តួកគី នៅលើផ្លូវប្រជាធិបតេយ្យ ឬកំពុងឈានទៅរករបបផ្តាច់ការរបស់ប្រធានាធិបតី?
ក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់តួកគី កាលពីថ្ងៃចន្ទ បានសំដែងការអបអរផង និងក្តីបារម្ភផង ពីដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅតួកគី បន្ទាប់ពីគណបក្សកាន់អំណាច AKPរបស់លោកប្រធានាធិបតីអ៊ែរដូហ្កាន ទទួលបានសំឡេងឆ្នោតភាគច្រើន ដើម្បីដឹកនាំប្រទេសតែម្នាក់ឯង។ លោកអ៊ែរដូហ្កាន មានបំណងផងដែរ ចង់ធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បី បង្កើនអំណាចប្រធានាធិបតី នៅប្រទេសតួកគី។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៧:០០
លទ្ធផលបោះឆ្នោត នៅតួកគី បានបង្ហាញ នៅថ្ងៃចន្ទ ថា គណបក្សAKP របស់លោកប្រធានាធិបតីរេសេប តាយីប អ៊ែរដូហ្កាន បានទទួលសំឡេងឆ្នោត ភាគច្រើន ដែលនឹងអាចដឹកនាំប្រទេសតែម្នាក់ឯង។ គណបក្ស AKP បានទទួលសំឡេងឆ្នោត ភាគច្រើន គឺ ដល់ទៅ ៤៩,៣ នៃសំឡេងឆ្នោតសរុប។ ពោលគឺគណបក្សកាន់អំណាចនឹងទទួលបានអាសនៈចំនួន ៣១៦ ក្នុងចំណោមអាសនៈសរុប ៥៥០អាសនៈ នៅសភា។ ជាចំនួនភាគច្រើន ដែលនឹងអនុញ្ញាតឲ្យគណបក្ស AKPអាចចូលបង្កើតរដ្ឋាភិបាលតែម្នាក់ ឯង ដោយមិនចាំបាច់ត្រូវចរចាជាមួយគណបក្សដទៃ។
លោក Josh Earnest អ្នកនាំពាក្យរបស់សេតវិមាន បានសំដែងការអបអររបស់អាមេរិក ដែលឃើញប្រជាជនតួកគីទៅចូលរួមបោះឆ្នោត ប៉ុន្តែ ជាមួយគ្នា អាមេរិក បារម្ភពីការបិទសិទ្ធិ សេរីភាព បញ្ចេញមតិ ជាពិសេសសិទ្ធិរបស់អ្នកកាសែត។ កាលពីថ្ងៃចន្ទ ប៉ូលិសតួកគីបានចាប់ខ្លួន និពន្ធនាយករបស់ទស្សនាវដ្តី មួយដែលបានសរសេរចាត់ទុក ជ័យជំនះរបស់គណបក្សរបស់លោកអ៊ែដូហ្កាន ជាការចាប់ផ្តើមនៃសង្រ្គាមស៊ីវិល។
អ្នកដឹកនាំគណប្រតិភូសភាអឺរ៉ុប ដែលតាមសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតនៅតួកគី បាននិយាយថា យុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតបានធ្វើឡើង ដោយមិនយុត្តិធម៌ និងក្នុងបរិយាកាស ដ៏ភ័យខ្លាចមួយ។ នៅប៉ុន្មានថ្ងៃមុនការបោះឆ្នោត ប៉ូលិសតួកគី បានចូលទៅបិទទូរទស្សន៍ចំនួន ពីរ របស់ក្រុមប្រឆាំង ដែលកំពុងផ្សាយបន្តផ្ទាល់។
ដោយលើកយកបញ្ហាអសន្តិសុខ នៅក្រោយអំពើភេរវកម្ម ដែលសម្លាប់ក្រុមបាតុករ ជាង ១០០នាក់ ដែលរដ្ឋាភិបាលទម្លាក់កំហុសទៅលើក្រុមជីហាតនៃអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម អាជ្ញាធរតួកគីបានហាមគណបក្សប្រឆាំង មិនឲ្យធ្វើការជួបជុំនយោបាយ នៅក្នុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោត។ លើសពីនោះ គេនៅ បានសំគាល់ឃើញ អសមភាព នៅក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនារកសំឡេងឆ្នោត។ នៅក្នុងខែតុលា តែមួយ លោកអ៊ែដូហ្កាន ដែលកាន់កាប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ រដ្ឋ និងឯកជន បាននិយាយឃោសនា តែម្នាក់ ដល់ទៅ ២៩ម៉ោង នៅពេលគណបក្សAKPរបស់លោកវិញ មានពេលដល់ទៅ ៣០ម៉ោង។ ចំណែក គណបក្សប្រឆាំងវិញ គឺមានយ៉ាងច្រើន តែ ៥ម៉ោង។ គណបក្សគាំទ្រគួដ មានពេលនិយាយនៅទូរទស្សន៍ជាតិ មិនដល់ ២០នាទីផង ក្នុងរយៈពេល មួយខែ តុលា។
បង្កើតភាពតានតឹង និងគំរាមពីអសន្តិសុខ បើសិនគណបក្សកាន់អំណាចចាញ់ឆ្នោត
មានហេតុផលមួយចំនួនដែលធ្វើគណបក្ស AKP ត្រលប់មកឈ្នះឆ្នោត ច្រើនឡើងវិញ។ ទីមួយ គឺគណបក្ស AKP បានប្រមូល យកបានមកវិញ សំឡេងឆ្នោត ជាង ៣លាន ដែល AKPបានបាត់ នៅក្នុងការបោះឆ្នោត កាលពី៥ខែមុន។ កាលពីខែមិថុនាមុន ម្ចាស់ឆ្នោត ជាង ៣លាននាក់ ដែលធ្លាប់តែគាំទ្រ គណបក្សកាន់អំណាច ធ្លាប់បានប្តូរចិត្តទៅបោះឆ្នោត ឲ្យគណបក្សប្រឆាំង គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យប្រជាជន គាំទ្រគួដ ដែលបានផ្ញើសារ សន្យា ផ្តល់សេរីភាព និងប្រជាធិបតេយ្យដល់ប្រជាជនគួដ។ ប៉ុន្តែ ពួកគេទាំងនោះ បានត្រលប់មកប្តូរចិត្ត សាជាថ្មី នៅក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ។ បញ្ហាអសន្តិសុខ និងអស្ថិរភាពនយោបាយ គឺជាហេតុផលចំបង ដែលធ្វើឲ្យប្រជាជនតួកគីត្រលប់ទៅបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សកាន់អំណាច AKP។ អ្នកវិភាគមួយចំនួន នៅហ៊ាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកអ៊ែរដូហ្កាន បង្កើតភាពតានតឹង យកលេសបញ្ហា អសន្តិសុខ នៅក្នុងប្រទេស មកធ្វើជាយុទ្ធសាស្រ្ត នយោបាយ អូសទាញសំឡេងឆ្នោតពីប្រជាជន។
នៅក្នុងរយៈពេលតែ ៥ខែចុងក្រោយនេះ តួកគី បានជួបបញ្ហាអសន្តិសុខ ជាច្រើន ដូចជាអំពើភេរវកម្ម នៅពាក់កណ្តាលខែតុលា ដែលបានសម្លាប់ក្រុមបាតុករ ដែលដើរហែក្បួនបាតុកម្ម សន្តិភាព។ ដោយត្រលប់ទៅបើកការវាយប្រហារ ជាថ្មី ទៅលើក្រុមឧទ្ទាម គួដ PKK ដែលកំពុងចរចាសន្តិភាពជាមួយខ្លួន គណបក្សAKP បង្កើតបរិយាកាសមិនល្អមែន ប៉ុន្តែ បានអូសទាញសំឡេង ពីក្រុមគាំទ្ររបស់គណបក្សជាតិនិយម ដែលប្រឆាំង មិនចង់ឲ្យជនជាតិគួដ រស់នៅក្នុងប្រទេសតួកគី។
មួយវិញទៀត គណបក្សគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យប្រជាជន ដែលគាំទ្រក្រុមគួដ បានបាត់សំឡេងទៅវិញ អស់ ៣ភាគរយ នៅក្នុងការបោះឆ្នោត កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ក៏ដោយសារតែប្រជាជនតួកគី មិនពេញចិត្តនឹងការណ៍ដែលក្រុមឧទ្ទាមគួដ ដែលគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យប្រជាជនគាំទ្រនោះ បើកការវាយប្រហារទៅលើប៉ូលិសតួកគីដែរ។
លោកប្រធានាធិបតីអ៊ែរដូហ្កាន នៅតែស្រមៃចង់ធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ
វិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ជាបំណងប្រាថ្នា តែមួយ របស់លោកអ៊ែរដូហ្កាន ដែលសុខចិត្តលះបង់តំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តី មកធ្វើជាប្រធានាធិបតី អាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ កាលពីឆ្នាំ ២០១៤។ នៅតួកគី ប្រធានាធិបតីមានតំណែងត្រឹម កិត្តិយស ប៉ុន្តែ គ្មានអំណាច និងបង្កើតច្បាប់នោះទេ។ លោកអ៊ែដូហ្កាន មិនដែលលាក់មហិច្ឆតារបស់លោក ដែលចង់ឲ្យមានកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីពង្រឹងអំណាចប្រធានាធិបតីនោះទេ។ តាមរយៈវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ លោកអ៊ែរដូហ្កានចង់ឲ្យមានរបបប្រធានាធិបតីនៅតួកគី ដូចនៅអាមេរិក ឬបារាំង ដែលនៅទីនោះ ប្រធានាធិបតីមានសិទ្ធិដឹកនាំប្រទេស ប៉ុន្តែ មិនមែនជាប្រធានាធិបតីទីងមោងនោះទេ។
សកលវិទូជាច្រើនបានលើកឡើងថា ទោះជាកាន់តំណែងប្រធានាធិបតី ត្រឹមកិត្តិយស មែន ប៉ុន្តែ លោកអ៊ែរដូហ្កានកំពុងគ្រប់គ្រងរួចហើយ ទាំងប៉ូលិស តុលាការ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។ ដូច្នេះ គេបារម្ភថា នៅពេលគេអាចធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ នោះ លោកប្រធានាធិបតីអ៊ែរដូហ្កាន នឹងមានអំណាចកាន់តែខ្លាំង ហើយនឹងបង្ក្រាបរាល់ក្រុមដែលប្រឆាំង នឹងលោក។
គណបក្សកាន់អំណាចអាចត្រលប់មកបង្កើតរដ្ឋាភិបាលតែម្នាក់ ដឹកនាំប្រទេសតែម្នាក់ឯង បានមែន ប៉ុន្តែ គណបក្សAKP មិនអាចមានសំឡេងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញនោះទេ។ ដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធ្មនុញ្ញ គេត្រូវការសំឡេងអ្នកតំណាងរាស្រ្ត ដល់ ទៅ ២ភាគ ៣ឯណោះ។
តាំងពីល្ងាចថ្ងៃអាទិត្យ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីតួកគី បានប្រកាសអំពាវនាវឲ្យគណបក្សរួបរួមគ្នា ដើម្បីធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ប៉ុន្តែ គណបក្សប្រឆាំង ទំនងជានឹងមិនចូលរួមធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលនឹងបង្កើនអំណាចប្រធានាធិបតី ដែលចាំតែមានឱកាសដើម្បី សំពងបង្រ្កាបក្រុមប្រឆាំងនឹងខ្លួននោះទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ