ដេញថ្លៃគួកជេ នោះទេ។

លោក Stéphane Dujarric អ្នកនាំពាក្យអង្គការសហប្រជាជាតិ បានថ្លែងសោកស្តាយ ចំពោះការសម្រេចចិត្តរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ។ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះអះអាងថា សន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិនេះ គឺជាអត្ថបទច្បាប់អន្តរជាតិតែមួយគត់ ដែលមានខ្លឹមសារ គ្រប់គ្រប់វិស័យជំនួញអាវុធនេះ ឲ្យមានតម្លាភាព។ លោកបន្តថា វាជារឿងចាំបាច់ណាស់ ជាពិសេសក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន ដែលប្រទេសជាច្រើនកំពុងបង្អួត និងប្រជែងគ្នា ក្នុងវិស័យអាវុធយុទ្ធភណ្ឌនេះ៕