តើក្រុមគ្រួសារលោកថាក់ស៊ីនពិតជាដើមចមនៃវិបត្តិហែកហួរគ្នានៅក្នុងសង្គមថៃបច្ចុប្បន្ន ឬ ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៣២
នៅក្នុងប្រទេសថៃ ២ថ្ងៃក្រោយរដ្ឋប្រហារយោធា របបសឹកបានបន្តកោះហៅឥស្សរជនមួយចំនួនឲ្យចូលជួប។ នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៤ ឧសភានេះ មានឥស្សរជនចំនួន ៣៥នាក់ទៀតត្រូវបានរបសសឹកកោះហៅ បន្ទាប់ពីបានកោះហៅអតីតថ្នាក់ដឹកនំារដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រីយីងឡាក់ និងឥស្សរជននយោបាយមួយចំនួនរបស់គណបក្សភឿថៃ និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ព្រមទំាងសមាជិកជាច្រើននាក់របស់ក្រុមគ្រួសារលោកថាក់ស៊ីន សរុប មានគ្នាទំាងអស់ចំនួន ១៥៤នាក់។ ក្នុងចំនួនអ្នកកោះហៅសួរចម្លើយទំាងអស់ មានភាគច្រើនត្រូវបានរបបសឹកឃុំទុក ក្នុងនោះក៏មានលោកស្រីអតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីយីងឡាក់ដែរ។ អ្វីដែលក្រុមអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch កំពុងបារម្ភពេលនេះ គឺការកំចាត់អ្នកនយោបាយដែលជាបក្សពួកជិត ឬឆ្ងាយរបស់លោកថាក់ស៊ីន។
ការដែលរបបសឹកបានកោះហៅឥស្សរជនសំខាន់ៗ និងអតីតថ្នាក់ដឹកនំារដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រីយីងឡាក់ ព្រមទំាងឥស្សរជននយោបាយមួយចំនួនរបស់គណបក្សភឿថៃ និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ រួមទំាងសមាជិកជាច្រើននាក់របស់ក្រុមគ្រួសារលោកថាក់ស៊ីនមកសួរចម្លើយពេលនេះ គឺចង់ឲ្យពួកគេនិយាយរៀបរាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍ដែលបានកើតមានឡើងនារយៈពេលប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ ពោលមុនថ្ងៃដែលមានកងទ័ពបានប្រកាសធ្វើរដ្ឋប្រហាររំលំរដ្ឋាភិបាលចំាផ្ទះរបស់លោកនីវ៉ាត់ទុមរ៉ុង ប៊ុនសុងប៉ៃសាន។ នៅក្រោយរដ្ឋប្រហារយោធាទម្លាក់លោកថាក់ស៊ីនក្នុងឆ្នំា ២០០៦ របបសឹកក៏បានកោះហៅ និងឃុំខ្លួនមនុស្សជំនិតដែលរួមការងារជាមួយលោកថាក់ស៊ីនជាច្រើននាក់ដែរ តែមិនសូវមានទ្រង់ទ្រាយធំដូចលើកនេះទេ។ ទង្វើរបស់របបថ្មីក្រុងបាងកកពេលនេះ វាជារឿងមួយធម្មតាដែលមេរដ្ឋប្រហារឧត្តមសេនីយប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចាចង់ស្តាប់ និងចង់ឮផ្ទាល់ត្រចៀកនូវភាពមិនចុះសម្រុងគ្នា និងការចង់បានរបស់គូវិវាទនយោបាយទំាងពីរគណបក្សនាពេលកន្លងមក។ គួររម្លឹកជូនបន្តិចថា វិបត្តិហែកហួរគ្នារវាងពួកអាវលឿង និងពួកអាវក្រហមបានចាប់មានពន្លកឡើងតំាងពីក្រោយរដ្ឋប្រហារទម្លាក់លោកថាក់ស៊ីនក្នុងឆ្នំា ២០០៦។
ក្រៅពីបានកោះហៅចំនួន ១៥៤នាក់នៅថ្ងៃសុក្រ ទី២៣ ឧសភា របបសឹកក៏ទើបបានកោះហៅឥស្សរជនសំខាន់ៗចំនួន ៣៥នាក់បន្ថែមទៀតនៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៤ ឧសភា ក្នុងនោះមានក្រុមអ្នកជំនាញមកពីសកលវិទ្យាល័យ និងលោកសុងឌី លឹមថុងគុល ស្ថាបនិកចលនារាជានិយមប្រឆំាងលោកស្រីយីងឡាក់។ មនុស្សទំាងអស់ដែលរបបសឹកបានកោះហៅឲ្យចូលជួប ពិសេសឥស្សរជននយោបាយមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើដំណើរទៅបរទេសទេ។ ប្រភពយោធាថៃឲ្យដឹងនៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៤ ឧសភានេះថា បើតាមច្បាប់អាជ្ញាសឹក មនុស្សចាប់ខ្លួនទំាងអស់នឹងត្រូវជាប់ឃុំយ៉ាងយូរបំផុតមួយសប្តាហ៍។ តែអ្វីដែលរបបសឹកមិនព្រមបញ្ជាក់នោះ គឺចំនួនមនុស្សដែលពួកគេបានឃុំឃំាង ពិសេសគេមិនដឹងថា តើភាគច្រើនជាសមាជិករបស់បក្សភឿថៃ ឬមួយក៏បក្សប្រជាធិបតេយ្យ។
របបសឹក៖ការដោះលែងលោកស្រីយីងឡាក់នៅមិនទាន់កំណត់ពេល
អ្នករួមការងាររបស់លោកស្រីយីងឡាក់បានប្រាប់ឲ្យដឹងនៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៤ ឧសភានេះថា លោកស្រីកំពុងស្ថិតនៅកន្លែងសុវត្ថិភាពមួយដែលមិនមែនស្ថិតជំរំកងទ័ពទេ និងថា លោកស្រីមានសុខទុក្ខធម្មតា។ នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតមួយនៅព្រឹកមិញ របបសឹកបានបញ្ជាក់ថា ការបន្តឃុំឃំាងលោកស្រីយីងឡាក់រយៈពេលយូរ ឬឆាប់ វាអាស្រ័យលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់លោកស្រីជាមួយរបបសឹក មានន័យថា លោកស្រីត្រូវតែឆ្លើយការពិតចំពោះសំណួរទំាងឡាយណាដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងរ៉ាវកើតមានឡើងក្រោមការដឹកនំារបស់លោកស្រី ពិសេសរឿងអាស្រូវដែលនំាឲ្យមានការងើបបះបោរប្រឆំាងលោកស្រីពីពួកអាវលឿងកន្លងមក។
មានអាយុ ៤៦ឆ្នំា លោកស្រីយីងឡាក់ គឺជាប្អូនស្រីបង្កើតរបស់លោកថាក់ស៊ីន និងដែលត្រូវបានតុលាការធម្មនុញ្ញដកចេញពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តីកាលពីដើមខែឧសភា។ ទន្ទឹមគ្នានេះ លោកស្រីក៏កំពុងទទួលរងការចោទប្រកាន់ពីបទពុករលួយនៅក្នុងកម្មវិធីមួយរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលទិញស្រូវពីប្រជាកសិករក្នុងតម្លៃថ្លៃជាងតម្លៃទីផ្សារ ជាថ្មូរនឹងប្រាក់ឧបត្ថម្ភពីរដ្ឋាភិបាល។ តែកម្មវិធីនេះត្រូវបានគណៈកម្មការប្រឆំាងអំពើពុករលួយយល់ឃើញថា បានធ្វើឲ្យរដ្ឋខាតបង់ប្រាក់យ៉ាងច្រើនសម្បើម។ ឥឡូវនេះ ពិតមែនតែលោកស្រីយីងឡាក់អស់អំណាចក្តី ក៏សំណុំរឿងអាស្រូវមួយនេះកំពុងបន្តស្ថិតក្នុងដៃព្រឹទ្ធសភា។ ព្រឹទ្ធសភាដែលអាចនឹងសម្រេចដាក់ទោសលោកស្រីមិនឲ្យធ្វើនយោបាយចំនួន ៥ឆ្នំា។
នេះពិតជាសម្មតិកម្មមួយដែលលោកស្រីយីងឡាក់មិនអាចគេចរួចទេ ព្រោះថា របបសឹកដែលបានទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលកាលពី ២ថ្ងៃមុន មិនបានរំលាយចោលស្ថាប័នព្រឹទ្ធសភា និងតុលាការធម្មនុញ្ញទេ។ ដូច្នេះឃើញថា នេះពិតជាឆាកល្ខោនមួយដែលមេរដ្ឋប្រហារប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចាបានរៀបចំទុកជាមុនរួចជាស្រេច ព្រោះចូរកុំភ្លេចថា តុលាការធម្មនុញ្ញាមានទំនោររករាជានិយម និងកងទ័ពតំាងពីដើមមក រីឯសមាជិកព្រឹទ្ធសភាភាគច្រើនទៀតសោត ក៏ចេញមកពីពួកអាវលឿងគំាទ្ររាជានិយម និងកងទ័ពដែរ។
ក្រុមគ្រួសារ និងបក្សពួករបស់លោកថាក់ស៊ីនកំពុងត្រូវគេព្យាយាមកាច់ធ្មុង
គេអាចនិយាយបានថា គឺក្រុមគ្រួសារ និងបក្សពួករបស់លោកថាក់ស៊ីនទៅវិញទេដែលបាន និងកំពុងទទួលរងគ្រោះថ្នាក់ ត្រូវបានគេតាមឈ្នានីសធ្វើបាបខ្លំាងនៅពេលនេះ។ តែគេក៏មិនត្រូវភ្លេចនិយាយទេថា គឺបុគ្គលថាក់ស៊ីនរូបនេះឯងដែលនំាឲ្យមានការពុះចែកសង្គមថៃជាពីររវាងពួកអាវក្រហម និងពួកអាវលឿងតំាងពីឆ្នំា ២០០៦ មកដល់សព្វថ្ងៃ។ ឆ្នំា ២០០៦ ដែលលោកថាក់ស៊ីនត្រូវបានកងទ័ពទម្លាក់ពីអំណាច។ តំាងពីពេលនោះមក លោកថាក់ស៊ីនបាន និងកំពុងបន្តក្លាយជាឥស្សរជននយោបាយថៃម្នាក់ដែលមានអ្នកស្អប់ មិនចង់ ឮឈ្មោះ និងអ្នកស្រឡាញ់ងប់បាត់ស្រមោលមិនបាន។ លោកថាក់ស៊ីនកំពុងភៀសខ្លួនរស់នៅបរទេសមែន តែស្រមោល និងឥទ្ធិពលរបស់លោកថាក់ស៊ីនកំពុងបន្តមាននៅក្នុងឆាកនយោបាយថៃជានិច្ច។
អ៊ីចឹងហើយបានជានៅពេលនេះ របបសឹកបានកោះហៅឥស្សរជននយោបាយទំាងពីរគណបក្ស ព្រមទំាងសមាជិកមួយចំនួនរបស់ក្រុមគ្រួសារលោកថាក់ស៊ីនដើម្បីសួរចម្លើយ។ តាមពិតទៅ គោលដៅចុងក្រោយរបស់កងទ័ព គឺព្យាយាមកាច់បំបាក់ឥទ្ធិពលរបស់ក្រុមគ្រួសារ និងបក្សពួករបស់លោកថាក់ស៊ីន។ ការហាមមិនឲ្យពួកនេះចាកចេញពីប្រទេស ពិសេសលោកស្រីយីងឡាក់ គឺដើម្បីចៀសវាងសេណារីយ៉ូដូចឆ្នំា ២០០៦ ដែលលោកថាក់ស៊ីនស្ថិតនៅក្រៅប្រទេស តែបានរៀបចំជួយឲ្យគណបក្សរបស់លោកឲ្យឈ្នះឆ្នោតក្នុងឆ្នំា ២០០៧ និងឈ្នះបន្តបន្ទាប់មកទៀតរហូតធ្វើឲ្យប្អូនស្រីក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តី។
នៅក្នុងក្បួនបាតុកម្មរបស់ពួកអាវលឿងនារយៈពេលចុងក្រោយនេះ ពួកអាវលឿងក៏បានអំពាវនាវឲ្យមានការកំចាត់ក្រុមគ្រួសារ និងបក្សពួកថាក់ស៊ីនចេញពីឆាកនយោបាយថៃដែរ។ សំណួរដែលគ្រប់គ្នាកំពុងចោទនៅពេលនេះគឺថា តើវិបត្តិនយោបាយច្រំដែលនៅថៃពេលនេះ វាជាកំហុសរបស់លោកថាក់ស៊ីន ឬយ៉ាងណា?។ មានតែរបបសឹកសព្វថ្ងៃនេះទេដែលអាចឆ្លើយនឹងសំណួរនេះបាន។ តែក្រុមអ្នកវិភាគបានព្រមានទុកជាមុនរួចជាស្រេចថា ជម្រើសកំចាត់ក្រុមគ្រួសារថាក់ស៊ីន និងបក្សពួកថាក់ស៊ីនចេញពីឆាកនយោបាយ គឺជាជម្រើសដែលមិនគួរនឹងធ្វើទេ ព្រោះវានឹងរឹតតែធ្វើឲ្យសង្គមថៃបែកបាក់គ្នាកាន់តែខ្លំាងថែមទៀត៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ