តួកគី៖រដ្ឋប្រហារយោធាមិនបានសម្រេច!
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៤០
នៅក្នុងប្រទេសតួកគី ស្ថានការណ៍កំពុងបន្តតានតឹងជុំវិញព្រឹតិ្តការណ៍ប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធាមិនបានសម្រេចក្នុងយប់ថ្ងៃសុក្រ ទី១៥ កក្កដា។ ពេញមួយយប់ថ្ងៃសុក្រឆ្លងចូលដល់ថ្ងៃសៅរ៍ ទី១៦ កក្កដានេះ ការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងក្រុមទាហានបះបោរ និងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាល រួមទាំងមហាជនបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ និងរបួសជាច្រើននាក់នៅក្នុងទីក្រុងអ៊ីស្តង់ប៊ូល និងអង់ការ៉ា។ លោកអ៊ែរដូហ្កានបានចាត់ទុកទង្វើប៉ុនប៉ងរដ្ឋប្រហារយោធាថា ជាការរៀបចំរបស់លោកហ្វឺទូឡា ហ្គ៊ូឡេន។ ចំណែកសហគមន៍អន្តរជាតិបានចេញមុខថ្កោលទោស និងអំពាវនាវគ្រប់ភាគីតួកគីឲ្យគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់របស់លោកប្រធានាធិបតីអ៊ែរដូហ្កាន។
បន្ទាប់ពីមានភាពស្រពិចស្រពិលអស់ជាច្រើនម៉ោងក្នុងយប់ថ្ងៃសុក្រ ទី១៥ ឆ្លងចូលព្រលឹមថ្ងៃសៅរ៍ ទី១៦ កក្កដាមក ស្ថានការណ៍ទូទៅនៅតួកគីហាក់ដូចស្ងប់ស្ងាត់បន្តិចវិញ។ លោកឧត្តមសេនីយអ៊ូមីត ឌុនដារ មេបញ្ជាការកងទ័ពស្តីទីបានប្រកាសនៅក្នុងសន្និសីទកាសែតថ្ងៃនេះថា ទង្វើប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារបានចប់ហើយដោយក្រុមទាហានបះបោរមិនអាចទទួលបានជោគជ័យទេ។ លោកអ៊ូមីតបានបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលបានក្តាប់ស្ថានការណ៍បានទាំងស្រុងវិញហើយ។
ទន្ទឹមគ្នានេះ ឧត្តមសេនីយអ៊ូមីត ឌុនដារក៏បានប្រាប់ឲ្យដឹងពីតុល្យការនៃចំនួនមនុស្សស្លាប់ដែលមានយ៉ាងតិចជិត ៣០០នាក់ ក្នុងនោះសម្លាប់បានទាហានឧទ្ទាមជាង ១០០នាក់ ហើយអ្នកស្លាប់ជាង ១៦០នាក់ផ្សេងទៀត ជាប៉ូលិស ទាហាន និងជនស៊ីវិលនៅក្នុងការប៉ះទង្គិចគ្នាជាមួយនឹងពួកទាហានបះបោរ។ ការប៉ះទង្គិចដែលបានបណ្តាលឲ្យមានអ្នករងរបួសចម្រុះគ្នាជិត ១ ៥០០នាក់។
ក្រៅពីការបាញ់សម្លាប់ពួកទាហានឧទ្ទាម រដ្ឋអំណាចក៏ក្របួច កទាហានបះបោរបានជិត ៣ ០០០នាក់ មានទាំងមេទ័ពជាច្រើនរូបដែលត្រូវបានដកសក្តិភ្លាមៗ។ ឧត្តមសេនីយអ៊ុមីតបានសន្យាថា នឹងធ្វើការបោសសំអាតមេទាហាន និងនាយទាហានដែលលោកគិតថា ជាជនក្បត់ជាតិ។
គួររម្លឹកជូនឡើងវិញថា ការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធានៅក្នុងប្រទេសតួកគីបានកើតមានឡើងនៅយប់ថ្ងៃសុក្រ ទី១៥ កក្កដាដែលរៀបចំដោយក្រុមទាហានមួយក្តាប់តូចចេញពីជួរកងទ័ព។ ភាពច្របូកច្របល់ និងភាពស្រពិចស្រពិលបានកើតមានពេញមួយយប់ថ្ងៃសុក្រឆ្លងចូលដល់ព្រលឹមថ្ងៃសៅរ៍នេះ ព្រោះនៅមុនអធ្រាត្រយប់ថ្ងៃសុក្រ កងទ័ពបានផ្សព្វផ្សាយសេចក្តីជូនដំណឹងមួយដោយបញ្ជាក់ពីការក្តាប់បានអំណាចដើម្បីស្ថាបនាសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
មួយវិញទៀតនៅក្នុងពេលកើតហេតុភ្លាមៗ លោក លោកប្រធានាធិបតីអ៊ែរដូហ្កានក៏កំពុងសម្រាកលំហែកាយដោយមិននៅក្នុងវិមានប្រធានាធិបតីទេ។ តែភ្លាមៗ និងមុនត្រឡប់ចូលទីក្រុងអង់ការ៉ាទាំងអធ្រាត្រ លោកអ៊ែរដូហ្កានបានប្រកាសអំពាវនាវឲ្យប្រជាជនចុះផ្លូវធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធានោះ។ នៅពេលនេះ និងទោះបីជាស្ថានការណ៍ស្ងប់ស្ងាត់ក៏ដោយ ក៏លោកអ៊ែរដូហ្កានស្នើឲ្យប្រជាជនបន្តប្រមូលផ្តុំគ្នាជាបន្តទៀតដើម្បីប្រឆាំងនឹងទង្វើខុសច្បាប់។
លោកអ៊ែរដូហ្កានចង្អុលមុខលោកហ្វឺទូឡា ហ្គ៊ូឡេន
សម្រាប់លោកប្រធានាធិបតីអ៊ែរដូហ្កាន អ្នកដែលរៀបចំឲ្យមានការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារពេលនេះ គឺគ្មាននរណាក្រៅពីលោកហ្វឺទូឡា ហ្គ៊ូឡេនទេ។ លោកហ្វឺទូឡា ហ្គ៊ូឡេន គឺជាអតីតមិត្តជិតដិតចាក់ទឹកមិនលេចរបស់លោកអ៊ែរដូហ្កាន តែសព្វថ្ងៃកំពុងក្លាយជាសត្រូវស៊ីសាច់ហុចឈាមរបស់លោកអ៊ែរដូហ្កាន។ ការដែលលោកអ៊ែរដូហ្កានបានឡើងកាន់អំណាចមកដល់សព្វថ្ងៃ ក៏ដោយសារតែមានការជួយជ្រោមជ្រែងរបស់លោកហ្វឺទូឡា ហ្គ៊ូឡេនដែរ។
ក៏ប៉ុន្តែ អ្វីៗបានក្រឡាប់ចាក់នាដំណាច់ឆ្នាំ ២០១៣ បន្ទាប់ពីមានផ្ទុះរឿងអាស្រូវពុករលួយប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសលោកអ៊ែរដូហ្កាន។ រឿងអាស្រូវពុករលួយដែលលោកអ៊ែរដូហ្កានបានចង្អុលមុខលោកហ្វឺទូឡាថាជាអ្នកប្រឌិតដើម្បីបង្ខូចឈ្មោះលោក។ ទន្ទឹមគ្នានេះ លោកអ៊ែរដូហ្កានក៏បានចោទលោកហ្វឺទូឡាពីបទបង្កើតឲ្យមានរដ្ឋាភិបាលខុសច្បាប់មួយក្នុងគោលដៅផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់របស់លោក។ បច្ចុប្បន្នមានអាយុ ៧៥ឆ្នាំ លោកហ្វឺទូឡា ហ្គ៊ូឡេនបានទៅរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៩ មកម្ល៉េះ ពោលតាំងពីមុនលោកបានទទួលរងការចោទប្រកាន់ពីលោកអ៊ែរដូហ្កាន។
បញ្ហានៅត្រង់ថា លោកអ៊ែរដូហ្កាននៅបន្តសង្ស័យលើរូបលោកហ្វឺទូឡា និងចលនារបស់លោកពីការប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលតួកគីបច្ចុប្បន្នតាមគ្រប់រូបភាព ដូចយ៉ាងការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធានៅពេលនេះ។ តែលោកហ្វឺទូឡា ហ្គ៊ូឡេនបានចេញមុខច្រានចោលការចោទប្រកាន់របស់លោកអ៊ែរដូហ្កាន។ សូមជម្រាបជូនថា លោកហ្វឺទូឡា ហ្គ៊ូឡេនដែលជាអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម និងចលនារបស់លោកបានធ្វើការងារច្រើនណាស់សម្រាប់ការអប់រំផ្នែកសាសនាអ៊ីស្លាមរហូតដល់មានការគាំទ្រពីពលរដ្ឋតួកគីរាប់សិបលាននាក់។
មកដល់សព្វថ្ងៃ លោកហ្វឺទូឡា ហ្គ៊ូឡេននៅបន្តជាឥស្សរជនម្នាក់ដែលមានឥទ្ធិពលខ្លាំងនៅក្នុងប្រទេសតួកគី។ អ៊ីចឹងហើយបានជាក្រោយការចាកចេញរបស់លោកហ្វឺទូឡា ហ្គ៊ូឡេនទៅអាមេរិក លោកអ៊ែរដូហ្កានបានបោសសំអាតដល់ឫសគល់រាល់បណ្តាញសារព័ត៌មាន ចលនា ឬក្រុម រួមទាំងមន្រ្តីប៉ូលិស និងទាហានដែលស្មោះស្ម័គ្រនឹងលោកហ្វឺទូឡា ហ្គ៊ូឡេន។ ក្នុងរយៈពេល ២ឆ្នាំកន្លងទៅ មានមនុស្សប្រមាណជា ១ ៨០០នាក់ ក្នុងនោះមានមន្រ្តីប៉ូលិស ៧៥០នាក់ និងមន្រ្តីយោធា ៨០នាក់ដែលស្មោះស្ម័គ្រនឹងលោកហ្វឺទូឡា ហ្គ៊ូឡេនត្រូវបានលោកអ៊ែរដូហ្កានចាប់ដាក់គុក។
សហគមន៍អន្តរជាតិថ្កោលទោសទង្វើប៉ុនប៉ងរដ្ឋប្រហារនៅតួកគី
ប្រតិកម្មថ្កោលទោសលាយឡំនឹងក្តីបារម្ភរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិបានធ្លាក់មកជាបន្តបន្ទាប់។ ប្រតិកម្មភាគច្រើនបានអំពាវនាវឲ្យគ្រប់ភាគីនៅតួកគីគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលរបស់លោកប្រធានាធិបតីអ៊ែរដូហ្កានដែលជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់។ ទន្ទឹមគ្នានេះ សហគមន៍អន្តរជាតិ ពិសេសអង្គការអូតង់ក៏មិនចង់ឃើញតួកគីធ្លាក់ក្នុងស្ថានការណ៍ច្របូកច្របល់ឡើយ។ នេះក៏ដោយសារតែតួកគីជាសមាជិករបស់អង្គការអូតង់។ ក្តីបារម្ភរបស់អូតង់អាចមានកាន់តែខ្លាំង ប្រសិនបើស្ថានការណ៍នយោបាយនៅតួកគីត្រូវក្រឡាប់ចាក់ ព្រោះសម្រាប់អូតង់ តួកគីជាប្រទេសដែលមានទីតាំងយុទ្ធសាស្រ្តសម្រាប់អូតង់ និងនៅក្នុងតំបន់។
តួគីជាឆ្មាំព្រំដែនរវាងតំបន់ប៉ែកខាងត្បូង និងប៉ែកខាងកើត។ តួកគីជាប្រទេសដែលបានចែកសមុទ្រខ្មៅជាមួយបណ្តាអតីតរដ្ឋក្នុងជំនាន់សហភាពសូវៀត មានប្រទេសអ៊ុយក្រែន រូម៉ានី ប៊ុលហ្ការី និងហ្សកហ្ស៊ី។ គឺនៅតំបន់ប៉ែកខាងកើតប្រទេសតួកគីដែលអង្គការអូតង់បានដំឡើងខែលមីស៊ីលប្រឆាំងស៊ីល។ គឺដែនដីតួកគីដែលអាមេរិកបានប្រើដើម្បីវាយប្រហារពួកជីហាតអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមនៅក្នុងទឹកដីស៊ីរី ហើយគឺនៅក្នុងទឹកដីតួកគីដែលមានមូលដ្ឋានទ័ពរបស់អង្គការអូតង់។
ទន្ទឹមគ្នានេះ កងទ័ពតួកគីធ្លាប់បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងបេសកកម្មរបស់អង្គការអូតង់នៅតំបន់បាល់កង់ និងក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ វត្តមានតួកគីដែលជាប្រទេសកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមនៅក្នុងអង្គការអូតង់ជាសក្ខីកម្មមួយបញ្ជាក់ថា អូតង់មិនមានតែសមាជិកប្រទេសលោកខាងលិចទេ។ ដូច្នេះឃើញថា តួកគីជាប្រទេសកូនសោសំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់អូតង់ ពិសេសនៅក្នុងដំណោះស្រាយនៅមជ្ឈិមបូព៌ា។ សម្រាប់សហគមន៍អន្តរជាតិ និងអូតង់គឺច្បាស់ណាស់ ស្ថានភាពនយោបាយវឹកវរនៅតួកគីមិនត្រឹមតែបង្កផលវិបាកសម្រាប់តួកគីមួយទេ តែវាក៏នឹងជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់សហគមន៍អន្តរជាតិ ពិសេសដល់អង្គការអូតង់៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ